Morgunblaðið - 20.09.1995, Page 18

18 MIÐVIKUDAGUR 20. SEPTEMBER 1995
MORGUNBLAÐIÐ
LISTIR
Annað
sögnkvöld
vetrarins
í KVÖLD verður annað sögu-
kvöld vetrarins í Kaffileik-
húsinu í Hlaðvarpanum.
Sögukvöld eru samstarfs-
verkefni Rithöfundasam-
bands íslands og Kaffileik-
hússins og er tilgangur þeirra
að fá fólk til þess að koma
saman og hlýða á sögur og
rækta um leið sagnahefðina.
Sögukvöldin verða annan
hvem miðvikudag í allan vet-
ur.
Sagnamenn og -konur
fyrsta sögukvöldsins verða;
Gunnar Gunnarsson rithöf-
undur, Halldóra Geirharðs-
dóttir leikkona, Hildur Finns-
dóttir prófarkalesari og Sig-
urður Valgeirsson ritstjóri.
Morgunblaðið/Ámi Sæberg
Verðlaunabækur í enskri þýðingn
Englar alheimsins og
Meðan nóttin líður
SKALDSOGURNAR Englar al-
heimsins eftir Einar Má Guð-
mundsson og Meðan nóttin líður
eftir Fríðu A. Sigurðardóttur eru
komnar út í enskri þýðingu hjá
Mare’s Nest í London í bóka-
flokknum Shad Thames. Bemard
Scudder er þýðandi Engla al-
heimsins, en Meðan nóttin líður
er þýdd af Katjana Edwardsen.
Skáldsögurnar eru báðar
verðlaunabækur. Einar Már
fékk Bókmenntaverðlaun Norð-
urlandaráðs 1995 fyrir Engla
alheimsins og Fríða 1992 fyrir
Meðan nóttin líður.
í kynningn forlagsins er lögð
áhersla á harmrænan og ljóð-
rænan þátt Engla alheimsins
ásamt fyndni í lýsingu utan-
garðsmanns í samfélaginu. Með-
Einar Már Friða Á.
Guðmundsson Sigurðardóttir
an nóttin líður er sögð lýsa lífi
kvenna fyrr og nú, einkum
harðri tilveru kvenna genginna
kynslóða um leið og spurt sé um
sjálfsmynd nútímakonu.
Áður hefur skáldsaga Einars
Más, Eftirmáli regndropanna,
komið út hjá sama forlagi.
LEIKHÓPURINN við Iðnó.
Trjójudætur
Tragedía Evrípíd-
esar í þýðingu Helga
Hálfdanarsonar
HVUNNDAGSLEIKHÚSIÐ hóf
fyrir skömmu æfingar á „einum
magnaðasta harmleik heimsbók-
menntanna", eins og komist er að
orði í kynningu. Er hér um að
ræða Trójudætur Evrípídesar sem
margir segja áhrifamestu lýsingu
á stríði þjóða og þeim skelfingum
sem ævinlega fylgja í kjölfarið.
I sýningunni taka þátt um 30
manns; leikarar, söngvarar, dans-
arar, hljóðfæraleikarar og mynd-
listar- og tæknimenn. Sýningar
munu fara fram í Iðnó
Leikstjóri er Inga Bjamason,
tónskáld er Leifur Þórarinsson,
hljómsveit stjórnar Óskar Ingólfs-
son, dansstjóri er Lára Stefáns-
dóttir, mynd og búninga gera
Asdís Guðjónsdóttir og Gerla.
I stærstu hlutverkum em þau
Bríet Héðinsdóttir, Helga E. Jóns-
dóttir, Sigrún Sól Ólafsdóttir,
Halla Margrét Jóhannesdóttir,
Gunnar Gunnsteinsson og Hinrik
Ólafsson. Kórhlutverkið sem að
hætti grískra harmleikja er viða-
mikið er í höndum leikara og
söngvara, þ.á m. em Lilja Þóris-
dóttir, María Ellingsen, Kolbrún
Erna Pétursdóttir, Guðrún Þórð-
ardóttir, Ingibjörg Björnsdóttir,
Esther Guðmundsóttir, Björk
Jónsdóttir, Jóhanna Þórhallsdótt-
ir, Jóhanna Linnet o.fl.
Fmmsýning verður um miðjan
október. „Að frumsýningu lokinni
(og fáeinum aukasýningum) mun
Hvunndagsleikhúsið halda áfram
að vinna verkið og byggja á þeirri
reynslu sem fengist hefur - því
leiklist af þessu tagi er eilíf, enda-
laus leit. Verður stefnt að „stór-
sýningu" á Trójudætmm að við-
bættum Jötninum (einnig eftir
Evrípídes, í þýðingu Helga) í skjóli
Listahátíðar í Reykjavík í júní
1996.“
Nýjar bækur
Höfðað til
gamansemi
ÚT ER komin ljóðabókin Kvæði úr
Guarantínu. Höfundur er Ragnar
G. Kvaran. Hann er Reykvíkingur
og var lengi flugstjóri hjá Loftleið-
um, en síðar í
Bíafraloftbrú og
eftir það vítt um
heim. Hjá Cargol-
ux var hann flug-
stjóri í átján ár,
þar af yfirflug-
stjóri í átta ár.
Hann gefur
sjálfur út bók sína,
sem er sett og
myndskreytt af honum sjálfum.
„Kvæðin eru háttbundin, en sund-
urleit að efni og er ætlað að höfða
fremur til gamansemi en naflaskoð-
unar,“ segir í kynningu.
Fjöldi síðna er 109. Verð 2.190
kr. Dreifing íslensk bókadreifing.
------» ♦ ♦----
• INNGANGSFYRIRLESTRAR
um sálkönnun eftir Sigmund
Freud. íslensk þýðing er eftir Sig-
urjón Björnsson sem einnig ritar
inngang. Inngangsfyrirlestrar Sig-
mundar Freuds eru meðal þekkt-
ustu ritverka hans og það sem oft-
ast er leitað til þegar menn vilja
vitna í kenningar hans. í þessu
mikla riti gerir Freud grein fyrir
öllum meginatriðum hinna víð-
frægu kenninga sinna. þarert.a.m.
að fínna draumakenningu hans og
hafa sumir sagt að það sé besta
greinargerðin frá hans hendi.
Inngangsfyrirlestrarnir hafa
verið þýddir á fjöldamörg tungu-
mál, á sum oftar en einu sinni. í
þessari íslensku þýðingu er ritið
gefið út í tveimur bindum. í fyrra
bindinu, sem hér birtist og er 254
bls. að lengd, er að finna fyrir-
lestra hans um sálfræðilegar skýr-
ingar á mistökum ásamt drauma-
kenningunni.
Þetla ersjötta ritið sem Bók-
menntafélagið hefur gefið út íbóka-
flokknum Sálfræðiriit að undirlagi
og í þýðingu Siguijóns Björnssonar.
Bókin kostar 2.485 kr.
Flóttinn mikli
Aðkoma upp
góðum kvartett
TÓNLIST
Bústaðakirkja
KAMMERTÓNLEIKAR
Sigrún og Sigurlaug Eðvaldsdætur
Helga Þórarinsdóttir og Richard
Talkowsky léku verk eftir Beethov-
en, Schubert og Brahms. Sunnudag-
inn 17. september 1995.
TÍMINN er í sinni framvindu sjálf
þróunin og það sem á vantar ein-
hverju sinni mun ná alsköpun síð-
ar, eins og af sjálfdáðum. Þrátt
fyrir mikla grósku í tónlistarmennt-
un íslendinga á liðnum árum, var
vel virkur stengjakvartett nokkuð
sem lengi var beðið eftir. Nú hefur
tíminn unnið sitt verk og líklega á
hann það eitt eftir, að skapa starfs-
skilyrðin fyrir blómlegt starf á þeim
vettvangi og það mun gerast með
tímanum.
Tíminn leikur stórt hlutverk fyrir
samspilshóp eins og strengjakvart-
ett, því leitin að samvirkni í leik
og tónstöðu og skilningur á skáld-
skap tilfinninganna tekur sinn tíma
og þarf að þroskast samhliða ald-
urstíma flytjendanna. Í dag má
segja, að nú sé lag og tími kvart-
ettsins sé runninn upþ og á næstu
árum mun Kammermúsíkklúbbur-
inn sjá draum sinn rætast, að ekki
þurfi að draga erlenda tónlistar-
menn upp að okkar köldu og brim-
sorfnu ströndum, svo heyrast megi
til þeirra sem ortu í fíngerðan vef
stroktónlistarinnar.
Á tónleikunum sem hér um ræð-
ir er að verða til strengjakvartett,
sem líklegur er til góðra hluta og
þar sem Reykjavíkurborg hefur lagt
til fé, væri ekki úr vegi að ríkið
stofnaði til sams konar starfsskil-
yrða, því ekki þurfa íslendingar
mikið kaup, til að gera það sem
gera þarf. Hvað sem þessu Iíður,
var flutningur þess ónefnda
strengjakvartetts, sem systurnar
Sigrún og Sigurlaug Eðvaldsdætur,
Helga Þórarinsdóttir og Richard
Talkowsky skipa, á köflum mjög
góður og nú var víða vel slípað, þar
sem órói æskunnar réði áður miklu.
Mátti oft heyra fallega íhugun og
dvalið við, þar sem viðkvæmni ríkir
í tónmáli meistaranna.
Tónleikamir hófust á strengja-
kvartett nr. 8 en sá er op. 59, nr.
2, annar af þremur, sem Beethoven
samdi 1806 ogtileinkaðir eru rússn-
enska sendiherranum í Vínarborg,
Rasumovshy prins. í kvartettinum
notar Beethoven rússneskt þjóðlag,
sem birtist í þriðja þætti og er form-
skipanin eins og í fúgu, sem lýkur
á skörun stefjanna. Þessi formskip-
an kom ekki nógu vel fram en að
öðru leyti var kvartettinn vel flutt-
ur.
Næst á efnisskránni var einþátt-
ungur í c-moll eftir Schubert, glæsi-
legt verk, sem var hressilega flutt,
en í þessum þætti er sérkennilega
spunnið úr fallandi ferli í laghæfum
moll. Lokaverkið var fyrsti
strengjakvartettinn eftir Brahms
op. 51, nr. 1, stórkostlegt verk sem
þykir sérlega stílfast. I heild var
kvartettinn vel leikinn, sérlega þó
annar og þriðji þáttur, en merkja
mátti þreytu og minnkandi einbeit-
ingu í síðasta þættinum.
Tónleikarnir í heild voru góðir
og eiga flytjendurnir margt til áð
koma upp góðum kvartett. Styrk-
leikahlutföllin voru stundum um of,
en styrkur er afstæður og í mjög
sterkum leik þarf að vera á varð-
bergi varðandi tónstöðuna. Tónninn
í kvartettinum var oft sérlega fall-
egur og mjúkur og þarf ekki miklu
við að bæta, nema þá helst í túlkun
og að ofgera ekki í styrk, til að
þessum ágætu flytjendum takist að
koma upp góðum strengjakvartett.
Jón Ásgeirsson
KVIKMYNPIR
Bíóborgin/
Sagabíó/ Nýja Bíó
Kcf I a vík
Hundalíf „101 Dalmatians"
★ ★ ★
Leikstjóm: Wolfgang Reitherman,
Hamilton S. Luske og Clyde Geron-
imi. Lcikstjóri íslenskrar talsetning-
ar: Om Amason. Upptökustjóm:
Júlíus Agnarsson. íslenskar raddir:
Felix Bergsson, Þórhallur Sigurðs-
son, Pálmi Gesfcsson, Steinunn Ólína
Þorsteinsdóttir, Eggert Þorleifsson,
Óm Ámason ofl. Walt Disney. 1961.
Gamla Disneyklassíkin Hundalíf
eða „101 Dalmatians" frá 1961
hefur verið sett í dreifingu á ný
um heiminn og m.a. á íslandi þar
sem hún hefur fengið íslenskt tal.
Er hún þriðja Disneymyndin sem
Sambíóin sýna með íslensku tali á
eftir Aladdín og Konungi ljónanna
og er óhætt að segja að talsetning-
in sé afar vel heppnuð í Hundalífí
enda margir leikaranna komnir
með góða þjálfun í talsetningu
bíómynda og hafa gott lag á túlk-
un ævintýrapersónanna, sem
skipta höfuðmáli í öllum Disney-
teiknimyndum. íslensku leikararn-
ir gæða hið skemmtilega ævintýri
um hundana hundrað og einn
frískleika og fjöri undir leikstjórn
Arnar Árnasonar og lifa sig inní
söguna og skapa verulega góðar
persónugerðir í takt við myndirnar.
Hundalíf er eiginlega æsispenn-
andi flóttadrama á við það besta
sem gerist í leiknum myndum.
Fimmtán dalmatíuhvolpum er
rænt af klaufalegum og spaugileg-
um útsendurum dæmigerðrar Di-
sneynornar og þeir fluttir á bú-
garð uppi í sveit þar sem fyrir eru
84 aðrir samskonar hvolpar en
nornin ætlar að drepa þá og nota
feldinn í pels handa sér. Foreldrar
hvolpanna 15 komast að því með
hjálp vina sinna úr dýraríkinu hvar
þá er að fínna og úr því verður
æsispennandi eltingarleikur.
Hundalíf er óvenjuleg að því
leyti að það er ekki mikið sungið
í henni og er raunar ekki nema
eitt lag í allri myndinni. Að öðru
leyti eru allir gömlu Disneytöfr-
arnir til staðar, þeir sömu og virka
enn í nýju myndum fyrirtækisins,
sem fara sigurför um heiminn.
Hér er húmor og spenna í sögu
um baráttu góðs og ills, hraði í
frásögn, grimmd og hlýja og hell-
ingur af skemmtilegum smærri
hlutverkum sem fylla út í myndina
og gera hana að afbragðsgóðri
skemmtun þar sem fjölskyldusam-
heldnin sigrar að lokum eins og
alltaf. Það má ætíð ganga að þess-
um töfrum vísum í Disneyteikni-
mynd, gamalli og nýrri.
Arnaldur Indriðason