Morgunblaðið - 05.01.1996, Qupperneq 22

MORGUNBLAÐIÐ
--
22 FÖSTUDAGUR 5. JANÚAR 1996
LISTIR
•EINN helsti óperusöngvari Sló-
vakíu, Peter Dvorsky, kallar yfir
sig mikil vandræði, syngi hann
ariu á ítölsku eða öðru útlendu
máli. Samkvæmt nýjum slóvak-
ískum málverndarlögum er að-
eins útlendingum leyft að syngja
á erlendum tungumálum, Slóvak-
ar verða að syngja á móðurmál-
inu. Lögin ná ekki aðeins yfir
listviðburði, heldur einnig allt
skrifað mál, svo sem í auglýsing-
um og á skiltum. Þjóðernissinnar
hafa raunar gengið svo langt að
krefjast þess að ölium erlendum
orðum verði útrýmt úr málinu
en margir eru þessari stefnu
mótfallnir, m.a. ungverski minni-
hlutinn i landinu, og svo t.d.
óperuunnendur, sem finnst út í
hött að hafa áhrif á sönglistina
með þessum hætti.
•LINCOLN Center í New York
hefur ákveðið að gera djasstón-
list jafnhátt undir höfði og
Metropolitian og New York Fíl-
harmóníunni. Þykir þetta stórt
skref í átt að því að viðurkenna
að Bandaríkjamenn geti verið í
fararbroddi í listsköpun en þar
í landi horfa menn gjarnan til
Evrópu þegar svokallaðar æðri
listir eru annars vegar. Þá þykir
þessi breyting mikil viðurkenn-
ing á Iist blökkumanna en djass-
inn á rætur sínar í tónlist þeirra.
•NORRÆN dans- og leikhúshá-
tíð fer fram í Bergen í Noregi
dagana 10. til 14. janúar næst-
komandi. Það er „Danse- og Te-
atersentrum" í Bergen sem
gengst fyrir hátíðinni. Hátíðin
er samstarfsverkefni Norður-
landanna fimm og meginumfjöll-
unarefni hennar verður „listræn
túlkun óháð stofnanalist."
•ÞÝSKA leikskáldið Heiner
Miiller er látinn, 66 ára að aldri.
Hann skrifaði yfir þrjátíu leikrit
og stýrði leikhúsinu Berliner
Ensemble, sem miklar deilur
hafa staðið um. Verk hans fjöll-
uðu á einn eða annan hátt um
lífið í Austur-Þýskalandi og
kunnu þarlend yfirvöld honum
litlar þakkir fyrir. Frá árinu 1992
var Miiller við stjórnvölinn í Berl-
iner Ensemble og stóð nokkur
styrr um störf hans þar. Hann
var m.a. gagnrýndur fyrir að
leggja of mikla áherslu á eigin
verk, en í mars nk. verður síð-
asta leikrit hans frumflutt, „Ger-
mania 3“.

iíiAL SKM.IN

c5 d'
C-ClAstC
Peter Chadwick
Enska llfrh.þri. kl. 18:30 - 20:00
Enska III þri. kl. 20:10-21:40
Enska-talmál fi. kl. 20:10 - 21:40
Franska I mi. kl. 20:10 - 21:40
Franska llfi.kl. 20:10-21:40
Ann Sigurjónsson
Reiner Santuar
Þýska I má. kl. 18:30 - 20:00
Þýska II má. kl. 20:10 - 21:40
Þýska III þri.kl. 18:30-20:00
Þýska IV þri. kl. 20:10 - 21:40
Hilda Torres
Spænska I fi. kl. 18:30 - 20:00
Spænska II þri. kl. 18:30 - 20:00
Spænska III má. og mi.
kl. 18:30-20:00 (5 vikur)
Spænska-talmál þri. kl. 20:10 - 21:40
Carmen Ortuho
Paolo Turchi
ísamvinnu við Stofnun Dante Alighieri á Islandi
ítalska I má. og fi. kl. 20:30 - 22:00 (5 vikur)
ítalska II má. og fi. kl. 20:30 - 22:00
(5 vikur frá 29. feb.)
Kennsía hefst 24. janúar ^
Innritun er þegar hafin

sími 588 22 99

Kennsla fer fram í gamla Stýrimannaskólanum Öldugötu 23
Skrifstofa, Grensásvegi 16A.
- kjarni málsins!
IDA (Margrét Guðmundsdóttir) og Sam (Bessi Bjarnason) fella hugi saman.
Grafreitir og
gamanmál
Níunda viðfangsefni vetrarins í Þjóðleikhúsinu
er Kirkugarðsklúbburinn effcir Ivan Menchell
sem frumsýndur verður á Litla sviðinu í kvöld.
Orri Páll Ormarsson kom við í kirlgugarðinum
og hitti klúbbfélaga að máli.
FÁUM sögum fer af félags-
lyndi framliðinna. Engu að
síður gerist sitthvað sér-
kennilegt í kirkjugarðinum enda
syrgjendur, kettir og sérlundaðir
sandalahippar ekki einir á stjái. Þar
hafa jafnvel verið stofnaðir klúbb-
ar, eins og greint er frá í leikriti
Bandaríkjamannsins Ivans Mench-
ells, Kirkjugarðsklúbbnum. Gam-
ansömu verki um vináttu og ástir
eldra fólks, þar sem alvaran kraum-
ar undir niðri.
Aðstæður eru breyttar hjá Idu,
Doris og Lucille — lífsförunautar
þeirra eru látnir. Þótt ekkjurnar
takist með ólíkum hætti á við sorg-
ina vitja þær í sameiningu leiða
eiginmannanna í kirkugarðinum
einu sinni í mánuði. Allt er með
kyrrum kjörum uns þær hitta Sam,
fullorðin ekkil, sem kemur reglu-
lega í kirkjugarðinn í sömu erinda-
gjörðum og stöllurnar. Upp frá því
kviknar ástin og lífsmynstri þeirra
og jafnvel vináttu er ógnað.
Ólíkar skoðanir
„Vinkonurnar hafa ekki allar
sömu skoðun á því hvernig ekkjur
eiga að haga sér enda hafa eigin-
mennimir verið þeim misjafnlega
trúir,“ segir Sigurveig Jónsdóttir
sem fer með hlutverk Lucille, há-
stéttardömunnar í hópnum sem ver-
ið hefur ekkja í skemmstan tíma.
„Lucille siglir eiginlega undir fölsku
flaggi enda hefur hún að vissu leyti
dregið sig inn í skel eftir fráfall
eiginmanns síns. Hún er kaldhæðin
og gamansöm en þegar allt kemur
til alls tilfinningarík og Ijómandi
góð manneskja."
Doris er leikin af Guðrúnu Þ.
Stephensen. „Doris er sannfærð um
að hún sé að fara rétta leið í lífinu,
það er að vera trú minningu manns-
ins síns eins og hún var honum trú
meðan hann lifði," segir leikkonan.
„Hún efast aldrei og gengur jafnvel
skrefinu of langt þegar hún vill
verja heiður og siðsemi Idu. Af
þessu má ráða að Doris er fremur
stíflynd kona en góð inn við beinið.“
„Ida er oft á milli steins og
LUCILLE (Sigurveig Jons-
dóttir) og Doris (Guðrún Þ.
Stephensen) leggja á ráðin í
kirkjugarðinum.
sleggju enda eðlilegust af vinkon-
unum og reynir oft að brúa bilið á
milli hinna tveggja," segir Margrét
Guðmundsdóttir en hlutverk Idu
mun vera hundraðasta hlutverk
hennar í Þjóðleikhúsinu. „Hún er
jafnframt umburðarlyndust af þeim
og tekur dauðsfalli mannsins síns
skynsamlega en ekki með jafnöfga-
kenndum hætti og hinar tvær. Hún
sættir sig við að hann sé dáinn og
vill halda áfram að Iifa.“
Hjólin fara að snúast
Bessi Bjamason fer með hlutverk
Sams: „Hann er venjulegur kjötiðn-
aðarmaður, góður og feiminn en
lítill heimsmaður. Hann er ekkill
og á erfltt með að fara út með
konum, þar sern hann ber þær allt-
af saman við ejginkonuna sína sál-
ugu. Síðan verður Sam ástfanginn
og þá fara hjólin að snúast."
Fjórða konan, Mildred að nafni,
kemur jafnframt við sögu í verkinu.
Hana leikur Þóra Friðriksdóttir.
„Mildred er hálfgerð glenna. Hún
hefur ekki stóru hlutverki að gegna
í verkinu en ætli henni sé ekki ætl-
að að undirstrika samheldni vin-
kvennanna þriggja og ef til vill fjöl-
lyndi Sams,“ segir Þóra.
Andrés Sigurvinsson leikstjóri
segir að Kirkjugarðsklúbburinn
fjalli í hnotskum um mannlegar til-
finningar og hvernig fólk bregðist
við hinum ýmsu uppákomum í dag-
lega lífinu. „Kjarni málsins er senni-
lega sá að fólk verður að sleppa
takinu; njóta þess sem liðið er sem
minninga í stað þess að ríghalda í
það sem raunveruleika," segir
Andrés sem telur fullvíst að Mench-
ell sé að skrifa um frænkur sínar
í leikritinu.
„Þetta verk leynir á sér — það
er margslungið. Á vinnuferlinu hafa
sífellt verið að koma upp nýir flet-
ir,“ segir Andrés ennfremur og
bætir við að yngra fólk hafi tilhneig-
ingu til að setja fólk sem komið er
af léttasta skeiði á stall — sem
ömmur, afa og þar fram eftir götun-
um. „Eftir að hafa unnið þetta verk
kemst maður hins vegar að raun
um að æskan er síung — eins og
ástin. Margar uppákomumar í verk-
inu má til dæmis heimfæra upp á
það þegar unglingar verða „skotn-
ir“ í fyrsta sinn. Að okkar mati
höfðar Kirkjugarðsklúbburinn því
til allra aldurshópa."
Ungur höfundur
Ivan Menchell er liðlega þrítug-
ur, borinn og bamfæddur í New
York. Ungur að árum hóf hann að
beita stílvopninu í þágu leikhússins
í félagi við föður sinn sem var gam-
anleikari og samdi sín eigin
skemmtiatriði. Eftir andlát þess síð-
arnefnda sneri Menchell sér alfarið
að leikritun.
Hann lagði stund á framhalds-
nám við Yale School of Drama og
va'r fyrsta sviðsverk hans í fullri
lengd, Kirkjugarðsklúbburinn sem
hann skrifaði 23 ára gamall, sett á
svið í leikhúsi skólans árið 1987.
Skömmu síðar tók Broadway verkið
upp á sína arma og var það í fyrsta
sinn sem leikrit eftir nemanda við
Yale School of Drama var sýnt þar
á bæ. Hróður Menchells hefur bor-
ist um víðan völl en Kirkjugarðs-
klúbburinn hefur verið færður upp
víðsvegar um Bandaríkin, Bretland
og á Norðurlöndunum.
Önnur leikrit Menchells eru
Daddy’s home, Yoke (Humpty
Dumpty: The Inside Story) og Smil-
ing Through. Hefur hann að auki
skrifað fyrir sjónvarp og gert kvik-
myndahandrit, meðal annars upp
úr Kirkjugarðsklúbbnum.
Elísabet Snorradóttir hefur þýtt
Kirkjugarðsklúbbinn, lýsingu gerir
Ásmundur Karlsson og leikmynd
er eftir Úlf Karlsson. Helga I. Stef-
ánsdóttir hannar búninga og um-
sjón með tónlist hefur Andrea
Gylfadóttir.
I
I
)
I
)
í
>
l
i
i
i
!
í
i
I
i
!
i