Morgunblaðið - 22.06.1995, Blaðsíða 2

• 2 FIMMTUDAGUR 22. JÚNÍ 1995
MORGUNBLAÐIÐ
FRETTIR

ES A gefur íslandi frest til að breyta lögum um vörugjald
Framkvæmd álagn-
ingar andstæð EES
Undirbúningur að breytingum hafinn,
segir aðstoðarmaður fjármálaráðherra
EFTIRLITSSTOFNUN EFTA
(ESA) telur að framkvæmd álagn-
ingar vörugjalds og fyrirkomulag
innheimtu gjaldsins brjóti í bága
við samninginn um Evrópskt efna-
hagssvæði. í rökstuddu áliti, sem
stofnunin sendi fjármálaráðuneyt-
inu í gær, er íslenzkum stjórnvöld-
um gefinn tveggja mánaða frestur
til að breyta lögum til samræmis
við EES-samninginn.
Verzlunarráð Islands kvartaði til
ESA vegna meintrar mismununar
innlendra og erlendra aðila við
álagningu og innheimtu vörugjalds.
Verzlunarráð kvartaði yfir því að
grunnur vörugjalds væri fundinn
með því að áætla 25% heildsölu-
álagningu á innfluttar vörur, í stað
þess' að miða við raunverð eins og
þegar um innlenda framleiðslu væri
að ræða. Hins vegar átaldi VÍ að
innlendum framleiðendum væri
veittur gjaldfrestur, en ekki erlend-
um.
Til dómstólsins eftir
tveggja mánaða frest
Björn Friðfinnsson, eftirlitsfull-
trúi hjá ESA, sagði í samtali við
Morgunblaðið að stofnunin hefði
verið í viðræðum við íslenzk stjórn-
völd allt síðasta ár vegna málsins.
Hann sagði óumdeilt að íslenzk
stjórnvöld hefðu heimild til álagn-
ingar vörugjalda í fjáröflunarskyni,
en ekki mætti nota þau til verndar-
aðgerða um leið. Ríkið þyrfti ekki
að verða af tekjum, þótt lögum
yrði breytt, en tekjur ríkissjóðs af
vörugjaldi eru um þrír milljarðar
króna árlega.
Björn sagði að hið áætlaða álagn-
ingarhlutfall og greiðslukjörin sam-
rýmdust ekki 14. grein EES-samn-
ingsins, en þar segir að einstökum
aðildarríkjum sé óheimilt að leggja
hvers kyns beinan eða óbeinan skatt
innanlands á framleiðsluvörur ann-
arra aðildarríkja, umfram það sem
lagt sé á sams konar innlendar
vörur. Þar er jafnframt kveðið á
um að samningsaðila sé óheimilt
að leggja á framleiðsluvörur ann-
arra ríkja innlendan skatt, sem sé
til þess fallinn að vernda óbeint
innlendar vörur.
„Vjð sendum formlegar athuga-
semdir til fjármálaráðuneytisins í
marz og fengum ekki svör við því.
Nú sendum við rökstutt álit og
gefum stjórnvöldum tvo mánuði til
að gefa svör á móti. Að þvl búnu
verður tekið til athugunar að leggja
málið fyrir EFTA-dómstólinn í
Genf. Það er komið á það stig,"
sagði Björn.
Þetta er í þriðja sinn, sem Island
fær rökstutt álit frá ESA, en slíkt
hefur einnig gerzt vegna álagningar
Andlát
DAVÍÐ ÓLAFSSON
DAVÍÐ Ólafsson,
fyrrverandi seðla-
bankastjóri, lést mið-
vikudaginn 21. júní,
79 ára að aldri.
Davíð fæddist 25.
apríl 1916 í Bakka-
gerði í Borgarfírði
eystra, sonur hjón-
anna Jakobínu Dav-
íðsdóttur og Björns
Ólafs Gíslasonar
framkvæmdastjóra.
Hann lauk stúdents-
prófí frá Menntaskól-
anum í Reykjavík árið
1935 og Bac. sc. oec.
frá Christian Albrechts Universitát
í Kiel í Þýskalandi árið 1939.
Davíð var fiskimálastjóri hjá
Fiskifélagi íslands árið 1940 til
1967 og seðlabankastjóri frá sama
ári til ársins 1986. Hann gegndi
að auki fjölmörgum trúnaðarstörf-
um og sat meðal annars stofnfundi
Efnahags- og samvinnustofnunar
Evrópu í París árið 1948 og var
síðan árlega fulltrúi á fundum
stofnunarinnar og seinna Efna-
hags- og framfarastofnunar Evr-
ópu fram til ársins 1986.^
Hann var fastafulltrúi íslands í
Alþjóðahafrannsóknaráðinu á ár-
unum 1952 til 1967 og í stjórn
ráðsins frá 1964 til 1967. Hann
var fulltrúi íslands í fastanefnd
samkvæmt alþjóðasamningi um
fiskveiðar og í Norðaustur-Atl-
antshafsfiskveiðinefndinni frá
1959 til ársins 1969, þar af for-
maður nefndarinnar á árunum
1966 til 1969. Davíð sat í stjórn
Bjargráðasjóðs Islands frá 1940
til 1967. Hann var formaður
stjórnar Hlutatryggingasjóðs báta-
útvegsins og síðar Aflatrygginga-
sjóðs sjávarútvegsins til ársins
1967. Davíð sat í stjórn Fiskimála-
sjóðs frá árið 1954 og var formað-
ur árið 1967 til 1968.
Davíð sat á Alþingi
sem varaþingmaður
Reykvíkinga á árunum
1959 til 1962 og var
landskjörinn alþingis-
maður á árunum 1963
til 1967.
Davíð átti sæti í
bankaráði Fram-
kvæmdabanka íslands
árið 1961 til 1966 og
í stjórn Framkvæmda-
sjóðs íslands árið 1966
til 1967. Hann sat f
stjórn Hafrannsókna-
stofnunar og Rann-
sóknastofnunar fiskiðnaðarins frá
1962 til 1970. Hann var formaður
stjórnar Fiskveiðasjóðs íslands
1967 til 1986 og Verðjöfnunar-
sjóðs fiskiðnaðarins frá 1969 til
1986. Hann var formaður stjórnar
sjóðsins Þjóðhátíðargjöf Norð-
manna 1976 til 1977 og formaður
stjórnar Germaníu 1972 til 1977.
Þá var hann forseti Ferðafélags
íslands 1977 til 1985 og formaður
stjórnar Stofnunar Sigurðar Nor-
dals 1986 til 1990.
Davíð hlaut stórriddarakross
Hinnar islensku fálkaorðu, Kom-
mandörkross dönsku Dannebrogs-
orðunfiar og norsku St. Olavsorð-
unnar. Stórkross þýsku Verdienst-
orðunnar og heiðursmerki sænska
Rauðakrossins. Hann var heiðurs-
félagi í Fiskifélagi Islands, félaginu
Germaníu, Ferðafélagi ísíands,
Gesellschaft der Freunde Islands í
Hamborg. Hann var kjörinn f heið-
ursráð Krabbameinsfélags íslands
árið 1990.
Eftirlifandi eiginkona Davíðs
er Ágústa Þuríður Gísladóttir
fædd 4. apríl 1918. Börn þeirra
eru Ólafur, ráðuneytisstjóri í for-
sætisráðuneytinu, og Sigrún rit-
höfundur.
aukagjalds á innfluttán bjór og
vegna ríkiseinokunar á innflutningi
og heildsölu áfengis.
Gegn EES og GATT
Steingrímur Ari Arason, aðstoð-
armaður Friðriks Sophussonar fjár-
málaráðherra, sagði í samtali við
Morgunblaðið, að viðurkennt væri
að núverandi fyrirkomulag, sem
hefði verið málamiðlun á sínum
tíma, bryti í bága við EES-samning-
inn og jafnframt GATT-samkomu-
lagið. Síðastliðið vor hefðu verið
samin tvö frumvörp til breytingar
á núgildandi lögum. Þau hefðu ver-
ið borin undir hagsmunaaðila, en
ekki fallið í góðan jarðveg og ekki
verið lögð fyrir Alþingi.
Steingrímur Ari sagði að skoða
þyrfti leiðir til að breyta vörugjald-
inu að einhverju leyti í gjald á
magn vöru í stað verðs hennar.
Hins vegar vildi ráðuneytið í lengstu
lög komast hjá því að koma á sér-
stöku virðisaukaskattþrepi, eins og
reyndin væri í sumum ríkjum.
Steingrímur Ari sagði að fjár-
málaráðherra hefði ákveðið að
setja á stofn starfshóp til að fara
yfir málið, og hefði verið óskað
eftir tilnefningum frá Félagi stór-
kaupmanna og Samtökum iðnaðar-
ins.
„Að því er stefnt að við verðum
komnir með lausn áður en þingið
kemur saman, þannig að hægt sé
að leggja fram frumvarp strax.í
október," sagði Steingrímur Ari.
Morgunblaðið/Golli
FORSETI íslands, frú Vigdís Finnbogadóttir, Li Lanqing, varafor-
sætisráðherra Kína, og frú Zhang Suzhen á Bessastöðum í gær.
HALLDÓR Ásgrímsson, utanrikisráðherra og frú Sigurjóna Sig-
urðardóttir tóku á móti kínversku gestunum í Leifsstöð í gær.
Varaforsætisráðherra
Kína í heimsókn
Talsverðar
skemmdir
af eldi
TALSVERÐAR skemmdir urðu
af eldi á trésmíðaverkstæði á
Þrándarstöðum á Héraði
skammt frá Egilsstöðum í gær-
kvöldi.
Mikill eldur var í húsinu þeg-
ar að var komið en greiðlega
gekk að ráða niðurlögum hans.
VARAFORSÆTISRÁÐHERRA
viðskipta- og efnahagsmála í
Kina, Li Lanqing, og eiginkona
hans, frú Zhang Suzhen, komu í
opinbera heimsókn hingað til
lands í gær. Utanríkisráðherra
tók á móti þeim i Leifsstöð og
siðdegis hafði f orseti íslands, frú
Vigdis Finnbogadóttir, móttöku á
Bessastöðum fyrir ráðherrann og
fylgdarlið hans.
Fyrir hádegi í dag funda Hall-
dóí Ásgrímsson, utanríkisráð-
herra og Li Lanqing, en í hádeg-
inu er kínversku gestunum boðið
til málsverðar í Viðey. Síðdegis
tekur Ingibjörg Sólrún Gísladótt-
ir, borgarstjóri, á móti gestunum
í Ráðhúsinu og kvöldverður í boði
utanríkisráðherra verður í Ráð-
herrabústaðnum.
Á föstudag koma kínversku
gestirnir við í fiskvinnslu
Granda og fara til Þingvalla, þar
sem starfandi forsætisráðherra,
Friðrik Sophusson, býður til há-
degisverðar. Þaðan er haldið til
Nesjavalla, en síðar um daginn
verður flogið til Egilsstaða, þar
sem gestirnir verða viðstaddir
opnun vöru- og þjónustusýningar-
innar Drekinn '95. Egilsstaðabær
býður til kvöldverðar og að hon-
um loknum er haldið til Reykja-
víkur.
Li Lanquing og föruneyti hans
komu hingað frá Noregi, en þar
undirritaði hann samninga við
norsk fyrirtæki metna á um 20
miujarða íslenskra króna.
Heimsókn Li Lanqing og eigin-
konu hans lýkur á laugardag.
Arthur Irving, einn forstjóra Irving Oil, staddur á íslandi
Ahugi á starfsemi
hér er óbreyttur
ARTHUR Irving, einn af forstjórum
kanadíska olíufélagsins Irvirig Oil,
er staddur hér á landi. Þetta er I .
annað sinn á árinu sem fulltrúar
fyrirtækisins koma til landsins
vegna fyrirhugaðrar starfsemi hér-
lendis.
Othar Örn Petersen, fulltrúi Ir-
ving Oil á íslandi, sagði að í þess-
ari ferð hefði ekki verið rætt við
fulltrúa Reykjavíkurborgar. Verið
væri að fara yfir málin og skoða
ýmsa hluti. Hann sagði að olíufélag-
ið hefði enn áhuga á að hefja fram-
kvæmdir hér á landi, en ekkert
lægi fyrir um hvenær endanleg
ákvörðun þess efnis yrði tekin.
Irving Oil stendur til boða að
reisa birgðastöð á svonefndu
Klettasvæði í Sundahöfn en fyrir-
tækið hafnaði lóð undir bensínstöð
sem Hafnarfjarðarbær bauð þvf á
Reykjanesbraut en hefur til skoðun-
ar aðra staðsetningu þar.
Fyrirtækið hefur sýnt áhuga á
byggingu 6-8 bensín- og þjónustu-
stöðva á höfuðborgarsvæðinu.
Borgarráð hefur samþykkt umsögn
borgarskipulags um að fallist verði
á breytta landnotkun vegna stað-
setningar á fyrirhuguðum bensín-
afgreiðslum og verslunum Irving
Oil við Hraunbæ og Eiðisgranda.
Samþykktirnar hafa hins vegar
ekki verið sendar til skipulags-
stjórnar ríkisins. Gangur mála er
sá að erindi sem þessi eru send
skipulagsstjórn til samþykktar og
þaðan til umhverfisráðherra til end-
anlegrar afgreiðslu.
Birgðastöð í Sundahöfn
Irving Oil sótti um lóð hjá
Reykjavíkurhöfn undir birgðastöð
síðastliðið haust og var þá tilkynnt
að fyrirtækinu stæði til boða lóð á
Klettasvæði í Sundahöfn sem nú
er undir sjó.
Að sögn Jóns Þorvaldssonar hjá
Reykjavíkurhöfn var bent á það að
áður en að úthlutun og fram-
kvæmdum kæmi yrði að gera sam-
komulag og ganga frá lóðaumsókn.
Jón sagði að síðan hefði ekki heyrst
mikið frá talsmönnum fyrirtækisins
og í raun ekki borist formlegt svar
um hvort það myndi þiggja lóðina.
6-8 mánuði tekur að fylla upp*í
svæðið.
Sigurgeir Sigurðsson bæjarstjóri
á Seltjarnarnesi sagði að einungis
hefðu borist fyrirspurnir frá Irving
Oil um umferð á nokkrum götum
í bæjarfélaginu og meira hefði ekki
gerst í því máli.
Fyrirtækið sótti einnig um lóð á
Reykjanesbraut í Hafnarfirði og var
því hafnað. Hins vegar hafa verið
nefnd onnur svæði en Björn Árna-
son bæjartæknifræðingur segir að
fyrirtækiðhafi ekki sinnt því enn-
þá. „Mér vitanlega hefur fyrirtækið
ekki venð í sambandi við bæjaryfir-
völd frá því snemma í vor," sagði
Björn.