Morgunblaðið - 04.06.1993, Blaðsíða 10

10
MORGUNBLAÐtÐ FÖSTUDAGUR 4. JÚNÍ 1993
Mótettukór Hallgrímskirkju.
Glæsilegnr kórsöngur
Safnaðarkórsöngur
________Tónlist___________
Jón Ásgeirsson
Mótettukór Hallgrímskirkju
flutti 4 mótettur og Requiem op.
9 eftir Maurice Duruflé, undir
stjóm Harðar Áskelssonar. Ein-
Tríó Reykjavíkur hélt sína síð-
ustu tónleika á þessu starfsári og
kaliaði til samstarfs við sig Önnu
Guðnýju Guðmundsdóttur, píanó-
leikara, Sigurð I. Snorrason, klarin-
ettuleikara, Pálínu Ámadóttur,
fiðluleikara, og Guðmund Krist-
mundsson, lágfiðluleikara. Á efnis-
skránni vom verk eftir Prokofíev,
Bartók og Beethoven.
Gyðinga-forleikurinn, fyrir
strengjakvintett, píanó og klari-
nett, eftir Prokofíev, er skemmtileg
tónsmíð og nokkuð ólík ýmsu sem
þetta ágæta tónskáld samdi. Fyrra
stefið, sem er ekta dansstef, var
mjög skemmtilega útfært en í því
seinna em einkenni þjóðlagsins
ekki eins skýr. Verkið var mjög vel
flutt og þar fór klarinettan fyrir í
frábæram leik Sigurðar Snorrason-
ar.
Andstæður Bartóks fyrir fíðlu,
klarinettu og píanó, samið 1942,
er sérkennilegt verk og var sérlega
vel flutt, af Sigurði á klarinett,
Önnu Guðnýju á píanó og Guðnýju
söngvarar í Requiem voru Rann-
veig Bragadóttir og Michael John
Clarke. Tónleikamir hófust á
Prelúdíu úr orgelsvítu op 5 eftir
Duruflé, sem orgelsnillingurinn
Daniel Roth lék frábærlega vel.
Mótettukórin söng fjórar mót-
ettur, sem Durflé samdi yfir greg-
Guðmundsdóttur á fíðlu, sem átti
mjög góða „kadsensu" í miðþættin-
um.
Síðasta verkið á tónleikunum var
Tríó í B-dúr,-op. 11, eftir Beethov-
en, en það er allt eins hugsað fyrir
strengi og píanó, því á tíma Beet-
hovens var oft tekið fram, að leika
mætti fiðlu- og lágfiðluraddimar,
t.d. á klarinett, eins og gert er í
op. 11. Fyrsti kaflinn er besti hluti
verksins og margt fallegt að heyra
í hæga þættinum, þar sem sellóið
átti frábærlega fallega tónhending-
ar. Einhvem veginn er Beethoven
ekki í essinu sínu í lokaþættinum
og tilbrigðin stundum dálítið
óvenjulega langt frá fyrirmyndinni,
eins og kemur glögglega fram í
fyrsta tilbrigðinu fyrir píanóið.
Flutningurinn var sérlega góður
og samspil Önnu Guðnýjar, Sigurð-
ar og Gunnars Kvaran var frábær
og þrátt fyrir að Beethoven væri
ekki upp á sitt besta i síðasta kafl-
anum, var hann mjög fallega leik-
in, fullur upp með söng og gleði.
oríönsk stef og að því leyti til eru
þessi fögra verk unnin samkvæmt
uppranalegu aðferðinni. Tónmál
verkanna er mjög fínlega ofið og
aðeins í Þú ert Pétur (nr. 3) er
leikið með sterka hrynjandi. Kór-
inn söng verkin mjög vel og náði
þeirri mýkt sem einkennir tónmál
verkanna, t.d. í Öll ertu fögur,
María (nr. 2) og í síðustu mótett-
unni, Helgidóm svo háan allir
heiðra skulum alia tíð. Fyrsta
mótettan, Þar sem kærleikur og
ást er, var með því fegursta sem
kórinn hefur sungið.
Sálumessan er sérlega þýð tón-
smíð. Hún er samin fyrir kór, tvo
einsöngvara með orgelundirleik
og sellósamleik í einum þáttanna.
Kyrie og Libera me era einna
áhrifamestu kaflarnir. Rannveig
Bragadóttir söng Mildi Jesús af
glæsibrag og með henni lék Inga
Rós Ingólfsdóttir mjög fallega
nokkur millistef á selló. Michael
John Clarke söng Offertorium og
Libera með köflunum og var söng-
ur hans mjög góður. Orgelleikur
Daniels Roth var einstaklega vel
útfærður og vei samvirkur við
kórinn, bæði hvað snertir styrk-
leika og hrynferli.
Mótettukórinn og stjórnandi
hans, Hörður Áskelsson, unnu enn
einn listasigurinn með frábærum
flutningi á þessari fíngerðu og
fallegu tónlist, eftir Maurice
Duruflé.
Safnaðarkór Seltjarnarnes-
kirkju, kammersveit og einsöngv-
ararnir Þuríður Sigurðardóttir,
Hrafnhildur Guðmundsdóttir og
Jóhanna V. Þórhallsdóttir, undir
stjórn Hákons Leifssonar, fluttu
Messu Marsellusar páfa, eftir
Palestrina, og Gloriu, eftir Vi-
valdi, í Seltjarnarneskirkju á
mánudaginn.
Messa Marsellusar er eitt af
tímamótaverkum tónlistarsög-
unnar og dæmi um hvað tilskipan-
ir eru hættulegar. Upphaflega
stóð til að banna margraddaðan
söng í katólsku kirkjunni og fengu
þeir kardinálar, sem gegn því
stóðu, Palestrina til að semja
messur og vakti sú messa, er bar
nafn Marsellusar páfa, svo mikla
aðdáun kardinálanna, að þeir lö-
gleiddu tónstíl og tónsmíðaaðferð
Palestrina, sem þýddi, að öll þróun
í gerð katólskrar kirkjutónlistar
var stöðvuð í nokkrar aldir.
Messan, sem er ægifögur, er
fyrir sex raddir og var flutt af
12 manna kór (tveir í rödd). Varð-
andi flutning messunnar, er rétt
að benda á, að upphafstónana í
Gloría og Credo vantaði, sem er
einrödduð prestatónun og gegnir
hún mikilvægu hlutverki í mess-
unni en er venjulega sungin af
einsöngvara, þegar messan er
flutt á tónleikum. Eðlilega var
margt sem finna má að, sérstak-
lega er varðar raddöryggi karl-
raddanna.
Kvennakvartettinn, sem skip-
aður var fyrrnefndum einsöngvur-
um og Emu Guðmundsdóttur, var
besti hluti hópsins og þrátt fyrir
nokkuð óöryggi á köflum, var
messan í heild þokkafull áheyrnar
enda um merkilega fallegan tón-
vefnað að ræða. Hákon Leifsson
ræðst ekki á garðinn þar sem
hann er lægstur, því Missa Papae
Marcelli, eftir Palestrina, er eitt
af erfíðari kórverkum sögunnar
og sem fyrsta tilraun á sviði katól-
skrar kirkjutónlistar, stóð Hákon
sig vel óg stýrði fólki af öryggi.
Seinna verkið var Gloria eftir
Vivaldi. Þar kom til sögunnar
kirkjukór Seltjarnarneskirkju,
strengjakvintett, óbó, trompett,
og „continuo" orgel. Það er góð
tilbreyting að heyra þetta verk
flutt af litlum kór og mesta furða
hversu hljómmikill hann var, þó
hljómþróttur bæði sópran og alt
radda væri á köflum nokkru minni
en karlanna.
Jafnræði var á milli hljómsveit-
ar og söngfólksins og átti t.d.
Olafur Flosason ágætan einleik í
Dominus Deus, rex coelestis. Ein-
söngvaramir stóðu sig vel enda
allt góðir söngvarar. Tvísöngs-
þátturinn Laudamus te, var fal-
lega sunginn af Þuríði Sigurðar-
dóttur og Hrafnhildi Guðmunds-
dóttur en Þuríður söng af öryggi
einsönginn í Dominus Deus á
móti óbóinu. Altarían, Qui sedes,
var mjög vel sungin af Jóhönnu
V. Þórhallsdóttur. í heild var
þokki yfir þessum flutningi og
gott til þess að vita að almennir
kirkjukórar eru farnir að leita út
fyrir hið þrönga svið sálmasöngs-
ins og takast á við verkefni, sem
oft eru aðeins flutt af stórum
kórum og með fullskipaðri hljóm-
sveit. Hákon Leifsson, sem er or-
gelleikari við Seltjamarneskirkju,
hefur farið vel af stað, með þátt-
töku sinni í kirkjulistahátíðinni,
þó hann hafí valið sér helst til
erfið verkefni að þessu sinni.
Þuríður Hrafnhildur Jóhanna V.
Sigurðardóttir Guðmundsdóttir Þórhallsdóttir
Tríó Reykjavíkur
Sýningin Fiskur o g fólk
opnuð í Sjóminjasafninu
Mynd af fólki í saltfiski eftir Sigfús Eymundsson, sem er á sýning-
unni Fiskur og fólk.
NÝ fastasýning hefur verið sett
upp í Sjóminjasafni íslands við
„Sögutorg" í Hafnarfirði og verð-
ur hún opnuð almenningi á sjó-
mannadaginn, sunnudaginn 6.
júní, klukkan 16.
Sýningin tekur yfír allar þijár
hæðir Bryde-pakkhússins og rekur í
stóram dráttum sögu sjósóknar og
siglinga á íslandi „frá knerri ti!
kvóta“ í rúmlega 30 sýningardeildum
og smærri atriðum sem sett eru upp
í tímaröð. Margir munir á sýning-
unni hafa ekki verið sýndir áður og
safnið hefur fengið lánaða marga
fágæta muni af þessu tilefni, m.a.
frá Þjóðminjasafni íslands, Vita- og
hafnamálaskrifstofu, Slysavarnafé-
lagi íslands, Eimskip, Samskipum
og fleiri aðilum.
Á sýningunni Fiskur og fólk eru
rúmlega 500 einstakir munir, þar af
40 líkön af bátum og skipum af
ýmsum gerðum, sex bátar í fullri
stærð og 150 Ijósmyndir, margar
nýjar í eigu safnsins. Safnið hefur
bætt við sig Ijósmyndum í tilefni
sýningarinnar, þ.á.m. frá Þjóðminja-
safni íslands, Minjasafni Akureyrar
og Ljósmyndasafni Reykjavíkur.
Meðal sýningaratriða má nefna
landhelgisbátinn „Ingjald“ sem Bret-
ar sökktu undan Hannesi Hafstein
sýslumanni ísfírðinga á Dýrafírði
1899, sýningardeild um köfun þ.s.
sýnd er í fyrsta skipti skipsklukkan
úr franska hafrannsóknaskipinu „Po-
urquoi Pas?“ sem fórst við Mýrar
1936, kappróðrabát frá Oxford og
„Hvítbiáann", fánann sem sjóliðar
af „Islands Falk“ tóku af Einari
Péturssyni, er hann reri sér til
skemmtunar á Reykjavíkurhöfn 12.
júní 1913, fyrir réttum 80 árum
o.m.fl.
Fjölmörgum öðrum atriðum sjó-
sóknar og siglinga eru gerð skil á
sýningunni, svo sem siglingum nor-
rænna manna og fundi íslands,
Grænlands og Vínlands, fyrstu heim-
ildum um fiskveiðar, handfærum,
skreiðarútflutningi á 14. öld, saltfisk-
vinnslu á 18. öld og síðar, hákarla-
veiðum, bátasmíði, skútuöldinni, ver-
búðum og skinnklæðum, fyrstu ís-
húsunum, lýsisbræðslu, vélvæðingu
bátaflotans í byijun aldarinnar,
fyrstu togurum og togaraútgerð,
kaupskipum, helstu skipafélögum,
landhelgisgæslu og þorskastríðum,
siglingafræði, loftskeytum, síldveið-
um, hvalveiðum, slysavörnum og
ýmsu fleiru.