Morgunblaðið - 03.03.1995, Blaðsíða 2

2 FÖSTUDAGUR 3. MARZ 1995
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Átakíð Stöðvum unglingadrykkju
Vilja greiða peningaverðlaun
fyrir ábendingar um brugg
STJÓRN- átaksins Stöðvum ung-
lingadrykkju hyggst reyna að
greiða tíu þúsund króna peninga-
verðlaun hveijum þeim sem gefur
upplýsingar sem leiða til uppljóstr-
unar um bruggverksmiðjur. Þeim
sem gæfu ábendingar yrði heitið
algerri nafnleynd.
Stjóm átaksins hefur ákveðið að
leita samvinnu við aðra þá aðila sem
berjast gegn framleiðslu og sölu
ólöglegs áfengis, til að þessi áform
verði að veruleika, að sögn Valdi-
mars Jóhannessonar framkvæmda-
stjóra átaksins.
Harðákveðnir
„Við erum harðákveðnir í að
hrinda þessu í framkvæmd, en verði
kerfið okkur mótdrægt, finnum við
aðrar leiðir," segir hann. Hann
kveðst telja að þessi aðferð muni
skila tvíþættum áhrifum, bæði að
uppræta ólöglegt brugg og að
hræða fólk frá því að hefja brugg
og sölu þess.
Valdimar minnir á mat fíkniefna-
deildar lögreglu sem segi að fram-
leiðsla á landa nemi að minnsta
kosti milljón lítrum árlega og sölu-
andvirðið sé á annan milljarð króna.
„Ef þetta magn er reiknað yfír
í ódýrustu brenndu vínin, samsvarar
það sölu hjá ÁTVR upp á fjórða
milljarð króna,“ segir Valdimar.
„Helstu viðskiptamenn landafram-
leiðenda eru börn og unglingar.
Böm í öllum grunnskólum landsins
eiga greiðan aðgang að landa í
gegnum þróað sölunet landasala.
Fyrir þessi börn er álíka auðvelt
að panta landa og t.d. pizzu. Þessi
sömu aðilar hafa sumir til ýmis
önnur eiturefni, svo sem hass, al-
sælu og LSD.“
Skipulögð glæpastarf-
semi að þróast
Hann kveðst telja að í gegnum
landasölu sé að þróast skipulögð
glæpastarfsemi hérlendis, áður
óþekkt, og nái hún fótfestu skapi
það erfíðleika við að vinna bug á
henni. Auk þess sýni dæmin erlend-
is frá að glæpahringir geti haft
mikil áhrif á þróun samfélagsins í
skjóli mikils fjármagns.
Valdimar gagnrýnir ýfírvöld fyrir
sinnuleysi þegar landinn á í hlut,
og segir þau halda að flytjendur
vamaðarorða um málið fari með
ýkjur. Lítið sé reynt að taka á þess-
ari starfsemi, þrátt fyrir áeggjanir
þar um. Sektir vegna landafram-
leiðslu séu t.d. mjög óverulegar í
samanburði við hagnaðinn af henni,
og bruggarar leggi jafnvel til hliðar
í því skyni að greiða sektir og fjár-
magna kaup á nýjum bmggtækjum.
„Starfsemi landaframleiðslu fell-
ur ekki aðeins undir stuld frá ríkis-
sjóði, brot á áfengislöggjöfínni og
heilbrigðislöggjöfínni, heldur varðar
hún einnig við barnaverndarlög,"
segir Valdimar.
Rændu tösku
af konu við
Hverfisgötu
TVEIR menn réðust að konu á
mótum Vitastígs og Hverfísgötu
um tíuleytið í gærkvöldi og hrifs-
uðu af henni handtösku.
Gat konan gefíð lýsingu á
árásarmönnunum sem taldir em
vera undir þrítugu, að sögn lög-
reglu. Var hún síðan flutt á slysa-
deild en ekki var ljóst í gærkvöldi
hvort hún hefði hlotið meiðsl.
Málið er í höndum rannsóknar-
lögreglu.
Sorpeyðing höfuðborgarsvæðisins bs.
Hagnaður í
fyrsta sinn
Morgunblaðið/Ámi Sæberg
HAGNAÐUR af rekstri Sorpeyð-
ingar höfuðborgarsvæðisins bs. á
síðasta ári varð 26,5 milljónir króna
sem er mikil breyting frá fyrra ári
er tap af rekstrinum varð rúmlega
90 milljónir króna. Þetta er í fyrsta
skip'ti sem rekstur fyrirtækisins,
sem er í eigu sveitarfélaganna á
höfuðborgarsvæðinu, skilar hagn-
aði eftir að það hóf starfsemi í maí
árið 1991.
ir frá árinu áður. Rekstrargjöid
vom hins vegar 333,1 milljón og
lækkuðu um rúmar 11 milljónir
milli ára. Mest breyting varð á fjár-
magnsliðum en þeir lækkuðu um
rúmar 50 milljónir milli ára, úr
tæpum 110 milljónum króna 1993
í rúmar 53 milljónir í fyrra.
Stofnfé aukið um
200 milljónir króna
MEÐAL gesta á Sinfóníu-
tónleikunum var Þorbjörg
Leifs, ekkja tónskáldsins.
Sögu-
sinfónían
flutt
SÖGUSINFÓNÍAN eftir Jón Leifs
var flutt á tónleikum Sinfóníu-
liljómsveitar Islands í Hallgríms-
kirkju í gærkvöldi. Fögnuðu
áhorfendur hljómsveitinni vel og
innilega að tónleikunum loknum
en eiimig var leikinn Fiðlukonsert
nr. 5 eftir Wolfgang Amadeus
Mozart. Einleikari á tónleikunum
var Isabelli van Keulen, sem þyk-
ir í fremstu röð fiðluleikara.
Stjórnandi var Osmo Vanská.
Sérfræðingafélag íslands
125 milljónir úr
vasa sjúklinga
Rekstrartekjur fyrirtækisins
voru 412,8 milljónir króna á síðasta
ári og jukust um tæpar 50 milljón-
Jarðskjálfta-
hrinan
Upptökin
sunnar
LAUST fyrir kl. 22 í gærkvöldi
varð jarðskjálfti sunnarlega á Hell-
isheiði sem mældist ríflega 3 á
Richter, og varð skjálftans vel vart
í Þorlákshöfn.
Skjálftinn sem mældist í gær-
kvöldi átti upptök sín talsvert sunn-
ar en skjálftahrinan sem varð fyrr
í vikunni, en þá mældist öflugasti
skjálftinn 3,4 á Richter og voru
upptök hans í botni Grensdals, um
6 km norðan við Hveragerði.
Ögmundur Einarsson, fram-
kvæmdastjóri Sorpu, segir að ár-
angurinn sé annars vegar að þakka
góðum starfsmönnum sem hafí
unnið vel og lagt sig fram um að
hagræða í rekstrinum. Hins vegar
hafí eigendur samþykkt að leggja
fyrirtækinu til aukið stofnfé að
upphæð 200 milljónir króna á síð-
asta ári sem hafi gert það að verk-
um að hægt var að semja við lánar-
drottna um skuldbreytingar á lán-
um fyrirtækisins. Fyrirtækið hafí
verið byggt upp fyrir lánsfé að allt
of stórum hluta eða um 85% sem
hafí verið meira en svo að rekstur-
inn hafí getað borið það án veru-
legra gjaldskrárhækkana, sem
menn hafí ekki verið tilbúnir að
ráðast í. Með aukningu eigin fjár
hafí verið mögulegt að skuldbreyta
lánum fyrirtækisins og auka vægi
innlends lánsfjár á kostnað áhættu-
sams erlends lánsfjár. Árangurinn
hafí strax sýn't sig og lofi góðu um
framhaldið.
TILVÍSANAKERFIÐ hefur í för
með sér aukin útgjöld fyrir sjúk-
linga upp á 125 milljónir árlega,
samkvæmt útreikningum Sérfræð-
ingafélags íslenskra lækna. Segir
einnig í frétt frá félaginu að kerfíð
muni kosta ríkisvaldið um 200
miljónir króna árlega.
Er gert ráð fyrir í útreikningum
Sérfræðingafélagsins að 20% sjúk-
linga, sem þeir telja varlega áætl-
að, muni leita beint til sérfræðinga
án tilvísunar. Miðað við núverandi
umfang megi því gera ráð fyrir
64.000 komum á ári. Þær kosti
sjúklinga 3.300 krónur í allt en
1.980 krónur aukalega, sem sam-
tals geri 125 milljónir að auki úr
vasa sjúklings.
Einnig segir að komum á heilsu-
gæslustöðvar muni samkvæmt út-
reikningum heilbrigðisyfirvalda
frjölga um 10%. Megi telja að þær
verði 70.000 á ári og kosti hver
koma ríkið 2.983 krónur, eða um
200 milljónir árlega, að öðrum
kostnaði vegna kerfísins ótöldum.
Við samanburð á kostnaði vegna
komu til heilsugæslulæknis og sér-
fræðings reiknast félaginu til að
koma til þess síðarnefnda kosti
sameiginlegan sjóð landsmanna
1.003 krónum minna en koma á
heilsugæslustöð.
Hæstiréttur
1 Vi árs
fangelsi
fyrir lík-
amsárás
HÆSTIRETTUR hefur dæmt
43 ára gamlan síbrotamann í
18 mánaða fangelsi fyrir lík-
amsárás og þjófnaði. í dómi
Héraðsdóms Reykjavíkur sem
kveðinn var upp í málinu 11.
nóvember síðastliðinn hlaut
ákærði tveggja ára fangelsis-
dóm fyrir brotið.
Ákærði var sakfelldur fyrir
að hafa með öðrum manni
ráðist á mann fyrir utan veit-
ingahúsið Keisarann við
Laugaveg í mars á síðasta
ári, veitt honum áverka með
þeim afleiðingum að hann
missti meðvitund og síðan stol-
ið af honum hring og úri. Þá
var hann sakfelldur fyrir að
hafa brotist inn í bifreið og
stolið úr henni úri og tveimur
lyklakippum, og fyrir að hafa
brotist í þjófnaðarskyni inn í
kaffihús við Laugaveg, en þar
komu lögreglumenn að honum
á vettvangi.
Allir hlutaðeigandi
ölvaðir
í dómi Hæstaréttar kemur
fram að við ákvörðun viður-
laga á hendur ákærða verði
að líta til þess að aðdragandi
að árásinni sé um margt óljós
en allir þeir sem þar áttu hlut
að máli munu hafa verið ölvað-
ir. Þá megi ætla að verðmæti
þess, sem ákærði tók ásamt
félaga sínum af þeim sem þeir
réðust á, hafi verið óverulegt,
og það sama eigi við um verð-
mæti þess sem ákærði bar úr
býtum með öðrum brotum sem
málið varða.
Þegar litið sé með þessum
hætti til umfangs brotanna,
sem ákærði er sakfelldur fyrir
í málinu, en einnig til sakarfer-
ils hans, þyki refsing á hendur
honum hæfílega ákveðin fang-
elsi í 18 mánuði, en 45 daga
gæsluvarðhaldsvist kemur til
frádráttar refsingunni.
Mál þetta dæmdu hæsta-
réttardómararnir Markús Sig-
urbjörnsson og Gunnlaugur
Claessen og Gunnar M. Guð-
mundsson fyrrverandi hæsta-
réttardómari.
Verzlunarskóli
Islands
25% nem-
enda eiga
bifreið
FJÓRÐI hver nemandi í Verzl-
unarskóla íslands á eigin bif-
reið og er heildarverðmæti bíla-
flotans yfir 100 milljónir króna.
Þetta kemur fram í niðurstöð-
um könnunar sem nemendur
gerðu sjálfír og náði til um 800
nemenda skólans.
30% þeirra sem eiga eigin
bifreið eru fjárhagslega sjálf-
stæðir, en flestir njóta fjár-
hagslegs stuðnings foreldra.
Helmingur nemenda vinnur
samhliða náminu, flestir 6-10
klukkustundir i viku. Lang-
flestir þeirra telja að vinnan
hafí engin áhrif á námsárangur
þeirra.
■ Helmingur nemenda/D 2