Morgunblaðið - 22.10.1992, Síða 9

MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 22. OKTÓBER 1992
9
Blombera
ÞYSKAR
;VERÐLAUNA
VÉLAR !
Blomberg þvottavélamar hlutu
hin eftirsóttu, alþjóðlegu IF
hönnunarverðlaun fyrir framúr-
skarandi glæsilega og hugvit-
samlega hönnun.
Við bjóöum nú gerð WA-230 með
kostum, sem skapa henni sér-
stöðu:
* Tölvustýrður mótor * yfirúðun *
alsjálfvirk magnstilling á vatni *
umhverfisvænt soamaðarkerfi.
Verö aðeins kr. 69.936 stgr.
Aðrar gerðir frá kr. 59.755 stgr.
Einar Farestveit&Cahf Ðorgartúni28 *622901 09622900
Kaupum heima - ódýrara en i útlöndum
p Qc beneífon — Skipholti 5
U •' . U
Opnum í dag
Allt á aó seljast -
rýmum fyrir nýjum vörum.

enellon
u markaóurinn,
Skipholti 50C m
Kaupum heima - ódýrara en i útlöndum
Haustvörurnar komnar
dömu- og herrafatnaöur
Pöntunarsími 91-67 37 18
Opiö virka daga frá kl. 10- 18og laugard. frá kl. 10-14
PÓSTV07SLI/IVIIV
SVANNI
Stangarhyl 5
Pósthólf 10210 ■ 130 Roykjavik
Sfmi 91-67 37 18 ■ Telofax 67 37 32
Valdalítið
Evrópuþing
í grein Grimms segir:
,JÞað þarf ekki að eyða
mörgum orðum í lýðræð-
ishallann. Vissulega er
Evrópuþingið sú stofnun
bandalagsins sem fyrst
er upp talin í stofnsátt-
mála þess. Þegar litið er
til valda og áhrifa lendir
þingið hins vegar aftar-
lega í röðinni. Bandalag-
ið byggist á fram-
kvæmdavaldi. Sú stofn-
un, sem hefur stefnumót-
un og lagasetningu með
höndum, ráðherraráðið,
samanstendur af ráð-
herrum aðildarríkjanna.
Athafnamiðstöð banda-
lagsins, framkvæmda-
sfjórnin i Brussel, er
skipuð af ríkissfjórnum
aðildarrfkjanna og hefur
öflugt skrifræðisbákn til
umráða. Evrópudóm-
stóllinn i Lúxemborg sér
um réttarfar innan
bandalagsins. Hann telur
aftur á móti hlutverk sitt
vera að tryggja stefnu-
festu aðildarríkjanna i
átt til frekari samruna i
stað þess að veita stofn-
unum bandalagsins að-
hald.
Þingið i Strassborg er
hálf valdalaust gagnvart
þessum stofnunum. Þó
að það sé siðan 1979 lgör-
ið beint af ibúum aðildar-
ríkjanna hefur það ekki
sömu tæki í höndum og
veryuleg þjóðþing til að
hafa áhrif, s.s. löggjafar-
vald, fjárlagavald, áhrif
á ríkisstjómarmyndun
og til að veita ríkissfjóm-
um aðhald. í Maastricht-
samkomulaginu er ekki
gert ráð fyrir að völd
þess verði aukin svo um
muni.
Þjóðþingin geta ekki
bætt upp þennan halla.
Þau veita vissulega ríkis-
stjómum og þar með full-
trúum þeirra í ráðherra-
ráðinu lýðræðislegt um-
boð. Þau geta einnig haft
eftirlit með þvi hvemig
rikissfjómir þeirra
greiða atkvæði innan
ráðherraráðsins. En þar
sem ákvarðanir þarf ekki
lengur að taka samhjjóða
innan ráðsins og stór
hluti reglugerðarvalds-
ins hefur verið framseld-
ur framkvæmdastjóm-
Lýðræðishalli og
Evrópuþing
í umræðunni um málefni Evrópubandalagsins
hefur mönnum orðið tíðrætt um að vegna
þeirrar þróunar, sem átt hafi sér stað að und-
anförnu hafi myndast ákveðinn „lýðræðis-
halli" innan bandalagsins. Sú leið, sem helst
hefur verið nefnd til að jafna þennan halla,
er að styrkja völd Evrópuþingsins í Strass-
borg. Dieter Grimm, dómari við stjórnlaga-
dómstól Þýskalands og prófessor í stjórn-
sýslurétti við lagadeild háskólans í Bielefeld,
ritar athyglisverða grein um þetta mál f nýj-
asta hefti tímaritsins Spiegel. Hann segir það
vera rétt að lýðræðishalli sé til staðar en rangt
að þar af leiðandi beri að styrkja völd EB-
þingsins.
inni geta þjóðþingin
varia haft virk áhrif á
stefnu EB lengur. Það
væri því nærtækt að
bæta upp þennan halla
með þvi að auka völd
þingsins þannig að upp-
bygging bandalagsins
yrði líkari því sem gerist
i stjómarskrárbundnum
lýðræðisríkjum."
Þingræði og
lýðræði
Grimm segir ekki vafa
á þvi að kominn sé timi
til að styrkja völd þings-
ins en að það væri tálsýn
að ætla að með því hyrfi
lýðræðishallinn. Þing-
ræði jafngildi nefnilega
ekki lýðræði. Það sé
grundvallaratriði lýð-
ræðisskipulags að valdið
eigi uppruna sinn að
rekja til fólksins. Þeir
sem fari með valdið þurfi
því að vera ábyrgir gagn-
vart fólkinu og fulltrúa-
lýðræði sé einungis tæki
tíl að koma því tíl leiðar.
Þing ein og sér, segir
Grimm, em þess aftur á
mótí ekki megnug að
sinna þessu hlutverki
heldur þurfi fleiri stofn-
anir að koma tíl, s.s.
stjómmálaflokkar, hags-
munasamtök, samtök al-
mennings og fjölmiðlar.
Ef þessar stofnanir fá
sjálfstætt líf óháð grunn-
einingum þeirra þá hafi
það einnig áhrif á lýð-
ræðisframlag þingsins.
Hann segir síðan: „Eft-
ir að hin utanþingslegu
skilyrði fulltrúalýðræðis
hafa verið tekin með í
dæmið verður að spyija
spumingarinnar hvort
Evrópubandalagið verði
lýðræðislegt með því að
veita Evrópuþinginu
sambærileg völd og þjóð-
þingL Svarið er neitandi.
Þingið skortir hina póli-
tisku og félagslegu und-
irbyggingu sem er for-
senda lýðræðislegs lög-
mætís þess.“
Þegar bandalagið
verður öflugra telur
Grimm að flokkar og
hagsmunasamtök myndu
smám saman hætta að
tengjast einstaka ríkjum
og ná til allrar Evrópu.
Það sama myndi eiga við
um forystusveitir flokka
og samtaka og yrði bilið
milli einstakra félaga og
forystunnar nýög mikið.
Hann bendir á að tjáning,
einnig pólitísk, sé háð
tungu og lífssýn og lifs-
reynslu sem miðlað sé á
ákveðnu tungumáli. Nú
séu niu tungumál notuð
innan bandalagsins og þó
svo að þijú þeirra muni
ráða ríkjum á sviði
stjómmála og stjómsýslu
í framtíðinni breytí það
engu um að stór hlutí
ibúa bandalagsins getí
einungis leitað upplýs-
inga og tekið þátt i póli-
tískri skoðanamyndun á
sinni eigin tungu. Upp-
lýsingastreymi og þátt-
taka sem séu grundvall-
arforsendur lýðræðis-
kerfis verði því áfram
háð tungumálum. Þvi sé
ekki hægt að gera ráð
fyrir evrópsku almenn-
ingsálití eða víðtækri op-
inberri umræðu í Evr-
ópu. An evrópskrar þjóð-
ar og evrópskrar opin-
berrar umræðu geti Evr-
ópuþingið aftur á mótí
ekki breytt sér i þjóð-
þing. Evrópski lýðræðis-
hallinn sé innbyggður og
ekki hægt að eyða hon-
um með stofnanalegum
breytingum. Grimm seg-
ir að ef menn fallist á
þessa röksemdafærslu
þýði það að bandalagið
getí ekki til lengri tíma
litíð þróast frekar i átt
að sambandsríki heldur
hþ'ótí að vera bandalag
til að ná fram ákveðnum
markmiðum, s.s. á við-
skiptasviðinu. Það hafí
þó ekki í för með sér að
bandalagið getí ekki auk-
ið við völd sin en ef þing-
ræði verði aukið innan
bandalagsins verði sam-
tímis að afmarka skýrar
valdsvið þess og ein-
stakra aðildarrikja.
Heimastjóraarreglan
(subsidiarity), sem er
hlutí af Maastricht-sam-
komulaginu, nægi hér
ekki tíl. Ákveða verði á
hvaða sviðum bandalagið
megi ekki setja yfirþjóð-
legar reglur jafnvel þó
að reglur þjóðríkjanna
skarist á við innri mark-
aðinn. Þetta eigi sérstak-
lega við um menningar-
mál i viðum skilningi,
þ.m.t. reglur um (jós-
vakamiðla, menntamál
og uppeldi. Þá verði að
tryggja völd þjóðþing-
anna og stöðva þá þróun
að áhrifín færist frá þjóð-
ríkjunum tíl EB.
B O G
Ný
verslun
BOGNER kvenfatnaður er fallegur,
einfaldur og þægilegur og í senn látlaus
og glæsilegur.
Fatnaðurinn frá BOGNER hæfir ungum
konum á öllum aldri.
B 0 G N E R
sérverslun v/Óðinstorg, sími 25177