Morgunblaðið - 09.06.1995, Blaðsíða 42

Morgunblaðið - 09.06.1995, Blaðsíða 42
42 FÖSTUDAGUR 9. JÚNÍ 1995 MORGUNBLAÐIÐ Matur og matgerd Omengað græn- meti í gróðurhúsum Líklega eru margir undrandi á því að notuð eru skordýr til að eyða lús og annarri óværu í gróðurhúsum, segir Kristín Gestsdóttir, VIÐ ÍSLENDINGAR státum af hreinu vatni og hreinu landi, en nú getum við líka stært okkur af hreinu gróðurhúsagrænmeti. Ekki eru mörg ár síðan talsvert var notað af eiturefnum í gróður- húsum til að vinna á sníkjudýrum sem sækja á plöntur, en eins og að líkum lætur eru hagstæð skil- yrði fyrir þau í upphituðum gróð- urhúsum. Þessi eiturúðun var tímafrek og ekki mátti setja grænmetið á markað fyrr en 14 dögum eftir úðun. En nú er öldin önnur, tækninni fleygir fram og nú eru eiturefni svo til úr sög- unni og garðyrkjubændur kunna sér ekki læti. Þegar pöddur kvikna í gróðurhúsum hringir garðyrkjubóndinn í Sölufélag garðyrkjumanna og pantar stauk af vespum, sem gerir út af við blaðlúsina, annan stauk af rán- maur, sem étur roðamaurinn eða þá stauk af trippsmaur, sem étur trippsið, eggin og lirfurnar. Svo fær hvítflugan sinn skammt af vespum, en hvítflugan getur flog- ið milli gróðurhúsa og veldur skaða jafnt á grænmeti sem blómum. En frjóvga þarf tvíkynja plöntur svo sem papriku. Til þess eru fengnar býflugur, sem eru iðnar við starf sitt. 011 þessi skor- dýr eru flutt in með flugi frá Hollandi og eru komin í gróður- húsin eftir um það bil fjóra daga og taka strax til við að gæða sér á krásunum. Þegar veislan er búin og skaðvaldurinn er étinn upp til agna leggjast þessi gæða- dýr út af og deyja södd lífdaga í orðsins fyllstu merkingu. Tími sparast og við getum glaðst yfír hinu hreina, ómengaða gróður- húsagrænmeti. Engin hætta er á að þessar ránflugur komist út í umhverfíð, en þær geta ekki lifað utandyra hér á landi. Við skulum borða mikið af þessu góða ómengaða grænmeti, en hér er boðið upp á bakka með tilskornu grænmeti með ídýfu, sem sómir sér yel á hvaða veisluborði sem er. Ýmislegt annað en hér er upp talið má nota á alla vega litaðar paprikusneiðar. Verkfæri sem nota skal við skurðinn er lítill oddmjór hnífur, hnífur með rauf og rifflaður hnífur, sjá teikningu, svo og nokkrir tannstönglar. Radísur Skerið lauf og rót af radísun- um. Skerið síðan grunna skurði í radísurnar, sjá teikningu, og flettið út. Leggið radísurnar í ískalt vatn í ísskáp og látið stífna í skurðinum. Radísurnar opna sig eins og blóm. Gulrætur Afhýðið gulræturnar, skerið í þunnar ræmur með hnífi með rauf, vefjið upp, stingið tann- stöngli í til að festa saman. Setj- ið í ískalt vatn í ísskáp og látið stífna í rúllunum, takið tann- stönglana úr og rúllan heldur sér. Gúrkur Skerið gúrkurnar þvert í um 7-10 cm bita. Skerið hvern bita langsum í 6 ræmur með riffluð- um hnífi, sjá teikningu. Sellerfstönglar Skerið sellerístönglana í um 10 cm langa bita, skerið frá skemmdir ef einhverjar eru. Skerið síðan nokkra skurði upp í hvorn enda ræmanna, 'A af lengd ræmunnar. Setjið í ískalt vatn íkæliskápinn. Endarnir vefja upp á sig í vatninu. Tómatar Notið þétta og stífa tómata. Skerið í báta. ídýfa fyrir fullorðna 1 dós sýrður rjómi 1 msk. mæjonsósa 1 hvítlauksgeiri 1 msk. karrí 2 skveftur úr tabaskósósuflösku tsk. aromat (krydd) nokkur stró fínt klipptur graslaukur Setjið sýrðan rjóma, mæjon- sósu, karrí, tabaskósósu og aro- mat í skál. Merjið hvítlauksgeir- ann, klippið graslaukinn, setjið saman við og blandið vel. Látið sósuna standa í kæliskáp í 2-3 klst. fyrir notkun. ídýfa fyrir börn 1 dós sýrður rjómi 1 msk. mæjonsósg _____1 msk. tómotsósa _______tsk. aromgt Blandið öllu vel saman. I DAG Með morgunkaffinu ÞETTA er aldrei vandamál hjá okkur. Hann gefst alltaf strax upp, því ég hef alltaf rétt fyrir mér. Áster . . . 3-15 að hafa einhvem við hlið sér, þegar á móti blæs. TM Reg. U.6. Pat Oft. — «1 rights nMorvad (c) 1995 Los AngetM Tlmes Syndlcate BRIDS Umsjón Guömundur Páll Arnarson „LAUF út drepur íjögur hjörtu." „Það er nóg að skipta yfir í lauf.“ „Ég kom út með lauf, en spilið vannst samt!“ Allir bridsspilarar þekkja umræðu af þessu tagi. Orða- skiptin að ofan fóru fram á Nesjavöllum um síðustu helgi þar sem landsliðið í opnum flokki var í æfinga- búðum fyrir komandi átök á Evrópumótinu. Lauf út virð- ist sannarlega steindrepá flögur hjörtu, en á einu borði kom upp sérkennileg enda- staða sem gerði „öruggan" trompslag austurs að engu. Vestur gefur; AV á hættu. Norður ♦ K106 ¥ ÁK ♦ 952 ♦ ÁG1043 Vestur ♦ Á98742 ¥ 5 ♦ K8 ♦ 9752 Austur ♦ DG5 ¥ 109762 ♦ D64 ♦ K8 Suður 4 3 ¥ DG843 ♦ ÁG1073 ♦ D6 Vestur Norður Austur Suður 2 tígiar* Dobl 3 hjörtu** Dobl 3 spaðar Dobl Pass 4 hjörtu Pass Pass Pass *Multi, þ.e. veikir tveir í hjarta eða spaða **hindrun í hálit opnara Útspil: lauffimma. Suður var hræddur um að lauffimman væri ein á ferð og stakk því upp ásnum. Og spilaði tígli á gosann í öðrum slag. Vestur drap á kónginn og spilaði lauftvisti. „Nú, já,“ hugsaði suður, „útspilið var þá frá tvílit". En svo kom austur á óvart með því að taka á laufkóng og spila strax spaða til baka. Laufstaðan fór þá að ský- rast í huga sagnhafa. Með tvílit hefði vestur vafalaust lagt niður spaðaásinn áður en hann spilaði laufinu, svo austur gæti spilað litnum áfram og veikt tromplit sagnhafa. Sem sagt, vestur hlaut að eiga fjórlit í laufi! A meðan suður var að velta þessu fyrir sér spilaði vestur tígli á drottningu og ás. Sagnhafi spilaði trompi á ásinn og þá var staðan þessi: Norður 4 KIO ¥ K ♦ 9 4 G104 Vestur Austur 4 98742 4 DG ¥ - 4 - II ¥ 10976 4 6 4 97 4 - Suður 4 - ¥ DG84 4 1073 4 - Vestur var upptalinn með 6 spaða og 4 lauf og þar með aðeins þijú rauð spil. Hann hafði sýnt tvo tígla og eitt hjarta, svo það var ljóst að austur átti öll hjörtun sem úti voru. En það kom ekki að sök. Sagnhafi spilaði fhlaufí úr borði. Austur trompaði með níu, suður yf- irtrompaði, fór inn í blindan á hjartakóng og endurtók leikinn. Austur var vamar- laus. Lauf út dugir greini- lega ekki! VELVAKANDI Svarar í síma 569 1100 frá 10-12 og 14-16 frá mánudegi til föstudags Spurning til Iþrótta- og tómstundaráðs SESSELJA Guðmunds- dóttir hringdi og spurði hvernig stæði á því að öryrkjar nytu ekki sömu réttinda og ellilífseyris- þegar í Húsdýra- og fjöl- skyldugarðinum varð- andi aðgangseyri. 75% öryrki sem vísar fram korti nýtur sömu réttinda og ellilífeyrisþegi alls staðar. Sem dæmi má nefna borgina og strætis- vagnafargjöld. Hjá Tryggingastofnun rík- isins gilda einnig sömu reglur fyrir lyf og læknis- þjónustu fyrir bæði ör- yrkja og ellilífeyrisþega. Fjölskyldugarðurinn er yndislegur staður til að veija deginum því dag- amir vilja oft verða lang- ir hjá þeim sem ekki geta unnið vegna heilsubrests. Tapað/fundið Týnd lyklakippa LYKLAKIPPA týndist 18. maí sl. hjá fótbolta- vellinum við Suðurgötu í vesturbæ. Þar fannst líka lyklakippa með þremur lyklum á sömu slóðum. Uppl. í síma 5527949. Fjallahjól horfið SVART GLANT fjallahjól hvarf frá Laugarásvegi 18 fyrir u.þ.b. þremur vikum. Hjólið er svart með mjög áberandi svörtum og gulum hler- um á afturhjóli. Finnandi vinsamlegast hringi í síma 5685858. Pennavinir r'RÁ eynni Cordowa á Filippseyjum skrifar stúlka fyrir hönd hóps 18-26 ára kvenna sem vilja eignast pennavini á aldrinum 20-50 ára: Cora Degamo, Poblaecion Cordowa, Cebu 6017, Pbilippines. ÞRJÁTIU og tveggja ára lettnesk stúlka með marg- vísleg áhugamál. Vinnur í ráðuneyti: LEIÐRÉTT Slökkvilið Kjalarneshrepps slökkti RANGHERMT var í myndatexta á baksíðu blaðsins í gær að Slökkvilið Reykjavíkur hefði slökkt eld í bifreið, sem ók út af veginum í Hvalfirði. Það var Slökkvilið Kjalames- hrepps, sem kom fyrst á staðinn og slökkti eldinn. Slökkvibíll Kjalnesinga er á baksíðumyndinni. Bætur almanna- trygginga Morgunblaðið birtir reglulega upplýsingar um bætur almannatrygginga. Inta Berke, Lasu iela 3-44, Jurmala, Latvia. TUTTUGU og eins árs bandarísk stúlka með marg- vísleg áhugamál: Heather Endy, 109 7th Street, Apt.l, Bridgeport, PA 19405, V.S.A. Mistök urðu í vinnslu blaðs- ins síðasta laugardag þegar birtar voru upplýsingar um helstu bótaflokka frá 1. júní sl. Tölurnar eru réttar, en fyrir neðan stendur að bætur almannatrygginga og bætur samkvæmt lögum um félagslega aðstoð hafi hækkað um 4,8%. Hækk- unin sé afturvirk til 1. mars og bætumar því hærri en 1. maí. Hér er um að ræða athugasemdir sem áttu við um útreikning frá miðjum maí sl., en bæturn- ar 1. júní era óbreyttar frá þeim. Athugasemdirnar era því rangar miðað við greiðslu bóta 1. júní og er beðist afsökunar á þeim misskilningi og óþægindum sem þetta kann að hafa valdið. Víkveqi skrifar... FLÓÐIN miklu í Noregi sýna enn og aftur hve mannskepn- an má sín lítils andspænis náttúr- unni þrátt fyrir alla þá tækni og vísindaþekkingu sem við höfum yfir að ráða. Á þetta vorum við Islendingar harkalega minntir í vetur þegar snjóflóð féllu víða á svæði sem áður höfðu verið talin nokkuð örugg. Við höfum oft reynt að beisla náttúruöflin með misjöfnum ár- angri. Það hafa unnist nokkrir varnarsigrar, til dæmis þegar tókst að stöðva hraunið í Vest- mannaeyjum með því að dæla ein- faldlega á það vatni. En ósigram- ir eru sjálfsagt fleiri en sigrarnir. Við höfum líka rekið okkur á að ef jafnvægi náttúmnnar er raskað með einhverjum hætti get- ur það haft ófyrirsjáanlegar afleið- ingar. Allt óhóf, bæði í mengun, nýtingn, veiðum og vemdun, getur valdið stómm sveiflum sem taka oft langan tíma að jafna sig. Undanfarið hefur talsvert verið fjallað um dularfullar veirur, eins og ebolaveimna svonefndu, sem virðast koma út úr fmmskógum Afríku og Suður-Ameríku og valda ólæknandi sjúkdómum í mönnum. Vísindamenn segja að veirumar haldi sér í raun í skefjum meðan þær fá að vera í friði á sínu yfir- ráðasvæði. En þegar maðurinn ryðjist inn á yfirráðasvæði veir- anna sé voðinn vís. xxx AÐ HEFUR lengi verið vin- sælt viðfangsefni vísinda- skáldsagnahöfunda að velta fyrir sér hvað geti gerst ef menn fikta við hluti sem þeir skilja ekki til fulls. f frægri sögu um Júragarð- inn fjallaði Michael Crichton til dæmis um tilraunir vísindamanna til að endurskapa risaeðlur með því að nota kjamasýrur sem geymst höfðu í steinmnnu rafi. Eins og flestir vita endaði sú tilraun ekki vel og því hafa sjálf- sagt margir hugsað sitt þegar fréttir bámst um að bandarískur líffræðingur hefði náð að endur- lífga bakteríur sem geymst höfðu í rafí í allt að 40 milljónir ára. Ef rétt er, sem ýmsir efast raun- ar um, gæti þetta leitt til kapp- hlaups vísindamanna og fyrir- tækja um raf til að rækta úr forn- an sveppagróður, bakteríur og aðrar örvemr sem hægt væri að nota til að framleiða ný lyf, ensím og lífrænt skordýraeitur svo nokk- uð sé nefnt. Þótt sérfræðingar muni flestir telja að fornar örvemr séu hættu- litlar hlýtur sú spuming að vakna hvort ekki sé hætta á að leyst verði úr læðingi öfl sem geti orðið hættuleg mannkyninu. í því sam- bandi er bent á að plöntur og dýr, sem virðast vera meiniaus, geti orðið hættuleg ef þau eru tekin úr sínu eðlilega umhverfí.

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.