Morgunblaðið - 03.09.1992, Síða 37

MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 3. SEPTEMBER 1992
37
Minning
Hersveinn Þorsteins-
son skósmíðameistari
Fæddur 5. september 1902
Dáinn 27. ágúst 1992
í dag er til moldar borinn tengda-
faðir minn Hersveinn Þorsteinsson
sem síðustu árin dvaldi á Dvalar-
heimili aldraðra að Dalbraut 27,
Reykjavík. Hersveinn fæddist að
Hvassafelli í Norðurárdalshreppi
hinn 5. september 1902. Hann hefði
því orðið 90 ára 5. september nk.
Kynni okkar og samferð er orðin
löng eða sem nær yfir 40 ára tíma-
bil. Ég kynntist Hersveini og tengda-
móður minni, Margréti Helgadóttur,
laust eftir 1950. Hersveinn og Mar-
grét bjuggu þá að Hömrum við Suð-
urlandsbraut. Þó langt sé nú um lið-
ið frá okkar fyrstu kynnum, er mér
í minni hvað þau hjón tóku mér vel,
og hve skemmtilegt fyrsta kvöld-
verðarboðið að Hömrum var, þar
sem húsbóndinn Hersveinn lék á als
oddi með glaðværð og gamansemi
sinni. Margrét var fædd þann 13.
október 1906 í Reykjavík. Hún átti
heima þar alla sína tíð. Margréti og
Hersveini varð fjögurra barna auðið,
þau eru, Helgi fæddur 18. júlí 1927,
Sigursteinn fæddur 13. desember
1929, Þórir eiginmaður minn fæddur
2. apríl 1931, og Hanna fædd 26.
ágúst 1933. Hersveinn og Margrét
bjuggu síðast að Alfheimum 19 og
fóru þau þaðan á Dalbrautina. A
Dvalarheimili aldraðra við Dalbraut
leið þeim vel, og unnu þau þar mik-
ið við handavinnu. Hún að hannyrð-
um, en hann að útskurði í tré, og
gerð leirmuna. Handavinna þeirra
hjóna prýðir nú heimili barna og
barnabarna þeirra. Margrét lést hinn
2. apríl 1988.
Því fólki fer nú ört fækkandi sem
fætt er um síðustu aldamót og upp-
lifðu aðbúnað og búskaparhætti þess
tíma. Tíma þegar húsakostur var
torfbær, og búskaparhættir eins og
þeir höfðu áður verið um aldir. Her-
sveinn náði að lifa mikið breytingar-
tímabil í þjóðlífi okkar og hafði því
frá mörgu að segja, og var oft unun
að hlusta á hann segja frá gömlum
og löngu liðnum tíma. Hersveinn
fluttist til Reykjavíkur árið 1920,
og hóf hann fljótlega eftir það nám
í skósmíði sem hann starfaði við
allt til vordaga 1953 að hann réð
sig til starfa hjá Reykjavíkurborg
við akstur vörubifreiðar, sem hann
starfaði við um árabil. Eftir að Her-
sveinn hætti akstri annaðist hann
afgreiðslu á eldsneyti á vélar og
tæki Reykjavíkurborgar.
Nú þegar tengdafaðir minn er
farinn á brott er mér efst í huga
þakklæti til hans fyrir alla hlýju og
umhyggju sem hann sýndi mér og
mínu fólki alla tíð. Ég veit að elsku-
legur tengdafaðir minn gengur nú
frjáls og ófjötraður til fundar við
guð sinn. Eftir er minning um Her-
svein, góðan og virðulegan mann.
Hafi hann þökk fyrir allt og allt.
Guðbjörg Armannsdóttir.
Nú legg ég augun aftur, ó Guð
þinn náðarkraftur mér veri vörn í
nótt. Nú hefur afi minn, Hersveinn
Erficlrykkjur
Glæsileg kaffi-
hiaðbon) falleuir
salir og mjög
góð þjónusta.
Upplýsingar í
síma 2 23 22
0
FLUGUEIDIR
IÓTEL L6FTLEIBIK
Þorsteinsson, lagt aftur sín augu.
Hann er lagður til hinstu hvílu í
dag, fimmtudag. Hann lést aðeins
nokkrum dögum fyrir níræðisafmæli
sitt. Þó að það hafi verið komið kvöld
í lífi afa og dauðinn óumflýjanlegur
er maður samt aldrei viðbúinn hon-
um.
Afi fæddist að Hvassafelli í Borg-
arfirði í byijun þessarar aldar, 5.
september 1902. Móðir hans var
Hannesína Regína Hannesdóttir en
faðir Þorsteinn Benediktsson, sjó-
maður, frá Lykkju á Akranesi.
Bernsku sína átti hann í Borgarfirð-
inum og þótti honum alltaf mjög
vænt um það hérað. Hann var með
móður sinni, sem var vinnukona á
ýmsum bæjum þar, og var lífið þeim
ekki alltaf auðvelt. Móðir hans var
honum alltaf einstaklega kær.
Þau fluttu síðan á Akranes, en
þar átti hann föður sinn og hálf-
systkini, þar til hann fór til Reykja-
víkur að læra skósmíðar hjá Oddi
Bjarnasyni á-Vesturgötu 2. Það var
e.t.v. ekki úr mörgu að velja að læra
fyrir ungan piit á þessum árum og
ekki síst fyrir pilt, sem hafði veikst
af meinsemd í mjöðm 16 ára gam-
all og gekk við staf upp frá því.
Hann opnaði fyrst skósmíðaverk-
stæði á Laugaveginum um 1925, en
stuttu seinna á Vitastíg þar sem
hann rak skósmíðaverkstæði í 25
ár. Eftir að afi hætti með skósmíða-
verkstæðið varð hann starfsmaður
hjá Reykjavíkurborg allt þangað tii
hann var um áttrætt.
Hann kvæntist 15. maí 1926
Margréti Árnýju Helgadóttur. Þau
bjuggu fyrstu árin á Njálsgötu 10,
og þar eignuðust þau þijá syni en
fluttu síðar að Hömrum við Suður-
landsbraut þar sem dóttir þeirra
fæddist og börnin þeirra áttu sín
bernsku- og unglingsár.
Börn þeirra eru: Heigi, bygginga-
eftirlitsmaður hjá Reykjavíkurborg,
kvæntur Hrafnhildi Kristjánsdóttur
og eiga þau tvö börn, Margréti Heru
og Kristján og tvö barnabörn; Sigur-
steinn kennari við Iðnskólann í
Reykjavík, kvæntur Ingibjörgu Kol-
beinsdóttur og eiga þau þijú börn,
Margréti, Þóri og Gunnar Hersvein
og sjö barnabörn; Þórir, sem allan
sinn starfsaldur hefur verið í lögregl-
unni í Reykjavík, kvæntur Guð-
björgu Ármannsdóttur og Hanna
búsett í Ytri-Njarðvík, sem var gift
Þorsteini Eiríkssyni sem nú er lát-
inn. Hanna á þijár dætur Þóru Guð-
mundsdóttur og Árnýju og Margréti
Þorsteinsdætur og tvö bamabörn.
Amma lést í apríl 19§8 og var
söknuður afa ákaflega mikill og sár
er hann missti hana, því þau voru
mjög samrýnd. Þau bjuggu í mörg
ár að Dalbraut 27, heimili fyrir aldr-
aða. Þar leið þeim mjög vel og þar
hélt afí áfram að búa eftir að amma
lést.
Afi hafði mikið yndi af laxveiðum,
fór á hvetju ári í veiði í Elliðaárnar
og aðrar laxveiðiár út um land.
Hann hafði líka mjög gaman af spila-
mennsku og átti marga góða félaga
þar.
Eftir að hann hætti að vinna var
hann samt aldrei iðjulaus, því hann
tók þátt í tómstundastarfi á Dal-
brautinni og bjó til ýmsa muni, sem
hann gaf oft fjölskyldu og vinum.
Hann var mjög félagslyndur maður
og var duglegur að taka þátf í ferð-
um með eldri borgurum og heimilis-
fólkinu á Dalbrautinni. Hann varð
sérstaklega glaður er hann fór fyrir
nokkrum vikum, fyrr í sumar, í heim-
sókn á dvalarheimilið Höfða á Akra-
nesi. Þar hitti hann marga gamla
vini og kunningja frá þeim árum er
hann átti heima á Akranesi.
Ég á margar góðar minningar um
afa, sem ég geymi með mér og
gleymi aldrei, allt frá því ég var pínu-
lítil og bjó í sama húsi og afi og
amma að Hömrum við Suðurlands-
braut og þar til ég fór til hans á
sjúkrahúsið áður en hann lést.
Mér verður alltaf minnisstætt,
hvað hann átti alla tíð einstaklega
létt 'og gott skap. Hann var alltaf
svo léttur og kátur og glaðsinna og
vildi hafa aðra í kringum sig eins.
Það er gott að eiga góðar minn-
ingar og minningin um yndislegan
föður, tengdaföður, afa og langafa
lifir í hjörtum okkar allra. Guð blessi
minningu hans.
Margrét Sigursteinsdóttir.
í dag verður elsku afi minn lagð-
ur til hinstu hvílu á milli þeirra
tveggja kvenna sem honum reyndust
bestar í þessu lífi, mömmu sinnar
og Margrétar konu sinnar.
Hann afi minn á að baki langa
og góða ævi, fæddur rétt eftir alda-
mót og var veröldin þá önnur en nú.
Hann var sonur einstæðrar móður
sem var vinnukona í sveit, lengst af
í Norðurárdal í Borgarfirði. Hún
átti ekki sjö dagana sæla, þrælaði
frá morgni til kvölds og taldist vart
matvinningur. Um tíma var afa kom-
ið í fóstur til vandalausra því hús-
bændum móður hans þótti drengn-
um ofaukið, það var erfiður tími
fyrir þau bæði. Hugur hans stóð til
búskapar en vegna fötlunar hans og
þó aðallega vegna fátæktar gat það
ekki orðið. Hefði hann eflaust orðið
góður bóndi. Það var dæmigert fyrir
afa að þrátt fyrir erfiða æsku og
brostnar vonir var hann aldrei bitur
út í liðna tíð heldur var hann þakk-
látur fyrir það góða, fallega sveit
,og ástríka móður og rödd hans varð
angurvær og bros hans blítt er'hann
minntist hennar sem honum þótti
svo undur vænt um.
Rétt tæplega tvítugur hélt hann
til Reykjavíkur, þangg/i sem ekki
þurfti annað en að ýta á hnapp á
veggnum til að fá ljós. Þar lærði
hann skósmíðar og kynntist henni
ömmu minni sálugu. Eftir tveggja
ára trúlofunarstand giftu þau sig
og hófu að lifa saman í blíðu og
stríðu þar til dauðinn aðskildi þau
sextíu og tveimur árum síðar. Þau
voru alla tíð mjög samrýnd og hafði
vinkona mín eitt sinn á orði er hún
sá þau saman, þá komin vel yfir sjö-
tugt, að aldrei hefði hún fyrr séð
jafn ástfangin gömul hjón og þau.
Ég átti því mikla láni að fagna
að vera alin upp afa afa mínum og
ömmu fyrstu níu árin og mun ég
alltaf búa að þeirri miklu ástúð og
hlýju sem þau veittu mér svo ríku-
lega. Mínar fyrstu minningar eru
um það er ég um miðja nótt vakn-
aði upp af vondum draumi og var
tekin uppí þeirra hlýja rúm þar sem
ég sofnaði svo vært. Á þessum árum
var fráfall þeirra það sem ég óttað-
ist mest af öllu sérstaklega þar sem
ég vissi að amma væri slæm fyrir
hjarta. Hjarta mitt tók því alltaf
kipp ef hún kom ekki fljótt til dyra
þegar ég hringdi bjöllunni. Ég bað
líka guð á kvöldin að taka mig með
þegar þau dæju. Svo liðu árin og
óttinn dofnaði smátt og smátt en í
staðinn kom sú tilfinning að þau
yrðu alltaf til, svona rétt eins og
Esjan.
Afi minn var bjartsýnismaður án
þess að hann væri nokkurn tíma
kærulaus heldur var hann samvisku-
samur svo af bar. Þrátt fyrir fötlun
sína sem ágerðist með árunum, lét
hann aldrei bilbug á sér finna heldur
naut hann lífsins af heilum hug,
heilsaði glaður nýjum degi og tók
þátt í hvers kyns félags- og tóm-
stundastarfi sem honum stóð til
boða.
Þegar ég lít til afa míns og skoða
líf hans, finnst mér að svona ætti
maður að vera.
Hann afi var alveg einstaklega
fallegur maður með bjartan svip og
glettin augu hans hafði líka allt fram
á síðasta dag lifandi áhuga á öllu
umhverfi sínu.
Þótt hann hafi verið orðinn gam-
all maður er söknuðurinn sár og
missirinn mikill og það er eins og
að með honum fari líka restin af
ömmu því við afi töluðum svo oft
um hana og liðna daga sem við þijú
áttum saman. Bið ég Guð að blessa
þau bæði.
Þóra Guðmundsdóttir.
í dag er til moldar borinn afi
minn Hersveinn Þorsteinsson skó-
smíðameistari. Hann var rétt tæp-
lega níræður þegar kallið kom. Hafði
hann verið nokkuð góður til heil-
sunnar fram á síðustu daga. Minn-
ingin um hann er aðeins af hinu
besta. Það sama vildi ég segja um
Margréti ömmu sem lést fyrir rúm-
um fjórum árum. Mér fannst þau
dálítið ólík en þau áttu sérstaklega
vel saman. Hún var skörp kona sem
fylgdist vel með því sem var að ger-
ast. Hann var ávallt ljúfur og léttur
í lund.
Meðan börn þeirra voru enn ung
eignuðust þau nýlegt, fallegt stein-
hús, Hamra við Suðurlandsbraut.
Það hefur nú verið brotið niður
vegna nýs borgarskipulags. I þessu
húsi fæddist sá sem þetta skrifar.
Fjölskylda mín bjó á -efri hæðinni
fyrstu 5 æviár mín en amma og afl
á neðri hæðinni. Þau eru því nátengd
fyrstu bernskuminningum mínum.
Eftir að afí var hættur skósmíð-
inni fór hann að vinna hjá borginni
við akstur Scania-vörubíls. Ég man
það svo vel að hann leyfði mér oft
að sitja í hjá sér. Þá var alltaf glatt
á hjalla. Hann sagði frá mörgu, fór
með vísur og söng við raust. Þegar
ég var hjá ömmu kenndi hún mér
ýmsa skemmtilega spilakapla.
Borgin keypti Hamra því skipu-
lagið þrengdi svo að húsinu. Amma
og afí fluttu í aðra íbúð og afi stund-
aði vinnu sína alveg fram undir átt-
rætt. Þau áttu heima síðustu árin á
Dalbraut 25 og undu þar mjög vel
sínum hag. Þau voru bæði félagslynd
og spiluðu oft brids, bæði í keppni
og í heimahúsum. Ég kynntist sum-
um af spilafélögum þeirra, sem oft
voru hjón á svipuðum aldri og þau.
Þegar nöfn ömmu og afa bárust í
tal glaðnaði alltaf yfir fólkinu.
Amma var sérlega iðin við handa-
vinnu. Hún fékkst við útsaum og
við það að gera gólfábreiður. Margir
eiga nú eftir hana ýmsa kostagripi.
Afi var heldur aldrei iðjulaus. Hann
gerði marga rennda gripi úr tré og
ýmsa hluti úr öðrum efnum.
Það varð mikið áfall fyrir afa
þegar amma dó en þegar frá leið
vildi hann ekki einangra sig og tók
þátt í félagslífi eldri borgara, sér-
staklega hafði hann yndi af því að
spila brids.
Sunnudagsmorgun þann síðasta á
Dalbrautinni áður en hann var flutt-
ur á Borgarspítalann kom ég með
dætur mínar í heimsókn til langafa.
Þá sáum við árangur af nýrri tóm-
stundaiðju hans. Hann hafði þá ný-
lega gert fjölmarga gripi úr brennd-
um leir. Þarna voru á hillum hjá
honum líkön af kirkjum, húsum,
fuglum og jafnvel af velþekktu
skáldi. Þetta var einkennandi fyrir
afa. Hann vildi prófa eitthvað nýtt
að fást við þótt hann væri á nítug-
asta aldursári.
Það leyndi sér ekki þegar komið
var á Dalbrautina að jafnt starfsfólk
sem íbúar mátu hann mikils.
Að lokum vil ég og fjölskylda mín
þakka ömmu og afa samveruna. Þau
eru nú handan móðunnar miklu í
umsjá Guðs.
I Drottins nafni eg duga vil
og Drottins ætíð vona til;
hans miskunn stöðug stendur.
Hvað gapar mér ef Guð er fjær?
Hvað grandar mér ef hann er nær?
Eg fel mig hans i hendur.
(Biynjúlfur Jónsson frá Minna-Núpi.)
Þórir Sigursteinsson.
t
Útför ástkærs eiginmanns míns, föður, tengdaföður, afa og lang-
afa,
KJARTANS GUÐMUNDSSONAR,
stórkaupmanns,
Boðahlein 6,
Garðabæ,
áður Ásvallagötu 44,
Reykjavik,
fer fram frá Dómkirkjunni í Reykjavík 4. september kl. 13.30.
Blóm eru afþökkuð en þeim, sem vildu minnast hans, er bent á
Orgelsjóð Hallgrímskirkju eða líknarfélög.
Dagbjört Sigurðardóttir,
Birgir Kjartansson,
Hermann Kjartansson,
Jóna Kjartansdóttir,
Auður J. Kjartansdóttir,
Guðmundur Kjartansson,
Bryndís K. Vane,
Kristján Kjartansson,
Valgerður Eiriksson,
Sigurður Sigurðsson,
Gunnar Kr. Finnbogason,
Peter Vane,
Vernharður Eiriksson,
barnabörn og barnabarnabörn.
t
Ástkær eiginmaður minn, faðir okkar, tengdafaðir og afi,
BJÖRGVIN GUÐMUNDSSON,
sem lést 30. ágúst sl. verður jarðsunginn laugardaginn 5. septem-
ber kl. 14.00 frá Stokkseyrarkirkju.
Kristín Jósteinsdóttir,
Ingibjörg Björgvinsdóttir, Hörður Ingi Jóhannsson,
Guðmundur Björgvinsson,
Brynja Björgvinsdóttir, Vilbergur Magni Óskarsson,
Svandís Björg Björgvinsdóttir
og barnabörn.
t
Ástkær systir okkar,
BERGFRÍÐUR JÓHANNSDÓTTIR,
Oddeyrargötu 14,
Akureyri,
sem lést í Fjórðungssjúkrahúsinu á Akureyri fimmtudaginn 27.
ágúst verður jarðsungin frá Akureyrarkirkju föstudaginn 4. sept-
ember kl. 13.30.
Þeir, sem vildu minnast hennar, láti Styrktarfélag vangefinna njóta
þess.
Herdís Jóhannsdóttir
og systkini hinnar látnu.