Morgunblaðið - 03.04.1993, Blaðsíða 14

14
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 3. APRÍL 1993
Fjórar sýningar
_______Myndlist
Bragi Ásgeirsson
Jón
Baldvinsson
í neðri sal Portsins í Hafnar-
firði sýnir Jón Baldvinsson 20
málverk, sem hann hefur unnið
að undanfarið og stendur sýning-
in til sunnudagsins 4. apríl.
Jón hefur haldið margar sýn-
ingar um dagana og hann hefur
meistaragráðu frá listaskóla í San
Francisco.
Það er ævintýrið og hugarflug-
ið, sem lengi hefur öðru fremur
einkennt myndheim Jóns og hefur
þetta fléttast saman við undur-
furðulega tegund guðspeki. Það
gerir það að verkum, að mörgum
veitist erfitt að fylgja listamann-
inum og skynja listheim hans, því
hann virkar svo fjarrænn og
ókennilegur. Líkur draumaver-
öldum, þar sem undarlegar verur
fremja sína helgisiði og pataldur
við hvunndaginn.
Þessi sýning er engin undan-
tekning og virðist Jón heldur vera
að færast í aukana en hitt og fjar-
lægjast hið almenna skynsvið, en
um leið er hætta á að hann tapi
sambandinu við jarðneska skoð-
endur, sem er sýnu lakara. Það
skiptir nefnilega miklu máli að
vera í sambandi við sitt nánasta
umhverfi hvemig svo sem menn
finna listrænum athöfnum sínum
útrás - vera virkur í sinni samtíð.
Skynsvið Jóns virkar einhvern
veginn svo óraunhæft og ójarð-
neskt og er líkast sem hann hann
hafi þrengt sér út í horn, lokað
að sér, og við það þrengir hann
um leið að sínum bestu eiginleik-
um sem málara.
Jón vill vera öllum óháður í
myndveröldum sínum, en þó glitt-
ir í áhrif víða að úr heimslistinni
og þá einkum hvað hið táknræna
innsæi snertir, borið uppi af artis-
tískri kennd.
Þessi sérstaki eiginleiki mál-
ara, sem ég nefni „artistísk
kennd“ og t.d. hefur fengið útrás
í fuglamyndum Jóns, hefur löng-
um töfrað fram sannfærandi
myndheildir, sem hafa haft sam-
hljóm með lífsorkunni allt um
kring. Það er einmitt sú orka sem
listamönnum ber að virkja og
vonandi nálgast Jón hana aftur á
einhvem hátt.
Olafur Gunnar
Sverrisson
í fremri sal Portsins sýnir Ólaf-
ur Gunnar Sverrisson allmikið af
skarti, sem hann hefur unnið úr
tilfallandi hlutum.
Þetta er fyrsta sýning Ólafs,
sem starfar annars sem skipa-
smiður, en hannar jafnframt
modelhúsgögn og fleiri hluti sem
gjarnan eru í ætt við skúlptúr.
Hann er þannig vanur að fást við
logsuðutækið og vinna með það
er einmitt uppistaðan á sýning-
unni en hann vinnur gripi sína
úr stáli, kopar og fleiri efnum.
Ólafur hefur stundað nám við
Myndlistarskóla Reykjavíkur í
fímm ár og jafnframt aðaliðju
sinni hefur hann unnið mikið við
gerð skúlptúra fyrir aðra aðila,
t.d. í sambandi við Listahátíð í
Hafnarfirði 1991, en þar var ein-
mitt fagmannlega staðið að verki.
Af öllu að dæma er hér um
athafnamann að ræða og hinir
fjölbreyttu skartgripir hans, sem
hann hefur gefíð nafnið „Pýrót“,
staðfesta um leið að hann hefur
vakandi auga fyrir listerænum
hræringum í kringum sig.
Auðvelt er að sjá að þessir
skartgripir eru öðru fremur ætl-
aðir ungu kynslóðinni og þeir
bera vissulega vott um áhrif frá
tízku, tónlist og lifnaðarháttum
unga fólksins í dag, en jafnframt
sækir hann táknrænar hugmynd-
ir í fornaldir og færir í nýjan
búning.
Þetta er mjög lífmikil sýning
hjá Ólafí og sýnir að hann hefur
til að bera mikla leikni með logs-
uðutækið og er gæddur drjúgri
sköpunargleði. Hér eru hverskon-
ar afgangar úr vélsmiðjum virkj-
aðir og það sem áður var rusl
öðlast nýtt líf og innblásið
skreytigildi. Kannski ekki alltaf
ýkja frumlegt, en maðurinn er
ungur að árum, og þetta telst
upplífgandi frumraun.
Lárus Karl
Ingason
Veggi sama salar Portsins
prýða 24 ljósmyndir eftir Lárus
Kari Ingason og eru þær allar
utan ein frá þessu ári.
Lárus Karl stundaði ljós-
myndanám við Sven Winqvist
skólann í Gautaborg á árunum
1987-1989, og hefur sfðan unnið
Níels Hafstein.
sjálfstætt vð gerð auglýsingaljós-
mynda. Hann hefur tekið þátt í
fjölmörgum 'samsýningum jafnt
erlendis sem hérlendis, og á síð-
asta ári hélt hann einkasýningu
í Hafnarborg í tilefni útkomu
bókarinnar „Straumar" sem hafði
með listamenn og listalíf í Hafn-
arfirði að gera.
Að þessu sinni sýnir Lárus
Karl aðallega myndir af fyrirsæt-
um, sem eru í og með hluti af
samvinnu hans og Ólafs Gunnars
Sverrissonar.
Það er auðséð að það er unga
kynslóðin og æskan sem þeir fé-
lagar eru upptendraðir af og
þannig eru Ijósmyndirnar í senn
munúðarfullar sem ástþrungnar,
en skartið eins og veraldlegt til-
Iegg og viðbót.
Þetta eru í alla staði vel gerðar
myndir og bera ágætum hæfileik-
um vitni hvort heldur sem Lárus
Karl fæst við nakta líkama eða
seiðmögnuð andlit. Ljósmyndirn-
ar spegla fyrst og fremst tíðar-
andann og viðhorf unga fólksins
til lífsins, sem eru lítið frábrugðin
því sem áður gerðist, einungis í
djarfari búningi. Lífsfögnuðurinn
og vitundin um grómögnin allt
um kring.
Ljósmyndirnar eru allar í svart,-
hvítu og yfir þeim er mjög sam-
stæður blær, jafnframt því sem
gerandinn er sér mjög meðvitaður
um myndefnið hverju sinni og
leitast við að afhjúpa dýpt þess
og sérkenni. Hann er svo áfram
um það, að hann myndar gjarnan
einstaka líkamshluti og dregur
fram einkenni þeirra. En þó þetta
sé mjög vel gert virkar athöfnin
Jón Baldvinsson myndlistarmaður.
stundum frekar sem leikur en
sterk skírskotun.
Allt um það er þetta lífmikil
sýning og gott tillegg við skartið
í glerskápunum.
Níels Hafstein
Undanfarið hefur staðið yfir
sýning á verkum Níelsar Hafstein
í öllum sýningarsölum Nýlista-
safnsins.
Níels er vel kunnur hugmynda-
fræðilegur listamaður, sem telst
af næstu kynslóð á eftir SÚM-
hópnum og varð bergnuminn af
verkum Dieter Rot, spámanni og
velgjörðarmanni hópsins. Sá
hafði þá einmitt kynnt bókverk
sín, og má segja að Níels hafi
unnið á skyldum forsendum alla
tíð síðan, auk annarra formrann-
sókna.
Listamaðurinn hefur haldið
fjölda einkasýninga og tekið þátt
í samsýningum heima og erlendis
og hafa verk hans þá oftar en
ekki tengst bókverkum. Öll verk-
in á sýningunni eru í einu eintaki
hvert, þau eru lokapunktur rann-
sókna höfundar í 20 ár, en gefa
þó ekkert til kynna um framhald-
ið, eins og fram kemur á einblöð-
ungi.
Níels fýlgir sýningunni úr hlaði
með eftirfarandi hugleiðingum:
„Sköpunarferill listaveirks
byggir á einföldu leiftri úr djúpi
hugans, það endurkastast, spegl-
ar sjálft sig, hugmynd kviknar,
formast í einfaldleik sinum og
glitrar á þræði ljóshraðans.
Hugljómun er fjórvíð, glampi
augans mælanleg þykkt, bergmál
úr fjarska er formfyllt eyra, súg-
urinn milli glenntra fingra hefur
þríhyrnda lögun. Viðbragð
mannsins er þytur af flugi vernd-
arvængsins!
Rökhugsað listaverk hefur til-
finningalega útgeislan, það rís á
fagurfræðilegum grunni, vísinda-
legu skipulagi, vísar til frum-
mynda sjónskynjunar, ýtir við
fegurðarkennd skoðandans, göfg-
ar hana áreynslulaust."
Það er ekki langt síðan Níels
hélt sýningu á úrklippubókum frá
tíu ára tímabili, 1969-79, sem
var merkilegt framtak og þyrfti
að koma út í bókarformi, eða fjöl-
faldast á einhvern hátt. Hér er
kominn áhugi hans á heimildar-
gildi ritaðs máls, en einnig lifandi
uppsetningu listviðburða líðandi
stundar.
Núverandi sýning í Nýlista-
safninu verður að teljast í senn
tormelt og óaðgengileg fyrir hinn
almenna listnjótanda og hefði því
verið æskilegt að hún nyti stuðn-
ings útskýringa á rituðu máli á
mjög einfaldan en skilvirkan hátt,
eða fleiri sjónrænna áhrifameð-
ala. Sýningin er nefnilega ekki
sett upp á safni eða viðurkennd-
um sýningarsal í stórborg, heldur
í smáborg í hjara veraldar og
menn verða að aðlaga sig gefnum
aðstæðum. Auk þess ögrar slík
list ekki lengur, því að menn
þekkja vinnubrögðin og þau koma
ekki á óvart. Þar fyrir utan er
sýningin eitthvað svo samhengis-
laus, þó einstök verk njóti sín vel
og mjög sé vandað til uppsetning-
ar hvers og eins. Á Dokumenta
á sl. sumri sá ég hliðstæð verk
og t.d. teygjulistaverkin og í
sjálfu sér hefðu sum verka Níels-
ar átt fullt erindi á þá sýningu.
Hér er fyrst og fremst um verk
að ræða sem ávallt munu einung-
is höfða til fámenns hóps inn-
vígðra, eins konar meinlætafullar
formrannsóknir og flóknar
heimskpekilegar ígrundanir, sem
fróðlegt er að minnast við meðal
margs annars á hinum stærri
sýningum úti í heimi, en vilja
missa marks einar sér og verða
þreytandi síbylja, einkum hér í
fámenninu.
En enginn efast um að Níels
Hafstein sé heill og einlægur í
listsköpun sinni.
Ódyrir
dúkar
HARÐVIÐARVAL HF.
KRÓKHÁLSI 4 R. SÍMI 671010
Stretsbuxur
kr. 2.900
Mikið úrval af
allskonar buxum
Opið ó laugardögum
kl. 11 - 16
Tónleikar
í Laugar-
neskirkju
TÓNSKÓLI Sigursveins D.
Kristinssonar gengst fyrir tón-
leikum í Laugarneskirkju
klukkan 20.30 þriðjudagskvöld-
ið 6. apríl nk. Þar mun Hannes
Þorsteinn Guðrúnarson gítar-
leikari þreyta burtfararpróf
sitt frá Tónskólanum.
Hannes er fæddur í Reykjavík
árið 1967. Hann hóf nám við Tón-
skóla Sigursveins D. Kristinssonar
1983, fyrstu árin hjá Símoni
ívarssyni, en síðan haustið 1988
hefur aðalkennari hans verið Páll
Eyjólfsson. Hannes lauk kennara-
prófi frá Tónskóla Sigursveins
vorið 1992. Á efnisskrá verða
verk eftir Weiss, Bach, Sor, Al-
beniz, John Speight, og Brouwer.
Allir eru velkomnir á tónleikana.
Hannes Þorsteinn Guðrúnarson,
gítarleikari.
Hvammstangi
Söngkvintettinn Yoces
Thules með tónleika
AÐ KVÖLDI pálmasunnudags 4. apríl heldur söngkvintett-
inn Voces Thules tónleika í Hvammstangakirkju á vegum
Tónlistarfélags Vestur-Húnvetninga. Voces Thules einbeit-
ir sér að flutningi miðaldatónlistar, endurreisnartónlistar
og nútímatónlistar og hefur um tveggja ára skeið bæði
flutt kirkjulega og veraldlega tónlist.
í gömlum íslenskum handritum
má finna forna söngva sem Voces
Thules hefur tekið á sína söng-
skrá. Auk þessa flytur kvintettinn
stemmningartónlist frá miðöldum,
madrigala frá Bretlandi og megin-
landi Evrópu, auk trúartónlistar
frá endurreisnartímabilinu.
Söngkvintettinn, sem syngur a
cappella, skipa Sverrir Guðjónsson
og Sigurður Halldórsson contrate-
nórar, Guðlaugur Viktorsson ten-
ór, Eggert Pálsson bariton og
Ragnar Davíðsson bassi.
Á síðastliðnu ári var lögð
áhersla á að flytja nútímatónlist
eftir eistneska tónskáldiðð Arvo
Párt, en tónlist hans hefur notið
mikilla vinsælda upp á síðkastið
og má segja að hann standi með
annan fótinn í miðöldum hvað
áhrif snertir. I ár leggur Voces
Thules hinsvegar áherslu á flutn-
ing messu eftir hið mikla tónskáld
William Byrd (1543-1623) en í
ár eru einmitt liðin 450 ár frá
fæðingu þess.