Morgunblaðið - 08.10.1994, Blaðsíða 26

26 LAUGARDAGUR 8. OKTÓBER 1994
MORGUNBLAÐIÐ
MORGUNBLAÐIÐ
STOFNAÐ 1913
ÚTGEFANDI: Árvakur hf., Reykjavík.
FRAMKVÆMDASTJÓRI: Haraldur Sveinsson.
RITSTJÓRAR: Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
MORGUNBLAÐIÐ, Kringlunni 1, 103 Reykjavík. SÍMAR: Skiptiborð: 691100.
Auglýsingar: 691111. Askriftir: 691122. SÍMBRÉF: Ritstjórn 691329, frétt-
ir 691181, íþróttir 691156, sérblöð 691222, auglýsingar 691110, skrif-
stofa 681811, gjaidkeri 691115. Áskriftargjald 1.400 kr. á mánuði innan-
lands. í lausasölu 125 kr. eintakið.
REYKINGAR -
DAUÐANS ALVARA
MORGUNBLAÐIÐ fjallar í gær um viðamikla könnun á
reykingum íslenzkra ungmenna, 10-16 ára, sem hér-
aðslæknar og Krabbameinsfélagið stóðu að. Athugun-
in leiðir í ljós að reykingar unglinga hafa aukizt á ný, eftir
að hafa minnkað stöðugt í um það bil tvo áratugi.
Könnunin færir heim sanninn um, svo dæmi sé tekið, að
rúmlega fjórðungur 16 ára pilta reykir daglega — í stað tíu
af hverju hundraði árið 1990. Hlutfall 15 ára pilta, sem
reykja, hefur á sama tíma vaxið úr 11 í 15 af hundraði.
Reykingar hafa ekki aukizt hjá ungum stúlkum, utan í 15
ára aldursflokki, en þar hefur hlutfall þeirra sem reykja
vaxið úr 13 í 20 af hundraði. Stúlkur reykja á hinn bóginn
almennt meira en piltar. Og reykingar ungmenna í Reykja-
vík eru almennari en á landsbyggðinni.
Vaxandi reykingar íslenzkra ungmenna eru dauðans al-
vara. Þeirri dauðans alvöru var eftirminnilega lýst í frásögn
Helga Sigurðssonar, sérfræðings í krabbameinslækningum,
hér í í blaðinu 17. maí sl. Þar kemur meðal annars fram
að rekja má um þriðjung allra dauðsfalla af völdum krabba-
meina til tóbaksreykinga. Þar segir einnig að hér á landi
látist á ári hverju að jafnaði og fyrir aldur fram meir en
300 einstaklingar af völdum reykinga. Auk þess eiga reyking-
ar hlut að máli í fjölda dauðsfalla af völdum hjarta-, æða-
og lungnasjúkdóma. Orðrétt:
„Svo sterk eru tengslin á milli tóbaksreykinga og lungna-
krabba að faraldsfræðingar geta áætlað tóbaksnotkun í
ýmsum löndum með því að fá uppgefnar tíðnitölur lungna-
krabbameins í viðkomandi löndum . . . Reykingafólk má bú-
ast við að lifa að meðaltali um sex árum skemur en þeir sem
ekki hafa reykt.“
Sérfræðingurinn fjallar einnig um „óbeinar reykingar",
það er heilsuspillandi áhrif tóbaksreyks á fólk, sem ekki
reykir, einkum börn. Hann segir óumdeilt að reykingar for-
eldris geti dregið úr þroska barna og námsárangri. Þá séu
eyrnabólgur og öndunarfærasjúkdómar algengari meðal
barna reykingafólks en annarra. „Krabbameinsvaldar eru
mælanlegir í þvagi barna sem verða fyrir miklum tóbaks-
reyk frá öðrum,“ segir og í grein hans.
Helgi Guðbergsson, settur héraðslæknir í Reykjavík, seg-
ir. ýmsar skýringar fyrir hendi á auknum unglingareyking-
um. Ákveðin tízkusveifla hliðholl reykingum, „einhvers kon-
ar enduróm frá hippatímabilinu“, sé til staðar. Auk þess
hafi veitinga-, kaffi- og ölstofum fjölgað gífurlega, en sterk
tengsl séu milli reykinga og áfengisneyzlu.
Settur héraðslæknir leggur á hinn bóginn einnig áherzlu
á, að baráttan gegn tóbaksnotkun hér á landi hafi skilað
miklum árangri á liðnum áratugum. Þannig hafi hlutfall
heimila þar sem enginn fjölskyldumeðlimur reykir hækkað
úr 17,3% fyrir 20 árum í 42,6% í dag. Þessi árangur er
umtalsverður, sérstaklega í ljósi þess að athuganir héraðs-
læknanna og Krabbameinsfélagsins sýni ótvírætt, „að mun
meiri líkur eru á að börn byiji að reykja ef aðrir í fjölskyld-
unni reyki“.
Allir þættir heilsuverndar og heilbrigðisþjónustu sinna
mikilvægum hlutverkum í nútímasamfélagi. Áugu fagaðila
og almennings eru hins vegar smám saman að opnast fyrir
því að trúlega felst árangursríkasta og ódýrasta leiðin til
framfara í heilbrigðismálum í forvörnum, eins og slysavörn-
um í umferðinni og annars staðar, en ekki sízt í því, að
draga verulega úr tóbaksneyzlu og öðrum heilsuspillandi lífs-
máta.
Órækar sannanir um skaðsemi tóbaksreykinga hafa hrann-
ast upp í heilsufars- og læknisfræðilegum rannsóknum síð-
ustu ár og áratugi. Þeim þarf að koma kirfilega til skila til
almennings, enn betur en hingað til hefur verið gert, meðal
annars í fjölmiðlum og skólum. Einstaklingurinn getur haft
ríkuleg áhrif á eigið heilbrigði, dýrmætustu eign sína, með
eigin lífsmáta, neyzluvenjum og líkamsrækt, ef hann er
meðvitaður um orsök og afleiðingu, sém hér um ræðir. Og
í upplýstu þjóðfélagi, eins og því íslenzka, á enginn að geta
lokað augum fyrir heilsufarslegum viðvörunum, studdum
vísindalegum rannsóknum og niðurstöðum.
Höldum áfram skipulagðri, markvissri baráttu gegn tóbak-
inu — og hvers konar heilsuspillandi efnum og ávana. í raun
og veru hefur enginn hvorki heilsufarsleg efni sé siðferðileg-
an rétt til að stefna eigin né annarra heilsu í tvísýnu með
reykingum, vitandi um þá dauðans alvöru sem þeim fylgir.
-r-
IMAMSLEYFI LÆKNA
Laun erlendis drag-
ist frá dagpeningum
Túlkun heilbrigðisráðuneytisins á því hvað
felst í námsferðum lækna, samkvæmt kjara-
samningum, er Læknafélagi Islands ekki
að skapi. Læknartelja að með samningum
sínum við embættislækna hafí ráðuneytið
grafíð undan og rýrt gildi námsferðanna.
Agnes Bragadóttir kynnti sér ólík viðhorf.
af
INNLENDUM
VETTVANGI
IBRÉFI sem Sverrir Bergmann,
formaður Læknafélags Islands,
hefur ritað Sighvati Björgvins-
syni, heilbrigðisráðherra, fyrir
hönd stjómar Læknafélags íslands,
kemur fram, að í samningum Læknafé-
lags íslands um námsferðir er kveðið
á um, að fái læknir í námsleyfi laun
erlendis, koma þau til frádráttar dag-
peningum. Samkvæmt því hefðu þau
laun sem Guðjón Magnússon fékk frá
Norræna heilsuháskólanum, 300 þús-
und krónur á mánuði, er hann var þar
við kennslu og rannsóknir, átt að drag-
ast frá þeim dagpeningum, sem heil-
brigiðisráðuneytið greiddi honum þá
145 daga, sem hann nýtti í þessu skyni
á árinu 1991, að núvirði um 2,2 milljón-
ir króna. Samkvæmt þessu hefði Guð-
jón engar dagpeningagreiðslur átt að
fá, þar sem laun hans og staðaruppbót
á meðan hann var við kennslu í Sví-
þjóð voru yfir 3 milljónir króna.
í samtali við Morgunblaðið sem birt-
ist hér í blaðinu í gær, segir Guðjón
að fullt samráð hafi verið haft við ráð-
herra og ráðuneytisstjóra, um störf
hans í Gautaborg í launuðu námsleyfí.
Bréfið var sent heilbrigðisráðherra
í fyrradag og þar er því Iýst að stjórn
LÍ sjái af gefnu tilefni ástæður tii
þess að gera athugasemdir við emb-
ætti ráðherrans vegna greiðslu fyrir
svonefnd uppsöfnuð ótekin námsleyfi.
Sverrir Bergmann sagði í gær, þeg-
ar rætt var við hann um efnisinnihald
bréfs LÍ til heilbrigðisráðherra, að
stjóm félagsins hafi viljað, með þessu
bréfí, ítreka hvert sé eðli námsleyfa
lækna. „Við teljum að þeir samningar
sem gerðir hafa verið við embættis-
menn, að því er varðar uppsöfnuð
námsleyfí, jafnvel til 10-12
ára, séu til þess fallnir að
grafa undan mikilvægi
námsferðanna og rýra gildi
þeirra, og gefí til kynna að
slíka ferðir séu annaðhvort ——■
launauppbót eða sumarleyfisferðir,
sem er auðvitað fjarri öllu lagi. Við
mótmælum því, að rétturinn til
greiðslu í námsleyfum skuli vera not-
aður með þessum hætti.“
Túlkun ráðuneytis eftir
geðþótta mótmælt
Orðrétt segir í bréfínu: „Vissulega
má telja, að stjóm Læknafélags Is-
lands komi það ekkert við ef heilbrigð-
is- o g tryggingamálaráðuneýtið
og/eða landlæknir vilja umbuna skól-
stæðingum sínum. En stjóm Lækna-
félags íslands er bæði rétt og skylt
að mótmæla því harðlega að ákvæði
í samningum Læknafélags Islands við
fjármálaráðuneytið um námsleyfí
skuli að ofangreindum aðilum túlkuð
eftir geðþótta og notuð til þess að
réttlæta launagreiðslur."
Jafnframt segir að með fijálslegri
túlkun heilbrigðisráðuneytis á samn-
Skýlaust brot
samnings-
ákvæða
ingsákvæðum fyrir svonefnd
uppsöfnuð ótekin námslejfí sé
„alvarlega vegið að heiðri allra
lækna og samtaka þeirra. Rétt
væri, að læknarnir endur-
greiddu upphæðir fyrir svo-
nefnd uppsöfnuð ótekin náms-
leyfi sem væm umfram ákvæði
samninga eða hefðu hugsan-
lega ekki verið notaðar í viður-
kenndu námsleyfi. Annað mál
er svo það og stjóm Læknafé-
lags íslands óviðkomandi hvort
eðlilegt væri að læknamir
fengju fé þetta greitt sem eins-
konar miskabætur vegna þeirr-
ar miklu vinnuþrælkunar sem
ætla verður að sé slík í því sem
þá mætti kalla vinnubúðir hins
opinbera við ofanverðan Lauga-
veg að ekki verði tekin náms-
leyfi nokkra sinni í meira en
heilan áratug."
Fram kemur í bréfí LÍ að
læknir gangist undir þá
ánægjulegu og sjálfsögðu kvöð
að viðhalda menntún sinni og
þjálfun og að auka við hvoru
tveggja. Símenntun lækna sé
hluti af siðferðilegum og laga-
legum skyldum þeirra. I siða-
reglum lækna segi m.a.:
„Lækni ber að viðhalda þekkingu
sinni og endumýja hana og leitast
við að fullnægja þeim kröfum, sem
starfsgrein hans lýtur á hveijum
tíma“.
Ber að halda við þekkingu sinni
Jafnframt er vísað í læknalög nr.
53/1988, þar sem segir: „Lækni ber
að sinna störfum sínum af árvekni og
trúmennsku, halda við þekkingu
sinni og fara nákvæmlega eftir henni.“
Orðrétt segir síðan: „Augljóst er að
símenntun lækna kostar fé og það
stundum verulegt; fargjöld, ráðstefnu-
gjöld og kostnað við uppihald meðan
á námsdvöl stendur, hvort heldur er
við ákveðna stofnun eða á sérstökum
þingum... Læknar sem hvorki viðhalda
né heldur auka við menntun sína og
þjálfun og sem ekki fylgjast með í
--------- hraðri framvindu í læknis-
fræði geta ekki vænst þess
að hafa þá virðingu og það
traust né heldur þann gagn-
lega trúnað sem gerir þekk-
ingu þeirra og starf að mik-
ilvægustu undirstöðu heilbrigðiskerfís-
insj' landinu.
í samningum Læknafélags íslands
um námsferðir er gengið út frá að
læknar séu í vinnu meðan á námsferð
stendur. Þeir tapa því engum launum
eða launatengdum rétti við að fara í
námsferðir en hafa heldur ekki af þeim
neinn launalegan hagnað. Eitt fargjald
er greitt á ári, samkvæmt reikningi,
námskeiðsgjöld sömuleiðis samkvæmt
ákvörðun hins opinbera um upphæð
námskeiðsgjalda. Venjulega eru þessi
gjöld hærri en hið opinbera greiðir og
borga þá læknar sjálfír mismuninn.
Dagpeningar eru eftir mati ferðakostn-
aðamefndar ríkisins miðað við líklegan
kostnað í hveiju landi og er ætlað að
standa undir öllum dvalarkostnaði. Fái
læknir í námsleyfi laun erlendis koma
þau til frádráttar. Læknar gefa síðan
skýrslu um námsferð sína þegar þeir
koma aftur heim.“

Sverrir Páll
Bergmann Sigurðsson
► Túlkun heilbrigðis- ► Það mun enginn
ráðuneytisins grefur hér í ráðuneytinu
undan mikilvægi svara fyrir um
námsferðanna og gildi greiðslurnar til Guð-
þeirra er rýrt. jóns Magnússonar.
P
Guðmundur
Bjarnason
► Guðjón var í þess-
ari kennslu í Gauta-
borg með mínu sam-
þykki. Lagði áherslu á
að fá hann.
Guðjón
Magnússon
► Hafði ekki hug-
mynd um þetta endur-
greiðsluákvæði, ef
Iæknir þiggur laun
erlendis, í námsferð.
til svara í ráðuneytinu, en ekki
mig. Mér finnst að það hljóti að
vera þeirra mál að svara fyrir
um það, enda var ákvörðun um
þennan samning við mig tekin
af yfirmönnum ráðuneytisins, en
ekki mér sem launþega. Ég er
ekki og hef aldrei verið neinn
sérfræðingur í kjarasamningum
lækna, og frómt 'frá sagt þá
hafði ég ekki hugmynd um þetta
endurgreiðsluákvæði, sem þú ert
að segja mér frá, ef læknir þigg-
ur laun erlendis, í námsferð og
veit engin dæmi þess að það
hafi verið látið á það reyna, enda
skil ég ekki hvernig launþegi á
að geta endurgreitt vinnuveit-
anda sínum laun sem hann fær
frá öðram vinnuveitanda."
Guðmundur Bjarnason, fyrr-
verandi heilbrigðisráðherra, var
ráðherra þegar umræddur samn-
ingur var gerður við Guðjón.
Hann var í gær spurður sömu
spurningar og ráðuneytisstjór-
inn: „Það er nú afar erfitt fyrir
mig að svara þessu án þéss að
hafa skoðað málið, eða rifjað það
betur upp, því nokkuð er umliðið
frá því þetta var. Guðjón var í
þessari kennslu í Gautaborg með
mínu samþykki. Ég lagði mikla
áherslu á að fá hann sem skrif-
stofustjóra að heilbrigðisráðu-
neytinu og gerði við hann sam-
komulag um að hann mætti
sinna þessu kennsluhlutverki
líka, tímabundið,“ sagði Guð-
mundur. „Um einstakar greiðsl-
ur, eða hvernig var gert upp við
hann, það var þá ekki á mínu
borði. Ég ætla ekki að neita
því, að það kunni að hafa verið
svo, að Guðjón hafi engan rétt
átt á því að fá dagpeninga-
greiðslur frá ráðuneytinu þennan
tíma. Það er náttúrlega ekki
Laun erlendis til frádráttar
dagpeningaim
Af tilefni þeirrar málsgreinar, sem
hér fer á undan, er vitnað í 14. kafla
kjarasamnings sjúkrahúslækna, (laus-
ráðinna) sem fjallar um endurmennt-
un. 14.3 „Kostnaður við námsferðir:
Sérfræðingar skulu fá greiddan
ferða- og dvalarkostnað á náms-
ferðum þessum skv. reglum þeim,
sem gilda um greiðslu ferðakostn-
aðar fastráðinna ríkisstarfsmanna
á hveijum tíma. Nú fær sérfræð-
ingur laun erlendis, og koma þau
þá til frádráttar greiðslum þess-
um.“ Ákvæði í kjarasamningum
fastráðinna lækna eru hliðstæð.
Ymsum leikur forvitni á að vita,
hvers vegna sá háttur var ekki hafður
á, í sambandi við mál Guðjóns Magn-
ússonar, skrifstofustjóra -----------
heilbrigðisráðuneytisins, er
hann starfaði hjá Norræna
heilsuháskólanum á fullum
launum frá ráðuneytinu,
launum hjá Norræna
heilsuháskólanum og staðarappbót,
án þess að þær greiðslur kæmu til
frádráttar dagpeningagreiðslum frá
hinu opinbera í 145 daga. Páll Sig-
urðsson ráðuneytisstjóri heilbrigðis-
ráðuneytisins var í gær spurður hver
væri skýring þessa:
„Ég ætla ekkert um það að segja.
Ég gerði engan samning við Guðjón
og ætla ekkert um málið að segja,"
sagði Páll. Aðspurður um hvort ein-
hver í heilbrigðisráðuneytinu gæti
svarað fyrir um, hveijar skýringar
þessa væru, svaraði Páll: „Það mun
enginn hér í ráðuneytinu svara fyrir
um það.“
Guðjón Magnússon, skrifstofustjóri
heilbrigðisráðuneytisins, var í gær
spurður hvers vegna hann hefði bæði
fengið greiðslur frá Norræna heilsu-
háskólanum og dagpeningagreiðslur
frá heilbrigðisráðuneytinu árið 1991:
„Nú verður þú að spyrja þá sem era
Ekki launa-
uppbót
til lækna
gott, ef menn eru að taka sér greiðsl-
ur eða krefjast greiðslna eða launa,
sem þeir eiga ekki rétt á. Hafí svo
verið, þá er það eitthvað sem mér
hefur ekki verið ljóst á þeim tíma,“
sagði Guðmundur Bjarnason.
Styðja rangtúlkun
Undir lok bréfs stjórnar Læknafé-
lags Íslands segir: „Athafnir heilbrigð-
is- og tryggingamálaráðuneytisi
og/eða landlæknisembættisins eru til
þess fallnar að styðja rangtúlkun á
eðii námsferðanna og líta á þær sem
einhvers konar launauppbót til lækna,
en ekki sem greiðslu kostnaðar að
hluta fyrir sjálfsagða, siðferðilega og
lagalega skyldu læknanna eins og þær
eru. Að ráðuneyti og/eða landlæknir
skuli „meta það svo“ að læknir eigi
ótekin uppsöfnuð námsleyfi svo mán-
--------- uðum skipti sem skuli greið
ast sem jafngildi launa er
skýlaust brot samningsá-
kvæða og um leið óvirðing
við námsferðirnar sem
grandvallast á faglegum
siðfræðilegum og lagalegum skyldum
lækna. Nær hefði verið að ofangreind-
ir aðila hefðu „metið það svo“ að lækn-
ir sem ekki rækir hinar sjálfsögðu
siðferðilegu og lagalegu skyldur sínar
svo áram skipti hefði ekki haft í heiðri
það sem honum ber að eigin siðaregl
um og læknalögum."
Bréfinu lýkur svo: „Læknasamtök-
in hafa orðið að veija námferðarétt-
inn með oddi og egg árum saman.
Reynt hefur verið endurtekið í samn-
ingum að hafa hann af læknum, m.a.
með því að rangtúlka eðli námsleyf-
anna. Sú túlkun hefur vísvitandi ver-
ið viðhöfð og ráðherrar því miður
verið þar í fararbroddi. Því er ekki
að undra að þeir ásamt með ráðgjöf-
um sínum hnjóti um sjálfa sig og í
stað þess að greiða samkvæmt samn-
ingum hluta kostnaðar við símennt-
un, komi nú greiðslur fyrir að sinna
henni ekki.“
LAUGARDAGUR 8. OKTÓBER 1994 27
Forsvarsmenn Miðbæjar Hafnarfíarðar hf.
Reyndi ekki á lántökur
vegna bæjarábyrgðar |
Eigendur Miðbæjar Hafnarfjarðar hf. eru
ósáttir við ummæli Magnúsar Jóns Ámason-
ar, bæjarstjóra, um að bæjarsjóður eigi 290
milljónir króna auk ábyrgða bundnar í bygg-
ingu fyrirtækisins. Kristín Gunnarsdóttir
ræddi við þá sem hlut eiga að máli.
Viðar Halldórsson og Þórar-
inn Ragnarsson benda á
að bæjarsjóður Hafnar-
fjarðar hafí ekki lagt fé
til Miðbæjar Hafnarfjarðar hf. vegna
Pjarðargötu og ítreka jafnframt að
framkvæmdin sé ekki á vegum bæj-
arins. Miðbær Hafnarfjarðar hf.
hafi hins vegar þegar greitt inn á
há gatnagerðargjöld til bæjarins og
samið um greiðslu eftirstöðva.
Vegna óska bæjaryfirvalda hafi ver-
ið ráðist í byggingu bílkjallara undir
húsinu sem hafði í för með sér auka-
kostnað. í tíð fyrri meirihluta í bæj-
arstjórn hafí verið samþykkt kaup
á hluta hússins fyrir bókasafn og
aðstöðu fýrir almenningsvagna. Það
eina sem bærinn hafí lagt fyrirtæk-
inu til væri 120 milljóna króna
bæjarábyrgð sem bæjarstjórn sam-
þykkti samhljóða að veita.
„Bæjarábyrgðin barst okkur og
því var ekki leitað annarra leiða með
lántökur vegna framkvæmdanna,“
sagði Þórarinn. Eigendur Miðbæjar
Hafnarfjarðar hf. eru auk_ Viðars
og Þórarins þeir Þorvaldur Ásgeirs-
son tæknifræðingur, Gunnar Hjalta-
lín endurskoðandi og Páll Pálsson
kaupmaður. Hlutafé fyrirtækisins
er ein milljón en eigendur hafa að
auki ábyrgst um 70 til 80 milljónir
króna. Áð sögn Viðars er húseignin
nú veðsett fyrir 380 milljónir og er
stefnt að því að taka húsnæðið í
notkun eftir tvo mánuði. Áætlaður
kostnaður við bygginguna er um 800
milljónir. Eignin var metin í sumar
að tilhlutan bæjaryfirvalda og var
sennilegt markaðsverð talið 517
millj. miðað við staðgreiðslu.
Bæjarábyrgð er 137 millj.
Viðar sagði að 120 millj. króna
bæjarábyrgð væri nú komin í 137
millj. en ekki í 143 millj. eins og
bæjaryfiröld héldu fram. Einföld
bæjarábyrgð er fyrir skuldabréfun-
um sem eru til 17 ára með föstum
9,7% vöxtum og sagði hann að vext-
irnir hefðu verið ákveðnir í samræmi
við þau vaxtakjör sem þekktust þeg-
ar ábyrgðin var veitt. Þau hafí verið
mun hærri en vextir í dag. Samið
var við Handsal hf. og var ávöxtun-
arkrafa veðskuldabréfanna miðuð
við ávöxtunarkröfu húsbréfa. „Hjá
Handsali var ávöxtunarkrafa veð-
skuldabréfa með bæjarábyrgð 1,5%
hærri en ávöxtunarkrafa húsbréfa
en önnur bréf voru með 3-4% hærri
kröfu,“ sagði Viðar. „Ef við værum
að taka þessi lán í dag þá væru
vextir líklega um 7% og við stefnum
að því að fá vextina lækkaða. Það
er hreint ekki þannig að 9,7% vext-
ir liafí verið settir á bréfin til þess
að við fengjum meira greitt í upp-
hafí eins og gefið hefur verið í skyn.“
Bæjarábyrgð grunnurinn
„Bærinn hefur enn ekki borgað
eina krónu í þessa framkvæmd,"
sagði Þórarinn. „Ákvörðun um
bæjarábyrgð er pólitísk sem sam-
þykkt var samhljóða í bæjarstjórn
Hafnarfjarðar. Ef til vill vildi bæjar-
stjórn sýna stuðning og jafnframt
að áhugi væri fyrir að þessi bygging
kæmist upp.“
„Það er engin launung að bæjar-
ábyrgðin er grunnurinn að því að
þetta hús fór af stað,“ sagði Viðar.
„Vegna umræðu um að við höfum
ekki staðið við gerðan samning við
bæinn vil ég taka fram að við höfum
þurft að setja auka tryggingu vegna
bæjarábyrgðarinnar. I samningnum,
sem á ný hefur verið staðfestur í
bæjarráði, stendur að aukatrygg-
ingu eigi að setja þegar húsið er
fokhelt og nú er það nær fullbúið.
Við getum ekki veðsett húsið nema
með leyfí bæjaryfirvalda þar sem
ekki hefur verið gengið frá lóðar-
samningi eða fokheldisvottorði.
Hugsunin er sú að þegar við fáum
þessi vottorð þá getum við veðsett
húsið eins og við viljum en um leið
er gert ráð fyrir að við setjum 50
milljón króna aukatryggingu og hef-
ur náðst samkomulag um hvar í
verslunarhúsinu þessi aukatrygging
verður. Spurningin er hvort það taki
því að þinglýsa 50 milljónum en
kostnaður við það er 600 þúsund
krónur fyrir tæpa tvo mánuði.“
Auk þeirra 137 milljóna sem þeir
Viðar og Þórarinn telja að bæjar-
ábyrgðin sé komin í þá er bærinn
ábyrgur fyrir 10 milljón króna víxli
með sérstöku veði í húseigninni en
á meðan víxillinn er ógreiddur hefur
verið gefín eftir kvöð um 10 milljóna
króna hlut bæjarins í hótelturninum.
„Þetta er ákvörðun bæjarsjóðs,"
sagði Viðar. „Þegar hér er komið
sögu standa 82 milljóna króna
gatnagerðagjöld eftir af þessum 290
milljónum en eftirstöðvar þeirra eru
um 25 til 30 milljónir. Hefur þegar
verið samið um með hvaða hætti
þær verða greiddar.“
Bílakjallari
Viðar vék síðan að kjallara húss-
ins og sagði að fyrrverandi ’bæjar-
yfirvöld hefðu farið fram á að bíla-
stæði yrðu í kjallaranum en upphaf-
lega hafi ekki verið gert ráð fyrir
kjallara undir húsinu. Þar gætir
sjávarfalla og því bæði erfitt og
kostnaðarsamt að byggja hann.
„Bærinn hefur skuldbundið sig til
að greiða 50 milljónir vegna afnota
af 102 bílastæðum í kjallara og verð-
ur sú upphæð greidd á 15 árum,“
sagði hann. „Þá keypti bærinn hluta
hússins fyrir bókasafn á 55,3 millj-
ónir og aðstöðu fyrir almennings-
vagna. Að vísu var nýlega hætt við
kaup á aðstöðu fyrir almennings-
vagna og höfum við samþykkt að
rifta þeim samningi.“
„Það sem bæjarsjóður hefur lagt
til byggingarinnar eru kaup á hluta ■
hússins fyrir 35,7 milljónir með
skuldabréfum sem enn er ekki farið
að greiða, bílakjallari fyrir 55,3
milljónir auk bæjarábyrgðar, sem
er I dag 137 milljónir," sagði Þórar-
inn.
Heildarkostnaður 750-800
miiy.
Til þessa hefur kostnaðaráætlunin
verið viðskiptaleyndarmál og ekkert
hefur verið gefið upp um kostnað-
inn. Þórarinn sagði að heildarkostn-
aður yrði á bilinu 750-800 milljón-
ir. Sennilega yrðu það 800 milljónir
þegar upp væri staðið. „Húsið er
langt komið og hefur það verið veð-
sett fyrir 380 milljónum," sagði Við-
ar. „Hlutafé Miðbæjar Hafnarfjarð-
ar hf. er ein milljón króna auk
ábyrgða hluthafa sem eru um 70
milljónir. Ábyrgðirnar voru settar í
stað þess að hækka hlutafé og við
gerum okkur grein fyrir að þær
þarf að hækka. Þetta er það dýr
framkvæmd."
Viðar sagði að reiknað væri með
að söluverð hússins, samkvæmt
þeim samningum sem þegar hafa
verið gerðir, yrði um 800 milljónir.
„Það er ekki erfitt að meta arðsemi
þeirra hluta hússins sem við höfum
leigt og bæjarsjóður hefur fengið
allar upplýsingar um hvað þeir eign-
arhlutar standa undir mikilli fjár-
festingu," sagði hann. „Við teljum
að húsið standi undir sér núna,
tveimur mánuðum fyrir opnun, og
þá erum við ekki að tala um háa
húsaleigu."
Stoltir af framkvæmdinni
í
|
„Eftir að mótmælin gegn húsinu
byrjuðu held ég að við höfum fyrst
og fremst einbeitt okkur að því að
koma því upp og í notkun," sagði
Þórarinn. „Þannig að við gætum (
verið stoltir af þessari framkvæmd.“ j
„Auðvitað vonumst við til að hafa J.
eitthvað út úr þessu,“ sagði Viðar. j
„En allt þetta umtal að undanförnu '
hefur gert okkur erfítt fyrir. Við i
gerum okkur ljóst að við verðum að
ljúka verkinu og skilja eftir fallegt
hús en án þess að nokkur beri skaða
af að hafa farið út í þetta, hvorki
verktakar né við sjálfir."