Morgunblaðið - 01.03.1992, Blaðsíða 14

ar i
14 c
SGér SXAW. A fFJMOlWWJ? Gf&A ISWJPFOW
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 1. MARZ 1992
eftir Önnu G. Ólafsdóttur
ENDURBYGGING þriggja húsa
frá landnámsöld í Suðurgötu og
Aðalstræti, tveggja húsa frá tím-
um Innréttinganna á 18. öld I
Aðalstræti og lagfæring fleiri
húsa við sömu götu eru meðal
tillagna Árbæjarsafns og Borg-
arskipulags að fyrirhuguðum
framkvæmdum í Aðalstræti. Til-
lögurnar eru unnar að frum-
kvæði Markúsar A. Antonssonar
borgarstjóra í Reykjavík. Sam-
kvæmt þeim myndar yfirlitssýn-
ing um sögu Reykjavíkur í Geys-
ishúsi ramma um sýningar í end-
urgerðu húsunum. Borgarstjóri
kynnti tillögurnar við opnun
Reykjavíkursýningar undir yfir-
skriftinni „Aðalstræti, saga
byggðar" í Gallerí Borg og á
útifundi í gær. Þann dag fögnuðu
borgarbúar því að þeir eru nú
100.000. Aðalstræti er elsta gata
Reykjavíkur.
Endurbyggingar
Lögð verður áhersla á að reisa
húsin á sínunn fyrri lóðum og byggja
á niðurstöðum fomleifarannsókna.
Langhús og smiðja verði byggð upp
á lóð Suðurgötu 3 og langhús í Aðal-
stræti 18. Langhúsið og smiðjan á
Suðurgötu 3 yrðu því í sjónlínu frá
uppgrefti á samliggjandi lóð Tjam-
argötu 8 þar sem ókannaðar eru
rústir í framhaldi af könnuðum
rústum í Suðurgötu 3-5. Gefst þá
tækifæri til að fylgjast með fom-
leifauppgrefti um leið og virtar em
fyrir sér eftirlíkingar landnámshús-
anna.
Gert er ráð fyrir að spunastofa
frá 1764 verði endurbyggð á lóðinni
Aðalstræti 14. Varðveist hafa ítar-
legar lýsingar á húsinu í samtíma-
skjölum og útttektum en uppgröftur
hefur leitt í ljós hvar húsið stóð og
hvemig hleðslur vom utanhúss.
Ýmsir forngripir úr rústunum em
geymdir á Árbæjarsafni. í húsinu
verður öðmm þáttum Innrétting-
anna en ullarvinnslu gerð skil s.s.
kaðlagerð, sútun, jarðræktartilraun-
um, útgerð og brennisteinsnámi.
Ennfremur er lagt til að aðalvefn-
aðarhús Innréttinganna frá 1754
verði endurreist á lóðinni Aðalstræti
12. Ætlunin er að helga þetta hús
ullarvinnslu, spuna, vefnaði og öðra
sem lýtur að dúkagerð. Húsið stóð
á lóðinni til 1810 en lóðin stóð auð
til 1889 þegar þar var byggt stórt
timburhús. Það brann 1977. Lagt
er til að Aðalstræti 10, eina uppmna-
lega hús Innréttinganna, verði gert
upp í upprunalega mynd.
Um Geysishúsið, Aðalstræti 2,
segir að ástæða sé til að gera það
Aðalstræti og Gijótaþorp.
upp samkvæmt uppmnalegu útliti
en því hefur mikið verið breytt á
seinni áratugum. Meðal annars þarf
að breyta gluggum og klæðningu í
fyrra horf. Ennfremur segir að hug-
myndin muni vera að nýta húsið
undir upplýsingamiðstöð fyrir ferða-
menn og hugsanlegt sé að setja þar
upp yfirlitssýningu á sögu Reykja-
víkur frá upphafi til dagsins í dag
þ. á m. sýningu á verslunarsögu
Reykjavíkur og á gripum úr fomleif-
auppgrefti í miðbæ Reykjavíkur.
Einnig mætti setja þar upp breyti-
legar sýningar á skipulags- og fram-
kvæmdamálpm í borginni.
Hugmyndasamkeppni um
Ingólfstorg
Fjallað er um aðrar fyrirhugaðar
framkvæmdir í kynningarbæklingi
um sýninguna í Gallerí Borg. Má
þar nefna að fyrirhugað er að koma
fyrir litlum torgum og útivistarsvæð-
um í Gtjótaþorpi og hleypt verði af
stokkunum hugmyndasamkeppni
um hönnun Ingólfstorgs, á Hallæris-
og Steindórsplani, í tengslum við
umhverfi sitt. Nýtt skipulag Austur-
vallar er í vinnslu og verður aðstaða
til útivistar og fundarhalda bætt
samkvæmt því. Gert er ráð fyrir að
Hótel Borg verði seld með kvöð um
að þar verði áfram rekið hótel- og
veitingahús.
Miðbærinn
Um miðbæinn segir að áfram
verði haldið við hitalagningu í götum
o g gangstéttum, steinlagningu,
gróðursetningu og bætta lýsingu.
Gönguleið opnist inn á Ingólfstorg
frá gamla kirkjugarðinum á homi
Aðalstrætis og Túngötu.
Ýmsar hugmyndir hafa verið sett-
ar fram um notkun Morgunblaðs-
hússins fyrir starfsemi sem laði að
sér almenning, t.d. aðalsafn Borgar-
bókasafnsins og fleira. Bakkar
Tjarnarinnar hafa verið endurhlaðnir
og stefnt er að því að ljúka þeim
framkvæmdum með endurgerð
vesturbakka og fegmn Tjarnargötu
á næsta ári. Ráðhús Reykjavíkur
verður opnað í apríl nk.
Tilgangurinn með sýningunni í
Gallerí Borg er að sögn Nikulásar
Úlfars Mássonar, arkitekts Árbæj-
arsafns, að kynna framkomnar til-
lögur um skipulag Aðalstrætis og
sýna sögu götunnar. í Galleríinu
verða fmmkort frá 18.og 19. öld og
líkön sem sýna Innréttingamar
1786. Nikulás hvetur fólk til að
koma á sýninguna og kynna sér til-
lögurnar. Hann segist vona að fólk
geri sér grein fyrir hversu mikla
þýðinug fyrirhugaðar breytingar
hafi fyrir Reykjavík. Sýningin stend-
ur til 5. mars.