Morgunblaðið - 18.03.1993, Side 38

38
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 18. MARZ 1993
Jóhann Guðmundsson
forstjórí - Mmning
Fæddur 13. maí 1917
Dáinn 14. mars 1993
Hinn 14. mars sl. lést á Akur-
eyri Jóhann Guðmundsson forstjóri.
Með honum er genginn glæsilegur
fulltrúi þeirrar kynslóðar er óðum
hverfur yfír móðuna miklu.
Móðurforeldrar mínir eignuðust
þijá tengdasyni sem allir báru Jó-
hanns-nafnið. Voru því öll dætra-
bömin Jóhannsböm, allir reyndust
tengdasynimir mannkostamenn og
hafa nú tveir þeirra kvatt okkur.
Jóhann Guðmundsson kvæntist
* miðdótturinni, Freyju. Með tilkomu
hans í fjölskylduna eignuðust hin
Jóhannsbörnin nýjan afa og ömmu,
þau Rannveigu og Guðmund, for-
eldra Jóhanns, en þar áttu Jóhann
og Freyja sitt fyrsta heimili.
Mikil rausn og höfðingsskapur
einkenndi foreldra Jóhanns og man
ég glöggt er amma Rannveig byij-
aði snemma sumars að kaupa jóla-
gjafír handa bömunum og hélt svo
áfram að smábæta við gjafímar
fram að jólum því að aldrei fannst
henni nógu vel gert.
Ófáar ferðimar fór ég sem bam
í heimsókn til ömmu og afa í Ránar-
götu. Þáði góðgjörðir og baðaði mig
hlýju þeirra.
Sami rausnarskapur einkenndi
heimili Jóhanns og Freyju. Þar átt-
um við systkinin athvarf sem böm
og þar átti ég í æsku mitt annað
heimili.
Gestrisni þeirra hjóna var með
ólíkindum og lætur nærri að þar
hafí verið eins konar félagsmiðstöð
ættingja úr Ólafsfírði, engum var
úthýst, allir boðnir velkomnir
hvemig sem á stóð. Margar minna
bestu minninga eru frá liðnum
^stundum heima hjá Jóa og Freyju
*í hópi kátra frænda sem tóku inn-
rás frænku sinnar með stakri ró.
Á þessum árum kynntist ég Jóa
best, geislandi persónuleika sem
engum var líkur, hjartahlýr,
skemmtiiegur svo af bar, hjálpsam-
ur og gjöfull. Enginn karlmaður
hefur nokkru sinni gefíð mér fal-
legri blómvönd, glæsilegri konfekt-
kassa né stærra páskaegg. Jóhann
Guðmundsson var afburðamaður á
ýmsum sviðum og er afrakstur erf-
iðis hans og eljusemi nú í höndum
sona hans.
Ég og fjölskylda mín vottum eft-
irlifandi eiginkonu, sonum og fjöl-
skyldum þeirra, bróður og eigin-
konu okkar dýpstu samúð.
Guð blessi minningu Jóhanns
Guðmundssonar.
Dana Jóhannsdóttir.
Á sunnudaginn barst mér fregnin
um að Jóhann Guðmundsson, for-
stjóri á Akureyri, hefði dáið þá um
morguninn. Hann hafði orðið fyrir
mörgum áföllum síðustu árin og
þau Freyja bæði, en alltaf risið upp
á ný. Síðasti spölurinn hafði verið
Jóhanni erfíður, en Freyja vék ekki
frá honum. Þau voru mjög náin
alla tíð og einlægt nefnd í sömu
andránni af vinum sínum. í sumar
eð var fluttu þau út í Helgamagra-
stræti. Þaðan er útsýni vítt og fag-
urt, niður á Oddeyrina og út fjörð-
inn þar sem hillir undir Saurbrúar-
gerði undir Ystuvíkuríjalli. Þama
sátu þau löngum og nutu þess að
fylgjast með því hvemig lífíð hélt
áfram þar sem þau höfðu áður ver-
ið svo virkir þátttakendur.
Jóhann var Höfðhverfingur í húð
og hár og á ættir að rekja til byggð-
anna austan Eyjafjarðar og í
Fnjóskadal. Hann fæddist í Saur-
brúargerði í Grýtubakkahreppi,
sonur hjónanna Guðmundar bónda
þar Kristjánssonar á Végeirsstöðum
og Rannveigar Jónsdóttur. Saur-
brúargerði er nú í eyði, rýr jörð og
óbyggileg, ef sjávarins hefði ekki
notið við, en heyskapur sóttur upp
í Gæsadal. Aðstaða til sjósóknar
var erfíð. Kamburinn er snarbrattur
í sjó niður, en upp hann varð að
bera aðföng öll á bakinu, þ.á m.
allt byggingarefni, þegar jörðin var
húsuð , því að vegur var enginn
út Svalbarðsströnd og Kjálka.
Það lætur að líkum, að systkinin
í Saurbrúargerði, en þau vom sex,
sem upp komust, vöndust snemma
allri vinnu til sjós og lands. Jóhann
var þannig rétt ijórtán ára þegar
hann réðst á línubát hjá frændum
sínum í Grenivík, fyrst í tvö ár með
Stefáni Stefánssyni í Miðgörðum
og síðar hjá Oddgeiri Jóhannssyni
í Hlöðum, sem hvatti hann til að
taka vélstjóranámskeið. Eftir það
var Jóhann lengi hjá Guðmundi
Péturssyni frænda sínum og út-
gerðarmanni á Akureyri á þvi
kunna afla- og happaskipi Krist-
jáni. Þegar nýsköpunartogaramir
vom keyptir til Akureyrar varð Jó-
hann kyndari og síðar vélstjóri á
Kaldbak, sem Sæmundur Auðuns-
son, hinn kunni aflamaður var með
og hef ég fyrir satt, að hann hafí
treyst Jóhanni umfram aðra, enda
var hann þjóðhagi í öllu því, er að
iðn hans laut, ósérhlífínn og úr-
ræðagóður.
Jóhann var á Akureyrartogumn-
um til 1958. Þá fór hann í land og
vann í hraðfrystihúsinu, en 1960
stofnaði hann Sandblástur og
málmhúðun hf. ásamt Aðalsteini
bróður sínum. Það var brátt eitt
fullkomnasta fyrirtæki sinnar teg-
undar hér á landi og algjör braut-
ryðjandi í svonefndri heithúðun. Það
hefur umfangsmikil og vaxandi við-
skipti við einstaklinga jafnt sem
opinbera aðila hvarvetna á landinu.
Jóhann var sá gæfumaður að
synir hans tveir, Jón Dan og Heiðar
Þórarinn, tóku við rekstri fyrirtæk-
+
Bróðir minn,
ÓLAFUR FR. ÞÓRHALLSSON,
frá Vestmannaeyjum,
andaðist 13. mars í Boston í Bandaríkjunum.
Jarðarförin hefur farið fram.
Ása M. Gunnlaugsson.
t
Elskuleg mágkona mín, frænka okkar og vinkona,
GUÐNÝ KRISTÍN ÓLAFSDÓTTIR,
síðast til heímilis að Hrafnistu i Reykjavík,
sem andaðist 16. mars sl. veröur jarðsungin frá Fossvogskapellu
þriðjudaginn 23. mars kl. 13.30.
Jósef Ágúst Guðjónsson, Karítas Sigurlaugsdóttir,
Jóhanna Auður Arnadóttir, Einar Pálmason,
Ólafur Haukur Árnason, Bára Jakobsdóttir,
Jensína Sigurjónsdóttir,
Árni Kristinsson, Fanney Tómasdóttir.
isins fyrir fímm ámm og hafa rekið
það áfram með sama myndarbragn-
um. Samstarf þeirra feðga er lýs-
andi dæmi þess, hvers einstaklings-
framtakið er megnugt, þegar sam-
an fer atorka, samheldni og fyrir-
hyggja. Þótt Sandblástur og málm-
húðun hafí haslað sér völl með eftir-
minnilegum hætti, var það ekki í
skjóli hafta eða verndaraðgerða,
heldur hefur það unnið traust í
harðri og oft óvæginni samkeppni.
Bautasteinar
standa ekki brautu nær
nema reisi niður af nið
Sonunum kippir í kynið um dugnaðinn.
Jóhann kvæntist Freyju Jóns-
dóttur útgerðarmanns Bjömssonar
í Ólafsfírði árið 1944 og eignuðust
þau fjóra syni: Elstur er Jón Dan,
forstjóri, kvæntur Ruth Hansen og
eiga þau þijú börn. Rúnar, stýri-
maður, kvæntur Jónheiði Kristjáns-
dóttur og eiga þau þijú böm, Heið-
ar Þórarinn, vélstjóri, kvæntur
Maríu Garðarsdóttur og yngstur er
Guðmundur, framkvæmdastjóri,
kvæntur Evu Ingólfsdóttur og era
böm þeirra þijú.
Jóhann var einstaklingshyggju-
maður í þess orðs bestu merkingu,
heill í hveiju sem hann tók sér fyr-
ir hendur, haldinorður og traustur
í viðskiptum. Hann var góður full-
trúi þeirrar kynslóðar, sem ekki
átti þess kost að njóta skólagöngu,
en varð að vinna hörðum höndum
fyrir öllu sínu. Vissulega hafði hann
oft krappa útivist en á honum átti
hvort tveggja eftir að sannast að
sígandi lukka er best og að sá er
mesti auðnumaðurinn sem verður
mikill af sjálfum sér og er ham-
ingjusamur í einkalífí. En þeirrar
gæfu naut Jóhann og þau Freyja
bæði í ríkum mæli. Samheldni
þeirra og samstöðu var við brugðið,
í blíðu og stríðu, höfðingjar heim
að sækja, vinir vina sinna og dreng-
ir góðir.
Eg sakna vinar í stað þar sem
Jóhann var, en til hans sótti ég oft
traust og stuðning. Það var heið-
ríkja yfír lífi hans. Það má vera
Freyju, sonunum og fjölskyldunni
huggun í þeirra djúpu sorg og sára
söknuði nú, þegar kveðjustundin
hefur rannið upp.
Við hjónin hugsum til þeirra og
blessum minningu Jóhanns Guð-
mundssonar. Megi hann í friði hvíla.
Halldór Blöndal.
Það er ekki lengur vegur frá
Saurbrúargerði sem klúkti í brekk-
unni utan við víkurskarð austan
megin Eyjaíjarðar gegnt Hjalteyri,
og inn til Ákureyrar, en á þessu
svæði hefur Jóhann lifað lífi sínu
og farnast vel. Hann fæddist að
Saurbrúargerði 13. maí 1917, eitt
af sex bömum þeirra Rannveigar
Jónsdóttur og Guðmundar Krist-
jánssonar.
Nú sést aðeins móta fyrir bæjar-
rústum á hól í brekkunni þar sem
hægt var að reisa bæ og ekki hefur
túnbletturinn veríð stór og sjávar-

gatan brött í sjó niður. Guðmundur
átti skektu því að stutt var að róa
til að fá físk í soðið og ef vinnu var
að fá á Hjalteyri var róið í vinn-
una, en þá var mikið atvinnluíf á
Hjalteyri.
Jóhann stundaði sjóinn á bátum
frá Grindavík og seinna Akureyri.
Hann fór á vélstjóranámskeið á
Akureyri og var eftir það vélstjóri
á bátum. Síðan fór hann á náms-
samning hjá vélsmiðjunni Odda hf.
í vélsmíði og lauk því námi, og sjór-
inn togaði í unga manninn og var
hann lengi vélstjóri á ms. Kristjáni,
flaggskipi Guðmundar Péturssonar
útgerðarmanns, en það sigldi með
ísaðan físk til Englands á stríðsár-
unum. Hann var um tíma hjá Véla-
og plötuverkstæði Atla hf., þar sem
ég var í iðnnámi og þar urðu okkar
fyrstu kynni.
Það er margs að minnast frá
þessum áram, en Jóhann var þá að
byrja búskap með konu sinni Freyju
Jónsdóttur Björnssonar útgerðar-
manns í Ólafsfírði. Hann átti þijár
dætur og þær héldu svo mikið upp
á Jóhannsnafnið að þær giftust all-
ar Jóhönnum. Þá hafði Guðmundur
hætt búskap og flust til Akureyrar
og íjölskyldan keypti Ránargötu 4,
og þar byrjaði Jóhann búskap. Svo
komu nýsköpunartogaramir eftir
stríð og réðst Jóhann vélstjóri á
fyrsta togarann, Kaldbak, og svo
fór hann á Harðbak og var það góð
reynsla.
En hann vildi komast í atvinnu-
rekstur. Þá var Atli hf. búinn að
kaupa sandblástur og sínksprautun,
en hafði ekki kraft í að koma þessu
í gagnið og keypti Jóhann tækin
og byijaði í skúrræfli hjá Atla hf.
Astaðan var mjög léleg. Ég fluttist
suður um þetta leyti og það sem
næst gerðist var að fyrirtækið hafði
gengið það vel að Jóhann hafði
fengið lóð og látið teikna hús, steypt
sökkla og pantað efni í stálgrind.
Fór ég norður í sumarfríi og við
smíðuðum sperrar á granninum og
reistum, og var húsið tekið í notkun
um veturinn.
En staðar var ei numið, heit sínk-
húðun var takmarkið og eftir nokk-
■i Móöir okkar, I-
UNNUR SIGURJÓNSDÓTTIR,
verður jarðsungin frá Einarsstaðakirkju í Reykjadal laugardaginn 20. mars kl. 14.00.
IngiTryggvason, Eysteinn Tryggvason,
Ásgrímur Tryggvason, Kristín Tryggvadóttir,
Helga Tryggvadóttir, Hjörtur T ryggvason,
Ingunn T ryggvadóttir, Dagur T ryggvason,
Sveinn Tryggvason, Haukur T ryggvason
og fjölskyldur.
Systir okkar, +
ARNDÍS ÞORKELSDÓTTIR, Miðbæjarskóla,
Frfkirkjuvegi 1, verður jarösungin frá Hallgrímskirkju föstudaginn 19. mars
kl. 15.00. Halldóra Þorkelsdóttir, Ingunn Þorkelsdóttir.
ur ár bað Jóhann mig að skreppa
til Evrópu til að afla sér tækja. Við
fóram til Noregs, Danmerkur og
Þýskalands. í Köln leist okkur best
á tækin og fór Jóhann þangað
ásamt Jóni Aspar nokkra seinna.
Sömdu þeir þá um kaupin, og enn
byggði Jóhann yfír sínkhúðunina
og skrifstofur, hið ágætasta hús.
Var nú komið hið ágætasta fyrir-
tæki, byggt upp af dugnaði og elju
Jóhanns og Aðalgeirs bróður hans
sem átti eitthvað í fyrirtækinu.
Þetta er afrek eins manns af eigin
rammleik og var hann búinn að
láta fyrirtækið í hendur sona sinna
fjögurra. Ætla þeir öragglega að
halda merkinu hátt eins og faðir-
inn, en eins og skáldið sagði, þá
væri þjóðinni borgið, ef þúsundir
gerðu eins.
Við hjónin munum sakna vinar í
stað er við komum til Akureyrar
og munum ekki slá á létta strengi
meir, en Freyja mín, við vottum þér
okkar dýpstu samúð og vonum að
þú njótir áranna í fallegu nýju íbúð-
inni. Öðram ástvinum sendum við
samúðarkveðjur.
Jóhann Indriðason.
Þegar okkur hjónunum barst sú
fregn að Jóhann Guðmundsson
væri allur þá streymdu minningar
og atburðir liðinna ára fram í hug-'
ann. Við Jóhann voram ekki jafn-
aldrar, þannig að þegar ég man
fyrst eftir honum þá var hann orð-
inn fullorðinn maður, en síðan átt-
um við eftir að eiga margar góðar
stundir saman um langt árabil. Það
er ástæðan fyrir því að ég geri til-
raun til að minnast hans nokkram
orðum. Þótt hugurinn fyllist trega
þegar góður drengur er kvaddur,
birtir til þegar minningamar hrann-
ast upp og það era þær sem lifa
og ylja. Ekki ætla ég að rekja ætt-
ir hans né starfsferil, það era marg-
ir betur til þess fallnir.
Ég kynntist Jóhanni 1956. Þá
var hann vélstjóri á Akureyrartog-
aranum Harðbaki. Voram við þar
skipsfélagar. Þau kynni vora góð,
en urðu frekar stutt þar sem ég
hætti og fór yfír á annan togara
hjá sama félagi. Síðan lágu leiðir
okkar saman aftur er ég kynntist
konu minni þar sem hún var nán-
ast heimagangur á heimili þeirra
hjóna á Eyrarvegi 37. Kona hans,
Freyja Jónsdóttir, er úr Ólafsfirði
og er móðursystir konu minnar.
Endurnýjuðum við þá okkar fyrri
kynni sem hafa staðið æ síðan.
Heimili þeirra hjóna var nærri ann-
að heimili konu minnar þegar hún
var á Akureyri og eftir að við flutt-
umst út í Ólafsfjörð þótti alltaf sjálf-
sagt að heimsækja Freyju og Jóa
þegar komið var í bæinn. Heimili
þeirra stóð öllum Ólafsfirðingum
opið sem þurftu að skreppa til Akur-
eyrar og þurftu að dvelja þar mis-
jafnlega lengi. Var sama hvort það
væri á nóttu eða degi, allir voru
velkomnir. Eru það orðnir býsna
margir í gegnum tfðina sem hafa
notið gestrisni þeirra sem þau voru
rómuð fyrir. Oft var sofið í öllum
skotum, en samt alltaf nóg pláss.
Eitt var það sem ég virti hann
mest fyrir, að alltaf umgekkst hann
mann eins og jafningja, aldrei fann
maður fyrir því hjá honum að for-
stjórinn kæmi í gegn og sérstaklega
fann ég það eftir að ég flutti til
Akureyrar frá Ólafsfírði vegna
veikinda minna. Þá var hann búinn
að lenda í hverri veikindahremm-
ingunni á fætur annarri og oft hélt
maður að nú hefði maðurinn með
ljáinn betur, en alltaf reis hann upp
aftur misjafnlega laskaður og hélt
áfram eins og ekkert gæti bugað
hann. Þá kom best í ljós viljinn og
dugnaðurinn. Hann var alveg ótrú-
legur.
Þegar maður sest niður og fer
að líta til baka þá flæða svo marg-
ar minningar um góðan dreng fram
í hugann að maður veit ekki hvað
skal taka. Samt vil ég enda þetta
með því að þakka fyrir að hafa
fengið að kynnast honum og hafa
mátt eiga með honum margar góð-
ar stundir.
Við hjónin sendum Freyju, börn-
unum og fjölskyldum þeirra okkar
innilegustu samúðarkveðjur.
Sveinn Magnússon og
Kolbrún Jóhannsdóttir.