Morgunblaðið - 10.09.1995, Blaðsíða 4

4 SUNNUDAGUR 10. SEPTEMBER 1995
MORGUNBLAÐIÐ
VIKAN 3/9 - 9/9.
►VÉL togarans Sindra VE
bilaði þeg-ar hann fékk tóg
í skrúfuna í Smugunni.
Varðskipið Óðinn dró skip-
ið til móts við norskan
dráttarbát sem nú er á leið
með Sindra til íslands.
Ungur skipveiji á Óðni
slasaðist alvarlega þegar
varðskipið tók Sindra í tog.
► SÆTANÝTING í Amer-
íkuflugi Flugleiða var að
meðaltali yfir 90% í sumar
og hæst í júlí. Á einni flug-
leiðinni var nýtingin 97% í
þeim mánuði. Að sögn
Birgis Þorgilssonar, for-
manns flugeftirlitsnefndar,
er æskilegt að nýting fari
ekki yfír 90% því það bitni
á ferðaþjónustunni í lndinu.
►SKAGAMENN og Blika-
stúlkur urðu um siðustu
helgi íslandsmeistarar í
knattspyrnu, Blikar eftir
sigur á Stjörnunni og
Skagamenn eftir að Valur
vann KR sem verið hafði
eina liðið sem átti fræði-
lega möguleika á að vinna
upp forskot Akurnesinga.
Er þetta fjórða árið í röð
sem Skagamenn verða ís-
landsmeistarar en slfkt hef-
ur ekki gerst hér á landi
síðan 1945.
►NÆSTU þrjú ár munu
vísindamenn frá fjórum
löndum í Evrópu taka þátt
í umfangsrniklu rannsókn-
arverkefni sem lýtur að því
að fylgjast með breytingum
á landslagi á Suðurlandi.
Stjórnandi verkefnisins
segir að ísland sé einstak-
lega áhugavert rannsókn-
arsvæði því nánast hvergi
í heiminum ættu sér stað
eins miklar náttúrulega
breytingar og hér.
Auknar vonir um
frið í Bosníu
DRÖG að samkomulagi um frið í Bos-
níu voru samþykkt á fundi utanríkis-
ráðherra Bosníu, Króatíu og Serbíu í
Genf á föstudag og hefur því verið
fagnað sem fyrsta vonameistanum í
þrjú ár. Richard Holbrooke, aðstoðarut-
anríkisráðherra Bandaríkjanna, hafði
milligöngu um það en hann og aðrir
vara þó við of mikilli bjartsýni. Herþot-
ur Atlantshafsbandálagsins, NATO,
héldu uppi linnulitlum árásum á stöðv-
ar Bosníu-Serba alla síðustu viku,
hernaðar- og samgöngumannvirki,
vopnabúr og íjarskiptastöðvar, og héf-
ur verið lýst yfír, að árásum verði hald-
ið áfram þartil Serbar hafí flutt þunga-
vopn sín frá hæðunum við Sarajevo.
Hefur Borís Jeltsín, forseti Rússlands,
brugðist ókvæða við árásunum og að
því er virðist getuieysi sínu til að hafa
áhrif á stefnu Vesturveldanna í Bosn-
íu. Hefur hann hótað að taka upp bein-
an stuðning við Serba, að hætta friðar-
samstarfínu við NATO og á föstudag
sagði hann, að yrði NATO stækkað til
austurs væri hætta á styijöld í allri
Evrópu.
Frakkar sprengdu
á Mururoa
FRAKKAR sprengdu fyrstu kjarnorku-
sprengjuna af átta fyrirhuguðum á
Mururoa-eyju í Suður-Kyrrahafí si.
þriðjudagskvöld. Varð það til að auka
enn á fordæmingu þeirra víða um heim
og hefur sprengingunni verið mótmælt
harðlega. Mest urðu viðbrögðin á Ta-
hítí, í höfuðborginni Papeete, þar sem
andstæðingar kjamorkutilraunanna og
fylgismenn sjálfstæði Frönsku Pólý-
nesíu brenndu flugstöð og unnu mikil
hervirki önnur. Franskir iðnrekendur
óttast, að kjamorkusprengingarnar,
sem fyrirhugaðar eru í vetur, muni
halda við áróðrinum gegn Frökkum og
franskri vöru.
Launahækkun æðstu
embættismanna
ÚRSKURÐUR kjaradóms um launa-
kjör æðstu embættismanna ríkisins fel-
ur í sér meðal annars að kaup alþing-
ismanna hækkar um 17.þúsund krón-
ur, úr 178 í 195 þúsund, og laun ráð-
herra um 20%, eða úr 294 í 350 þús-
und kr. að meðaltali. Laun forseta ís-
lands hækka einnig um tæp 20%, úr
334 í 400 þúsund kr. Björn Grétar
Sveinsson, formaður Verkamannasarrí-
bands íslands segir að forsendur kjara-
samninga á almennum vinnumarkaði
séu brostnar.
Seiðavísitala þorsks
yfir meðallagi
SEIÐAVÍSITÁLA þorsks á þessu ári
er yfír meðallagi síðustu tíu ára og sú
hæsta síðan 1986. Þorskvísitalan er
aðeins hærri en 1993 og virðist sá ár-
gangur vera meðalstór. Jakob Jakobs-
son, forstjóri Hafrannsóknastofnunar, (
segir ánægjulegt að þama skuli kominn
efniviður í meðalárgang, en leggur
áherslu á að seiðavísitala af þessari
stærð hafí bæði gefið af sér góða og
lélega árganga.
Minni framkvæmdir í
heilbrigðisþjónustu
INGIBJÖRG Pálmadóttir heilbrigðis-
ráðhérra hefur ákveðið að fresta öllum
byggingarframkvæmdum í heiibrigðis-
þjónustu, öðrum en þeim sem búið var
að gera skriflegan samning um við
verktaka. Sveitarstjómum Búðahrepps,
Fáskrúðsfjarðarhrepps og Stöðvar-
hrepps hefur verið tilkynnt að ekki
verði af áformum um byggingu tólf
rúma hjúkrunarheimilis á Fáskrúðs-
fírði. Engum flármunum verður heldur
varið til framkvæmda við K-byggingu
Landspítalans á næsta ári. Ríkisstjóm-
in og stjómarflokkamir afgreiddu drög
að fjárlagafrumvarpi næsta árs í vik-
unni. Þar koma m.a. fram hugmyndir
um tengingu tekjutryggingar ellilífeyr-
is við fjármagnstekjur.
^ERLENT
►STJÓRNVÖLD í Kína,
sem reyndu að þegja þunnu
hljóði um ræðu Hillary
Clinton á kvennaráðstefn-
unni Sameinuðu þjóðanna í
Peking, rufu loks þögnina á
fimmtudag og sögðu, að
gagnrýni á mannréttinda-
mál í Kina væri tilhæfulaus.
Hillary var þó ekki nefnd á
nafn en sagt, að Bandarikja-
menn skyldu líta sér nær.
►HÆSTIRÉTTUR Spánar
hefur falið dómara að rann-
saka ásakanir um að stjórn
Sósíalistaflokksins hafi
heimilað morðherferð gegn
baskneskum aðskilnaðar-
sinnum á síðasta áratug.
Verður meðal annars kann-
að hvort ástæða er til að
ákæra Felipe Gonzalez for-
sætisráðherra en spænsk
nlöð hafa birt leyniskýrslu,
sem sagt er, að leyniþjón-
ustan hafi samið til undir-
búnings aðgerðunum.
►BANDARÍSKI öldunga-
deildarþingmaðurinn Bob
Packwood sagði af sér þing-
mennsku á fímmtudag en
siðanefnd þingsins hafði
lagt til, að honum yrði vik-
ið. Voru honum bornar á
brýn ýmsar yfirsjónir og
aðallega að hafa áreitt kon-
ur kynferðislega um meira
en 20 ára skeið. Packwood
hefur verið formaður fjár-
hagsnefndarinnar, sem er
mjög valdamikil, og sjálfur
hefur verið meðal áhrifa-
mestu manna á þingi. Með
afsögninni tryggir hann sér
fullan lífeyri og önnur rétt-
indi.
FRETTIR
Laun og fastar kostnaðargreiðslur þingmanna
Hæstu mánaðar-
greiðslur 400 þúsund
Kostnaðargreiðslur alþingismanna*
Álagsgreiðslur á þingfararkaup
Varaforsetar, formenn fastanefnda og fonmenn þingflokka fá 15% álag, 29.250 kr.
Varaformenn fjárlaga- og utanrikismálanefndarfá 10% álag, 19.500 kr.
(Þetta álag hefur verið greittfrá 1. jú!í, skv. nýjum lögum um þingfararkaup)
Húsnæðis- og dvalarkostnaður
Alþ.m. fyrir kjötdæmi utan Reykjavíkur og Reykjanessfóháð búsetu). 53 þús.
Alþ.m. sem hefur „tvö heimili" fær 40% álag, samtals 74.200
Alþ.m. sem á heimili utan Rv. eða nágr. og fer daglega á miili (t.d. á Suðurn.), 17.666
(Áður fengu landsbyggðarþingmenn 42 þúsund ef þeir áttu lögheimiii (kjördæmi en 18
þúsund ef þeir áttu lögheimili I Reykjavik eða á Reykjanesi.)
Ferðakostnaður í kjördæmi
Þingmenn Reykjavíkur 24.000 varáður 24.000
Þingmenn Reykjaness 31.000 var áður 24.000
Þingmenn landsbyggðarinnar 31.000 varáður31.000
Til viðbótar allt að 1.200 km akstur innan kjördæmis, sem áður var innifalið í
föstu greiðslunni, og heimild til að greiða gistikostnað í sérstökum tilvikum.
Ferðakostnaður milli heimilis og Reykjavíkur
Kostnaður endurgreiddur eins og áður. Þingmaður sem fer daglega á milli
heimilis utan Reykjavíkur og nágrennis og Reykjavíkur fær kostnaðinn -
endurgreiddann eins og verið hefur.
Fundaferðir
Endurgreiddur kostnaður við ferðír í önnur kjördæmi og í sérstakar fundarferöir
þingmanna í eign kjördæmi. Óbreytt fráfyrri reglum.
Dagpeningar
Dagpeningar eru greiddir á ferðaiögum innanlands eins og áður.
Almennur starfskostnaður
Endurgreiddur kostnaður við heimasíma, eins og verið hefur.
Alþingi leggur til fareíma, faxtæki og tölvu á heimili þingmanns, skv. fjár-
veitingum.
Greiddar 40 þúsund kr. vegna annars starfskostnaðar. Á móti falla niður 30
þúsund kr. dvalarkostnaður (fæðispeningar) sem landsbyggðatþingmenn með
iögheimili utan Reykjavíkurfengu en landsbyggðarþingmenn með heimili í
Reykjavík höfðu fengið 15 þúsund kr Áður höfðu ýmsir aðrir reikningar sem
undir þetta faila verið greiddir skv. reikningum. ‘Helstuliðir
LAUN og fastar kostnaðargreiðslur
þingmanns geta hæstar orðið tæpar
400 þúsund krónur á mánuði, sam-
kvæmt nýjum úrskurði kjaradóms,
lögum um þingfararkaup og reglum
um þingfararkostnað. Er þetta rúm-
um 117 þúsund kr. meira en sami
maður hafði áður fast og nemur
hækkunin um 42%.
Þingmaður sem er varaforseti
Alþingis og jafnframt formaður
þingnefndar fær tvisvar sinnum 15%
álag á þingfararkaup og eru laun
hans þá 253 þúsund kr. Ef maður-
inn er þingmaður fyrir landsbyggð-
arkjördæmi og heldur heimili á báð-
um stöðum fær hann 74.200 kr. í
húsnæðis- og dvalarkostnað. Síðan
bætist við ferðakostnaður í kjör-
dæmi, 31 þúsund og svo starfs-
kostnaður sem allir þingriienn fá,
40 þúsund krónur. Laun þessa þing-
manns og fastar kostnaðargreiðslur
eru því 398.700 kr. á mánuði. Áður
gat þessi þingmaður fengið tæp 281
þúsund kr. á mánuði. Hækkunin
nemur 117 þúsund eða liðlega 42%.
Mest munar þar um álagsgreiðsl-
urnar sem þingmenn fengu ekki
áður. Þessu til viðbótar eiga þing-
men kost á endurgreiðslu ýmiss
kostnaðar, einkum við ferðalög, svo
og dagpenínga.
Lægstu laun 202 þúsund
Lægstu hugsanlegu laun þing-
manns og kostnaðargreiðslur ,eru
259 þúsund kr. Það eru laun þíng-
manns Reykjavíkur sem ekki gegnir
þeim stöðum að vera varaforseti
Alþingis, formaður eða varaformað-
ur í þingnefnd eða formaður þing-
flokks. Hann fær þingfararkaup, 24
þúsund í ferðakostnað og_40 þúsunþ
í annan starfskostnað. Áður hafði
þessi þingmaður tæp 202 þúsund
og hækkar því um 28%.
Ritsljóra-
skipti á Helg-
arpóstinum
SIGURÐUR Már Jónsson ritstjóri
Helgarpóstsins hefur ákveðið að
láta af störfum frá og með næsta
blaði og mun hefja störf sem blaða-
maður á Viðskiptablaðinu í kjölfar-
ið. Karl Th. Birgisson, fyrrum rit-
stjóri Heimsmyndar og Pressunn-
ar, mun leysa Sigurð af hólmi.
Sigurður sagði í samtali við
Morgunblaðið að ástæður vista-
skiptanna væru persónulegar, en
hann tók við ritstjórastól Helgar-
póstsins eftir að Gunnar Smári
Egilsson, þáverandi ritstjóri, sagði
starfi sínu lausu.
Launahækkun æðstu
embættismanna
Laun
Laun Krónutölu- Hækkun
voru kr. verða kr. hækkun
Forseti íslands 334.319 400.000 65.681 19,6% I
Forsætisráöherra* 323.103 385.000 61.897 19,2%
1 Aðrir ráðherrar* 293.728 350.000 56.272 19,2%
Þingfararkaup alþíngismanna 177.993 - 195.000 17.007 9,6%
Forseti hæstaréttar 278.064 304.480 26.416 9,5%
Hæstréttardómarar 252.786 276.800 24.014 9,5%
Umboðsmaður Alþingis 252.786 276.800 24.014 9,5%
Ríkíssaksóknari 252.786 276.800 ,24.014 9,5%
| Ríkissáttasemjari 252.786 276.800 24.014 9,5%
Ríkisendurskoðandi 224.426 245.750 21.324 9,5%
Biskup íslands 220.700 241.700 21.000 9,5%
Dómstjóri Héraðsd. í Reykjavík 220.700 241.700 H-OÖO 9,5%
Aðrir dómstjórar 199.518 218.500 10.982 9,5%
Héraðsdómarar 192.511 210.800 18.289 9,5%
Umboðsmaður bama 192.511 210.800 18.289 9,5% \
* Þíngfararkaup er innifalið í iaunum ráðherranna
• *
Oldungarnir misstu af vinningum
SKAKMENN af eldri kynslóðinni
tefldu mjög sannfærandi í sjöttu
umferð Friðriksmótsins á föstu-
dagskvöld og byggðu upp mjög
sterkar stöður. Einungis Bent
Larsen tókst þó að innbyrða vinn-
inginn, gegn Helga Áss Grétars-
syni, en hinir misstu af vinningi.
Þannig átti Svetozar Gligoric afar
vænlega stöðu gegn Hannesi Hlíf-
ari og sömuleiðis missti Vassilí
Smyslov aldrei þessu vant unnið
endatafl niður í jafntefli gegn und-
irrituðum. __
Friðrik Ólafsson átti sína bestu
skák á mótinu til þessa. Hann
samdi um jafntefli á góða stöðu
gegn Jóhanni Hjartarsyni. Þröstur
og Helgi Ólafsson voru báðir peði
yfir í sínum skákum, en tókst ekki
að nýta sér það til vinnings. Fimm
jafntefli í sex skákum voru því
alls ekki vegna skorts á vinningst-
ilraunum.
Staðan
1.-2. Hannes Hlífar og Margeir
4Vi v.
3. Jóhann 3 v. og frestuð skák.
4. -7. Smyslov, Soffía Polgar, Jón
L. og Gligoric 3 v.
8. Helgi Ól. 2lh v. og frestuð skák.
9.-10. Larsen og Þröstur 2Vi v.
11. Helgi Áss 2 v.
12. Friðrik IV2 v.
7. umferð í dag
Sjöunda umferð mótsins fer
fram í Þjóðarbókhlöðunni í dag.
Þá tefla saman: Margeir-Hannes,
Gligoric-Helgi Ól., Soffía Polgar-
Jóhann, Friðrik-Jón L., Helgi Ass-
Smyslov, Þröstur-Larsen.
Auk þess sem efstu menn mæt-
ast innbyrðis er rétt að benda á
að elsti og yngsti keppandinn tefla.
Aldursmunurinn á Helga Áss og
Smyslov- er 57 ár!