Morgunblaðið - 11.10.1994, Blaðsíða 34

34 ÞRIÐJUDAGUR 11. OKTÓBER 1994
MORGUNBLAÐIÐ
FRÓÐIFINNSSON
+ Fróði fæddist í
Reykjavík hinn
12. júní 1975. Hann
lést á Landspítal-
anum 30. sept-
ember síðastliðinn.
Fróði var sonur
Eddu Þórarins-
dóttur leikkonu og
Finns Torfa Stef-
ánssonar tón-
skálds. Hálfsystk-
ini hans eru: Gróa
Margrét, Jens og
Herdís Steinunn.
Fróði var nemi við
Menntaskólann í
Reykjavík. Útför
hans fer fram frá Dómkirkj-
unni í dag.
NÚ ER hann Fróði frændi allur og
þungur harmur kveðinn að okkur
sem hann þekktum. Sannarlega er
hlutskipti mannanna misjafnt í líf-
inu, og þau voru örlög Fróða að
þurfa á unglingsárum að beijast
af mikilli hörku fyrir lífi sínu í rúm
fjögur ár og bíða að lokum lægri
hlut, þótt ekkert væri til sparað og
engu hlíft í því stríði. í minning-
unni er hann þó síst af öllu niður-
dreginn; hann er framtakssamur
og glaðsinna ungur maður, rokk-
músíkant af lífi og sál, félagslyndur
og elskulegur drengur.
Hugurinn hvarflar til baka, til
áranna áður en veikindin sneru
áhyggjuleysi bernskunnar upp í al-
vöru hins fullorðna manns. Hvernig
drengur var hann? Frá fyrstu tíð
ódeigur í lund, stundum dálitill
grallari og jafnan í miðjum vina-
hóp. Minningarnar eru margar:
unglingurinn sem kom heim frá
Ameríku og var allt í einu ekki leng-
ur lítill strákur heldur langur sláni,
fyrsta bílskúrshljómsveitin þar sem
hann og Tóti frændi hans voru gít-
arleikarar, dýravinurinn sem neitaði
að láta ferma sig af því presturinn
taldi öll tormerki á því að kötturinn
hans færi til himna að loknu þessu
jarðlífi, Fróði sem átti heima á
Bókhlöðustígnum og þekkti hvern
krók og kima í miðbænum,.
Svo hófst baráttan við krabba-
meinið. Þá sögu er ekki hægt að
segja í stuttu máli, allt það sem á
sjúklinginn er lagt og hans nán-
ustu, varnarsigrar sem vekja vonir
um varanlegan bata, ósigrar og
vonbrigði sem menn verða að reyna
að rísa undir. Líf ungs manns tekur
nýja stefnu, skólaganga raskast,
kunningjar fjarlægjast en traust-
ustu vinaböndin styrkjást. Vissu-
lega var þetta mikil þrekraun, en
Fróði naut líka lífsins af fullum
krafti þegar stund var milli stríða.
Hann spilaði í hljómsveitum, kom
fram á tónleikum og gaf út tónlist
á geisladiskum, sá sig um í útlönd-
um, eignaðist kærustur og lék við
hvern sinn fingur. Þar var engan
bilbug að finna.
A öðrum stundum lagðist sjúk-
dómurinn þyngra á hann og hann
varð að hafa hægara um sig. Þá
var hann oft hjá ömmu og afa á
Sjafnargötu, þar sem barnabörnin
hafa ætíð verið tíðir gestir, og á
Freyjugötu hjá Helgu frænku sinni.
Litla frændfólkið var afar hænt að
þessum bamgóða frænda sínum,
og frá síðasta vetri stendur ljóslif-
andi fyrir hugskotssjónum minning-
in um Fróða með Þór
eða Dodda í fanginu
að púsla saman kubba
og spjalla. Þegar Fróði
hafði misst allt hárið í
lyfjameðferð komst sú
saga á kreik hjá sjö ára
vinum hans að hann
væri alvitur. Því til
sönnunar bentu þeir á,
að bæði væri hann
sköllóttur og svo héti
hann líka Fróði!
Gæðingsefni munu
hvorki vera auðmjúk
né auðsveip í lund og
svo er líka um mann-
fólkið. Skapstyrkur og
kjarkur heita stundum óstýrilæti
og agaleysi hjá börnum og ungling-
um, en þroskast svo með aldrinum
og verða aðalsmerki hins fullorðna
manns. Fróði lifði aðeins í rúm- nítj-
án ár, en eins og oft mun vera um
þá sem þurfa að horfast í augu við
erfiðleika, tók hann út mikinn
þroska í veikindum sínum. Sá sterki
efniviður sem í honum bjó, skírðist
og hertist í eldraun langrar baráttu.
Undir lokin, þegar sýnt var að
hveiju stefndi, var kjarkur hans enn
óbugaður og æðruleysið svo mikið,
að hann huggaði þá sem næstir
honum voru. Sú minning er okkur
efst í huga núna: hugrakki, lífs-
glaði Fróði sem ekkert virtist hræð-
ast og aldrei gafst upp.
Og þá er komið að kveðjustund.
Ungir frændur og frænkur sjá á
bak góðum frænda og vini og við
hin eldri höfum misst barn úr hópn-
um sem okkur er svo kær. Orð fá
ekki tjáð þá hryggð og enginn tími
læknar sár Eddu og Finns til fulln-
ustu. En minningin um góðan dreng
mun vera með okkur alla tíð og þar
lifir hann áfram, í hug og hjarta
þeirra sem þekktu hann og elskuðu.
Hvíldu í friði, Fróði Finnson.
Móðursystkini,
makar og börn.
Hann Fróði er dáinn.
Langri og harðri baráttu við
krabbameinið, hinn illvíga.sjúkdóm,
er lokið. En ekki með ósigri. Nei,
þvert á móti. Æðruleysið og kraft-
urinn sem hann Fróði sýndi á þeim
fjórum árum, sem baráttan stóð
yfír undirstrikar í raun sigur lífsvilj-
ans og sálarstyrks mannsins þegar
erfiðleikar steðja að.
En hann stóð ekki einn. Mamma
hans vék ekki frá honum og var
hans stoð og stytta. Og besti vinur.
Pabbi hans var honum öflugur
styrkur og svo nauðsynleg kjölfesta
á erfiðum stundum. Hin gagn-
kvæma elska sonar og foreldra birt-
ist okkur ástvinum þeirra Fróða,
Eddu og Finns með svo skýrum og
ljósum hætti. Umhyggjan, fórnfýsin
og traustið, hinn takmarkalausi
kærleikur, sem umvafði þeirra sam-
skipti hljóta að vera okkur öllum
til eftirbreytni í hinu daglega lífi.
Lífið hefur ævinlega sigur yfír
dauðanum, því það er eilíft. Hann
Fróði vissi það líka, þegar hann sá
að hveiju stefndi. Hann hafði ekki
ótta af þeim vistaskiptum sem
dauðanum fylgja og lagði í siglingu
á aðra strönd, þar sem ný ævintýri
og endurfundir við áður horfna ást-
vini bíða.
En söknuður okkar sem eftir er-
um hérna megin, er að sönnu sár.
Sorgin gagntekur líkama og sál.
Hann Fróði hafði svo skamma við-
dvöl. Hann átti svo margt eftir að
gera en gerði þó svo margt. Spor
hans eru skýr í vitund okkar. Áhrif-
in af samvistum við Fróða verða
ekki afmáð. Minningarnar mörgu
góðu ylja og munu iifa með okkur.
Kæru Edda og Finnur. Áfall ykk-
MINNINGAR
ar er mikið. Það er ógjörningur að
sjá tilganginn. Hann er okkur hul-
inn. Hvers vegna hann Fróði? Svo
ungur og fullur af lífi og eftirvænt-
ingu. Lífssýn ykkar hefur breyst
varanlega. Ekkert verður eins aft-
ur. En í flóru tilfinninga, þar sem
eftirsjá, biturð og jafnvel reiði safn-
ast saman í sorginni, sársaukinn
er svo óendanlegur, er líka að finna
kærleikann, þakklætið fyrir að hafa
átt hann Fróða — þó um allt of
skamma stund væri. En hann er
hjá ykkur og verður áfram — þótt
með öðrum hætti sé.
Ég þakka kærum frænda sam-
fylgdina. Ég trúi að um leið og
hann kvaddi hafi hann jafnframt
heilsað — endurnýjað fyrri sam-
skipti við frændur og vini. Hver
vegur að heiman er vegurinn heim.
Við Jóna Dóra biðjum þess að
góður Guð líkni í sárri sorg þeirra
Eddu og Finns, og systkina Fróða.
Okkar dýpstu samúðarkveðjur til
annarra ástvina.
Guð blessi minningu Fróða
Finnssonar.
Guðmundur Árni.
Elsku Fróði minn.
í þau skipti sem við hittumst
áttum við alltaf ánægjulegar stund-
ir og við skemmtum okkur vel. Nú
eru þessar stundir minningar, ynd-
islegar minningar sem ég á um þig.
Þín er saknað af okkur öllum, en
við vitum að þinni sáru þrauta-
göngu er loks lokið.
Þetta er aðeins
ðrstutt leið,
ekki svipstund
milli dauðans
og lífsins
(Þorgeir Sveinbjamarson)
Hvíl þú í friði, elsku frændi.
Þín frænka,
Margrét Hildur.
Að kveðja kæran vin og frænda
er sársukafullt, að horfa upp á sína
nánustu missa það sem þeim er
kærast í lífinu er ólýsanlega þung-
bært.
Fróði frændi minn var um margt
sérstakur og óvenjulegur drengur.
í langvarandi og átakamiklum veik-
indum hans komu þessir sérstöku
eiginleikar hans mjög berlega í ljós.
Fróði hafði til dæmis þann einstaka
hæfileika að geta umgengist alla,
óháð aldri og kyni og notið þess.
Hann tók þátt í ærslafullum leikjum
yngri frændsystkina sinna, hann
naut félagsskapar litríks hóps jafn-
aldra og hann ræddi um lífið og
tilveruna við okkur fullorðna fólkið
sem jafningi. Einmitt í þeim viðræð-
um vakti hann máls á mikilvægum
þáttum í mannlegum samskiptum
sem brýnt er að hafa að leiðarljósi,
ekki síst nú, þegar sorgin og magn-
leysið heltekur okkur.
Fróði minnti okkur á mikilvægi
mannlegra samskipta og lagði mik-
ið upp úr því að halda nánu sam-
bandi við ættingja og vini.
Ég var þeirrar gæfu aðnjótandi
að eiga mjög góðar og innihaldsrík-
ar stundir með honum frænda mín-
um. Stundir sem gera bæði mig og
mín störf ríkari. Við ræddum margt,
meðal annars tilgang lífsins, af
hveiju sumir þurfi að heyja harðari
baráttu fyrir lífinu en aðrir, um
dauðann og um sorgina. Við sumu
fundum við svör sem okkur fannst
færa okkur nær skilningi, annað
var skilið eftir sem ósvarað.
En við brostum framan í hvort
annað og nutum samverunnar ríku-
lega. Þessar stundir eru mér afar
dýrmætar og rista djúpt í minning-
unni um góðan og vitran dreng.
Elsku Edda og Finnur, megi þið
fínna styrk til að takast á við ykk-
ar miklu sorg. Guð verði með ykkur.
Snjólaug Stefánsdóttir.
Ég þekki aðeins eina leið til að
nálgast eitthvað sem kalla má sátt
við atburð eins og ósigur komungs
manns í ótímabæru helstríði, eftir
áralanga hetjulega baráttu. Hún er
sú að minna sig á að líf okkar allra
er í raun safn endurminninga og
við vitum ekki að kvöldi hvort okk-
ur auðnast að bæta í safnið daginn
eftir. Fróði safnar ekki fleiri minn-
ingum. En hann er og verður áfram
óijúfanlegur hluti af lífi okkar sem
þekktum hann.
Eitt fyrsta skiptið sem við hitt-
umst var á sólheitum haustdegi í
Los Angeles árið 1986, þegar hann
og Edda fóra með okkur upp í
Hollywood, þar sem til stóð að sum
okkar træðu upp á árlegri hátíð
Norðurlandabúa í borginni. Öll vor-
um við nýflutt þangað vestur,
ókunnug og óvön að ferðast um
þessa lágreistu en víðfeðmu borg
og ekki bætti steikjandi hitinn úr
skák.
Það vakti strax athygli okkar að
Fróði, sem var allmörgum árum
eldri en börnin okkar, sýndi þeim
mikla virðingu og lét ekki á sér
finnast annað en hann væri innan
um jafningja sína. Kannski var
þessi áberandi þroski til kominn
vegna þess hve vanur hann var að
vera í samfélagi við fullorðna. Alt-
ént er víst að Vala og Baldvin eign-
uðust ekki aðra vini nánari á Kali-
forníuáranum, en hún dáði þennan
stóra vin sinn og vildi líkjast honum
í einu og öllu.
Þau vora ófá skiptin sem börn
og fullorðnir léku saman knatt-
spyrnu í Victor Park í Torrance
eftir að Finnur, Edda og Fróði fluttu
í nágrenni við heimili okkar þar
vestra og aldrei man ég eftir þvi
að Fróði léti yngri krakkana kenna
aflsmunar. Hitt man ég að hann
var ekkert lamb að leika við fýrir
okkur sem eldri vorum og fyrirferð-
armeiri á vellinum. Þannig held ég
reyndar að við munum helst minn-
ast hans Fróða, sem glettins og
tápmikils stráks með bjarta
Kalíforníusól í augunum og djúpan
íslenskan þroska í sálinni.
Þau ár sem við vorum samtíða
þarna vesturfrá var stöðugt náinn
vinskapur milli fjölskyldnanna sem
haldist hefur síðan, þótt hinn einatt
árangurslitli íslenski erill hafi gert
samneytið stopulla eftir að heim
kom.
Við hittum Fróða síðast að ein-
hveiju gagni um síðustu jól, þegar
nokkrir fyrrverandi og núverandi
Kaliforníulandar hittust eina kvöld-
stund. Við vissum vel að það var
ekkert allt of auðvelt fyrir hann að
mæta í boðið, enda átökin við sjúk-
dóminn búin að vera mikil. En Fróði
kom með Eddu og tók þátt í gleð-
skapnum og rifjaði upp aðra og
átakaminni tíma.
Aldursmunurinn gufaði upp á
skammri stund, ekki aðeins milli
hans og krakkanna okkar, heldur
líka milli hans og okkar sem eldri
vorum. Sú reynsla sem hann hafði
gengið í gegnum hafði hrifið hann
burt úr áhyggjulausu ungæði tán-
ingsáranna og í sumu tilliti var
hann ugglaust reyndari en flest
fullorðna fólkið.
Elsku Edda og Finnur, orð eru
lítils megnug á stundum sem þess-
um. Við getum í raun ekki annað
sagt en að við munum geyma minn-
ingu Fróða með ykkur, svo lengi
sem okkur er auðið; minningu um
hlýja birtu, gáska og mikinn kjark.
Sveinbjörn I. Baldvinsson.
Orð eru margs máttug. Orð eru
máttlaus. Orð eru tjáningaskipti.
Það getur verið erfitt að tjá sig
með orðum. Orð eru ríkidæmi. Orð
eru fátæk. Mér finnst ég orðlaus,
en ekki mállaus. Ég vildi ykkur
segja, en kannski er best að þegja
því orðum er hér ofaukið.
Það er mér ofur erfitt, alla leið
frá Ástralíu, að skrifa kveðjuorð til
þín elsku Fróði, baráttubróðir minn.
Við kynntumst í gegnum sameig-
inlega baráttu okkar við krabba-
mein. Á Landspítalanum vorum við
öll í sömu erindagjörðum, þú, ég
og Óli Hjörtur vinur okkar, sem
einnig varð að láta í minni pokann
fyrir manninum með ljáinn. Mér
finnst ég ofurein í dag og ofsa langt
í burtu.
Við þijú trúðum á baráttuna, líf-
ið, að njóta þess til fulls og miðla
öðram af okkar reynslu og hjálpa
öðram í sömu sporum.
Við áttum margar góðar stundir
saman, ég, þú og Óli, músíkölsku
vinirnir mínir. Stundum var vart
pláss á litlu stofunni minni uppi á
barnadeild, þegar þið voruð þar
báðir með gítarana, og sungið var
og spilað og allir dropateljararnir
og lyfjastandarnir tóku of mikið
pláss.
Já, það er líka hægt að upplifa
dásamlegar stundir á sjúkrahúsi
með jákvæðu hugarfari og baráttu-
gleði.
Ég hélt við gætum breytt myrkri
i ljós, látið geisla sólar verma heit-
ar. í hugarheimi mínum afneitar
lífsins rós dauðanum í duldum
draumi.
í kvöld ætla ég niður á strönd
og hlusta á öldugjálfrið, loka aug-
unum og finna það breytast í tón-
listina þína og Óla. Svo ætla ég að
biðja vin minn, höfrunginn, að
synda heim og skola tónunum upp
í íslenska fjörugijótið, um leið og
ég bið vindana að blása tárin mín
í burtu og sólina að senda ykkur
bjart bros frá mér, í trúnni um
daginn á morgun. Þið lifið áfram í
hjarta mínu.
Ykkar,
Anna Christina Rosenberg.
Ég veit ekki hvert ég skal snúa,
hugsa eða gera. Hvað get ég skrif-
að, því orð virðast svo lítilfjörleg
og máttlaus miðað við minninguna.
En eitt veit ég, að hafa fengið að
ferðast með Fróða stutta stund í
gegnum þetta líf hefur gefíð mér
meira en nokkuð annað og einn
hluti af hjarta mínu mun ætíð vera
hans.
Dregnar eru litmjúkar
dauðarósir
á hrungjöm lauf
í haustskógi.
Svo voru þínir dagar
sjúkir en fagrir,
þú óskabam
ógæfunnar.
(Jóhann Siguijónsson)
Edda og Finnur, ég veit hvað
missir ykkar er mikill og votta ég
ykkur mína innilegustu samúð.
Elíza María.
Hann Fróði okkar, sem við kveðj-
um í dag, var þeirrar gæfu aðnjót-
andi að eiga góða og trausta for-
eldra, ættingja og vini. Ég veit að
hann er núna á fallegum stað þar
sem hann bíður eftir okkur með
frátekin sæti. Ég hlakka til að hitta-
hann.
Gaukur Úlfarsson.
Mig langar að minnast Fróða
Finnssonar, vinar míns, í fáeinum
orðum, en hann er nú fallinn frá,
eftir langa baráttu við erfiðan sjúk-
dóm.
Fróði var einstakur maður, góður
vinur og frábær félagi. Þegar ég
kynntist honum fyrst var hann á
kafi í tónlistinni, eins og reyndar
alltaf. Fróði var alinn upp innan
um listir og ýmiss konar menning-
arstarfsemi og þekkti því ótrúlega
vel til alls kyns listamanna og verka
þeirra. Hann var einstaklega vel
að sér á mörgum sviðum og fékk
ég oft að njóta þess. Til dæmis
minnist ég þess í sumar, eitt sinn
þegar við voram að spjalla saman,
að hann kom mér gífurlega á óvart
með því að vita allt um gömlu uppá-
haldshljómsveitina mína. Hann vissi
miklu meira en ég, sem þóst hafði
vera sérfróð um málið.
Fróði hafði sterkar skoðanir á
öllum hlutum, enda var hann sá
albesti gagnrýnandi sem ég hef
kynnst. Hann var ófeiminn við að
benda á það sem honum fannst
betur mega fara, og var jafnframt
uppfullur af hugmyndum um hvern-
ig mætti breyta og bæta.
Fróði skilur eftir sig fjölda tón-
smíða, bæði útgefin lög og óútgef-
in, enda hafði hann spilað með
fjölda hljómsveita. í tónlistinni leit-
aðist hann alltaf við að skapa eitt-
hvað nýtt og spennandi, t.d. kynntu
hann og vinir hans í Sororicide