Morgunblaðið - 26.06.1992, Blaðsíða 44

44
MORGUNBLAÐIÐ. FÖSTUDAGUR 26. JÚNÍ 1992

Eg er bara að láta vita að Ekki var okkur mömmu
ljósið logar í baðherberginu. þinni og mér þakkað er við
kostuðum allt fiðlunámið
þitt...
BREF TTL BLAÐSINS
Aðalstræti 6 101 Reykjavík - Sími 691100 - Símbréf 691222
Ganga, skokk og holl útivist
Frá Herði S. Óskarssyni:
NÚ þegar vorhret er ekki lengur
daglegt brauð og sumarið er að taka
völdin er rétt fyrir fólk að huga
betur að því hvað það getur gert
fyrir sjálft sig svo því líði betur. í
allri þeirri umræðu sem fram hefur
farið um hollustu og heilbrigðishætti
ýmiss konar, kemur æ betur í ljós
að það þarf ekki svo glæsilegar
íþróttahallir eða stórkostleg íþrótta-
mannvirki til að fólk geti eflt þrótt
sinn og þrek. Gönguferðir, skokk og
alls konar útivera er í dag tískufyrir-
brigði og verður vonandi lengi. Fólk
ætti því að notfæra sér þessa bylgju
í ríkari mæli en áður og fylgja henni
eftir í ríkari mæli en áður og fylgja
henni eftir með athöfn. Nú þykir
ekki sá maður skrítinn í meira lagi
eða eitthvað undarlegur sem sést á
almannafæri gangandi eða skokk-
andi í þar til gerðum klæðnaði. Þetta
þykir sjálfsagður hlutur í dag og
enginn horfir á eftir slíkum útivist-
armönnum í forundran eins og áður.
Þessi þróun er af hinu góða og hafi
þeir þökk fyrir sem riðu á vaðið
bæði í trimmnefnd ÍSl, UMFÍ, FRÍ
og einstökum félögum víða út um
land sem hafa látið sig þessi mál
varða. Nú hafa verið stofnuð ný al-
mannasamtök, ÍFA (íþróttir fyrir
alla), sem taka eiga við af trimm-
nefnd ÍSÍ og efast ég ekki um að
þau koma til með að vinna vel að
þessum málum. Það mun hafa verið
fyrir 13 árum eða árið 1979 sem
Ungmennafélag íslands helgaði einn
dag á ári þessu verkefni og fékk
þetta heitið „Göngudagur fjölskyld-
unnar“ undir kjörorðinu „Holl útivist
— heilbrigði allra“. Á þessum árum
sem liðið hafa, hefur orðið stórkost-
leg breyting á hugsunarhættti fólks.
Göngudagurinn var víða notaður til
að fara með fólk á nálæga, fagra
staði. Því sagðar sögur af örnefnum
og kennileitum sem áður fyrr á öld-
inni þótti sjálfsagt að fólk vissi al-
mennt um. Síðan var ýmislegt gert
sér til skemmtunar eins og farið í
leiki og grillað. Göngudagur fjöl-
skyldunnar hefur á mörgum stöðum
verið mjög vel nýttur í þessum efnum
og fjöldi fólks hefur notið bæði fróð-
leiks og ánægjulegrar útivistar.
Ungmennfélagar, skátar, eldri borg-
arar, hjartasjúklingar og allur al-
menningur, þið sem búið utan
Reykjavíkur og nágrennis, sláið ykk-
ur saman um allsheijar göngu 27.
júní eða þá einhvern annan dag sem
álitlegur er, til að gera þetta að virki-
legu átaki í bænum, þorpinu eða
sveitinni.
Landssamtök hjartasjúkiinga
hafa tekið upp sem fastan lið í sinni
starfsemi að efna til árlegs göngu-
dags. Þessi dagur fór í fyrsta sinn
fram árið 1991 og var þátttaka víða
um land mjög góð. í Reykjavík fór
gangan fram í Elliðaárdalnum og
verður svo einnig í ár. í Elliðaárdaln-
um, þessari náttúruperlu Reykjavík-
ur er mikið um góðar gönguleiðir,
um gamla óshólma, framhjá mörg-
um örnefnum og kjarrivöxnum
svæðum. Víða er myndarlegur trjá-
gróður og margir sannkallaðir un-
aðsreitir að dvelja í og skoða. Og
ekki spillir Elliðaáin með vatnsföll
sín og hliðarsprænur. Það er því
ástæða til að hvetja alla sem geta
valdið, að vera með laugardaginn
27. júní kl. 14.00, en þá fer fram
önnur ganga þeirra Landssambands-
manna í félagi hjartasjúklinga og
hefst hún kl. 14.00, frá Mjóddinni í
Breiðholti. Kunnugir menn frá Ferð-
afélaginu og Útivist verða með og
segja í stuttu máli frá sögu dalsins
og staðháttum. Einnig verða boðnir
fram svaladrykkir á áningastöðum.
HÖRÐUR S. ÓSKARSSON
starfsmaður Ungmennafélags ís-
lands
Hjartagangan 1992
Frá Frá Sigurði Helgasyni:
LAUGARDAGINN 27. júní nk. fer
fram Hjartagangan í ár. Gengið
verður hér á höfuðborgarsvæðinu
kl. 14.00 frá Mjóddinni um Elliða-
árdal. Þennan sama dag verður
væntanlega fjöldaþátttaka um land
allt undir kjörorðinu Allir út að
ganga. Áhersla er lög á að gera
daginn að göngudegi fjöiskyidunnar.
Gönguferðir stórbæta heilsuna
Alltaf er að koma betur og betur
í Ijós mikilvægi gönguferða til þess
að efla og varðveita góða heilsu.
Góður árangur kemur fljótlega í ljós
og verða hér fimm mikilvæg atriði
rakin nánar:
1. Skynsamleg hreyfing stuðlar
að því að hjartað þjálfast og erfiðar
minna. Jafnframt fellur blóðþrýst-
ingur og áreynsla minnkar og blóð-
streymið eykst.
2. Við áreynslu brennur bæði fita
og kolvetni. I blóði okkar er fituefn-
ið kólesteról og því er oft skipt í
HDL-kólesteról, sem vinnur gegn
æðakölkun, og LDL-kólesteról, sem
eykur kölkun. Góð þjálfun eykur það
góðkynja, HDL, en það vonda, LDL,
minnkar.
3. Einnig hefur komið í ljós að
með þjálfun takmarkast þörfin fyrir
blóðsykur og minna þarf af insúlíni.
Góð hreyfing vinnur vel gegn sykur-
sýki, sem oft heijar á gamalt fólk.
4. Göngur styrkja liðamót og
vinna gegn rýrnun vöðva. Komið
hefur í ljós að hægt er að varðveita
vöðva miklu lengur en áður var tal-
ið. Lasburða fólki og eldri borgurum
ber því einmitt að stunda reglu-
bundnar gönguferðir, helst daglega.
5. Að lokum verður lögð áhersla
á það að með líkamlegri áreynslu
eykst almenn vellíðan fólks og það
sefur betur. í ljós hefur einnig kom-
ið að börn eiga auðveldara með að
læra, ef þau iðka íþróttir eða stunda
reglubundið líkamlega hreyfingu.
Nýr lífsstíll
íþróttafólk í góðri þjálfun er eftir
2-3 vikna hlé búið að missa verulega
líkamlega hæfni, sem tekur langan
tíma að ná aftur. Höfum í huga, að
aðeins með því að við sjálf tökum
virkan þátt í öllu forvarnarstarfi
getum við náð árangri. Öll þurfum
við því að stunda reglubundið göng-
ur og líkamlega þjálfun. Með því að
tileinka okkur nýjan lífsstíl, sem
byggist m.a. á góðri þjálfun og bættu
mataræði, er hægt að vænta veru-
legs árangurs í bættri heilsu í fram-
tíðinni.
SIGURÐUR HELGASON,
formaður Landssamtaka hjarta-
sjúklinga og útgáfu- og félags-
málastjóri Hjartaverndar, Lág-
múla 9, Reykjavík
HOGNI HREKK VISI
Víkverji
Víkveiji er harður baráttumaður
gegn ruslpósti, eins og marg-
oft hefur komið fram. Hefur hann
oft fundið stuðning við sjónarmið
sín. Nýlega hafði lesandi samband
til lýsa vanþóknun sinni á frekju
og yfirgangi Ríkisútvarpsins á
þessu sviði. Hann sagðist hafa ver-
ið að taka á móti sínum mánaðar-
lega rukkunarseðli Ríkisútvarpsins
og að þessu sinni hefði verið reynt
að smygla inn á heimilið einhvers-
konar getraunaseðlum. Með gíró-
seðli Útvarpsins hefðu fylgt tveir
skrautlega prentaðir seðlar með
þeirri orðsendingu að nú bættust
danskir peningar við. Maðurinn
sagði að sér þætti þetta óviðunan-
legt og vildi beina því til Ríkisút-
varpsins að láta fólk í friði með
svona rusl.
XXX
Blaðamenn Morgunblaðsins fá
oft viðbrögð frá lesendum
vegna málfarsins í blaðinu. Oft er
verið að gera athugasemdir við eða
ræða notkun einstakra orða. Stund-
skrifar
um með réttu en einnig stundum
röngu. Er ánægjulegt fyrir blaða-
menn að finna áhuga fólks og það
verður oft til þess að menn hugsi
sinn gang. Hér á eftir verða nefnd
tvö nýleg dæmi.
xxx
Ifrétt um afhendingu nýju Vest-
mannaeyjafeijunnar Heijólfs í
Flekkefjord í Noregi kom fram að
Heijólfur hefði verið smíðaður í
Simek-skipasmíðastöðinni þar. Les-
andi hringdi til að gera athugasemd
við notkun orðsins að smíða í þessu
sambandi. Sagði hann erfitt að
smíða rúmlega tvö þúsund tonna
skip, það hlyti að taka áratugi, aft-
ur á móti hlyti skipið að hafa verið
byggt. Sagði þessi lesandi að bátar
væru smíðaðir með handverkfærum
en skip og hús byggð. Af þessu til-
efni fletti Víkveiji upp á þessum
orðum í Orðabók Menningarsjóðs.
Það er alls ekki endanlegur dómur
en ekki gat hann annað séð en þar
væri það talið gott og gilt að tala
um smíði skipa. Að minnsta kosti
er ekki tekið fram við hvaða tonna-
tölu smíðin beytist í byggingu! Auk
þess er yfirtleitt talað um skipa-
smíðastöðvar.
xxx
Víkveija dagsins varð það á í
fljótræði kvöld eitt fyrir
skömmu að setja í fyrirsögn að
þyrlusveit yrði notuð við vegaeftir-
lit. Þarna var um að ræða flokk
manna, m.a. lögreglumenn, sem
ætlaði að fara í einni þyrlu til að
hafa eftirlit með vegum hálendisins
um hvítasunnuhelgina. Þar sem hér
var um eina þyrlu að ræða var ekki
rétt að tala um þyrlusveit en þegar
Víkveija var bent á það var of seint
að leiðrétta villuna. Ekki varð Vík-
veiji var við að lesendur létu í sér
heyra vegna þessa. Við umræður á
ritstjórninni kom fram sú hugmynd
að skýra mætti lítil víðbrögð með
tilvísun til íslenskra aðstæðna, eng-
inn gæti ímyndað sér þyrlusveit í
eftirlitsflugi yfir vegum lslands.