Morgunblaðið - 03.09.1992, Blaðsíða 34

rMQRCUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 3. SEFTEMBER 1992
34
Kveðjuorð
Helga A. Jóhanns
Hún Alice dó áður en mér gafst
tækifæri til að segja við hana
nokkur orð sem höfðu um skeið
legið mér á hjarta. Ég reyndi að
vitja hennar á sjúkrabeð tveimur
vikum fyrir andlátið, en þá var
hún svo máttfarin að hún gat ekki
tekið á móti mér. Því finn ég sterka
þörf til að setja hér nokkrar línur
á blað og vona að einhveijir aðrir
hafi í tíma tjáð og þakkað Alice
sjálfri fyrir það Grettistak sem hún
lyfti okkur Akureyringum í hag.
Svo oft gerum við okkur ekki grein
fyrir hvað átt hefur fyrr en misst
hefur.
Ég kynntist Alice fyrst fyrir
átta árum þegar ég flutti aftur
heim til Akureyrar eftir nám í
Reykjavík og erlendis. Þar hafði
ég byrjað að stunda líkamsrækt
og kveið því að flytja aftur heim
í „fámennið“ þar sem ekkert af
þessum toga byðist. En viti menn!
Þama var þá þessi unga stelpa
sem ég kannaðist aðeins við í sjón
sem hafði komið sér upp frum-
stæðri en fyllilega boðlegri að-
stöðu til jassleikfimikennslu. Ég
skráði mig strax og það kom þægi-
lega á óvart að tímarnir hennar
Alicar stóðu þeim reykvísku og
útlendu ekkert á sporði.
Síðan hefur mikið vatn runnið
til sjávar í öllu tilliti. Fyrir um sjö
árum síðan festu Alice og Haddi
kaup á stóm húsnæði sem þau
innréttuðu glæsilega og hófu
margþætta starfsemi undir merki
Alicar: Dansstudio Alice. Til þess
þurfti bæði kjark og þor, og það
höfðu þau ómælt. Starfsemin óx
og dafnaði, sífellt fleiri kennarar
og gestakennarar voru ráðnir til
starfa. Vörumerki starfseminnar
var að bjóða ávallt upp á það nýj-
asta á þroskaferli þessarar ungu
fræðigreinar — líkamsræktarinn-
ar. Ég fullyrði að þjónustan hjá
Alice var fyllilega samkeppnisfær
við það besta hérlendis.
Alice og ég urðum nánast á
sama tíma þeirrar gæfu aðnjót-
andi að verða barnshafandi í fyrsta
sinn. Samferða bárum við saman
bækur á meðgöngunni og börnin
okkar, Katrín Mist hennar Alicar
og Guðmundur Egill minn, fædd-
ust með tveggja mánaða millibili.
Nokkru síðar lágu leiðir þeirra
saman hjá Vigdísi dagmömmu.
Katrín varð fyrsti vinur sonar
míns. Oft fylgdist ég í laumi með
Katrínu litlu að leik. Alice skilur
mikið eftir af sjálfri sér í henni.
Hún tyllir sér á tær, tiplar og
dansar alveg eins og mamma.
Alice var afar myndarleg kona.
Hún hafði tamið sér mikla reisn
og bar sig ákaflega fallega um;
gekk hnarreist og var glæsileg á
velli með sitt dökka litarhaft og
kollinn drengjaklipptan. Slíkir
hæfileikar hjálpuðu henni að sjálf-
sögðu í starfi sínu sem dans- og
leikfimikennari. Alice valdi líka
greinilega fatnað sinn af alúð. Hún
var ávallt óaðfinnanleg og smekk-
leg til fara, eins eftir að veikindin
höfðu gert hana grannholda og
stæltá vöðvana rýra.
Alice var mjög „músíkölsk" og
hafði fallega söngrödd, háa og
tæra. Þetta tónlistarnæmi gerði
það að verkum að gaman var að
dansa og hoppa með Alice. Henni
fataðist nánast aldrei taktvísin.
Það er kaldhæðnislegt að ein-
mitt í þann mund sem Alice og
Haddi voru að leggja síðustu hönd
á ákaflega snoturt og hlýlegt ein-
býlishús sitt fór krabbameinið að
herja á Alice af fullkomnu vægðar-
leysi. Þrautagangan var löng,
sennilega mun lengri en aðstæður
bentu til, vegna þess hve sterk
Alice var að líkamsburðum.
Alice mætti manninum með ljá-
inn langt fyrir aldur fram, en hún
upplifði og áorkaði því sem marg-
ur myndi ekki framkvæma á
mörgum mannsöldrum. Við Akur-
eyringar nutum ríkulega góðs af
og stöndum í þakkarskuld við Alice
fyrir það brautryðjendastarf sem
hún vann hér í bænum. Hópurinn
sem búinn er að vera í leikfimi
hjá Alice árum saman heldur að
sjálfsögðu áfram að hreyfa sig,
en með hveiju spori, hverri maga-
æfingu, hverri teygju höldum við
uppi merki Alicar og byggjum við
þann grunn sem hún lagði.
Kæri Haddi, Katrín litla og aðr-
ir aðstandendur. Þó leið ykkar
liggi sem stendur um táradal stytt-
ir upp um síðir. Greinileg sam-
heldnin í fjölskyldu ykkar flytur
fjöll. Guð gefí Alice og ykkur frið
og sálarró.
Erna Gunnarsdóttir.
Margar góðar minningar skjóta
upp kollinum þegar Alice vinkona
okkar er farin.
Vinskapur okkar hófst þegar
við byijuðum að stunda dans und-
ir hennar Jeiðsögn á unglingsaldri.
Dansstúdíó hennar varð fljótt okk-
ar annað heimili og þ.a.l. átti Alice
stóran þátt í uppeldi okkar á þess-
um árum. Hún hafði ekki áhrif á
okkur með siðaprédikunum heldur
einungis með því að vera hún sjálf.
Hún var okkur fyrirmynd. Hjörtu
okkar fyllast af þakklæti í hennar
garð fyrir allt sem hún gerði fyrir
okkur og var okkur. Við munum
sakna Alice sárt, en minning henn-
ar mun verða ljós í lífi okkar.
Elsku Haddi, Katrín Mist og
aðrir ástvinir, megi Guð styrkja
ykkur á þessum erfíðu tímum.
Því að hvað er að deyja annað
en að standa nakinn í blænum og
hverfa inn í sólskinið?
Og hvað er að hætta að draga
andann annað en að frelsa hann
frá friðlausum öldum lífsins, svo
að hann geti risið upp í mætti sín-
um og ófjötraður leitað á fund
guðs síns?
(Úr Spámanninum.)
Kata, Kittý og Agústa.
Margs er að minnast,
margt er hér að þakka.
Guði sé lof fyrir liðna tíð.
Margs er að minnast,
margs er að sakna.
Guð þerri tregatárin stríð.
Far þú í friði,
friður Guðs þig blessi,
hafðu þökk fyrir allt og allt.
Gekkst þú með Guði,
Guð þér nú fylgi,
hans dýrðarhnoss þú hljóta skalt.
(V. Briem)
Þegar við lítum til baka er svo
ótrúlega stutt síðan við lékum
okkur saman í sveitinni og hjá
ömmu og afa í Stórholtinu. Helga
Alice ólst upp hjá þeim frá fjög-
urra ára aldri, en þar vorum við
tíðir gestir. Við undum okkur við
leiki, inni með dúkkur og barbí,
og útii í parís, snú snú og boltaleikj-
um. Ófáar voru ferðir Helgu með
ömmu og afa í sveitina og var þá
jafnan gist eina nótt því ferðir
voru ekki eins tíðar og nú er.
Gjarnan gisti Helga fleiri nætur
því lífíð og störfín í sveitinni voru
henni hugleikin, hvort sem var í
fjósi, fjárhúsi eða við önnur verk-
efni sem við krakkarnir höfðum.
Um fermingu áttum við með
henni tvö heil sumur í sveitinni
við_ leiki og störf.
íþróttir og tónlist voru hennar
helstu áhugamál á þessum árum
og voru gítarinn og íþróttataskan
fastir ferðafélagar. Helga hafði
góða söngrödd og söng um tíma
með danshljómsveitum hér í bæ
Minning
*
Agúst Sæmundsson
Fæddur 30. ágúst 1908
Dáinn 26. ágúst 1992
26. ágúst sl. lést í Landakotsspít-
ala Ágúst Sæmundsson eftir stutta
legu næstum 84 ára að aldri.
Ágúst var' fæddur á Akranesi,
sonur hjónanna Sæmundar Guð-
mundssonar ljósmyndara og kennara
frá Akranesi og Matthildar Helga-
dóttur frá Flateyri við Önundarfjörð.
Ágúst var elstur 5 systkina, sem öll
komust til fullorðinsára, nema systir
sem dó í æsku. 5 ára gamall flytur
Ágúst til Hafnarfjarðar og er þar til
10 ára aldurs.
Foreldrar Ágústar slitu samvistir
og flytur Ágúst þá í sveit til Jósefs
Bjömssonar að Svarfhóli í Stafholtst-
ungum og er þar til 18 ára aldurs.
Móðir Ágústar gekk síðar að eiga
Eystein Jakobsson frá Hraunholti
v/Hafnarfjörð og með honum átti
hún 3 böm, 2 systur, sem báðar búa
í Bandaríkjunum, og Helga Eysteins-
son, sem lengi var framkvæmda-
stjóri verslunarinnar Geysis við Aðal-
stræti.
Ágúst naut vel veru sinnar í Borg-
arfirðinum og bar mjög hlýjan hug
til fólksins á Svarfhóli.
‘féCÓtít,
Opidalladagafrákl.9-22.
Ágúst gekk í Hvítárvallaskóla árið
1923 og lauk þaðan námi árið 1925.
Þá fór hann til Noregs til framhalds-
náms og stundaði nám við Lýðhá-
skólann í Voss og síðar við Skiens-
fjordens Mek. Fagskole og lýkur
þaðan námi árið 1931.
Til íslands kemur hann árið 1931
og hóf þá störf hjá Landsíma íslands
og vann þar óslitið til ársins 1946
og síðustu árin sem verkstjóri. Þegar
Ágúst hætti störfum hjá Landsíma
Islands má segja að hann brjóti blað
í lífssögu sinni, því þá hóf hann sjálf-
stæðan atvinnurekstur, sem hann
stundaði af miklum krafti allt til
dauðadags.
Hann stofnaði nokkur innflutn-
ingsfyrirtæki og rak þau með miklum
dugnaði og myndarskap og þar
bryddaði hann upp á ýmsum nýjung-
um í vöruframboði, og margar voru
þær vörutegundir sem hann fyrstur
kynnti hér á íslandi. Hann stofnaði
efnalaug, Nýju efnalaugina, og rak
hana í mörg ár. Þrátt fyrir alla þessa
athafnasemi var það ekki nóg fyrir
Ágúst. Með honum blundaði alltaf
vinnsla fiskrétta, þó sérstaklega
vinnsla rétta úr síld. Til þess stofn-
aði hann fyrirtækið Síldarrétti sem
var til húsa við Súðarvog í Reykja-
vík. Það fyrirtæki byggði hann mjög
vel upp að húsakosti og vélum og
hóf framleiðslu á ýmsum niðurlögð-
um réttum úr síld. Fyrirtæki þetta
rak hann í mörg ár, með sama mynd-
arskap og annað sem hann tók sér
fyrir hendur. Þar bryddaði hann upp
á ýmsum nýjungum í framleiðslu
rétta úr íslenskri síld og þótti fram-
leiðsla hans mjög góð og seldist um
ERFIDRYKKJUR
Perlan á Öskjuhlíð
p e r l a J sími 620200
allt land í langan tíma.
Eftirlifandi konu sinni, Rögnu
Jónsdóttur, kvæntist Ágúst 2. maí
1936. Ragna var dóttir Jóns Áma-
sonar skipstjóra frá Móum á Kjalar-
nesi og konu hans, Ragnhildar Jóns-
dóttur frá Breiðholti í Reykjavík.
Ágúst og Ragna áttu ávallt heima
í Reykjavík. Fyrsta hjúskaparárið
þjuggu þau á Seljavegi 17, síðar á
Asvallagötu 33 í 15 ár. Þau byggðu
sér hús með Jóhanni Friðrikssyni á
Laugarásvegi 13 og bjuggu þar í
mörg ár. Flytja síðan í Sólheima 23
og að lokum í þjónustuíbúð í Bólstað-
arhlíð 41, þar sem þau bjuggu er
Ágúst lést.
Ragna og Ágúst eignuðust 5 börn.
Þau eru: Hildur, gift Skarphéðni
Valdimarssyni; Sæmundur, kvæntur
Helgu Óskarsdóttur; Jón, kvæntur
Dagnýju Lárusdóttur; Áslaug, gift
Inga J. Valgar,ðssyni; og Sigrún, gift
Jóni Hjörleifssyni. Bamabömin urðu
18 og barnabamabörnin 9. Fjársjóð-
ur sá sem Ágúst og Ragna eignuð-
ust í góðum börnum og afkomendum
þeirra fannst Ágúst sinn mesti og
farsælasti fjársjóður sem hann eign-
aðist á lífsleið sinni.
Ágúst var heilsuhraustur alla ævi,
þar til á síðasta ári að veikindi þau
sem að lokum yfirbuguðu hann gerðu
fyrst vart við sig.
Ágúst var mikið hraustmenni á
sínum bestu árum og stundaði mikla
útivem. Hann stundaði sund í mörg
ár og mætti á hveijum degi í sund-
laugar. Hann átti um tíma marga
og góða hesta. Naut þeirra vel og
hirti sjálfur af mikilli kostgæfni.
Gönguferðir stundaði hann einnig
mikið á sínum góðu árum.
Ágúst gerist liðsmaður félagsins
Akóges í Reykjavík árið 1952 og
starfaði þar allt til dauðadags. Hann
var góður félagsmaður og stundaði
félagið vel þegar tími hans leyfði.
Hann var gerður að heiðursfélaga
árið 1982 og þá sæmdur gullmerki
félagsins. Þennan heiður fékk hann
vegna góðs og heilladijúgs starfs
fyrir félagið og tel ég að hann hafi
notið þess, að verða þessa heiðurs
aðnjótandi.
í Akóges kynnist hann náttúrlega
mörgum mætum félögum, og ekki
síst hafði hann mikinn áhuga á öllu
starfí félagsins sem lítur að listum.
Þar voru samtíða honum m.a. Jón
Ólafsson mikill unnandi listar, látinn
árið 1962, Jón B. Jónasson listmál-
ari og myndhöggvari, látinn árið
1972, og síðast en ekki síst Ragnar
Kjartansson myndhöggvari, látinn
árið 1988. Ég veit ekki hvort áhrif
frá þessum mönnum og félaginu í
heild hafí verið þess valdandi að
Ágúst hóf að leita sér tilsagnar í list-
málun og hóf að mála myndir, aðal-
lega með vatnslitum, þegar hann var
orðinn áttræður. Ég tel þó að áhug-
inn hafi komið frá félögunum í Akóg-
es að minnsta kosti að hluta en lista-
mannsblóð hefur streymt í ætt hans,
m.a. var Sæmundur faðir hans list-
unnandi mikill og málaði töluvert
myndir og einnig Karl bróðir hans.
Eins og áður sagði leitaði Ágúst
sér fræðslu í myndlist með ýmsu
móti. Hann gerði sér ferð til Búlgar-
íu árið 1990, þá áttatíu og tveggja
ára, og nam þar myndlist í tæpa
þijá mánuði. í þeirri ferð taldi hann
sig háfa fengið mikla reynslu.
Er félagið Akóges varð 50 ára á
sl. ári, var Ágústi boðið að halda
málverkasýningu í húsakynnum fé-
lagsins í Sigtúni 3. Þar sýndi hann
og víðar. Seinna átti kennsla hug
hennar allan. Það undirstrikar
árangur hennar í öllu sem hún tók
sér fyrir hendur hversu áræðin,
samviskusöm og dugleg hún var.
Lét sér í léttu rúmi liggja álit
annarra, fór sínar eigin leiðir,
skipulagði hlutina vel og þoldi illa
hálfkák. Helga var vinur vina
sinna, en lét álit sitt í ljós ef henni
mislíkaði eitthvað. Samhliða kenn-
aranámi í kennaraskólanum sótti
hún tíma í Jassdansskóla Báru og
flutti einnig með sér þá þekkingu
hingað til Akureyrar, og má þar
með segja að hún hafí markað
spor frumkvöðuls. Með kennslu í
Glerárskóla hélt Helga námskeið
í jassdansi, þangað til að hún
hætti kennslunni og gaf sig alla í
dansinn og byggði upp sitt eigið
fyrirtæki með dyggri aðstoð
manns síns. Síðustu misserin lagði
hún stund á réttindanám við Kenn-
araháskólann. Um leið og við
þökkum Helgu Alice fyrir árin,
sem urðu alltof fá, viljum við votta
Hadda, manni jjennar, og Katrínu
Mist litlu dóttur þeirra dýpstu
samúð og biðjum góðan guð að
geyma þau um ókomin ár.
Hjörtur, Hildur, Hannes, Krist-
ín, Laufey, Sólveig og Snjólaug.
Helga Alice fyrrum samstarfs-
maður minn kvaddi þennan heim
12. ágúst síðástliðinn eftir erfiða
sjúkdómslegu. Þegar ég hóf
kennslu við Glerárskóla haustið
1982, nýútskrifuð og algjörlega
ómótuð, átti ég því láni að fagna
að fyrsti samstarfsmaður minn var
Helga Alice. Kennaraliðið við Gler-
árskóla var frekar ungt og vinnu-
andinn léttur og skemmtilegur. Á
kennarastofunni var rabbað um
heima og geima, og menn voru
ekki að taka hver annan alltof
hátíðlega. Helga Alice, ásamt öðr-
um, átti sinn þátt í að skapa þenn-
an góða vinnuanda sem er dýr-
mætur á hveijum vinnustað.
Helga Alice var hafsjór af hug-
70 málverk, aðallega vatnslitamyndir
og vakti þessi sýning mikla athygli.
Sýning þessi veitti Ágústi mikla
ánægju. Eftir þessa sýningu hafði
Ágúst mikinn áhuga á að sýna víðar
og rétt fyrir andlát sitt var ákveðið
að hann myndi sýna myndir sínar í
Eden í Hveragerði. Hann mun ekki
sjálfur njóta þeirrar sýningar, en eig-
inkona hans og börn munu halda
nafni hans á lofti og sjá um þessa
sýningu, sem verður opnuð um miðj-
an september.
Ágúst var ekki af baki dottinn,
þrátt fyrir háan aldur. Nú í júlímán-
uði keypti hann sér nýtt húsnæði við
Engjateig, og þar ætlaði hann að
koma sér upp vinnustofu og sýning-
arsal. Það þarf mikið áræði og kjark
til að hefja listmálun áttatíu ára, og
að byija að mála með vatnslitum,
sem er eitt erfiðasta listform sem
fínnst. Þennan kjark hafði Ágúst
alveg fram í andlátið.
Ágúst hafði alla ævi mikinn áhuga
á ferðalögum, bæði til' að fræðast
og til skemmtunar. Nú síðast hafði
hann ákveðið að fara til Noregs með
konu sinni og rifja þar upp gamlar
minningar. Þannig var Ágúst.
í viðkynningu var Ágúst ákaflega
skemmtilegur, hnyttinn í tilsvörum
og glaðlyndur. Hann hafði mikinn
áhuga á skáldskáp, þótti vænt um
Ijóð og átti mjög létt með að kasta
fram vísu. Vísur og Ijóð hans urðu
oftast til á svipstundu, þannig að
undrun sætti.
Að leiðarlokum vil ég fyrir mína
hönd og Akógesa þakka honum allar
okkar góðu samverustundir og bið
honum blessunar á nýjum vegum.
Enn heyri ég
hlátur þinn,
heilladrengur,
og ljóð þín einkennileg
þó þú yrkir
ekki lengur.
(Helgi Sæmundsson.)
Við Akógesar sendum Rögnu,
börnum þeirra og ástvinum öllum
okkar innilegustu samúðarkveðjur
og óskum þeim farsældar á framtíð-
arvegum. Megi. íslensk fold vel
geyma Ágúst Sæmundsson.
Friðrik Jörgensen.