Morgunblaðið - 23.02.1994, Blaðsíða 1

56 SIÐURB/C
44. tbl. 82. árg. MIÐVIKUDAGUR 23. FEBRÚAR1994 Prentsmiðja Morgunblaðsins
Yfirmaður hjá CIA sakaður um njósnir fyrir Sovétmenn og Rússa
Eitt stærsta njósnamál
sem upp hefur komið
Washington. Reut-
BILL Clinton, Bandaríkjaforseti, sagði í gær að fréttir þess efnis
að yfirmaður hjá Bandarisku Jeyniþjónustunni (CIA) og eiginkona
hans hefðu orðið uppvís að njósnum fyrir Sovétmenn og síðar
Rússa, væru mjög alvarlegar. Hjónin eru sökuð um að hafa stund-
að njósnirnar frá árinu 1985 en þau voru handtekin á sunnudag.
Starfsmaðurinn, Aldrich Ames,
var lengst af yfirmaður Sovét-
deildar gagnnjósna CIA. Ames,
sem er 52 ára, starfaði hjá leyni-
þjónustunni í 31 ár en eiginkona
hans, Maria del Rosario Casas
Ames, 41, var ekki starfsmaður
hennar.
Talsmenn bandaríska dóms-
málaráðuneytisins segja málið vera
eitt hið stærsta sem komið hefur
upp. Ástæða þess er það magn
skjala er vörðuðu þjóðaröryggi,
Evrópusambandið
Veiðileyfa-
gjald lausnin
UNNT væri að breyta þeirri
„hörmung", sem er afleiðing af
Sameiginlegri fiskveiðistefnu
Evrópusambandsins, í blómlega
atvinnugrein, sem skilaði jöfnum
og góðum arði. Til þess er einkum
tvennt nauðsynlegt: Að takmarka
fjölda veiðileyfa og taka upp
veiðileyfagjald, sem stæði undir
öllum kostnaði við fiskveiðistjórn-
un.
Kemur þetta fram í nýútkominni
bók eftir Bretann Michael Holden
en hann tók sæti í framkvæmda-'
stjórn Evrópusambandsins 1979 og
veitti um hríð forstöðu fiskverndar-
ráði þess. Segir Holden að til að
endurreisa sjávarútveg og fiskiðnað
í Evrópusambandsríkjum verði að
takmarka fjölda veiðileyfa, þ.e.
flölda fiskiskipa. Nauðsynlegt sé
einnig að taka upp veiðileyfagjald,
sem notað yrði til að kosta fiskveiði-
stjórnunina.
Sjá nánar í Ur verinu bls. B3.
sem talið er að Ames-hjónin hafi
komið til Sovétmanna, síðar Rússa.
Hefur Bill Clinton krafist rann-
sóknar á því hversu mikinn skaða
njósnirnar hafi valdið Bandaríkja-
mönnum, auk þess sem Banda-
ríkjastjórn bar þegar fram kvörtun
við Rússa.
Ames-hjónin héldu sig ríkmann-
lega en talið er að þau hafi haft
um eina og hálfa milljón dala upp
úr krafsinu. Rannsókn á njósnum
hjónanna hefur staðið í tvö ár og
var m.a. kannað innihald sorp-
tunna hjónanna. Upphaf rannsókn-
arinnar má rekja til vísbendingar
frá fyrrverandi KGB-manni. Stað-
festir handtaka hjónanna þann
grun margra yfirmanna CIÁ að
Sovétmönnum hafi tekist að koma
njósnurum fyrir innan leyniþjón-
ustunnar.
Einvígi
á ísnum
Tonya Harding
og Nancy Kerr-
igan æfðu í
gær tækni-
æfingar fyrir
keppni í list-
hlaupi á skaut-
um, sem fer
fram í skauta-
höllinni í Ham-
ar í kvöld. Hef-
ur keppninnar
verið beðið
með mikilli eft-
irvæntingu en
lífvörður Hard-
ing réð menn
til að ráðast á
Kerrigan í jan-
úar til að auka
möguleika
Harding á
sigri.
Múslimar og Króatar ræða algert vopnahlé á samningafundi í Zagreb í dag
Rússar vara við útfærslu
Sarai evo-aðfer ðarinnar
Zagreb, Bonn, Moskvu. Washington. Reuter.
VITALIJ Tsjúrkín, aðstoðarutanríkisráðherra Rússlands, varaði í gær
við því að reynt yrði að beita þeim aðferðum, sem notaðar voru í
Sarajevo, til að koma á vopnahléi annars staðar í Bosníu. Hins vegar
sagði Grígoríj Karasín, talsmaður rússneska utanríkisráðuneytisins,
að Rússar myndu gera allt sem í þeirra valdi stæði til að koma á
vopnahléi um alla Bosníu, með þeim aðferðum sem þeir hefðu beitt
í Sarajevo. Vonir jukust í gær um að algert vopnahlé takist á milli
múslima og Króata en fulltrúar þjóðanna hittast á samningafundi í
Zagreb í Króatíu í dag, miðvikudag.
Tsjúrkín er staddur í Bonn í Þýska-
landi, þar sem hann tekur þátt í við-
ræðum Rússa, Bandaríkjamanna,
Kanadamanna, Evrópusambandsins
og Sameinuðu þjóðanna (SÞ) um
hvert verði framhaldið í málefnum
Bosníu. Lýstu fulltrúarnir ánægju
með viðræðurnar, sögðu þær hafa
farið vel af stað. Er Tsjúrkín var
spurður hvort nota mætti sömu að-
ferðir og í Sarajevo, víðar í Bosníu,
sagði hann það óvíst. Vísaði hann
til staðarhátta umhverfis Sarajevo
og pólitískrar stöðu borgarinnar. Þó
mætti beita sömu aðferðum, t.d. hvað
varðaði virka þátttöku friðargæslu-
liða. Þá sagði Tsjúrkin að Rússar litu
ekki á sig sem verndara Serba, held-
ur þátttakendur í friðargæslu SÞ.
Bill Clinton, Bandaríkjaforseti,
lýsti í gær efasemdum sínum um að
láta úrslitakosti Atlantshafsbanda-
lagsins (NATO) ná yfir fleiri svæði
í Bosníu en umhverfis Sarajevo.
Kvaðst Clinton þó myndu íhuga
málið.
Fundur múslima og Króata átti
að heijast á mánudag, en var seink-
að þar sem Alija Izetbegovic, forseti
Bosníu, var tregur til að ganga til
viðræðnanna. Munu fulltrúar þjóð-
anna hittast í stöðvum Sameinuðu
þjóðanna. Hætta á átökunr annars
staðar í Bosníu jókst þó í gær en
fréttir bárust þess efnis að SÞ hefðu
óskað þess að þotur NATO flygju
lágflug yfir hersveitir Serba á landa-
mærum Króatíu og Bosníu þar sem
Serbar hefðu einangrað varðstöð
friðargæsluliða SÞ á landamærun-
um. Talsmenn NATO kváðust hvorki
geta neitað eða staðfest fréttina.
Rússar ánægðir með
ákvörðun Jeltsíns
Af viðtölum við rússneskan al-
menning má ráða að ánægja sé með
þá ákvörðun Borísar Jeltsíns, Rúss-
landsforseta, að senda rússneska
friðargæsluliða til Bosníu. Af þeim
tuttugu vegfarendum sem Reuters
fréttastofa'n ræddi við, lýstu aðeins
þrír sig andvíga ákvörðun Jeltsíns.
Þá taldi aðeins einn af þessum tutt-
ugu að Serbar ættu stærsta sök á
blóðbaðinu í Bosníu.
Viðræður Svíþjóðar, Noregs og Finnlands við Evrópusambandið
Byggðastyrkir samþykktir
Reuter
Mótmæla
kvenprestum
ENSKA biskupakirkjan sam-
þykkti í gær formlega að kon-
ur mættu taka prestvígslu inn-
an kirkjudeildarinnar en hart
hefur verið deilt um það innan
kirkjunnar árum saman. And-
stæðingar kvenpresta, undir
forystu séra Paul Williamsons,
mótmæltu ákvörðuninni og
sögðu hana hafa gengið af
biskupakirkjunni dauðri. Báru
þeir líkkistur og kransa til
áréttingar orðum sínum. Seg-
ist séra Williamson munu láta
á ákvörðun erkibiskupanna
reyna fyrir öllum dómstólum
í Bretlandi og Evrópu.
Brussel, Reuter. Helsinki, frá Lars Lundsten, fréttaritara Morgunblaðsins.
UTANRÍKISRÁÐHERRAR aðildarríkja Evrópusambandsins (áður Evr-
ópubandalagsins) samþykktu í gær tillögu um sérstaka byggðastyrki
til að vernda norðlægar byggðir í Noregi, Svíþjóð og Finnlandi, gangi
ríkiri í sambandið.
Samkvæmt tillögunni verða styrk-
irnir veittir til svæða sem hafa átta
íbúa eða færri á hvem ferkílómetra.
Haft var eftir Hans van den Broek,
samningamanni framkvæmdastjórn-
ar Evrópusambandsins, að styrkirnir
yrðu um 10% lægri en þeir styrkir
sem ganga til fátækustu svæða nú-
verandi aðíldarríkja sambandsins.
Spánveijar hafa verið andvígir því
að Norðurlöndin þijú fái styrki úr
sama sjóði og fátækustu svæðin á
þeirri forsendu að þau séu of rík og
myndu taka fé af svæðum sem hefðu
meiri þörf fyrir það. Utanríkisráð-
herrarnir samþykktu því að stofna
sérstakan byggðasjóð fyrir Norður-
löndin.
Um það bil 1.000 finnskir bændur
mótmæltu á mánudag landbúnaðar-
stefnu Evrópusambandsins í þeim
aðildarviðræðum sem nú standa yfir
milli Finna og sambandsins. Tóku
bændurnir niður fána Evrópusam-
bandsins fyrir framan skrifstofu þess
í Helsinki, helltu snjó við dyrnar og
reyndu þannig að loka þeim.
„Þetta er til þess að sýna á tákn-
rænan hátt að loftslag er óhagstæð-
ara landbúnaði í Finnlandi en til
dæmis í Danmörku eða Norður-
Þýskalandi," sagði einn bændanna
og bætti við að nækt yrði ef til vill
verri lykt af því sem hellt yrði niður
fyrir framan dyr skrifstofunnar.
Herská mótmæli
Finnar efna sjaldan til mótmæla
og enn sjaidgæfara er að til átaka
við lögreglu komi. liigreglan segir
nú að Finnar hafi ekki verið jafn
herskáir í mótmælum sínum frá því
á sjöunda áratugnum.
Bændurnir segja að nú sé framtíð
finnskra bænda og byggðar í dreif-
býlinu í hættu. Fallist Evrópusam-
bandið ekki á að greiða styrki vegna
erfíðra aðstæðna til allra bænda í
Finnlandi verði ekki áfram landbún-
aður í landinu.
Aðildarviðræðum Finna við Evr-
ópusambandið á að ljúka fyrir næstu
mánaðamót og ráðherrafundur um
erfiðustu málin, þar á meðal landbún-
aðarmál, verður í Brussel um helg-
ina. Pertti Salolainen utanríkisvið-
skiptaráðherra segir að sér þyki eðli-
legt að kröfur bændanna verði lagð-
ar fram sem úrslitakostir.
Finnar, Svíar og Norðmenn hafa
borið saman bækur sínar í landbún-
aðarmálum. Sameiginleg krafa
þeirra er að allir norskir og fínnskir
bændur hafi rétt á styrkjunum og
sænskir bændur norðan Stokkhólms.