Morgunblaðið - 03.04.1993, Blaðsíða 12

12
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 3. APRIL 1993
Ferðir í
BÆKUR um ferðir og ferðalög
njóta vinsælda jafnt í Danmörku
og annars staðar. Hér á eftir
verður sagt frá þremur bókum I
þessa veruna. Tvær þeirra fjalla
um ferðalög, sú þriðja um borg,
sem einhverjir vildu vísast fræð-
ast um annaðhvort af einskærum
áhuga eða vegna þess að þeir
hyggjast leggja leið sína þangað.
í jeppaferð með
Ragnari í Smára
Erik Hoff. Ekspeditioner.
Gronland og ísland. Fiskers forlag
1992. 183 bls.
Erik Hoff er fæddur 1905 og
starfaði sem lögfræðingur á árunum
1935-1989. Hann er meðlimur í
Dansk bjergklub og hefur klifið fjöll
í Noregi, á Grænlandi og í Himala-
ya, að ógleymdum Öræfajökli. í
ofannefndri bók segir hann frá átta
leiðöngrum á árunum 1954 fram til
síðasta leiðangursins, sem hann fór
1975, þá sjötugur að aldri.
Hann hafði klifið fjöll hingað og
þangað um heiminn þegar áhuginn
á Grænlandsferð kviknaði. Honum
fannst nærtækt að fara í þessi
„heimafjöll", líka vegna þess að á
þeim tíma fóru fáir þangað í klifur
og alls ekki Danir. Fyrsta ferðin var
i Staunings-alpana 1954. Ferðin lá
um Reykjavík, þar sem hann bank-
aði upp á hjá Jóni Stefánssyni list-
málara, sem hann þekkti frá Kaup-
mannahöfn, því hann var lögfræð-
ingur málarans. í Reykjavík kynnti
Jón hann fyrir vini sínum, Ragnari
í Smára, svo Hoff komst í ferð með
Ragnari á jeppanum fræga.
Eftir þijár Grænlandsferðir 1954,
1957 og 1960 vaknaði áhugi Hoffs
á að fara í fjallaferð á íslandi 1962.
Sú ferð var öll minni í sniðum en
Grænlandsferðirnar, meira ferð en
leiðangur, enda Öræfajökull annars
konar fjall en þeir félagar höfðu
áður ráðist til atlögu við. Hann var
ekki svikinn af ferðinni og segist í
lok þess kafla undra sig á hvers
vegna Danir og aðrir leggi ekki leið
sína meira þangað til fjallaferða.
Landslagið sé stórbrotið og fátt fólk,
svo meira vit sé að halda til íslands
en í yfírfulla Alpana.
Síðasta ferðin, sem hann fór í,
var fornleifaleiðangur með Eigil
Knuth til Thule á Grænlandi í leit
að leifum norrænna manna. Þá klifr-
aði hann ekki lengur, en naut lands-
lagsins og smvistanna við náttúr-
una.
Langur
laugardagur
Samfellur kr. 2.900,-
Laugavegi30,
sími 624225.
PARÍSARbúðin
Austurstræti 8,
sími 14266.
norðri og suðri
H.C. Andersen
í bók Hoffs er ekki að finna nein-
ar nákvæmar svaðilfarafrásagnir.
Hún er skemmtileg, þvi hún segir
frá ferðum um slóðir, sem fáir aðrir
hafa gert skil. Hún bregður líka upp
skemmtilegum svipmyndum af þeim
vandamálum, sem við er að glíma
í fjallaferðum, bæði við undirbúning
en ekki síst í mannlegu samneyti.
Og fyrir Islending er hún kærkomin
lesning, bæði vegna Öræfajökuls-
ferðarinnar og eins vegna svip-
mynda frá íslandi og íslendingum.
Menningarferð HC Andersens
um fyrirheitna landið
Hans Edvard Nörregárd-Nielsen.
Jeg saae det Land. H.C. Andersens
rejseskitser fra Italien. Gyldendal
1992. 256 bls.
Ítalíuferð var menntuðum Norð-
ur-Evrópubúum algjör nauðsyn og
afrakstur þeirra eru margar
ferðabækur. Ein af þeim sem hæst
ber er Ítalíuferð þýska skáldsins
Goethes. Eins og svo mörg skáld
og menntamenn undanfamar aldir
fór danska skáldið og rithöfundur-
inn Hans Christian Andersen til Ital-
íu og það oftar en einu sinni. Hann
hefur víða gert ferðum sínum skil
í bókum, en Andersen gerði meira
en að skrifa um landið. Hann teikn-
aði fjöldann allan af myndum þar,
bæði til að sýna vinum heima fyrir
og eins til að festa áhrifin á blað,
sjálfum sér til minningar og ánægju.
Þessum teikningum hefur Nör-
regárd-Nielsen, forstöðumaður
Glyptoteksins, safnað í bók og gefíð
út. í textanum fléttar Nörregárd-
Nielsen saman skrifum Andersens,
með ejgin athugasemdum inni á
milli. Úr verður heillandi Ítalíuferð
með skáldið sem leiðsögumann,
bæði í orðum og myndum.
Bókin segir einnig frá Andersen,
frá sérkennilegri lyndiseinkunn
hans, vináttusamböndum og lífs-
hlaupi. Maðurinn, sem skrifaði fal-
legu ævintýrin, var býsna samsett
manngerð og kannski ekki alltaf
jafn bærilegur vinum sínum. Bókin
segir fallega frá honum, upphefur
hann ekki, en veltir sér heldur ekki
upp úr sérlyndi hans. Hún er bæði
skemmtileg lesning um skáldið sjálft
og um líf og hugsunarhátt á hans
tímum.
Leið Andersens lá yfir Alpana,
niður stígvélið og til Rómar. Síðan
áfram til suðurs, yfír Terraeina til
Napólí og síðan að grísku rústunum
í Paestum og í þorpin meðfram sjón-
um, til Amalfí og Sorrento, auk
þess sem hann brá sér út á Napólí-
flóa yfir til Capri. Þeir sem þekkja
staðina munu vafalaust njóta þess
að sjá þá með augum Andersens,
bæði í gegnum myndirnar og text-
ann. Þeir sem ekki hafa verið á
þessum slóðum fá góða leiðsögn um
heillandi land, sem enn hefur upp á
margt það sama að bjóða og á tím-
um Andersens. Bókin er eins og
sneið af menningarsögunni, bæði
með mynd sinni af skáldinu, en
ekki síður af þeim andblæ sem lék
um Ítalíu á þessum tíma. Og þeir
sem hafa gaman af dönsku geta
hér glaðst yfir einstaklega fallegum
texta.
Svipmyndir frá Róm til forna
Rom - en antik storby.
Utg. Hanne Sigismund Nielsen og
Hans Erik Mathiesen. SFINX 1991.
208 bls.
Borgin eilífa virðist eilíflega sjá
bókaútgefendum og lesendum fyrir
efni. Umrædd bók er greinasafn um
lífíð í Rómaborg til foma. Þar er
flallað um aðskiljanlegustu efni, svo
sem samspil stórborgarinnar og
nágrennisins, um lífslíkur og fjöl-
skyldumynstur, atvinnulífíð, kjör
fátæklinga, tómstundaiðju borg-
arbúa, húsin, klóakið, heilbrigðis-
mál, uppeldi og menntun, dauðann,
guðina og kristindóminn í Róm.
Aftast í bókinni er listi yfir róm-
verska rithöfunda ‘og helstu verk
þeirra, kort af miðborg Rómar og
yfírlit yfír keisarana og tímabil í
sögu fornborgarinnar.
Bókin er skrifuð af fræðimönn-
um, en ætluð fyrir áhugasaman al-
menning, svo greinamar gefa les-
andanum yfírlit yfir efnið án þess
að fara í smáatriði. Ekki dylst les-
andanum að hver grein er byggð á
djúpstæðri þekkingu á viðfangsefn-
inu, svo þær eru fullar af lærdómi,
en um leið auðlesnar. Saman gefa
þær skemmtilega mynd af borgarlíf-
inu um og upp úr fæðingu Krists.
Róm var stórborg og lífið þar því
margslungið og litskrúðugt og fjöl-
breytileiki borgarlífsins kemst vel
til skila með bókinni. Lífið þar er í
sjálfu sér fróðlegt umhugsuanrefni
og lestur bókarinnar gefur nýja vídd
í Rómarheimsókn.
Sigrún Davbíðsdóttir
UM HELGINA
Ljóðlist
Ljóðleikhúsið
Næstsíðasta Ijóðakvöld Ljóðleik-
hússins á þessum vetri verður haldið
í Þjóðleikhúskjallaranum, mánudaginn
5. apríl klukkan 20.30. Rétt er að
benda gestum á að koma tímanlega
til þess að unnt verði að koma öllum
í sæti áður en dagskráin hefst.
Að þessu sinni eru sjö skáld gestir
Ljóðleikhússins, en það eru Einar
Ólafsson, Gyrðir Elíasson, Kristján
Kristjánsson, Nína Björk Árnadóttir,
Sveinbjörn Baldvinsson, Þorgeir Þor-
geirson og Þuríður Guðmundsdóttir.
Halldóra Björnsdóttir leikari les úr
Ijóðum Gyrðis Elíassonar og Guðný
Ragnarsdóttir leikari les úr ljóðum
Þuríðar Guðmundsdóttur, en að öðru
leyti lesa skáldin sjálf úr verkum sín-
um.
Ljóðabókamarkaður verður á staðn-
um sem fyrr. Aðgangseyrir er 250
krónur. Síðasta ljóðakvöld Ljóðleik-
hússins á vetrinum verður mánudaginn
3. maí.
(Fréttatilkynning)
Myndlist
Sýning á vegum Mynd-
listarskóla Kópavogs í
Gallerí Ispan
Myndlistarskóli Kópavogs gengst
fyrir samsýningu nokkurra myndlist-
armanna í Galleríi Ispan, Smiðjuvegi
7, í dymbilvikunni. Myndlistarmennim-
ir sem eiga verk á sýningunni tengjast
allir Myndlistarskólanum með einhverj-
um hætti. Nokkrir þeirra eru kennarar
við skólann og aðrir eru meðlimir skóla-
félagsins sem stendur að rekstri hans.
Sýningin er sölusýning og er ætlað
að styrkja skólann fjárhagslega. Eftir-
taldir myndlistarmenn eiga verk á sýn-
ingunni: Ásdís Sigurðardóttir, Bene-
dikt Gunnarsson, Björn Birnir, Erla
Listamennimir þrír, en þeir kalla sig „Alle tre“. Þeir eru frá vinstri:
Gunnar Reynir Sveinsson, tónskáld, Grímur Marínó Steindórsson,
myndlistarmaður og Hrafn Harðarson, ljóðskáld.
VEÐRUN
Sýning Gríms Marínós Steindórssonar í Perlunni
GRÍMUR Marínó Steindórsson
opnaði sýningu á myndum úr
málmum og gijóti auk klippi-
mynda í Perlunni síðastliðinn
laugardag, og stendur sýningin
til 18. apríl.
Grímur Marínó hefur haldið
einkasýningar á verkum sínum,
tekið þátt í samsýningum og unn-
ið til verðlauna. Hann nýtir sér
tilfallandi efni hveiju sinni,
málma, gijót, við, pappír og striga
við listsköpun sína.
Á sl. ári kom út bók með ljós-
myndum af nokkrum verka Gríms
Marínós, Tónmyndaljóð, sem gef-
in var út í samvinnu þriggja lista-
manna, Gríms Marínós, Gunnars
Reynis Sveinssonar tónskálds og
Hrafns Harðarsonar. Ennþá eru
fáanleg nokkur eintök af bókinni
á íslensku og verða þau til sölu á
sýningu Gríms Marínós ásamt
enskri útgáfu. Á þessu ári verða
vígð tvö útiverk Gríms Marínós
úti á landi.
Málmgrímur
Við opnun sýningarinnar síð-
astliðinn iaugardag var frumflutt
tónlist eftir Gunnar Reyni Sveins-
son tónskáld, m.a. píanósónata í
þremur þáttum sem tónskáldið
nefnir Málmgrímur. Gunnar
Reynir sagði í sfuttu spjalli við
blaðamann Morgunblaðsins að
auk píanósónötunnar hefðu tveir
lagaflokkar eftir hann verið frum-
fluttir við sama tækifæri fyrir
Grímur Marínó Steindórsson
opnaði sýningu í Perlunni á
myndum úr málmum og grjóti
auk klippimynda.
réttri viku síðan. „Tilurð þessarar
tónlistar minnar varð með þeim
hætti að Grímur gerði kannski
myndir eftir ljóðum Hrafns og ég
gerði svo músík við myndina og
ljóðið. Við notum allar mögulegar
aðferðir við þetta samstarf og
röðin á sköpun verkanna þarf alls
ekki að verða sú sem ég var að
lýsa. Eiginlega má segja að hver
kveikir í öðrum,“ sagði Gunnar
Reynir.
Aðspurður um nafngiftina á
píanósónötunni hans, Málmgrím-
ur sagði Gunnar: „Ljóðskáldið
hann Hrafn, hann fann upp þetta
nafn síðastliðið haust á honum
Grími, að kalla hann Málmgrím,
vegna þess að hann gerir svo
mörg verka sinna í málm,“ sagði
Gunnar Reynir Sveinsson.
Sigurðardóttir, Guðrún Sigurðardóttir,
Hanna G. Ragnarsdóttir, Ingiberg
Magnússon, Ingunn Erna Stefánsdótt-
ir, Sigrún Sveinsdóttir og Tumi Magn-
ússon.
Sýningin verður opnuð laugardaginn
3. apríl klukkan 15 og verður opin
sunnudag 4. apríl, skírdag, laugardag
10. apríl og annan í páskum klukkan
14-18 alla dagana.
Tónlist
Astarvalsar eftir Jó-
hannes Brahms
Vortónleikar Selkórsins á þessu ári
verða haldnir í Seltjarnameskirkju,
þriðjudaginn 6. apríl klukkan 20.30. Á
fyrrihluta efnisskrár eru ýmis lög bæði
íslensk og erlend en á síðari hluta tón-
leikanna verða fluttir átta ástarvalsar
eftir J. Brahms, þar sem leikið er und-
ir fjórhent á píanó. Undirleikarar eru
þær Kristín Guðmundsdóttir og Arndis
Inga Sverrisdóttir. Stjóranandi Sel-
kórsins er Jón Karl Einarsson.
Selkórinn á Seltjamarnesi er 25 ára
um þessar mundir. Hann var stofnaður
árið 1968 af Kvenfélaginu Seltjörn og
var þá eingöngu skipaður konum og
bar nafn félagsins. Árið 1977 fékk
kórinn til liðs við sig karlaraddir og
núverandi nafn. Ilann hefur starfað
óslitið síðan. Starfsemin er ákaflega
íjölbreytt, árlega heldur kórinn jóla-
og vortónleika og ennfremur hefur
hann sungið í nágrannabyggðum, fanð
söngferð til Norðurlands og einnig til
Norðurlanda. Nú fyrir skömmu fór
kórinn vestur á ísafjörð og hélt þar
velheppnaða tónleika ásamt Sunnu-
kórnum, sem hafði allan veg og vanda
af komu Selkórsins þangað.
Þegar kórinn hóf starfsemi í haust
bættust við margir nýir félagar og
hófust strax æfingar á Messu í G-dúr
eftir Schubert, sem flutt var á jólatón-
leikum ásamt jólalögum.
Háskólakórstónleikar
Háskólakórinn heldur tónleika í Sel-
tjarnarneskirkju, sunnudaginn 4. apríl
klukkan 20.30. Kórinn er nýkominn
úr tónleikaferð um Norðurland þar sem
haldnir voru tónleikar á Dalvík og
Húsavík. Einnig voru Verkmenntaskól-
inn og Menntaskólinn á Akureyri sótt-
ir heim og sungið fyrir nemendur.