Morgunblaðið - 08.10.1995, Blaðsíða 16

16 B SUNNUDAGUR 8. OKTÓBER 1995
MORGUNBLAÐIÐ
Topp-
urinn
átil-
verunni
ÞEIR fóru á tveimur eins hreyf-
ils flugvélum, Cessna 185, TF-
VHH og TF-ELX, lögðu upp frá
ísafirði og flugu sem leið lá til
Grænlands, til þjónustumið-
stöðvarinnar Constable Pynt,
skammt frá Scoresbysundi. Þar
voru þeir í nokkra daga og flugu
vítt og breitt um nágrennið. Síð-
an flugu þeir til baka. Þeir félag-
ar segja þetta vera í fyrsta sinn
sem ferðast sé til annars lands
og til baka á eins hreyfils einka-
flugvélum og draumur sem hafi
blundað með þeim hafi með
þessu orðið að veruleika.
Þeir Guðmundur og Stein-
grímur Rafn sögðu í samtali við
Morgunblaðið að þrátt fyrir
hvað fólk kynni að halda, þá
væri upplagt að fljúga til Græn-
lands, því á þessum árstíma væri
algengt að háþrýstisvæði réði
veðri og því fylgi miklar stillur.
„Það passar yfirleitt, ef það er
vont veður hér, þá er gott veður
þar. Maður getur auk þess verið
nokkuð viss um, að þegar hæð
er komin yfir Grænlandi þá held-
ur hún veíli í nokkurn tíma og
því var þetta einungis spurning
um að bíða eftir hæðinni þegar
öðrum undirbúningi var lokið,“
sögðu þeir félagar.
Erfiðast að fá leyfið
Það reyndist þeim félögum
ekkert erfiðara í þessu sambandi
en að afla tilskilinna leyfa. Þar
þurfti að eiga bæði við íslensku
og dönsku loftferðaeftirlitin. Að
uppfylla skilyrði sem þar voru
sett. Þau skilyrði voru t.d. að
vélarnar væru búnar blindflugs-
tækjum og stimplum og að flug-
mennirnir hefðu blindflugsrétt-
indi og að minnsta kosti 500 tíma
reynslu af slíku flugi. Þá varð
að bæta ýmsu við staðlaðan bún-
að vélanna, s.s. neyðarblysum,
björgunarbátum og neyðarsend-
um, auk þess sem leiðangurs-
mönnum var gert að „sitja gall-
aðir“ eins og þeir félagar kom-
ust að orði. Þ.e.a.s. þeir máttu
aldrei víkja úr kappgöllunum
sama hve þröngt sáttir máttu
silja.
Toppurinn á tilverunni
„Þetta var á margan hátt eins
og að ferðast innanlands á bílum.
Þetta voru rólegheit, sól og logn
þrátt fyrir að við værum svo
norðarlega að til samanburðar
vorum við komnir norðar en
nyrsti oddur Noregs. Það má þvi
eiginlega segja að í tvennum
skilningi hafi þetta verið toppur-
inn á tilverunni," segir Guð-
mundur og Steingrímur bætir
við: „Þótt kominn væri septem-
ber vorum við best klæddir um
hádaginn ef við vorum í stutt-
buxum, því sólin skein og hitinn
komst upp í 7-9 stig. En strax
um sólarlag fraus hratt og á
næturnar var næturfrostið mik-
ið.“
Fimmmenningarnir héldu til í
þjónustumiðstöð sem heitir Con-
staple Pynt. Þar er góður flug-
völlur. Staðnum er meira haldið
úti til þess að það fái enginn á
tilfinninguna að Danir hafi ekki
áhuga á svæðinu og helgi sér
það í staðinn. Þarna vinna
nokkrar hræður, en þetta er svo
fáfarið og afskekkt, að þrátt
fyrir húsakynnni og flugbraut
er ekkert bensín að hafa á flug-
vélarnar. Menn verða að hafa
bensín með sér á kútum. Þeir
félagarnir birgðu sig vel upp,
því ætlunin var að fljúga hingað
og þangað frá Constaple Pynt.
Það olli því m.a. að þrengsli um
borð voru mun meiri á leiðinni
út en á heimleiðinni, enda var
þá búið að spæna upp öllu bens-
íninu. Eitt af því skemmtilegasta
sem þeir félagar gerðu var ein-
mitt að lenda á alls konar „flug-
völlum" víða um Scoresbysund,
sem er raunar lengsti fjörður
veraldar. I að minsta kosti einu
tilviki var um „flugvöll“ að ræða
sem aldrei hafði verið notaður
áður svo vitað sé. Guðmundur
Hjaltason tók sig til að lenti á
sléttum hörðum fjörukambi þar
sem borgarísjakarnir lónuðu úti
fyrir á spegilsléttum sjónum.
Það voru einmitt borgarísjak-
arnir og sléttur sjórinn sem
heilluðu Guðmund mest er hann
leit yfir farinn veg. Hann nefndi
einnig ótrúlega haustliti í gróðr-
inum. Steingrímur Rafn talaði
um andstæðurnar í náttúrunni.
Dýralífið var einnig framandi.
Mikið af helsingja og svo sauð-
naut. Einangrunin er og nánast
alger. Fyrir utan að hitta nokkra
lúna Dani og Grænlendinga í
þjónustumiðstöðinni, voru einu
mannaferðirnar nokkrir hrað-
bátar skipaðir veiðimönnum sem
þeir flugu yfir á firðinum einn
daginn.
Langt til lands
Það voru ekki allir hrifnir af
uppátæki fimmmenningana og
sumir nefndu ferðinni það helst
til foráttu, að það gæti reynst
langt til lands ef eini hreyfillinn
bilaði yfir svellköldum pólsjón-
um. Þeir töldu ekki hættu á slíku
svo fremi sem öllum öryggisráð-
stöfunum væri fylgt. Þeir hafa
ekki meiri áhyggjur af slíkum
uppákomum en svo, að þeir eru
þegar farnir að skipuleggja
næstu ferð, enda halda mönnum
engin bönd ef dellan hefur völd-
in. Flugdellan er eins og aðrar
dellur: Ostöðvandi og gefur eng-
in grið.
Steingrímur Rafn jánkar, jú
næsta ferð er í burðarliðnum:
„Síðustu vikuna í júlí er rosaleg
flugsýning við bæinn Oshkosh
fyrir norðan Chicago í Illinois.
Þangað mætir mikill fjöldi
einkaflugmanna til að sýna sig
og sjá aðra. Bera saman bækur
sínar og afrek. Við lítum á ferð-
ina sem nokkurs konar píla-
grímaferð. Þetta er annars mik-
ið ferðalag og þarfnast mikillar
skipulagningar. Ef flugskilyrði
eru góð gætum við náð þessu í
þremur áföngum, alls 18 klukku-
stundum. Ef við hreppum óhag-
stætt veður gæti það tekið okkur
hálfan mánuð að komast á leið-
arenda.“
Það gæti sem sagt allt verið
um garð gengið þegar þið mæt-
ið?
Þeir Steingrímur Rafn og
Guðmundur glotta við tilhugsun-
ina og það er ljóst að þeir myndu
ekki gráta það, cnda, „þetta
væri þá búið að vera svo ævin-
týralegt að við þyrftum ekki að
kvarta," segja þeir.