Morgunblaðið - 26.08.1995, Blaðsíða 14

14 LAUGARDAGUR 26. ÁGÚST 1995
MORGUNBLAÐIÐ
VIÐSKIPTI
Landsbréf gera tilboð í hlutabréf
í Sameinuðum verktökum
Eftirsóknar-
verð fyrir líf-
eyrissjóði
LANDSBRÉF hf. hafa gert hluthöf-
um í Sameinuðum verktökum hf. til-
boð um kaup á hlutabréfum í félag-
inu á genginu 7,40. Davíð Bjömsson,
deildarstjóri hjá Landsbréfum, segir
ástæðuna þá að töluverð eftirspurn
sé eftir þessum bréfum hjá lífeyris-
sjóðum.
„Það hefur verið mikill uppgangur
á hlutabréfamarkaði að undanfömu,
margir vilja kaupa hlutabréf en fram-
boðið er lítið. Hjá Landsbréfum ger-
um við reglulega úttektir á því hvað
bréf hafa hækkað eða gefið í ávöxt-
un á ákveðnu tímabili. í nýjustu út-
tekt okkar kemur skýrt fram að
Sameinaðir verktakar hafa farið var-
hiuta af þessari miklu hækkun á
markaðnum," segir Davíð.
Áhrif tekjuskatts
Ástæða þess að gengi hlutabréfa
í Sameinuðum verktökum er töluvert
undir innra virði segir Davíð að miklu
leyti skattalega. Hluthafar í Samein-
uðum verktökum séu að megni til
einstaklingar eða félög í eigu ein-
staklinga. „Þama hefur verið greidd-
ur út mjög hár arður undanfarin ár
og einstaklingar þurfa að greiða
tekjuskatt af þessum arði. Hins veg-
ar er skattaleg staða lífeyrissjóða
þannig að arður vegna hlutafjáreign-
ar er ekki skattlagður. Núvirði lífeyr-
issjóða af hlutafjáreign í Sameinuð-
um verktökum er því mun meira en
núvirði einstaklinga og arðsemin
meiri.“
Davíð segir að gengið 7,40 sé
gott tækifæri fyrir lífeyrissjóði vegna
skattleysis arðtekna. Undanfarið
hafí kauptilboð í þessi bréf verið á
bilinu 7,10-7,20 þannig að þama sé
um að ræða sanngjamt tækifæri
fyrir einstaklinga til þess að selja
bréf sín.
Töluverðar fjárhæðir
„Landsbréf eru í sambandi við
nokkra lífeyrissjóði sem eru sammála
þessu mati okkar og því settum við
þessa auglýsingu í blaðið," segir
Davíð og vitnar þar til auglýsingar
í viðskiptablaði Morgunblaðsins síð-
asta fimmtudag. Þar var hluthöfum
í Sameinuðum verktökum gert tilboð
um kaup á bréfum á genginu 7,40.
í auglýsingunni sagði ennfremur að
hlutabréfín yrðu staðgreidd við af-
hendingu, að þóknun vegna sölu
bréfanna væri 1,25% af söluverði og
Landsbréf áskildu sér rétt til að tak-
marka kaup bréfanna, reyndist fram-
boð meira en fyrirliggjandi pantanir.
Viðbrögð við auglýsingunni sagði
Davíð hafa verið prýðileg, þama
væri um töluverðar fjárhæðir að
ræða.
Þýski seðlabankinn
Vill „leið-
rétta“ gengi
marksins
MEÐ því að lækka vexti í kjölfar
lækkandi gengis þýska marksins
er Þýski seðlabankinn í raun að
leggja blessun sína yfir lægra
mark. Þetta er mat sérfræðinga á
stöðu mála eftir að Þýski seðla-
bankinn lækkaði forvexti um hálft
prósentustig í 3,5% á fimmtudag.
Þýski seðlabankinn hefur getið
sér orð fyrir að leggja ofurkapp
á að vernda styrk og stöðugleika
þýska marksins. Umrædd vaxta-
lækkun þykir benda til þess að
þar á bæ vilji menn nú berjast á
móti neikvæðum áhrifum af mik-
illi hækkun þýska marksins á
þessu ári á samkeppnisstöðu fyrir-
tækja og hagkerfisins i heild.
Vaxtalækkunin á fimmtudag,
sem þýðir að forvextir hafa ekki
verið Iægri síðan í desember 1988,
kemur í kjölfar óvæntrar þátttöku
þýska seðlabankans í skipulögðum
aðgerðum til að styrkja dollar.
Sérfræðingar telja að bankinn
muni gera sig ánægðan með mark-
ið í nánd við 1.50 á hvern dollar.
Fyrr á árinu hækkaði markið
um 13% gagnvart dollar og náði
methæð í 1,3450 á dollar. A sama
tíma hækkaði gengið verulega
gagnvart öðrum helstu viðskipta-
þjóðum Þýskalands, svo sem Ital-
íu, Bretlandi og Spáni. Frá því í
apríl sl. hefur markið síðan gefið
eftir. „Þýski seðlabankinn leggur
mikla áherslu á styrk marksins.
Hins vegar er ekki litið á lækkun-
ina undanfarið sem veikleika hjá
gjaldmiðlinum, heldur að þarna
VAXTALÆKKUN
ÞÝSKA SEÐLABANKANS
Þýski seðlabankinn lækkaði á fimmtu-
dag forvexti um hálft prósentustig,
í 3,5%, sem er lægsta vaxtastig
frá því í desember 1988.
% Forvextir
i ----1---—i-------1------1------r
‘91 '92 '93 '94 '95
sé verið að leiðrétta „skot yfir
markið“ sem átti sér stað fyrr á
árinu,“ segir Ian Amstad, hag-
fræðingur hjá bandaríska fjárfest-
ingarfélaginu Bankers Trust.
„Enn er litið svo á að full leiðrétt-
ing hafi ekki átt sér stað.“
Aðalhagfræðingur Þýska seðla-
bankans, Otmar Issing, sagði seint
á fimmtudag að nýleg hækkun
dollars hefði verið skref í þá átt
að koma málum í eðlilegt horf.
Menn gætu dregið þá ályktun af
þátttöku bankans í aðgerðum síð-
ustu viku til styrktar bandaríska
gjaldmiðlinum að Þjóðveijar vildu
að gengi dollars hækkaði.
Borgarljós hf.
Undanþága
til verð-
samráðs
Samkeppnisráð hefur úrskurðað að
samstarfssamningur sá sem Borgar-
ljós hf. og einstök fyrirtæki í Borgar-
ljóss-keðjunni hafa gert með sér sé
undanþeginn ákvæðum samkeppnis-
laga, að því að fram kemur í frétta-
tilkynningu frá Borgarljósi hf.
Haukur Þ. Hauksson, fram-
kvæmdastjóri fyrirtækisins segir að
tilgangur þessa samstarfssamnings
hafi verið að sameinast um innflutn-
ing, dreifingu og sölu á rafvörum,
m.a. í þeim tilgangi að styrkja rekstr-
argrundvöll viðkomandi verslana.
Borgarljós-keðjan samanstendur af
11 verslunum og er þorri þeirra stað-
settur á landsbyggðinni. Hann segir
að í samningnum felist ákvæði um
verðsamráð á milli verslananna en
tilgangurinn hafi verið sá að lækka
vöruverð og sameina auglýsingar
þeirra. Meðal annars standi til að
gefa út auglýsingarbækling undir
nafni keðjunnar. „Með þessum hætti
getum við auglýst verð á vörum okk-
ar sameiginlega og fólk gengið að
því vísu að verðið sé hið sama í öllum
verslunum. Þetta styrkir líka tiltrú
landsbyggðarinnar á verslun í heima-
byggð."
Haukur segir að í úrskurði Sam-
keppnisráðs hafi niðurstaðan verið
sú að markaðshlutdeild þessarar
keðju væri nægilega lítil til þess að
hægt væri að veita undanþágu frá
samkeppnislögum. Þá hafi það einnig
verið tekið fram í úrskurðinum að
þau gögn sem lögð hefðu verið fram
bentu til þess að samstarf þetta hefði
leitt til verðlækkunar á þeim vöruteg-
undum sem það næði til.
Afkoma ÚA fer batnandi sökum hækkandi gengi dollars og aukins vinnsluvirðis afurða félagsins
Stefnt að hagnaði af
rekstrinum íárslok
vinduna til lengri tíma höfum við
frekar hagnazt en tapað á því að
leggja svona mikla áherzlu á banda-
ríska markaðinn. Markaðurinn fyrir
þessar afurðir er fyrst og fremst í
Bandaríkjunum og þó gengi dollars-
ins lækki, er ekkert hlaupið að því
að færa framleiðsluna yfir á aðra
markaði, þeir taka einfaldlega ekki
yið henni.
GENGISLÆKKUN dollars leiddi til mikils tekjutaps hjá ÚA á fyrri hluta þessa árs en einnig hef-
ur ssamdráttur í veiðum á grálúðu komið illa við fyrirtækið. Með hækkandi gengi dollars og hærra
afurðarverði horfir hins vegar til betri vegar hjá félaginu á seinni hluta ársins.
GENGISLÆKKUN dollarsins
leiddi af sér um 100 milljóna
króna tekjutap af útflutningi
Útgerðarfélags Akureyringa á fyrri
hluta þessa árs. Þá varð mikill sam-
dráttur í veiði og vinnslu á grálúðu
og verkfall sjómanna fyrirtækinu
þungbært. Á hinn bóginn hefur
vinnsluvirði afurðanna aukizt tölu-
vert og segir Gunnar Ragnars, fram-
kvæmdastjóri ÚA, að stefnt sé að
hagnaði, þegar upp verði staðið um
áramót. Þá hefur orðið umtalsverður
bati á rekstri hins þýzka dótturfyrir-
tækis ÚA, sem nú er rekið með hagn-
aði eftir mögur undanfarin ár.
„Við erum með mjög hátt hlutfall
framleiðslu okkar í dollurum og
pundum," segir Gunnar. „45% land-
framleiðslunnar eru seld til Banda-
ríkjanna, og 35% allrar framleiðslu
fara þangað. Við framleiðum einnig
mikið til sölu á Bretlandi og gengi
dollarsins og pundsins hefur verið
okkur mjög óhagstætt. Rúmur helm-
ingur framleiðslu okkar er seldur í
þessum gjaldmiðli og vegur gengis-
lækkun hans þyngst í taprekstrinum
á fyrri helmingi þessa árs. Dollarinn
hefur fallið um 12 til 13% miðað við
sama tímabil í fyrra og það þýðir
hvorki meira né minna en um 100
milljóna króna tekjutap.
Mikill samdráttur í landvinnslu
á grálúðu
Þá hefur grálúðuveiði og fram-
leiðsla verið einn af burðarásunum í
starfsemi okkar. Það má segja að
hún hafi verið okkar loðna eða rækja,
en nú er grálúðustofninn afar slakur
og veiðin hefur minnkað mikið. Við
höfum að vísu haldið hlut okkar í
sjófrystingunni, enda með einu frys-
tiskipi fleira en á sama tíma í fyrra.
Hins vegar hefur landvinnslan hrun-
ið. Þegar bezt lét vorum við að frysta
um 2.000 tonn á hveiju vori. í fyrra
unnum við 1.100 tonn í landi, en nú
varð þetta ekki nema rétt rúmlega
100 tonn. Þessi mikli samdráttur
hefur komið mjög illa við okkur.
Þá kom sjómannaverkfallið í vor
sér afar illa fyrir okkur. Vorið hefur
oft verið einn af okkar beztu tímum
og við vitum ekki nema við hefðum
til dæmis náð meiri grálúðu, hefði
ekki komið til þessa verkfalls. Ég
býst við því að verkfallið kosti okkur
50 til 60 milljónir," segir Gunnar.
Birgðastaða í fimm pundum
nokkuð góð
Hefur verið um einhveija birgða-
söfnun á þessu tímabili, svo sem í
fímm punda pakkningum fyrir
Bandaríkin?
„Birgðastaðan í fímm punda
þorskpakkningum er betri núna og
birgðir hafa minnkað eftir að hafa
verið fullmiklar. Framleiðsla þeirra
var takmörkuð og það kemur ekkert
of vel út, því fimm pundin eru ein
hagkvæmasta framleiðslan og salan
hefur verið góð. Það á frekar viö um
ýsuna að birgðir hafi aukizt. Ýsu-
veiði hefur aukizt mikið síðustu miss-
eri og vel gekk að selja hana fyrst
í stað enda vantaði ýsu inn á alla
markaði. Nú er framleiðslan almennt
orðin það mikil, að dálitlar brigðir
hafa safnazt upp. Á hinn bóginn
hefur gengið mun betur í karfanum
en í fyrra. Mikil karfaveiði hefur
verið í júlí og ágúst og við höfum
verið að auka verðmæti framleiðsl-
unnar verulega og er því útkoman í
karfavinnslu betri en áætlanir gerðu
ráð fyrir.“
Má draga þá ályktun af þessu að
of mikil áherzla sé lögð á fram-
leiðslu á markaðinn í Bandaríkjun-
um?
„Eins og ég sagði áðan hafa fimm
pundin verið hagkvæmasta fram-
leiðslan í þorskinum og þessi mikla
framleiðsla inn á Bandaríkin hefur
komið okkur til góða, þegar dollarinn
hefur staðið vel. Það er ekkert langt
síðan hann stóð í 73 krónum og þá
nutum við þess. Fallið var anzi mik-
ið nú, þegar dollarinn var kominn
niður í 63 krónur. Nú er hann farinn
að hækka á ný og er kominn í 66
krónur og því er heldur bjartara
framundan. Þegar litið er á fram-
Betri horfur
Nú horfír á ýmsa lund betur síð-
ari hluta ársins, en þann fyrri. Gengi
dollarsins er að hækka á ný, við erum
stöðugt að auka vinnsluvirðið og júlí
og ágúst hafa verið okkur hagstæð-
ir, bæði í veiðum og vinnslu. Karfa-
veiðamar hafa gengið mjög vel og
venjulega hefur seinni hluti ársins
komið betur út hjá okkur. Markmið
okkar er að hagnaður verði af rekstr-
inum, þegar upp verður staðið í árs-
lok.“
Endurskipulagning í
Þýzkalandi
Hveiju má þakka hinn mikla
rekstrarbata hjá dótturfyrirtæki ykk-
ar, Mechlenburger Hochseefíscherei?
„Það, sem mestu veldur, er að
félagið hefur verið endurskipulagt
fjárhagslega og framleiðslan verið
löguð betur að kröfum markaðsins
og afurðirnar unnar í dýrari pakkn-
ingar. Þá hefur almenn verðhækkun
orðið, þannig að meðalverð á hvert
kíló er mun hærra en áður. Við höf-
um einnig endursamið við sjómanna-
samtökin um að sjómennirnir fari
af launaskrá yfír veturinn, þegar
skipin liggja. Afli hefur verið góður,
sérstaklega í maímánuði. Loks höf-
um við selt tvö skip, meðal annars
stórt síldar- og makrílskip, sem var
mjög dýrt í rekstri. Allt þetta hefur
gert það að verkum að reksturinn
er nú farinn að skila hagnaði. Fjár-
hagsstaða félagsins er allgóð, eigið
fjárhlutfall er á milli 70 og 80% og
skuldir litlar, aðeins um 250 milljón-
ir. Við gerum okkur því vonir um
að við séum búnir að ná utan um
þennan rekstur og bjartara sé fram-
undan," segir Gunnar Ragnars.