Morgunblaðið - 10.07.1992, Blaðsíða 18

Bandaríkin
18
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 10. JÚLÍ 1992
Reynt að
ráða Saddam
af dögnm
BANDARÍSKA dagblaðið The
New York Times skýrði frá því
í gær að fjórir yfirmenn í Íraks-
her hefðu verið drepnir eða
handteknir af öryggisvörðum
Saddams Husseins Iraksforseta
þar sem þeir bjuggust til að veita
bílalest Saddams fyrirsát í
Bagdad hinn 29. júní síðastlið-
inn. Upp komst um samsærið
gegn Saddam skömmu áður en
hrinda átti því í framkvæmd og
síðan hafa 200 foringjar í hem-
um verið reknir og sumir teknir
af Iífí, að sögn blaðsins.
Mandela
hafnar við-
ræðum
NELSON Mandela, leiðtogi Af-
ríska þjóðarráðsins (ANC), hafn-
aði í gær tilboði F.W. de Klerks,
forseta landsins, um viðræður.
Mandela sagði að það væri til-
gangslaust fyrir þá tvo að ræð-
ast við núna. Ríkisstjórnin hefði
enn ekki orðið við kröfum ANC
um aðgerðir til að stemma stigu
við ofbeldinu í landinu. De Klerk
varaði við því í gær að ástandið
I landinu væri að verða mjög
alvarlegt.
Kosningar í
Eistlandi og
Litháen
EISTNESKA þingið boðaði í
gær til forseta- og þingkosninga
hinn 20. september næstkom-
andi. Það verða fyrstu kosning-
arnar í landinu síðan það hlaut
sjálfstæði eftir hrun Sovétríkj-
anna. Rússar í Iandinu fá ekki
að kjósa. Boðað hefur verið til
þingkosninga í Litháen 25. októ-
ber næstkomandi. Jafnframt
verður kosið um nýja stjórnar-
skrá.
Lengsta ferð
geimskutl-
unnar
GEIMSKUTLAN Columbia lenti
í Flórída í gær eftir 14 daga
rannsóknarferð, sem telst
lengsta ferð nokkurrar skutlu.
Ahöfnin gerði rannsóknir á sviði
læknisfræði, líffræði og eðlis-
fræði til að undirbúa væntanlega
geimstöð Bandaríkjamanna.
Kafbátur
sökkti báti
Kjamorkuknúinn, breskur
kafbátur sökkti skoskum fiski-
báti árið 1990 með þeim afleið-
ingum að allir fjórir í áhöfninni
fómst, að sögn breskrar rann-
sóknamefndar. Nefndin sagði
sökina liggja hjá áhöfn kafbáts-
ins, sem hefði ekki verið nægi-
lega á verði. Báturinn var dreg-
inn í djúpið þegar kafbáturinn
flæktist í netum hans, en breska
vamarmálaráðuneytið segist
hafa gert ráðstafanir til að auka
öryggi kafbátaumferðar.
Vilja Kirjála-
héruðin aftur
FINNAR sem misstu heimili sín
þegar Sovétríkin tóku Kirjála-
héruðin af Finnlandi eftir Vetr-
arstríðið og síðari heimstyijöld-
ina hafa tilkynnt að þeir muni
krefjast endurheimtar svæðisins.
Finnski þingmaðurinn Kyosti
Toivonen sagði að hann myndi
vekja máls á þessari kröfu á
fundi Ráðstefnunnar um öryggi
og samvinnu í Evrópu (RÓSE)
í Helsinki. Um 430.000 manns,
eða tíundi hluti Finna, fluttist á
brott úr Kiijálahéruðunum þeg-
ar Rússar tóku við stjórn þeirra.
Reuter
„Vafasömum“ skemmtistað lokað í Manilla
Viðskiptavinir skemmtistaðar i Manilla á Filippseyjum hylja andlit sín, í von um að þekkjast ekki, eftir
að lögreglan lokaði honum í opinberri herferð borgaryfírvalda gegn klámi. Staðurinn er kunnur fyrir fata-
felluatriði og sýningar á klámmyndum.
Dagbækur Göbbels:
Bresk blöð í stríði
um birtimrana
London, París. Reuter.
BRESKA dagblaðiðThe Daily
Mail ætlar skjóta öðrum breskum
blöðum ref fyrir rass og birta
kafla úr dagbókum Josefs Göb-
bels, áróðursmálaráðherra nas-
istaleiðtogans þýska, Adolfs Hitl-
ers. Afrit af dagbókunum fundust
fyrir skömmu í Moskvu og hafði
The Sunday Times áður boðað að
birtir yrðu kaflar úr þeim á næst-
unni. Síðarnefnda blaðið hefur
verið harðlega gagnrýnt fyrir að
ætla að láta sagnfræðinginn
Bretland:
Æðstu emb-
ættismenn
fá 4% launa-
hækkun
London. The Daily Telegraph.
BRESKA ríkisstjórnin kynnti í
gær þá ákvörðun sína að hafna
þeim miklu launahækkunum til
háttsettra embættismanna sem
opinber launanefnd hafði lagt
til. Æðstu embættismenn lands-
ins fá einungis 4% launahækkun
á þessu ári en ekki allt að 24%
eins og nefndin vildi.
John Major forsætisráðherra
sagði í gær að efnahagsástandið í
landinu gerði það að verkum að
leiðréttingar til handa embættis-
mönnum til að minnka bilið milli
þeirra og forstjóra í einkageiranum
væru útilokaðar. Auk þess hefðu
launahækkanir hjá einkafyrirtækj-
um verið mjög hóflegar á þessu ári
og í sumum tilfellum engar.
Ákvörðun bresku stjórnarinnar tek-
ur til 2.040 embættismanna hjá
dómstólum, í stjórnsýslunni og
hernum.
Ríkisstjórnin leggur ennfremur
til að framlög til þingmanna vegna
skrifstofukostnaðar hækki um 9,8%
en ekki um allt að 40% eins og lagt
hafði verið til. Tillagan verður borin
undir atkvæði í þinginu í næstu
viku.
David Irving þýða dagbækurnar
en hann er þekktur fyrir að draga
í efa ýmsar heimildir um hermd-
arverk nasista. The Daily Mail
heitir lesendum sínum að „enginn
sagnfræðingnr haldinn endur-
skoðunaráráttu“ muni matreiða
efnið.
Gyðingar hafa efnt til mótmæla
í London vegna ráðningar Irvings
sem þeir segja svívirðingu við fórn-
arlömb nasista. „Verð ég að grafa
upp fúin bein fjölskyldu móður
minnar til að sanna að þessi maður
hafi á röngu að standa?“ spurði leik-
konan Miriam Karlin. Irving heldur
því m.a. fram að nasistar hafí alls
ekki myrt sex milljónir gyðinga á
valdatíma sínum og hefur hann jafn-
framt gefið í skyn að áróðursmeist-
arar Breta hafí skáldað upp útrým-
ingarbúðirnar alræmdu. Hann hefur
haft náin tengsl við hópa manna
sem margir telja hreinræktaða nýn-
asista.
Irving sagði fréttamönnum að
dagbækurnar sýndu að hann hefði
haft rangt fyrir sér varðandi af-
skipti Hitlers af Kristalnóttinni svo-
nefndu í nóvember 1938. Þá réðust
stormsveitir nasista á verslanir gyð-
inga og heimili þeirra víða um land-
ið og misþyrmdu fólki auk þess sem
margir voru handteknir. Irving hef-
ur fullyrt að Hitler hafí ekki vitað
um aðgerðimar.
Andrew Neil, ritstjóri The Sunday
Times, segir að Irving muni ekkert
hafa með framsetningu efnisins að
gera, aðeins þýða bækumar. Orsök-
in fyrir því að hann hafi verið ráð-
inn sé að hann sé einn örfárra
manna sem geti lesið skrift Göb-
bels. Dagbækurnar spanna tímann
frá 1924 til 1945 er Göbbels og eig-
inkona hans sviptu sig lífi í neðan-
jarðarbyrgi Hitlers í Berlín; áður
höfðu þau myrt böm sín.
Vísindamenn á vegum franskra
yfírvalda vömðu í gær við því að
menn hröpuðu að ályktunum og
minntu á að fyrir nokkrum ámm
vakti svipaður fundur mikið fjaðra-
fok. Þá fundust dagbækur sem
sagðar vom ritaðar af Hitler en
reyndust vera falsaðar. Vísinda-
mennirnir segjast geta staðfest
hvort um sé að ræða rithönd Göb-
bels fái þeir að kanna afritin sem
em varðveitt á ljósmyndum.
EB-þingið í Strassborg:
íslendingar endur-
skoði úrsögnina
Strassborg. Reuter.
ÞING Evrópubandalagsins (EB) í Strassborg fordæmdi í gær hval-
veiðar Norðmanna og sagði að bandalagið ætti að íhuga þann mögu-
leika að neita Noregi um inngöngu ef ríkið virti ekki bann um hval-
veiðar í ágóðaskyni. Þá bað þingið íslendinga að endurskoða úrsögn
sína úr Alþjóðahvalveiðiráðinu.
Orðrétt sagði í ályktun þingsins
að framkvæmdastjórn EB ætti að
„íhuga að gera virðingu fyrir hval-
veiðibanninu að einu af grundvall-
arskilyrðum þess að ríki fái inn-
göngu í Evrópubandalagið." Þá
sagði þingið að EB ætti að nýta
allar hugsanlegar efnahagslegar og
diplómatískar aðgerðir til að
tryggja framgang hvalveiðibanns-
ins.
Talið er líklegt að Norðmenn
sæki um inngöngu í EB í nóvem-
ber. Ályktanir Evrópuþingsins em
ekki lagalega bindandi, en fram-
kvæmdastjóm EB hefur þegar beð-
ið Norðmenn að endurskoða fyrir-
ætlanir sínar um hvalveiðar.
United Air-
lines kaup-
ir 50 Air-
bus-vélar
París. Reuter.
BANDARÍSKA flugfélagið Un-
ited Airlines (UAL) hefur undir-
ritað samning við evrópsku flug-
vélaverksmiðjumar Airbus Ind-
ustrie um kaupleigu á fimmtíu
A320 150 sæta farþegavélum og
fest sér aðrar fimmtíu. Með
kaupunum mun staða hinna evr-
ópsku Airbus-véla styrkjast
mjög í Bandaríkjunum en hing-
að til hafa Boeing-flugvélaverk-
smiðjurnar verið nær einráðar
á farþegaflugvélamarkaðnum
vestra.
Airbus-flugvélaverksmiðjurnar
em í Toulouse í Suður-Frakklandi
en fyrirtækið var stofnað við sam-
mna nokkurra evrópskra flugvéla-
framleiðenda, British Aerospace í
Bretlandi, hins spænska Cons-
tmcciones Aeronauticas, hins
franska Aerospatiale og flugvéla-
verksmiðju Daimler-Benz í Þýska-
landi. Fram að þessu hefur Airbus
átt erfitt uppdráttar á Ameríku-
markaði en nú virðist ísinn hafa
verið brotinn eftir að hinn stóri
samningur náðist við UAL, sem
er eitt af stærstu flugfélögum
Bandaríkjanna.
Sérfræðingar í flugvélaiðnaði
telja að Airbus hafi boðið UAL
vélamar á mjög hagstæðum kjör-
um. Efni samningsins hefur ekki
verið gert opinbert en innan flug-
vélaiðnaðarins hefur heyrst að
UAL sé heimilt að láta endurskoða
og breyta kaupsamningnum eftir
þijú ár til að tryggja það, að kjör-
in á vélunum verði aldrei verri en
þau sem Boeing-verksmiðjurnar
munu bjóða á þessum tíma. Þá
hafa gagnrýnisraddir heyrst úr
bandarískum flugvélaiðnaði þess
•efnis, að Airbus-verksmiðjumar
njóti óeðlilegra ríkisstyrkja í Evr-
ópu og það hafí fyrirtækið óspart
nýtt sér þegar Boeing-verksmiðj-
umar voru undirboðnar. Talsmað-
ur Airbus neitar þessu og segir að
fyrirtækið hafi gert tilboðið alger-
lega á eigin ábyrgð og að evrópsk-
ar ríkisstjórnir hafí hvergi komið
þar nærri.
Helsti keppinautur Airbus A320
farþegavélarinnar er Boeing
737-400, en Airbus-vélin þykir
hafa þá kosti umfram hina, að hún
hefur meira flugþol og er kraft-
meiri.
PHIUPS
Heimilistæki hf
SÆTÚNI8 SlMI 691515 ■ KRINGLUNNISÍMI6915 20
{/u&vutoSutáyiutÉegtkísamHÚujuM