Morgunblaðið - 02.06.1994, Page 26

Morgunblaðið - 02.06.1994, Page 26
26 FIMMTUDAGUR 2. JÚNÍ 1994 AÐSENDAR GREIIMAR MORGUNBLAÐIÐ Búrtíkurbitasamfélagið SÁ VAR háttur heldri húsmæðra í sveit í gamla daga að koma sér upp duglegri búrtík. Til þess var að jafnaði valinn bita- gjamasti og grimm- asti hundurinn á bæn- um. Honum voru að jafnaði gefnir bestu bitamir úr búrinu og átti þar á móti að vama því að aðrir kæmust þar að. Á einni af ferðum sínum kom Bólu- Hjálmar að slíkum bæ, en var ekki kunn- ugur húsaskipan og villtist í búrið, og ekki var að sökum að spyija. Bútíkin birtist urrandi með upp- brett trýnið og beit Hjálmar í kálf- ana. Þá varð Hjálmari að orði: Ólán vex á illum reit ei voru leiðir kunnar. Mig í kálfa báða beit búrtík húsfreyjunnar. Húsfreyja heyrði tiltalið og hót- aði Hjálmari öðm harðara, þó ekki verði það tíundað hér. Nú undanfarin ár hefur þessu gamla kerfi verið beitt við stjórnun fiskveiða á íslandsmiðum þar sem fámennum en harðsnúnum hags- munahópum era afhentir bestu bitamir úr búri þjóðfélagsins og síðan sagt að veija þá með kjafti og klóm, sem best kom fram í umræðunum í þættinum „Á slag- inu“ nýlega. Enginn hefur kom- ist upp með það að láta í ljósi gagnrýni á þetta kerfi án þess að einhver úr hagsmuna- hópnum sé rokinn upp til handa og fóta til varnar kerfinu og eig- in hagsmunum með fullyrðingaflaumi um að viðkomandi hafi ekkert vit á því sem hann sé að segja. Þeir einir viti allt sem vita þarf og öðram sé best að þegja, vilji þeir ekki hafa verra af. Flestir láta sér segjast, minn- ugir þess, sem húsfreyja hótaði Hjálmari. Fiskveiðistjórnunarkerfið hefur gengið svo á fiskistofnana vegna græðgi þeirra sem veiðileyfin hafa hlotið og eyðilagt hafa fiskislóðina með gengdarlausu álagi allan árs- ins hring svo aldrei verður lát á frekar en hjá bónda sem tengir mjaltavélina við beljuna sína að morgni og lætur hana ganga lotu- laust allan sólarhringinn í stað þess að mjólka hana kvölds og morgna og hvíla hana þess á milli. Ég geri ekki ráð fyrir því að nein- um þeirra bænda sem á þingi sitja þætti það gott búskaparlag. En flestir ef ekki allir munu þeir hafa rétt upp hendina með því að þann- ig skyldi farið með fískislóðina. Annar þáttur þessa máls er það algjörlega siðleysi í viðskiptum sem það hefur leitt af sér. Þar sem veiðileyfíshafar veltast hver um annan þveran við að selja og veð- setja sameiginlegar eignir þjóðar- innar til að efla eigin skyndigróða, á kostnað alls almennings í land- inu. Nú þessa dagana er gangverð á óveiddu þorsktonni í sjónum selt á fimmtíu og sex þúsund krónur. (Þokkalegur búrtíkurbiti það sem fenginn var fyrir ekki neitt úr hendi hagsmunahópanna í stjórn- arráðinu.) Kvótlaus bátur er verðlaus bát- ur, segja útgerðarmenn. En hvað er kvótalaust sjávarpláss? Hvers virði era lífkjör og eignir manna á stöðum eins og á sunnaverðum Vestfjörðum, þar sem kvótinn hef- ur ýmist verið seldur burt frá land- verkafólkinu eða fluttur burt með flutningi skipa án tillits til neins annars en hagsmuna kvótahand- hafans? Hvers virði verða lífskjör og eignir manna hér við Djúp þeg- ar stærsti hluti kvótans á svæðinu hefur verið fluttur út á sjó til frystitogara eins og útlit er fyrir í dag? Hvað verður ef kvótinn verður aukinn aftur, fer aukningin þá öll til þerra sem mestu hafa sankað að sér, eða hvaða háttur verður hafður á úthlutun aukning- arinnar? Það er alveg sama frá hvaða sjónarhóli almennings er litið á kvótakerfíð, á því er aðeins einn flötur og hánn er kerfið sé afglöp og það er ekkei að ófyrirsynju að almenningur hér á Vestfjörðum er farinn að tala um afglapahópinn við_ Austurvöll. Áður fyrr meðan skipin voru Sama er frá hvaða hlið kvótakerfið er skoðað, segir Pétur Bjarnason, á því er aðeins einn flöt- ur, flötur afglapa. smærri og sóknargetan minni skipulagði veðráttan sóknarmun- strið og leiddi af sér svo og svo langa friðunarkafla vegna ógæfta. í seinni tíð hafa skipin stækkað og sóknargeta þeirra aukist svo að frátök vegna veðurs eru fátíð. Það er því lotulaust álag á fiski- slóðinni. Allir sem þekkja til físk- veiða, sérstaklega með togveiðar- færum, vita að á svæðum sem látlaust er togað á önglast allur fiskur upp og endar með ördeyðu, en þegar svæðið hefur hvílt um tíma og fiskur hefur fengið frið til þess að þétta sig aftur í ætinu glæðist afli aftur. Það er því með öllum fiskimönn- um ljóst að vel skipulagt banndagakerfi ásamt með svæða- lokunum er eðlilegasta fyrirkomu- lagið á verndun fiskistofna og fiskislóðar og ef aðgangurinn að auðlindinni er án endurgjalds verð- ur hann að vera öllum fijáls innan þeirra marka, sem ákveðið er hveiju sinni en ekki ætlaður fá- mennum en frekum hagsmuna- hópum eins og nú er. Þá mun útgerð aftur færast til Pétur Bjarnason þeirra staða sem best liggja við og til þeirra útgerðarforma sem hagkvæmust eru á hveijum stað. Þá mun krókaleyfíð og kvótabrask hverfa og má aldeilis missa sig þó fyrr hefði verið. Verð á sjófrystum fiski hefur farið lækkandi að undanförnu en verð á ferskum fiskbitum í lofttæmdum umbúðum hefur farið hækkandi. Það er því margt sem bendirtil þess að frystihúsin breyt- ist í fiskréttaverksmiðjur innan tíðar. En til þeirrar framleiðslu er ekki hægt að nota 7 til 8 daga gamlan togarafisk. Sá fiskur verð- ur að koma að landi daglega sem til þeirrar vinnslu þarf. Þar sem megin hluti botnfiskafl- ans er tekinn innan fimmtíu mílna markanna kæmi vel til greina að skipta kvótanum af því svæði ann- ars vegar til strandveiðiskipa sem væri ætlað að landa til landvinnslu og hins vegar til vinnsluskipa. Báðir flokkarnir lytu sama banndagakerfi á því svæði, en hefðu jafnframt aðgang að svæð- inu utan fimmtíu mílnanna í sam- ræmi við þær reglur sem þar væru settar. Þessa dagana er ástandið á Vestfjarðamiðum líkt því sem verða mun við banndagakerfí. Loðnan flæðir yfir svæðið og fisk- urinn fær frið til þess að þétta sig í ætinu uppi í sjó. Þegar hann hefur étið nægju sína leggst hann á botninn og verður þá auðtekinn í net og botntroll. Við slíkar að- stæður fæst oft mikið meiri afli á togtíma, heldur en ef alltaf er skarkað á slóðinni. Línu- og króka- veiði glæðist aftur þegar fiskur dreifír sér i ætisleit á nýjan leik. Höfundur var fiskimaður í 30 ár. Skapaðu þitt ei FRUIT GARDEN matar- og kaffi- stellið er sumar- gjöfin á heimilið og sumarbústaðinn. sv í Habitat er úrval af nýjum vörum fyrir heimilið og sumar- bústaðinn. Glervara úrendurunnu gleri, umhverfisvæn húsgögn, motturog margt fleira. Habitat - lífstíll að eiginvali! GALVANO felliborð og stólar. Sterk og þægileg húsgögn á góðu veröi. ÞÆR ERU KOMNAR AFTUR! Vinsælu hvítu krukkurnar fyrir kaffi, sykur, hveiti o.fl. eru komnar aftur. Missið ekki af þeim í þetta sinn! habitat ÖLL HELSTU GREIÐSLUKJÖR: ViSA E) --- / munX|.ÁN LAUGAVEGI 13 - SÍIVII (91) 625870 OPIÐ VIRKA DAGA 10.00 - 18.00 OG LAUGARDAGA 10.00 - 14.00 habitat TILBOÐ! ROMANO. Handmálaöar krukkur. 30% afsláttur. ssí JIF átiík ■ matar- og kaffistellið Interni SCRAFFITTO vekur athygli um allan heim fyrir frumlega Habitat hönnun. Diskamottur, hnífapör, glervara úr endurunnu gleri, skálar o.fl. HABITAT ÍSLAND - ENCLAND - FRAKKLAND - SPÁNN - HOLLAND - SINGAPORE - MARTINIQUE - BELGÍA

x

Morgunblaðið

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.