Morgunblaðið - 04.06.1993, Blaðsíða 23

MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 4. JÚNÍ 1993
23
Héraðsdómur í máli um eignfærslu aflakvóta hjá útgerðarfyrirtæki
Langtímakvóti er talinn
eign í skilningi skattalaga
Þýðir skattahækkun útgerða sem keypt hafa langtímakvóta
HÉRAÐSDÓMUR Reykjavíkur felldi í
gær úr gildi þann úrskurð ríkisskatta-
nefndar að útgerðarfyrirtækinu Hrönn
hf. á ísafirði sé heimilt að gjaldfæra
kaup á aflahlutdeild í bókhaldi sínu.
Samkvæmt dóminum er fallist á þá var-
akröfu fjármálaráðherra fyrir hönd rík-
issjóðs að fyrirtækinu beri að færa var-
anlegan kvóta sem eign og afskrifa um
20% á ári, þar sem með kaupum á afla-
hlutdeild hafi fyrirtækið öðlast réttindi
sem falli undir eignarhugtak 73. greinar
skattalaga. Að sögn Ásgeirs Guðbjarts-
sonar, aðaleiganda Hrannar hf, mun
fyrirtækið skjóta málinu til Hæstaréttar
þar sem niðurstaða af þessu tagi hefur
i för með sér aukna skattabyrði á fyrir-
tækið miðað við það sem væri ef gjald-
færsla væri heimil, eins og var sam-
kvæmt úrskurði ríkisskattanefndar.
Hefði aðalkrafa fjármálaráðherra um eign-
færslu og afskrift 8% eignarhluta á ári verið tek-
in til greina hefði sú niðurstaða þýtt allt að 15
milljóna króna hækkun skatta fyrirtækisins fyrir
árið 1989, að því er fram kemur í dóminum, og
allt að 50 milljóna hækkun frá þeim tíma til dags-
ins í dag, að sögn Ásgeirs Guðbjartssonar. „Þeir
verða þá að fara að skila okkur miklu af kvóta,
sem við eigum væntanlega samkvæmt þessu,“
sagði Ásgeir. Ásgeir hafði ekki frétt af niðurstöð-
unni þegar Morgunblaðið færði honum fréttimar
í gær og gat því ekki tjáð sig um dóminn í smáatr-
iðum en kvaðst telja ljóst að niðurstöðunni yrði
skotið til Hæstaréttar.
Mál þetta snerist um það að á árinu 1989 keypti
Hrönn hf., sem, m.a. gerir út togarann Guðbjörgu
ÍS, aflakvóta til fiskveiða fyrir 83 milljónir króna,
annars vegar langtímakvóta og hins vegar skamm-
tímakvóta. í ársreikningi fyrirtækisins kom fram
að kvótakaupin höfðu verið færð til gjalda á
rekstrarreikningi. Skattstjóra á ísafirði var skýrt
frá að af þessum 83,7 milljónum hefðu 23,8 millj-
ónir verið skammtímakvóti en 59,2 milljónir lang-
tímakvóti og jafnframt að fyrirtækið teldi það
ekki styðjast við lög að eignfæra og fyma keypt-
an kvóta.
í úrskurði sínum byggði skattstjóri hins vegar
á því að öll kaup á langtímakvóta skyldi eignfæra
og fyma með sama hætti og um skip væri að
ræða, eða um 8% á ári. Þetta leiddi til þess að
langtímakvóti fyrir um 54,5 milljónir var eignfærð-
ur en leyft var að færa um 4,7 milljónir króna
sem fymingu á rekstrarreikningi. Þetta leiddi til
þess að opinber gjöld fyrirtækisins í ár hækkuðu
um 15,8 milljónir króna.
Fyrirtækið kærði þessa niðurstöðu til ríkis-
skattanefndar og vildi fá heimild til að gjaldfæra
kaupin að fullu á kaupári eða eignfæra og af-
skrifa á 3 árum í mesta lagi. Ríkisskattanefnd tók
til greina kröfuna um gjaldfærlsu á kaupári með
úrskurði í maí á síðasta ári.
Mál höfðað
Þeirri niðurstöðu vildi fjármálaráðherra ekki una
og höfðaði málið fyrir hönd ríkisins til að fá henni
hnekkt og upphaflegan úrskurð skattstjóra stað-
festan en til vara var þess krafist að heimilt yrði
að eignfæra og afskrifa 20% á ári.
Mál fjármálaráðuneytisins var m.a. á því byggt
að kaup á ótímabundinni aflahlutdeild falli ekki
undir rekstrarkostnað í skilningi skattalaga þar
sem kaup á langtímakvóta hafi verið gerð til að
afla tekna á ók'omnum árum en ekki einungis á
sama ári og til útgjaldanna var stofnað, heldur sé
um að ræða eignar- eða atvinnuréttindi sem gangi
kaúþum og sölum og hafí markaðsverð og falli
því undir eignarhugtak skattalaga.
í niðurstöðum dómsins segir svo sem fyrr grein-
ir að líta beri á aflahlutdeild sem réttindi sem
falli undir eignarhugtak 73. greinar laga um tekju-
og eignarskatt og því verði úrskurður ríkisskatta-
nefndar felldur úr gildi. í fyrrnefndri grein segir
að til skattskyldra eigna skuli telja allar fasteign-
ir, lausafé og hvers konar önnur verðmæti eignar-
réttinda og skipti ekki máli hvort eignirnar gefí
af sér arð eða ekki. í 75. grein laganna er þessi
skilgreining takmörkuð á þann hátt að til eignar
teljist ekki t.d. réttur til 'íftryggingarfjár, eftirla-
una, leigulauss bústaðar, fatnaður og húsmunir
eða eigin hlutabréf hlutafélags.
Óvissa
í dómi héraðsdóms segir áfram að hins vegar
séu þessi réttindi sem felist í aflahlutdeild þess
eðlis að óvíst sé hversu lengi þau nýtist eiganda
þeirra, m.a. vegna óvissu sem kunni að stafa af
minnkandi aflamarki, breyttri stefnu stjómvalda
eða löggjafans. Því telji dómurinn að jafna beri
kaupum á aflahutdeild við kaup á þeim réttindum
sem um sé að ræða í 4. tölulið 32. greinar skatta-
laganna en þar er um að ræða höfundarrétt, út-
gáfurétt, rétt til hagnýtingar upplýsinga, rétt til
einkaleyfís eða vörumerkis og þvi beri að haga
eignfærslu eftir þeim reglum sem um slík réttindi
væri að ræða og afskrifa 20% á ári.
Dómurinn, sem kveðinn var upp af Skúla J.
Pálmasyni héraðsdómara og meðdómsmönnunum
Stefáni Má Stefánssyni prófessor og Sverri Ing-
ólfssyni lögg. endurskoðanda, ákvað að hvor máls-
aðilanna skyldi bera sinn hluta málskostnaðar.
starfsgreinum!
sæ
ÍS
&
)PIÐ Á LAUGARDÖGUM FRÁ KL. 10:00 TIL 16:00
BIFREIÐAR & LANDBÚNAÐARVÉLAR HF. • ármúla 13 • síml 6812 oo • beinn síme 312 36
FRÁ KR.
784.000
VERfl RÐEiNS