Morgunblaðið - 16.08.1995, Blaðsíða 14

14 MIÐVIKUDAGUR 16. ÁGÚST 1995
MORGUNBLAÐIÐ
FERÐALÖG
FRÉTTIR: EVRÓPA
Morgunblaðið/Atli Vigfússon
SIGRÚN Hulda Káradóttir safnvörður á Hallbjarnarstöðum í steingervingasafninu.
Gestkvæmt á Tjörnessöfnum
Laxamýri. Morgunblaðið.
FERÐAÞJÓNUSTAN til sveita
tekur á sig margar myndir enda
ýmsir möguleikar fyrir hendi
þann tíma sem ferðamannatíminn
stendur yfir.
Bændagisting er sá þáttur sem
margir hafa farið út í en bændur
á Tjörnesi hafa haft annan hátt
á en þar eru opin tvö einkasöfn
alla daga vikunnar.
Steingervingasafn á
Hallbjarnarstöðum
Kári Árnason bóndi og fjöl-
skylda hans innréttuðu gamalt
fjós til þess að sýna merka stein-
gervinga úr Tjörneslögum og er
þetta annað sumarið sem safnið
er opið.
Ætla má að í sumar heimsæki
safnið á annað þúsund gestir og
er það meiri aðsókn en í fyrra.
Mikið er um erlenda jarðfræðinga
og fræðimenn en almennir ferða-
hópar gera sér líka tíðförult
þangað.
Safnið er mjög aðgengilegt og
með ýmsum upplýsingum um
jarðmyndanir á Tjörnesi. Þá eru
leifar af dýrum og jurtum áhuga-
verðar sem og steinar sem sjór
hefur borið að landi.
Fleira mætti nefna t.d. stóra
mynd af Kára Siguijónssyni, afa
bóndans. Sá var kunnur fræði-
maður á fyrri hluta aldarinnar
og er hans víða getið í jarðfræði-
ritum.
Á safninu eru til sölu ýmsir
munir sem fjölskyldan býr til á
vetrum og er allmikil sala í þeim.
Minjasafnið á
Mánárbakka
Á veðurathugunarstöðinni Mán-
árbakka hafa hjónin Elísabet
ELÍSABET A. Bjarnadóttir og Aðalgeir Egilsson í minjasafninu.
Úr eldhúsinu í Þórshamri.
Bjarnadóttir og Aðalgeir Egilsson
opnað minjasafn í Þórshamri sem
er gamalt íbúðarhús sem þau
fluttu til sín frá Húsavík.
Marga mekilega
hluti að sjá
Gestum gefst kostur á að rifja
upp gamla tíma en heilt heimili í
gamla tímanum er þarna eins og
það hafi alltaf verið til.
í s^fninu eru einstaka munir
allt frá landnámsöld að því er
talið er og Elísabet og Aðalgeir
hafa haldið til haga ótrúlega
miklu af verðmætum munum sem
enginn sá tilgang í að geyma.
Aðsókn hefur verið mikil í sum-
ar. Á sunnudögum er boðið upp
á kaffi og meðlæti við gamla borð-
stofuborðið í Þórshamri.
Þar spjalla húsráðendur við
gesti og eru óþreytandi að rifja
upp atburði liðins tíma og segja
sögu hvers hlutar.
Milli fjalls
og fjöru -
göngulok
Á MIÐVIKUDAGSKVÖLDIÐ,
16. ágúst, fer HGH síðasta
áfanga sinn í sexferða rað-
göngu úr Grófinni með við-
komu á Víkurbæjarstæðinu og
Vífilsstöðum á leið upp að Víf-
ilsfelli. Farið verður íd. 20 með
rútu frá Hafnarhúsinu upp í
Heiðmörk. Gengið verður úr
Skógarkrika upp á Selfjall og
áfram eftir Sandfelli upp að
Vífilsfellskrókum.
Þetta er nokkuð erfið leið,
stíg vantar t.d. yfir úfið hraun-
ið frá Skógarkrika að Selfjalli.
Því verður val um að sleppa
hrauninu og hefja gönguna
ofar og sameinast hópnum við
Selfjall eða sleppa einnig
göngu um Selfjall og Sandfell
og fara Rjúpnadalina norðan
við Sandfell og ljúka göngunni
með hinum hópunum.
Allir eru velkomnir í ferð
með Hafnargönguhópnum.
Ferdir um helgina
UTIVIST
LAUGARDAGINN 19. ágúst stendur
Útivist fyrir göngu á Heklu, eitt virk-
asta eldfjall landsins. Áætlaður göngu-
tími er 8 klst. Brottför frá BSÍ kl
8 f.h.
Sunnudaginn 20. ágúst
verður gengin valin leið úr
Þórsmerkurgöngunni 1990. Að
þessu sinni verður gengið frá
Bæjargili að Selgili. Gangan hefst
ofan Stóru-Merkur við Bæjargil
sem er djúpt, mikilfenglegt gljúfur þar
sem skiptast á þverhníptir hamrar og
grashvammar. Næst er Nauthúsagil
sem lætur ekki mikið yfir sér en er
þröngt með fögrum fossi í gilbotni og
trjávöxnum gilbörmum. Frægast er
reynitréð, formóðir reynitijánna í
Múlakoti. Skoðaður verður einboginn
og kynjamyndir í Framhömrunum á
leið undir Grettisskarði og Sauðhörn-
rum inn í Merkurker. Þar rennur
Sauðá gegnum sprungu í berginu sem
opnast út úr miklu keri eða skál í fjall-
inu. Hægt er að vaða ána upp um
sprunguna inn í kerið. Göngunni lýkur
í Selgili. Brottför frá BSÍ kl. 8 f.h.
Helgarferðir. 18.-20. ágúst eru
þijár ferðir á Fimmvörðuháls og ferð
í Bása í Þórsmörk.
FERÐAFÉLAG ÍSLANDS
í KVÖLD, miðvikud,16.ágúst kl.20 er
Tröllfoss á síðsumri. Þetta er auð-
veld ganga með Leirvogsá. Brottför
frá BSÍ og Mörkinni 6.
Sunnud. 20. ág. er hvala- og fugla-
skoðunarferð út að Eldey.
Brottför með rútu kl. 10 og
kl. 11 er farið úr Grindavíkur-
VO höfn með Fengsæli. Skráning
W1* á skrifstofunni. Þetta er farið
**■ í samvinnu við Fuglaverndarfé-
lag Islands.
Helgarferðir eru þijár.
Þórsmörk-Langidalur og gist í
Skagjförðsskála. Sunnudags og mið-
vikudagsferðir í Þórsmörk eru enn í
gangi. Einnig ferðin Álftavatn-Hólm-
arslón. Heillandi svæði að Fjallabaki.
Gist í sæluhúsinu við Álftavatn. Loks
er svo Emstrur-Enta gist í húsum
og gengið á Entukoll.
Þá er Árbókarferð á Hekluslóð-
irm 18.-20. ágúst. Fararstjórar verða
Árni Hjartarson, höfundur árbókar-
innar og Sigmundur Einarsson, jarð-
fræðingur. Gist að Laugalandi í Holt-
um. Brottför kl. 18 á föstudag.
Síðustu sumarleyfisferðirnar eru
Landmannalaugar-Þórsmörk föstu-
dagskvöld og miðvikudagsmorgna.
Núpsstaðaskógar-Lómagnúpur
24.-27 ágúst, tjaldferð og Litla há-
lendisferðin, Sprengisandur-Austur-
dalur-Kjölur og er hún frá 30.ág.-
3.september.
Sprengmgin í Pans
áfall fyrir Schengen
Brussel. Reuter.
SPRENGINGIN í neðanjarðarlesta-
kerfi Parísar í síðasta mánuði, sem
banaði sjö manns og særði 86, er
talin mikið áfall fyrir framtíð
Schengen-samkomulagsins. Vegna
hermdarverksins hafa Frakkar að
nýju tekið upp vegabréfaskoðun á
alþjóðlegum flugvöllum, þótt um sé
að ræða flug frá öðrum Schengen-
ríkjum innan Evrópusambandsins.
Frönsk stjórnvöld ákváðu ein-
hliða í byijun júlí, er reynslutími
Schengen-samkomulagsins um af-
nám landamæraeftirlits rann út, að
taka upp að nýju takmarkað eftirlit
með bíla- og lestaumferð á landa-
mærastöðvum. Lúxemborg svaraði
þessum aðgerðum Frakka með því
að stöðva ferðamenn frá Frakklandi
inni í landi og skoða vegabréf
þeirra. Eftir að Frakkar hertu eftir-
lit á flugvöllum vegna hermdar-
verksins í Metro-kerfinu, hafa önn-
ur aðildarríki Schengen hins vegar
sýnt þeim meiri skilning og ekki
gripið til gagnaðgerða. Belgísk
stjórnvöld hertu jafnvel eigið eftirlit
af öryggisástæðum.
í Schengen-samningnum eru
ákvæði um að taka megi upp landa-
mæraeftirlit að nýju, ef það sé
nauðsynlegt vegna öryggis viðkom-
andi ríkis. Þó má eftirlitið aðeins
vera tímabundið og „í samræmi við
aðstæður.“
Framkvæmdin gagnrýnd
Hin nýja ríkisstjórn Frakklands
hefur gagnrýnt harðlega fram-
kvæmd Schengen-samkomulagsins.
Þannig halda embættismenn því
fram að fjögur af sjö fullgildum
aðildarríkjum Schengen hafi á
reynslutímabilinu aldrei tilkynnt
stuld á skilríkjum, fjögur hafi ekki
sent neinar upplýsingar um stolna
peningaseðla í Schengen-gagna-
bankann svokallaða, og eitt ríkið
hafi aðeins tilkynnt um tvo stolna
bíla.
Þá segist franska lögreglan hafa
gert upptækt 58% meira af eitur-
lyfjum í Norður-Frakklandi í apríl
og maí en í sömu mánuðum í fyrra.
Önnur Schengen-ríki hafa, að sögn
Frakka, neitað að taka við ólögleg-
um innflytjendum, sem hafi komizt
inn í Frakkland um landsvæði
þeirra.
Embættismenn ESB óttast að
þessi vandkvæði á framkvæmd
Schengen-samkomulagsins torveldi
mjög útvíkkun þess til sambandsins
alls, eins og framkvæmdastjórnin
hefur lagt til. Framkvæmdastjórnin
hefur reyndar sagt að varnir gegn
glæpum og hryðjuverkum verði að
vera í lagi, eigi slíkt að vera fram-
kvæmanlegt, en búizt er við að t.d.
Bretland tvíeflist nú í andstöðu sinni
við að Schengen nái til alls sam-
bandsins.
Sj álfskaparvíti?
Þó hefur verið bent á að vand-
kvæðin séu að sumu leyti sjálfskap-
arvíti. Þannig hafi aðildarríki ESB
ekki viljað fá evrópsku lögreglu-
stofnuninni Europol þau völd í
hendur, sem dugað gætu til að tak-
ast á við alþjóðlega glæpastarfsemi
og hryðjuverk innan sambandsins.
ÞESSIR dönsku grísir eru aldir á vistvæna vísu lífrænnar rækt-
unar. Nýting lífræns úrgangs frá dönskum heimilum er nú í
hættu vegna nýrrar ESB-tilskipunar.
ESB-tilskipun
bannar notkun
lífræns úrgangs
DANSKIR bændur, sem stunda líf-
ræna ræktun, eru nú reiðir vegna
yfirvofandi banns við því að þeir
nýti lífrænan úrgang frá heimilum
fólks sem áburð við ræktunina,
þrátt fyrir að úrgangurinn uppfylli
alla gæðastaðla sem áburður. Það
er ný ESB-tilskipun, sem öll aðildar-
lönd Evrópusambandsins eru skyld
til að virða, sem veldur þessu.
Í Friðrikssundi og nágranna-
sveitarfélögum á V-Sjálandi hefur
á undanförnum tíu árum verið
byggt upp kerfi til nýtingar á líf-
rænum úrgangi frá hinum 90.000
heimilum svæðisins. Allt að 1.500
tonnum af úrgangi hefur verið
dreift á akra eins búgarðs þar á
ári. Tilskipunin nýja mun að
óbreyttu leiða til þess að þessi vist-
væna hringrás verði stöðvuð.
Sofið á verðinum
í öðrum Evrópuríkjum er víða
pottur brotinn varðandi gæði líf-
ræns úrgangs og er tilskipuninni
eiginlega ætlað að vernda gæði
grunnvatns og heilsu nevtenda. Til
að afstýra því að tilskipunin hefði
þessar óæskilegu afleiðingar í Dan-
mörku hefðu dönsk landbúnaðaryf-
irvöld þurft að fá fram breytingu á
ákvæðum tilskipunarinnar áður en
hún var sett. Hans Schwennesen,
talsmaður sorpvinnslu Friðriks-
sunds, sagði í samtali við Berl-
ingske Tidende á mánudag, að
Plantedirektoratet (sú deild land-
búnaðarráðuneytisins sem málið
heyrir undir) hlyti að hafa sofið,
þegar ESB-tilskipunin varð til.
„Það er algerlega óskiljanlegt,
að vel virkandi kerfi sem þetta skuli
vera eyðilagt með einu pennastriki.
Lífræni úrgangurinn okkar uppfyll-
ir allar reglur og mörk,“ sagði
Schwennesen. „Þetta mun valda
vinnslu lífræns úrgangs [í Dan-
mörku] miklum skaða.“