Morgunblaðið - 29.07.1993, Qupperneq 44

MORGUNBLAÐIÐ, KRINGLAN 1 103
SÍMI 691100, SÍMBRÉF 691181,
YKJAVÍK
)LF 1555 / AKUREYRI: HAFNARSTRÆTl 85
FIMMTUDAGUR 29. JULI 1993
VERÐ I LAUSASOLU 125 KR. MEÐ VSK.
HEWLETT PACKARO
IEI
; UMBOOIO HP Á (SLANOI H F Höfdabakka 9, Reykjavík, sími (91) 671000 Frá mligulolka tll veruleika
Væn síld
í Jökuls-
árlóni
MIKIÐ af síld er nú í Jökulsár-
lóni á Breiðamerkursandi og er
hún mjög væn, að sögn Fjölnis
Torfasonar, bónda á Hala II í
Suðursveit. Hann segir að síldin
hafi komið í lónið um mánaða-
mótin júní-júlí og virðist þrífast
vel þar. Fjölnir þekkir vel til í
lóninu og segir að þetta sé í
fyrsta sinn sem hann verður var
við svona mikið af síld þar.
Fjölnir segir að í lóninu sé mikið
af mjög vænni demantsíld og sé
meðalstærðin 32 til 35 cm. Síldin
er um allt lónið og hefur gotið þar.
Fjölnir segir að mikið sé af síldar-
seiðum í lóninu og sé það líklega
frá goti í fyrra. Hann segir að síld-
in hafí fengist í silungsnet og þyki
mörgum nýnæmi í henni.
Þrífst vel
Fjölnir sagði óvíst hvort síldin
hefði sogast inn í lónið eða hvort
hún hefði farið þangað sjálfviljug.
Hann sagði að hitinn í lóninu væri
5 til 8 gráður og þrifist síldin vel
við þann hita. Nokkuð hefur einnig
verið af Ioðnu í lóninu en hún held-
ur sig mest við jökulkantinn, að
sögn Fjölnis.
♦ ♦ ♦
Ósk um 6%
hækkun
á sementi
SEMENTSVERKSMIÐJA ríkis-
ins á Akranesi hefur óskað eftir
um það bil 6% hækkun á sements-
verði. Verð á sementi er enn háð
ákvörðun samkeppnisráðs.
Tómas Runólfsson, deildarstjóri
fjármáladeildar Sementsverksmiðj-
unnar, sagði að meginhluti hækk-
unarþarfarinnar væri vegna gengis-
fellingarinnar í lok júní, eða um 4%.
Sagði Tómas að meirihluti hráefna
verksmiðjunnar og lána væri háður
gengisþróun. Þar við bættist 2%
hækkun sem fyrirtækið hefði sótt
um áður.
Ekki er vitað hvenær hækkunar-
beiðnin verður tekin fyrir í sam-
keppnisráði.
Átta ára tvíburasystur bjarga vinkonu sinni frá drukknun í Sundlaug Þorlákshafnar
Drógu hana á
milli sín yfir í
grunnu laugina
„AFREKIÐ er stelpnanna. Þær eiga tvimæialaust mikinn heiður
skilinn," segir Guðmundur Garðarsson, sjómaður og sundlaugargest-
ur í Sundlaug Þorlákshafnar um það afrek 8 ára tvíburasystra úr
Þorlákshöfn að bjarga 11 ára vinkonu sinni úr Hveragerði frá
drukknun í lauginni í gær. Systurnar Erna og María Kristjánsdæt-
ur köfuðu niður á laugarbotn í dýpri enda laugarinnar eftir Hall-
dóru Ellertsdóttur, vinkonu sinni, þar sem hún iá meðvitundarlaus,
drógu hana yfir í grynnri hlutann og gátu kallað á hjálp. Stúlk-
unni, sem er á Landspítalanum, líður eftir atvikum vel og er hún
talin úr lífshættu.
Morgunblaðið/Kristinn
Glöð á ný
ERNA, María og Guð-
mundur Þór, bróðir
Halldóru, sem er í pöss-
un hjá fjölskyldunni.
Svana, móðir stelpn-
anna, segir að þær hafi
orðið fyrir miklu áfalli
eftir björgunina en eft-
ir að þær fréttu að Hall-
dóra væri á batavegi
hafi þær tekið gleði
sína. A minni myndinni
eru Guðmundur og Sig-
urður.
„Við vorum að leika okkur að
kafa í djúpu lauginni þegar Erna
tók eftir því að Halldóra lá á botn-
inum og hreyfði sig ekki. Hún
kallaði í mig og ég kafaði til henn-
ar og reyndi að tosa hana upp en
gat ekki meir og gafst upp. Eg
kallaði í Ernu og hún náði höfðinu
en ég fylgdi á eftir með fæturna
út í grunnu laugina," sagði Mar-
ía. Erna bætir við að því næst
hafi María hlaupið eins hratt og
hún gat til að láta sundlaugarvörð
vita. Hann hafi hringt á sjúkrabfl.
Mátti litlu muna
Þegar stelpurnar komu að
bakkanum sá Sigurður Marinós-
son hvers kyns var og kallaði
hann á Guðmund til hjálpar. „Hún
var orðin blá og vatn og blóð
gekk uppúr henni þegar ég kom
að. Eg ætlaði þá að fara að beita
blástursaðferðinni en í þann mund
byijaði hún að anda og þess vegna
nuddaði ég hana aðeins en við það
kom mikið vatn uppúr henni,“
sagði Guðmundur. Síðan báru
þeir Sigurður Halldóru inn á skrif-
stofu og biðu þar eftir lækni og
sjúkrabíl sem kom skömmu
seinna.
Guðmundur lagði áherslu á að
tvíburasystumar hefðu unnið
mikið afrek með björguninni. Hins
vegar sagði hann alveg ljóst að
meiri gæslu þyrfti við sundlaugina
en verið hefði og ekki nægjanlegt
að aðeins einn starfsmaður væri
á vakt.
Svana Ingólfsdóttir, móðir
systranna, vildi fyrir hönd að-
standenda Halldóru þakka öllum
sem staðið hefðu að björguninni.
Þess má geta að allar voru stúlk-
urnar flugsyndar og eru orsakir
slyssins ekki kunnar.
Gengi jensins hefur hækkað um 57% á einu ári og dollarans 34%
Gengishagnaður til ára-
móta nemur 3 milljörðum
Hlutfall útflutnings til Japans tvöfaldaðist og jókst um þríðjung til Bandaríkjanna
GENGI jensins hefur hækkað um 57% gagnvart krónunni frá
ágúst í fyrra og gengi dollarans hefur hækkað um 34% á sama
tíma. Miðað við að útflutningur okkar til þessara landa verði
sá sami frá júlí til desember og hann var á sama tíma í fyrra
mun gengishagnaðurinn nema rúmlega 3 milljörðum króna í ár.
Eiturefni skila sér ekki til
eyðingar nema í litlum mæli
AÐEINS lítill hluti af eiturefnum, sem flutt eru til landsins, skil-
ar sér til eyðingar. Ágúst Sigurðsson, efnafræðingur hjá Holiustu-
vernd ríkisins, segir að skil á framköllunarvökva hafi t.d. verið
könnuð og innan við 10% af því magni sem flutt sé inn skili sér
til eyðingar. Ef slíkum vökva er skilað tii Sorpu þarf að greiða
allt að 88,50 kr. í skilagjald af hverju kílói.
Ágúst segir að nú í sumar eigi
að gera úttekt á starfsemi spilli-
efnamóttöku Sorpu til að afla
upplýsinga um hversu miklum
hluta eiturefna sé í raun skilað
inn. Þá muni verða haft samstarf
við heilbrigðisráðuneytið um leiðir
til að stuðla að betri skilum.
„Menn eru að vakna til vitundar
um það hversu skaðleg þessi efni
eru og ekki er heldur svo langt
síðan spilliefnamóttakan byrjaði.
Þetta stendur hins vegar allt til
bóta,“ segir Ágúst. \
Hjá Sorpu fengust þær upplýs-
ingar að ef framköllunarvökva er
skilað kostar það 55,50 krónur
fyrir hvert kíló af vökvanum ef
hann er í yfir 100 1 umbúðum.
Þá kostar það 88,50 kr. fyrir kíló-
ið ef umbúðimar eru minni.
Þarf að borga mikið til að
skila efnunum
Ögmundur Einarsson, fram-
kvæmdastjóri Sorpu, segir að
mjög léleg skil séu á eiturefnum
úr atvinnulífinu. „Það þarf að
borga mikið fyrir að skila eitur-
efnum því þetta er sent til útlanda
til eyðingar. Helsta ástæða þess
að þetta skilar sér ekki til okkar
er að fyrirtæki eru að horfa í
kostnað," segir Ögmundur.
Samkvæmt upplýsingum frá Þjóð-
hagsstofnun tvöfaldaðist hlutfall út-
flutnings til Japans nærri því á tíma-
Jóilinu janúar-apríl í ár miðað við
sama tímabil í fyrra. Á tímabilinu
janúar-apríl 1992 var hlutfall út-
flutnings til Japans 8,8% mælt í verð-
mætum en sömu mánuði í ár var
hlutfallið komið í 15,4% af heildinni.
Til Bandaríkjanna hækkaði þetta
hlutfall úr 6,7% og í 9,4%. Á sama
tíma dró verulega úr útflutningi til
Evrópubandalagsríkjanna og féll
hlutdeild hans úr 72% niður í rúm-
lega 62% í ár.
Hálfur annar milljarður
Að sögn Benedikts Ámasonar hjá
Þjóðhagsstofnun stefnir í að gengis-
hagnaður vegna útflutnings til Jap-
ans og Bandaríkjanna á milli síðustu
sex mánaða ársins í fyrra og sama
tímabils í ár nemi hálfum öðrum
milljarði á hvort land.
Utflutningur til Bandaríkjanna frá
júlí til desember í fyrra nam 5,8
milljörðum króna á meðalgengi sem
var 56,90 krónur fyrir dollarann. f
dag er gengið 72 krónur og er hækk-
unin á meðalgenginu fyrir þessa sex
mánuði því 26,5%.
Á Japansmarkað nam útflutning-
urinn frá júlí til desember í fyrra
alls 3,2 milljörðum króna á meðal-
gengi sem var 0,45 krónur fyrir jen-
ið. I dag er jenið skráð 0,67 sem
þýðir 46,5% hækkun eða 1.496 millj-
óna króna gengishagnað.
„Þetta er hins vegar ekki öll sag-
an,“ segir Benedikt, „því að flestar
skuldir útflytjenda á þessa markaði
eru í jenum eða dollurum þannig að
þær hafa hækkað samhliða."

í 2.-3. sæti
HELGI Áss Grétarsson gerði jafn-
tefli við Georgíumanninn Movas-
esian í gær, er með sjö og hálfan
vinning og er í 2.-3. sæti. Víet-
naminn Deo Then er efstur á
heimsmeistaramóti barna og ungl-
inga í Bratislava með 8 vinninga.
Helgi Áss á enn möguleika á að
komast í fyrsta sæti. Dao Then næg-
ir hins vegar jafntefli í síðustu um-
ferð til að verða heimsmeistari. Síð-
asta umferð verður tefld í dag.