Morgunblaðið - 07.02.1992, Blaðsíða 19

MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 7. FEBRÚAR 1992
19
Dan Quayle
í Eistlandi
Tallinn. Reuter.
DAN Quayle, varaforseti
Bandaríkjanna, heimsækir
þessa dagana Eystrasaltsríkin
þijú. I gær kom hann til Eist-
lands. Sagði
hann að
Bandaríkin
hefðu ákveðið
að auka aðstoð
sína við ríkin
þijú um 18
milljónir dala
(1.026 milljón-
ir ÍSK). Aður
höfðu banda-
rísk stjórnvöld
heitið tækniaðstoð sem nemur
32 milljónum dala og komsend-
ingum að verðmæti 36 milljónir
dala. „Bandaríkjamenn standa
með eistnesku þjóðinni," sagði
Quayle við komuna til Tallinn í
Dan Quayle
gær.
Georgíuher
hrósar sigri
Moskvu. Reuter.
STJÓRNVÖLD í Georgíu sögðu
í gær að her landsins hefði náð
á sitt vald bænum Sukhumi, síð-
asta vígi Zvíads Gamsakhúrdía
forseta landsins, sem hrakinn
hefur verið frá völdum. Þar með
hefði verið bundinn endi á blóð-
uga andspyrnu stuðningsmanna
forsetans. Óljóst hefur verið
undanfarnar þijár vikur hvar
Gamsakhúrdía er niðurkominn.
Jaba Ioseliani, leiðtogi hersveita
stjórnarinnar, segir að kröfu-
göngur í höfuðborginni Tbilisi
til stuðnings forsetanum hafi
verið bannaðar.
Rannsókn á
kosningum
Washington. Reuter.
Fulltrúadeild Bandaríkja-
þings samþykkti á miðvikudag
að hefja rannsókn á því hvort
skipuleggjendur kosningabar-
áttu Ronalds
Reagans árið
1980 hafi
reynt að fresta
laush bandarí-
skra gísla í
íran til að
draga úr
sigurlíkum
Jimmy Carters
þáverandi for- _ ,, „
seta og fram- Rona,d Reagan
bjóðanda demðkrata. Tillagan
um rannsókn var samþykkt með
217 atkvæðum gegn 192 sem
samsvarar nokkurn veginn
styrkleikahlutföllum flokkanna
tveggja í þingdeildinni. I rann-
sóknarnefndinni sem fjalla mun
um málið verða átta demókratar
og fimm repúblikanar. Utanrík-
ismálanefnd öldungadeildarinn-
ar hefur þegar falið undirnefnd
sinni að rannsaka málið.
Manntjón er
flugrél ferst
Evansville í Indiana. Reuter.
C-130 herflutningavél brot-
lenti í gær á veitingastað og
gistiheimili í Evansville i Indi-
ana-ríki í Bandaríkjunum. Talið
er að níu manns a.m.k. hafi
farist. Að sögn sjónarvotta var
flugvélin að koma inn til lend-
ingar á flugvelli í nágrenninu
er slysið varð.
E vrópubandalagið:
Tillögnr um höfunda-
réttarreglur boðaðar
Brussel. Frá Kristófer M. Kristinssyni, fréttaritara Morgunblaðsins.
HÖFUNDARÉTTUR á hugverkum verður verndaður í sjötíu ár
frá andláti höfunda og réttur flytjenda í fimmtíu ár samkvæmt
nýjum tillögum framkvæmdastjórnar Evrópubandalagsins (EB).
Tillögurnar, sem eru væntanlegar, gera ráð fyrir samræmingu
reglna um höfundarétt innan EB til að tryggja jafnan aðgang lista-
manna að sameiginlegum markaði bandalagsins.
Framkvæmdastjórnin birti
vinnuáætlun um þessi efni í des-
ember árið 1990 og á grundvelli
hennar og náins samráðs við hags-
munaðila innan EB eru boðaðar
tillögur unnar. Mikið misræmi er
í reglum um höfundarétt innan
EB t.d. er réttur flytjenda vernd-
aður allt frá 20 árum upp í 50 ár
eins og gert er ráð fyrir í tillögun-
um. Þessi mismunur hefur að
mati framkvæmdastjórnarinnar
hindrað frjálst flæði menningar-
verka, skekkt samkeppni og skert
rétt höfunda auk þess að valda
fyrirtækjum í þessum iðnaði, neyt-
endum og samfélaginu i heild viss-
um óþægindum.
Ljóst þykir að niðurstöður EB
muni hafa mikil áhrif á samninga-
viðræður um höfundarétt bæði
innan GATT og Alþjóðasamataka
höfundaréttarhafa. Með því að
leggja til að innan EB verði réttur
höfunda tryggður í sjötíu ár frá
brotthvarfi þeirra úr þessum heimi
og í fimmtíu ár hvað varðar rétt-
indi t.d. flytjenda og fremleiðenda
útvarpsefnis og hljómplatna
hyggst EB stuðla að einum mark-
aði í menningarmálum.
Bandaríkin:
Skaut Clint-
on sér undan
herþjónustu?
New York. Reuter.
BILL Clinton, ríkissljóri Arkans-
as og frambjóðandi í prófkjöri
demókrata fyrir forsetakosning-
arnar í Baudaríkjunum, hefur
nú verið sakaður um að hafa
skotið sér undan því að gegna
herþjónustu.
I grein, sem birtist í bandaríska
dagblaðinu Wall Street Journal í
gær, segir að Clinton hafi árið 1969
lofað að gangast undir þjálfun fyrir
liðsforingja í heimaliðinu til að
sleppa við að gegna herþjónustu.
Blaðið hefur þetta eftir Eugene
Holmes höfuðsmanni, sem safnaði
nýliðum í þjálfunina, og hann segir
að Clinton hafi svikið þetta loforð
þegar reglum um herkvaðningu var
breytt. Bandaríkjamenn á her-
skyldualdri fengu þá númer í nokk-
urs konar happdrætti og númer
Clintons var að sögn Holmes svo
hátt að nánast engar líkur voru á
að hann yrði kvaddur í herinn.
Clinton hefur alltaf sagt að hann
hafi verið andvígur Víetnam-stríð-
inu en búast má við að greinin vekji
deilur um hvort það hafi verið heið-
arlegt af honum að gangast ekki
undir heimaliðsþjálfunina. Hann
hefur þegar átt í erfiðleikum í próf-
kjörsbaráttunni vegna ásakana um
framhjáhald.
Samræmdar reglur muni koma
í veg fyrir langan aðlögunartíma
fyrir einstök aðildarríki og þannig
tryggja rétt höfunda og flytjenda
um bandalagið allt. Jafnframt er
talið að aukin vernd muni stuðla
að meiri útbreiðslu menningarefn-
is um bandalagið sem og hvetja
til nýsköpunar og kraftmikillar
menningar í Evrópu. Með þessu
móti verður höfundaréttur í bók-
menntum, tónlist, kvikmyndun og
öðrum listum tryggður meðan höf-
undar eru á lífi og í sjötíu ár eftir
það. Jafnframt muni menningar-
iðnaðurinn njóta góðs af þeirri
vernd sem honum verður tryggð.
Reuter
Sprengjutilræði í Madrid
Öflug sprengja sprakk í bifreið í miðborg Madrid í gær með þeim
afleiðingum að fimm menn biðu bana, þar af fjórir hermenn, auk
þess sem sex manns urðu fyrir meiðslum. Aðskilnaðarhreyfing Baska,
ETA, stóð fyrir sprengjutilræðinu, sem er það mannskæðasta á Spáni
í tæpt ár. Alls hafa tíu manns týnt lífi í sprengjuárásum ETA á fimm
vikum og óttast er að þeim eigi eftir að fjölga fyrir Ólympíuleikana,
sem verða haldnir í Barcelona í sumar, og heimssýninguna í Seville.
Myndin er af flaki bifreiðarinnar sem sprakk í loft upp.
Irland:
Albert Reynolds leys-
ir Haughey af hólmi
Dyflinni. Reuter.
ALBERT Reynolds, fyrrum fjármálaráðherra, var í gær kjörinn
eftirmaður Charles Haughey, forsætisráðherra írlands, sem leið-
togi stjórnarflokksins, Fianna Fail. Haughey, sem neyddist til að
segja af sér vegna upplýsinga um ólöglegar símahleranir, rak
Reynolds úr stjórninni í nóvember síðastliðnum fyrir samblástur
gegn sér. Tekur Reynolds við forsætisráðherraembættinu í næstu
viku.
Á mánudag gengur Haughey á
fund forseta Irlands, Mary Robin-
son, þar sem hann leggur fram
afsagnarbeiðni sína og á þriðjudag
mun þingið kjósa Reynolds sem
forsætisráðherra. í atkvæða-
greiðslu innan þingflokksins fékk
Reynolds 61 atkvæði af 77 en
helsti andstæðingur hans, Bertie
Ahern fjármálaráðherra, hætti við
framboð og ákvað að styðja Reyn-
olds.
mikinn þátt í að koma verðbólg-
unni í Irlandi niður fyrir 3% og
hann ávann sér stuðning í fjár-
málaheiminum með því að gera
írska pundið sterkt í evrópska
gjaldmiðilskerfinu. Albert Reynolds
Reynolds tekur við á erfiðum
tíma á Irlandi. Efnahagsástandið
er afar slæmt, atvinnuleysið um
20%, og vegna samdráttarins í
Bretlandi og Bandaríkjunum eru
fólksflutningar þangað ekki leng-
ur sá öryggisventill, sem áður var.
Ástandið á Norður-írlandi ■ kallar
á náið samband við bresku stjórn-
ina og Reynolds biður þess líka
að hressa upp á ímynd Fianna
Fail. Samkvæmt skoðanakönnun-
um nýtur flokkurinn lítillar hylli
meðal kjósenda vegna efnahags-
ástandsins og ýmissa hneykslis-
mála.
Albert Reynolds er 59 ára gam-
all og á nokkuð litríkan feril að
baki. Hann fékkst áður við að reka
danshús og selja gæludýrafóður
en hann var fyrst kjörinn á þing
árið 1977. Hann var fjármálaráð-
herra í tvö ár eða þar til Haughey
rak hann sl. haust en í fjárlaga-
frumvörpum tveimur, sem hann
lagði fram, gerði hann hvort-
tveggja að skera niður ríkisútgjöld
og lækka tekjuskatt. Þá átti hann
HRINGDU OG FAÐU SENT EINTAK.
Pöntunarlistinn kostar 250 kr. + póstburðargjald.
PÖNTUNARLÍNA
91-653900
BÆJARHRAUN114,220 HAFNARRRÐI
Á BARNA- OG FULLORÐINSFATNAÐI
HOLLENSKA VERSLUNARFÉLAGIÐ
FAXAFENI 9-2. HÆÐ T.V. OPIÐ FRÁ KL. 1 0-1 8 OG LAUGARDAGA FRÁ KL.1 0-1 6
ii i'it

'fyrvTyrv'vin'vnw f w1 »"«•»"■ iiirtiti ti,t w ■ » r« »i'r it ryct'f fi’rmttrnn