Morgunblaðið - 09.06.1995, Blaðsíða 40

40 FÖSTUDAGUR 9. JÚNÍ 1995
MORGUNBLAÐIÐ
Ljóska
Smáfólk
SO LET S ALL
KEEP CONCEHTRATIK&..
'~~Zf
it's just a matter
OF KEEPIN6 OUR MINDS
ON THE GAME..
WE CAN T LET
OUR MINP5
UJANPER..
SOME PANCAKES
LUOULD TA5TE
600P RI6HT NOU)..
Í-J
Við skulum öll einbeita Það veltur bara á því að hafa Við getum ekki látið
okkur. hugann við leikinn. hugann reika.
Það væri gott að fá
nokkrar pönnukökur
nuna.
BREF
HL BLAÐSINS
Kringlunni 1103 Reykjavík • Sími 569 1100 • Símbréf 569 1329
Lax, lax o g
aftur lax
Frá Sigurbjörgu Viggósdóttur:
VEGNA greina í blöðum í vetur
og vor, um uppkaup á laxanetalögn-
um við Faxaflóa, langar mig að
koma á framfæri skoðunum minum,
og sjónarmiðum laxveiðibænda.
Ég bý á einni af Rauðanesjörðun-
um, en þar er nú þríbýli. Árið 1935
keypti faðir minn, Viggó Jónsson,
jörðina. Var þá búið að stunda hér
laxveiði í net árum saman, það var
skráð í fasteignamati jarðarinnar
sem hlunnindi og hefur .verið nytjað
alla tíð síðan. Af veiðinni hafa verið
greidd öll lögboðin gjöld og einnig
greitt í fiskræktarsjóð viss prósenta
af veiðinni ár hvert, svo við höfum
líka tekið þátt í ræktuninni.
Veiðirétturinn er óumdeilanlegur,
segja mér allir lögfróðir menn sem
ég hef rætt þetta við. Það vakti
furðu mína að þegar samið var við
netaveiðibændur við Hvítá, fyrir
nokkrum árum um leigu þeirra á
lögnum, var ekkert talað við okkur
hér í Rauðanesi og á Þurstastöðum,
sem búum hér á leirusvæði Hvítár.
Um 90-95% af þeim laxi sem við
veiðum, eru lax á leið upp í Hvítá
og þverár hennar.
Furðuleg vinnubrögð. í nóvember
síðastliðnum var boðað til fundar
með bændum hér og kom þar fram
að Samstarfsnefnd um uppkaup
laxaneta í sjó, hefði áhuga á að
kaupa upp þær netalagnir sem enn
væru á svæðinu. Það er á þremur
bæjum í Borgarfirði og tveimur við
Hvalfjarðarströnd.
Á þessum fundi kom fram að
enginn vildi selja hlunnindin undan
jörðum sínum, en væru tilbúnir til
yiðræðu um leigu. Síðan heyrist
ekkert frá neinum fyrr en í byrjun
mars sl. Þá kemur bréf þess efnis
að undirbúningur sé í fullum gangi
og vænta megi fundar og tilboðs
fýrir marslok.
Sá fundur var aldrei boðaður né
haldinn, en um þetta leyti fara að
birtast fréttir í blöðum að ríkisstjórn
sé búin að samþykkja að leggja fé
í uppkaup á netalögnum og fleiri,
þar á meðal Rafveita Reykjavíkur
og hafbeitastöðvar áttu þar líka hlut
að máli. Þar var fullyrt að búið
væri að semja við bænduma, en það
virðist nú alveg hafa gleymst. Finnst
öllum að með þessu sé okkur sýnd
hin mesta lítilsvirðing.
Bændurnir á svæðinu héldu síðan
fund hér í Rauðanesi 3 hinn 17.
apríl. Voru þar allir sammála um
að taka þessu ekki þegjandi lengur.
Þá var ráðinn lögfræðingur, Lára
V. Júlíusdóttir, til að semja bréf
fýrir okkar hönd til að reyna að
koma þessum mönnum í skilning
um að sala á þessum hlunnindum
væri ekki til umræðu. Nú var farið
að nálgast veiðitímann, sem hefst
20. maí.
Ekkert gerist nú í málinu annað
en að Orri Vigfússon hringir á bæ-
ina til að reyna að fá menn að sam-
þykkja sölu. Síðan 22. maí kemur
tilboð um kaup! Það var rétt yfír
fasteignamatsverði og var í raun
ekki nema til að hlæja að. Þar að
auki er víst alls ekki leyfílegt að
selja hlunnindi undan jörðum. Ég
veit ekki um hina, en á minni jörð
ÍRIS Hildur Sigmarsdóttir er
dótturdóttir höfundar og er
þar með fjórði ættliðurinn sem
stundar laxveiði í Rauðanesi
síðan Viggó Jónsson keypti
jörðina 1935. Hér er hún með
fyrsta lax sumarsins 1995.
hvílir nokkurra milljóna króna veð-
skuld, og sala á laxveiðinni myndi
rýra verðgildi jarðarinnar það mikið
að það fengist sennilega aldrei sam-
þykkt.
Sem partur af tilverunni, eins og
ég sagði í upphafí greinarinnar,
hafa þessar veiðar verið stundaðar
hér mjög lengi og þetta er ekki
bara góð búbót, heldur einnig hluti
af lífí okkar hér. Það er alltaf spenn-
andi að vitja um og fá fyrsta laxinn
á vorin. Þótt þetta sé líka mikil vinna
erum við alls ekki tilbúin að láta
þetta frá okkur fyrir einhvetja smá-
aura.
Hótanir um eignamám höfum við
fengið frá þessum aðilum, ef við
vildum ekki selja með góðu. Þá
fínnst mér eignarrétturinn orðinn
lítils virði í þessu Iandi, ef það er
nú hægt. Það er skýrt tekið fram í
lögum að eignamámi sé aðeins
mögulegt að beita ef almennings-
heill krefjist þess. Hins vegar virð-
ast þetta vera eiginhagsmunir nokk-
urra veiðikalla, að ná af okkur veiði-
réttinum svo þeir geti veitt aðeins
meira sjálfir.
Erum við þjófar og ræningjar?
Það síðasta sem gerðist í þessu
máli var að í síðustu viku fengum
við bréf frá Silfurlaxi hf. þar sem
þeir bera blákalt fram að við séum
að stela frá þeim laxinum! Og fara
fram á að við skilum honum aftur
til þeirra. Ég er ekki kunnug því
hvaðan sá lax kemur sem veiðist í
Hvalfírðinum, en get fullyrt að sá
lax sem kemur í netin hér í innan-
verðum Borgarfirði er ekki á leið í
hafbeitarstöð á Breiðafírði, heldur
upp í ámar í Borgarfírði.
Við teljum okkur í fullum rétti
að veiða lax hér eins og gert hefur
verið í áratugi, og munum halda því
áfram, þar til komið verður fram
við okkur eins og fólk, og samið um
sanngjarna leigu eins og gert hefur
verið við aðra laxveiðibændur hér í
Borgarfírði.
SIGURBJÖRG VIGGÓSDÓTTIR,
Rauðanesi III.
Allt efni sem birtist í Morgunblaðinu og Lesbók verður framvegis varðveitt í
Gagnasafni þess. Morgunblaðið áskilur sér rétt til að ráðstafa efninu þaðan,
hvort sem er með endurbirtingu eða á annan hátt. Þeir sem afhenda blaðinu
efni til birtingar teljast samþykkja þetta, ef ekki fylgir fyrirvari þar að lútandi.