Morgunblaðið - 14.05.1995, Blaðsíða 14

14 SUNNUDAGUR 14. MAÍ 1995
MORGUNBLAÐIÐ
í SVEIFLU
MYNPOST
Gallerí Borg
MÁLVERK
VALGARÐUR
GUNNARSSON
Opið virka daga kl. 12-18 og
kl. 14-18 umhelgartil 21. maí.
Aðgangur ókeypis
EINN er sá áhrifaþáttur í mynd-
listinni sem oftar en ekki er áhorf-
endum hulinn, einkum varðandi
samtímalistamenn, en kann þó að
varða miklu um framþróun þeirrar
listar sem sýnd er hveiju sinni.
Hér er um að ræða persónulega
hagi sem ráða aðstöðu viðkomandi
til að sinna myndlistinni; þannig
getur m.a. verið lykilatriði hvort
verið er að vinna að listinni í góðu
tómi og við bestu aðstæður, eða
hvort listin er íhlaupaverk, þar sem
vinnuaðstaðan er lítil kytra eða
afmarkað hom á heimilinu, þar
sem truflun hins daglega lífs er
ætíð nærri.
Léttur leikur
Þannig markar ævi og aðstaða
listamanns ætíð þá myndlist sem
hann skapar að meira eða minna
leyti, og er nýleg breyting í tilviki
Valgarðs Gunnarssonar nokkuð
ljós út frá þessari sýningu. Verk-
in sem hann sýnir hér eru öll frá
þessu ári og hinu síðasta, en það
mun vera sá tími sem liðinn er
frá því hann flutti í nýja og rúm-
góða vinnustofu, þar sem aðstað-
an er öll eftir hans höfði og ekk-
ert trufiar hann frá listsköpun-
inni.
Þetta kemur einkum fram í
málverkunum, sem eru nokkru
stærri en fyrr, auk þess sem í
þeim má fínna léttan leik og
sveiflu, sem ekki var þar í jafnrík-
um mæli áður. Sem fyrr eru til
staðar helstu einkenni þess per-
sónulega stfls, sem Valgarður hef-
ur tamið sér: Vandvirk uppbygg-
ing litflata í hijúfu yfirborði,
margþætt mynstur sem fela í sér
mikla hreyfíngu sem togast á við
staða myndbygginguna, þar sem
teikning er mjög einfölduð og stfl-
færð hvað varðar allt myndefni,
en vönduð úrvinnsla heildarinnar
er aðalatriðið.
Eins og fyrr segir er meiri létt-
leiki og sveifla í málverkum Val-
garðs nú en t.d. á síðustu stóru
sýningu hans hér heima (Nýhöfn
1991). Sveigðar línur og hring-
form bijóta upp fletina, eins og
t.d. í „Röndótt fjarvera" (nr. 1),
„Blindur hundur" (nr. 2) og
„Stefnuhægur búningur“ (nr. 10),
og mótun listamannsins á fígúrun-
um sækir að nokkru til hinna flötu
ímynda Matisse; þetta línuspil
verður einkum skemmtilegt þegar
borin eru saman þau verk sem eru
af sama meiði, en eru hér bæði
unnin í olíu á striga og með gou-
ache og saumum á pappír, eins
og t.d. má sjá af verkum nr. 13
og 22.
Formbrot
og léttleiki
Formbrot auka einnig á þá létt-
úð, sem markar sumar myndanna,
eins og t.d. „Óbærileika skuggans"
(nr. 14), en slík verk gera saman-
burðinn við stilltari ímyndir einnig
áhugaverðan. Málverkið „Yfirveg-
un“ (nr. 7) dregur fljótt að sér
athygli áhorfandans, og er þessi
mynd góð tenging við þá kyrrð
sem var aðal verka Valgarðs um
langt skeið. Þessir tveir þættir,
kýrrð og sveifla, sameinast loks
með ágætum í myndum eins og
„Sæktu“ (nr. 5) og „Bogin Iína“
(nr. 9).
Höfuðkostur málverkanna felst
eftir sem áður í vinnslu litanna
og samsetningu þeirra. Á þessu
sviði er Valgarður ekki að binda
sig við of þröngan ramma, heldur
má sjá fjölbreytt litaspjald í grunni
myndanna og þeim mynstrum,
sem hann byggir á. Þannig stend-
ur sýningargesturinn frammi fyrir
litskrúðugri heildarmynd, sem þó
verður hvorki ofhlaðin né tilgerð-
arleg, heldur hæfír viðfangsefnum
og vinnulagi listamannsins hið
besta.
Af sýningunni er ljóst að betri
aðstaða til listsköpunar hefur orð-
ið Valgarði mikil hvatning; þessi
verk hans geisla af fjöri um leið
og hann heldur áfram að þróa þá
vandvirku myndgerð, sem hann
hefur orðið kunnastur fyrir. Er
rétt að hvetja listunnendur til að
láta þessa sýningu ekki fram hjá
sér fara.
Eiríkur Þorláksson
Heymarlaus
slagverksleikari
með Sinfóníunni
TÓNLEIKAR Sinfóníuhljómsveit-
arinnar verða í Háskólabíói
fimmtudaginn 18. maí kl. 20.00.
Einleikari er Evelyn Glennie en
hljómsveitarstjóri Osmo Vanska.
Á efnisskrá eru verk eftir Magnus
Lindberg, Áskel Másson og
Claude Debussy.
Þótt ung sé að árum hefur
Evelyn Glennie náð þvi að standa
framarlega meðal slagverksleik-
ara. Evelyn sem er aðeins 29 ára
gömul er fædd í Aberdeen í Skot-
landi. Foreldrar hennar eru þar
bændur og ólst hún upp við öll
venjuleg sveitastörf. Tónlist var
í hávegum höfð á heimilinu, móð-
ir hennar var organisti í kirkju
sveitarinnar, faðirinn leikur á
harmoniku og bræður hennar
tveir á blásturshljóðfæri.
Ung að árum lærði Evelyn á
píanó og klarinett en tólf ára göm-
ul hóf hún nám á pákur og slag—
verk í Konunglega tónlistar-
háskólanum í London. Tónlistar-
gáfur hennar komu fljótt í ljós og
á námsárunum sópaði hún að sér
viðurkenningum og verðlaunum.
Frá 1986 hefur hún ferðast sem
einleikari um nánast allan heim
og komið fram með þekktustu
hljómsveitum svo og ýmsum slag-
verkshópum frá Indlandi, Indónes-
íu og Japan. Finnst mönnum þetta
furðu sæta þar sem hún hefur
verið heyrnarlaus frá 12 ára aldri.
Margir sjónvarpsþættir hafa
verið gerðir um Evelyn Glennie
og hefur hún leikið inn á fjölda
geisladiska, einnig hefur komið
út ævisaga hennar sem nefnist á
frummálinu „Good vibrations11.
Evelyn Glennie og Áskell Másson
hafa oft unnið saman og hefur
hún flutt verk Áskels víða um
heim, nú síðast lék hún verk hans,
Konsertþátt fyrir litla trommu og
hljómsveit, á tónleikaferðalagi
um Kanada í febrúar sl. Tvö tón-
verkana á efnisskrá tónleikanna
eru helguð hafinu, það fyrra
LISTIR
VALGARÐUR Gunnarsson: Bogin lína. 1995.
■ TÆKNIMENN við Bastillu-
óperuna í París hótuðu því á
fimmtudag að fara í verkfall um
helgina til að leggja áherslu á
Iaunakröfur sínar. Við það myndi
sýning á Töfraflautunni eftir
W.A. Mozart falla niður. Fjár-
hagsstaða Bastilluóperunnar
hefur verið afar bágborin frá því
að hún var vígð fyrir fjórum
árum en kostnaður við húsið nam
um 3 milljörðum franka. Á síð-
asta ári Iömuðu verkföll starf-
semi óperunnar hluta úr árinu
eftir að tilkynnt var um áætlanir
um að fækka starfsfólki til að
draga úr taprekstrinum.
■ HLJÓMSVEITARSTJÓRINN
Sergiu Celibidache fótbrotnaði á
fimmtudag og getur því ekki
stýrt Munchenarfílharmóniunni
á árlegri tónlistarhátið í Flórens
á Ítalíu. Zubin Metha mun hlaupa
í skarðið fyrir Celibidache sem
er 83 ára, fæddur í Rúmeníu en
búsettur i Þýskalandi. Mun
Metha stýra flutningi á fjórðu
sinfóníu Bruckners.
■ NEKTARMYND eftir ítalska
málarann Amedeo Modigliani
var seld fyrir 12,4 milljónir dala
á uppboði hjá Christie’s í New
York fyrr í vikunni en ekki hefur
áður fengist svo hátt verð fyrir
mynd eftir hann. Myndin, „Nu
assis au collier" var máluð árið
1917 og þótti samtímamönnum
Modiglianis hún, eins og aðrar
nektarmyndir hans, afar ósiðleg.
Ljóðsöngvar
píanósnillmganna
Tónleikar í Lista-
safninu á Akureyri
SIGURÐUR Bragason söngvari og
Vovka Ashkenazy píanóleikari halda
tónleika í Listasafninu á Akureyri í
dag, sunnudag kl. 20.30. Á efnis-
skránni eru ljóðalög eftir Rachmanin-
off, Frydryk Chopin og Franz Liszt
en yfirskrift tónleikanna er „Ljóð-
söngvar píanósnillinganna". Sigurður
segir þetta allóvenjulega efnisskrá,
„mörg þessara verka eru mjög sjald-
an sungin og það er raunar ekki á
færi allra píanóleikara að spila þessi
verk, þetta eru virtúósaverk."
Sigurður nam söng í Mílanó á ítal-
íu og hefur sungið á fíölmörgum tón-
leikum bæði hérlendis og erlendis.
Sigurður Bragason Vovka Ashkenazy
söngvari. pianðleikari.
Vovka, sem er sonur hins kunna
píanóleikara Vladimirs ^ Ashkenazy,
nam píanóleik bæði á Islandi og á
Bretlandi og hefur leikið með hljóm-
sveitum og á einleikstónleikum í Astr-
alíu, Nýja Sjálandi, Japan og í Norð-
ur- og Suður-Ameríku. Segir Sigurð-
ur að Vovka sé í fremstu röð píanó-
leikara en hann hefur nýlega gert
samning við plötuútgáfuna Naxos
sem hafi dreifingu um allan heim.
Sigurður segir að þeir Vovka hafi
kynnst lítillega á unglingsaldri en
þeir voru þá báðir í píanónámi hjá
Rögnvaldi Siguijónssyni í Tónlistar-
skólanum í Reykjavík. Tuttugu árum
síðar hittust þeir svo fyrir tilviljun
í Bonn í Þýskalandi þar sem þeir
voru með tónleika og upp úr því
ákváðu þeir að hafa með sér sam-
starf. „Ætlunin er að halda sam-
starfinu áfram eftir tónleikana í
kvöld,“ segir Sigurður, „í næstu viku
verður þetta efni tekið upp á geisla-
disk sem á að koma út á næstunni
en einnig er á dagskránni að halda
nokkra tónleika í Evrópu á komandi
vetri.“
Marea eftir Magnus Lindberg og
það síðara La Mer eftir Claude
Deebussy.
Magnus Lindberg er fæddur í
Finnlandi. Hann stundaði tónlist-
arnám við Sibeliusar-tónlistarhá-
Gautaborgar fyrir slagverksleik-
arann Roger Carlson.
Tónleikunum lýkur með flutn-
ingi á Hafinu „La Mer“ eftir
franska tónskáldið Claude De-
bussy.
EVELYN Glennie.
skólann í Helsinki og síðar í
Þýskalandi og Ítalíu. Lidnberg
stofnaði tónlistarhópinn Toimi.
Marimbakonsert eftir Áskel
Másson er saminn árið 1987 að
beiðni Sinfóníuhljómsveitar