Morgunblaðið - 31.01.1996, Blaðsíða 25

24 MIÐVIKUDAGUR31. JANÚAR 1996
MORGUNBLAÐIÐ
MORGUNBLAÐIÐ
MIÐVIKUDAGUR 31. JANÚAR 1996 25
STOFNAÐ 1913
ÚTGEFANDI: Árvakur hf., Reykjavík.
FRAMKVÆMDASTJÓRI: Hallgrímur B. Geirsson.
RITSTJÓRAR: Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
SJALFSTÆÐ
FLUGMÁLASTJÓRN
UMRÆÐAN um einkavæðingu hér á landi hefur fyrst
og fremst snúizt um opinber fyrirtæki en ekki
stjórnsýslustofnanir. Nú hefur Þorgeir Pálsson, flugmála-
stjóri, beint sjónum manna að stjórnsýslunni með tillögum
um sjálfstæði Flugmálastjórnar. Hann telur mikilvægt
að leysa Flugmálastjórn úr viðjum ríkisrekstrar, svo
stofnunin geti brugðizt skjótar við þróun í flugmálum
og vaxandi kröfum.
Flugmálastjóri bendir á í viðtali við Morgunblaðið sl.
sunnudag, að markvisst hafi verið unnið að því á hinum
Norðurlöndunum að breyta rekstrarfyrirkomulagi flug-
málastjórna í fijálsræðisátt, svo þær geti verið mun sjálf-
stæðari en ríkisstofnanir almennt eru. Hann sagði m.a.:
„Víða erlendis hafa menn talið nauðsynlegt að leysa
flugmálastjórnir, og vafalaust margar aðrar ríkisstofnan-
ir, úr viðjum hefðbundins ríkisrekstrar vegna þess, að
með því móti geta stjórnendur þeirra leyst viðfangsefnin
með skjótari og stundum hagkvæmari hætti en ella. Ég
tel nauðsynlegt að breyta rekstrarfyrirkomulagi íslenzkr-
ar flugmálastjórnar í þessa átt svo hægt sé að bregðast
við þeim kröfum, sem gerðar eru til hennar varðandi
uppbyggingu á mannvirkjum og þjónustu."
Ljóst er af viðtalinu við flugmálastjóra, að 46% niður-
skurður á framkvæmdafé á fjárlögum í ár til flugmálaá-
ætlunar ýtir undir þessar tillögur hans, enda segir hann
að niðurskurðurinn verði á sama tíma og sívaxandi kröf-
ur eru gerðar til stofnunarinnar um rekstrar- og flugör-
yggi. Út frá öryggissjónarmiði verði ekki hægt að una
við áframhald slíks niðurskurðar.
Flugmálastjóri horfir sérstaklega til finnsku flugmála-
stjórnarinnar sem fyrirmyndar. Hún er ekki á föstum
fjárlögum, en nýtur allra tekjustofna sem tengjast flug-
inu. Astæða er til að taka undir hugmyndir flugmála-
stjóra og þess er að vænta að viðbrögð stjórnvalda verði
jákvæð.
KJARNORKUTIL-
RAUNUM HÆTT
VIÐBRÖGÐ við þeirri ákvörðun franskra stjórnvalda
að hefja kjarnorkutilraunir á ný voru harkalegri og
umfangsmeiri en nokkurn hafði órað fyrir.
Það er greinilegt að almenningur í flestum ríkjum
heims sættir sig ekki við að kjarnorkusprengjur skuli
sprengdar vegna þróunar nýrra vopnakerfa að kalda
stríðinu loknu. Viðhorfsbreyting hefur átt sér stað. Mikl-
ar kröfur eru gerðar til Frakklands sem gamalgróins
lýðræðisríkis, sem sést ljóslega á því að tilraunaspreng-
ing Kínastjórnar í lok síðasta sumars vakti ekki upp
nærri því jafnsterkar tilfinningar og sprengingar Frakka,
þótt athafnir Kínveija séu ekki síður gagnrýnisverðar.
Upphaflega stóð til að tilraunasprengingar Frakka
yrðu átta talsins og að þeim lyki í byrjun næsta sum-
ars. Almenn fordæming fjölmargra ríkja og sú ákvörðun
neytenda að sniðganga allt það sem franskt er, hefur
hins vegar knúið Frakka til að láta sér nægja sex tilrauna-
sprengingar.
A næstu mánuðum verður unnið að því að leggja loka-
hönd á alþjóðlegt samkomulag um allsheijarbann við til-
raunum með kjarnorkuvopn. Það er ávallt álitamál hversu
nauðsynlegar kjarnorkutilraunir eru. Þó að kalda stríðinu
sé lokið er ástandið í heiminum síður en svo stöðugt.
Hættan á tortímingu vegna kjarnorkustyrjaldar risaveld-
anna virðist vissulega vera liðin hjá en þeim ríkjum fjölg-
ar sífellt er verða sér úti um tortímingarvopn. Líkurnar
á að kjarnavopnum verði beitt í átökum í framtíðinni
fara því vaxandi fremur en hitt.
Lýðræðisríkin verða að vera undir það búin að takast
á við slíka ógn og því miður er ekki fyrirsjáanlegt að
kjarnorkuvopnum verði útrýmt. Hins vegar hefur tækn-
inni fleygt það fram að tilraunasprengingar eru orðnar
nær óþarfar. Það er skref í rétta átt að stöðva kjarnorku-
vopnatilraunir með öllu, en því miður ekki lausn á þeirri
hættu er stafar af útbreiðslu kjarnorkuvopna.
——-
4. MYND. Þorskióðningar að degi til í SV-Hallanum.
Lóöréttu línurnar almarka eina siglda sjómílu. Milli láréttu linanna eru 50 metrar.
Myndin sýnir endurvörp Irá yfirborBi og niöur á 400 metra. Neösti hluti myndarinnar
sýnir stækkaöa 10 metra næsl bolni. Litirnir gela lil kynna styrkleika endurvarpanna.
Rauður og gulur litur svara til sterkra lóðninga, en grænn og blár til þeirra veikari.
Bergmálsmælingar á
þorski á Vestfjarðamiðum
Botnlína
Páll Reynisson Sigfús A. Schopka
INÓVEMBER og desember á síð-
asta ári bárust fregnir af mik-
illi þorskgengd og góðum afla-
brögðum á Vestfjarðamiðum.
Voru lýsingar sjómanna á þann veg
að miklar þorsklóðningar sæjust uppi
í sjó á dýptarmæla. Það var álit
margra að þarna væri um verulegt
magn að ræða, jafnvel svo mikið að
það gæti haft áhrif á ráðgjöf Haf-
rannsóknastofnunar varðandi þorsk-
veiðarnar. Rannsóknaskip var ekki
tiltækt til þess að kanna þetta mál í
desember, bæði vegna yfirstandandi
loðnu- og síldarrannsókna svo og
vegna nauðsynlegs viðhalds, en
ákveðið var að fara strax eftir ára-
mótin og reyna að meta þorskgengd
á þessu svæði með bergmálsmælingu.
Bergmálsmælingar hafa verið not-
aðar á Hafrannsóknastofnun til þess
að meta stofnstærð á síld frá 1973,
á loðnu frá 1978 og úthafskarfa í
Grænlandshafi frá 1991. Hefur jafn-
an verið stuðst við niðurstöður þeirra
í ráðgjöf stofnunarinnar, sérstaklega
varðandi veiðar á síld og loðnu.
Á árunum 1983-1984 voru gerðar
nokkrar tilraunir til þess að mæla
með bergmálsaðferð þorsk á íslands-
miðum. I ljósi þeirra leiðangra var
talið ólíklegt, miðað við óbreyttar
aðstæður, að bergmálsmælingar
gætu komið að notum á hrygningar-
slóðinni suðvestanlands. Hins vegar
var talið að mögulegt gæti verið að
meta þorskgengd á Vestfjarðamiðum
áður en fiskurinn færi til hinna eigin-
legu hrygningarstöðva. Þetta hefur
þó ekki verið reynt aftur fyrr en nú.
Bergmálsaðf erðin
Bergmálsmæling er aðferð sem
notuð er til þess að meta fiskmergð
með því að mæia það endurvarp sem
kemur af fiskinum inn á dýptarmæli
skipsins. Svokallaður tegurmælir er
notaður til þess að taka við og safna
öllum endurvörpum sem koma inn á
dýptarmælinn. Tegurmælirinn er í
raun sérstök tölva með tilheyrandi
hugbúnaði, sem gerir kleift að skoða
og meta allar fisk- og botnlóðningar
eftir á. Eftir siglingu um það svæði
sem kanna á er hægt að fá fram
bergmálsgildi innan tiltekins dýptar-
sviðs sem er mælikvarði heildarendur-
Bergmálsmælingar voru
notaðar í fyrsta sinn til
að meta þorskgengd á
Vestfjarðamiðum fyrr í
janúar. Sigfús A.
Schopka og Páll Reyn-
isson fjalla hér um mæl-
ingarnar og reynsluna
af þeim.
varps á flatareiningu. Þessi mæligildi
er hægt að kalla fram fyrir t.d. hveija
siglda sjómílu. Þau gildi sem fást á
þennan hátt á siglingaleið skipsins
eru síðan notuð til þess að meta fisk-
magn á tilteknu svæði.
Bergmálsmæling hefur þann kost
að hún getur gefið góða hugmynd
um útbreiðslu og magn fisks á tiltölu-
lega fljótlegan hátt og er óháð afla-
brögðum. Nauðsynlegt er þó að fá
sem áreiðanlegastar upplýsingar um
t.d. tegundir og stærðardreifingu
fisks sem mæla skal, þar sem endur-
varp einstakra fiska er bæði háð teg-
und og stærð þeirra. Þetta er gert
með sýnatöku, ýmist í flot- eða botn-
vörpu eftir aðstæðum.
Til þess að forðast misskilning er
rétt að geta þess að ekki er hægt að
mæla fisk með bergmálsaðferðinni
nema því aðeins að hann sé það laus
frá botni að hægt sé að greina hann
frá botnendurvarpinu svo óyggjandi
sé. Liggi fiskurinn mjög þétt við botn-
inn er hætta á að fiskendurvarpið
komi fram sem hluti botnendurvarps,
þannig að hann greinist alls ekki.
Hins vegar er einnig hætta á því við
mælingar sem þessar, að hluti botn-
endurvarps sé túlkað sem fiskendur-
varp. Þetta tvennt veldur því að vara-
samt er að beita bergmálsmælingu á
mjög botnlægan fisk, þar sem sam-
spil hegðunar og þéttleika fisksins svo
og botngerð getur haft afgerandi
áhrif á niðurstöður.
Leiðangur á Vestfjarðamið
Dagana 6.-14. janúar 1996 var
gerð tilraun til þess að mæla þorsk-
magn á Vestfjarðamiðum með berg-
málsaðferð á rannsóknaskipinu
Bjarna Sæmundssyni. Leiðangurs-
menn voru starfsmenn Hafrann-
sóknastofnunar, en með í för var einn-
ig Guðjón A. Kristjánsson, forseti
Farmanna- og fiskimannasambands
íslands. Veitti hann margháttaðar
upplýsingar um svæðið, sem komu
að góðum notum við leitina. Þau tæki
sem notuð voru við bergmálsmæling-
arnar voru 38 kílóriða dýptarmælir
af gerðinni Simrad/EK500 og BI500-
tegurmælir. Tækjasamstæða sem
þessi er notuð víða um heim og er
talin með því besta sem völ er á í dag
til bergmálsmælinga.
Á 1. mynd er sýnd sigling rann-
sóknaskipsins umrædda daga á Vest-
fjarðamiðum. Glögglega má merkja
hvar mest var af þorski, en þar eru
leiðarlínur hvað þéttastar. Eins og sjá
má af myndinni var djúpkanturinn
kannaður nokkuð rækilega allt frá
austurhorni Víkuráls og austur í Þver-
ál, norður af Kögurgrunni. Á 2. mynd
er sýnd í stórum dráttum útbreiðsla
þorsksins á rannsóknasvæðinu eins
og hún fékkst samkvæmt bergmáls-
mælingum. Það svæði þar sem þorsk-
Ióð sást að einhveiju marki er u.þ.b.
260 fersjómflur. Heildarlífþyngd
þorskins á þessu svæði reyndist vera
um 15 þúsund tonn sam-
kvæmt bergmálsmæling-
unni. Innfellda myndin
sýnir nánar útbreiðslu
innan þess svæðis þar sem
mest lóðaði á þorski. Þar,
á um 45 fersjómílna
svæði, var um 85% heild-
armagnsins. Sé betur rýnt
í bergmálsgildin kemur í
ljós að um 75% magnsins
fundust á einungis um 10
fersjómílna svæði og á 4-5
fersjómílum mældist uin
helmingur alls þess þorsks
sem sást á rannsókna-
svæðinu. Þetta þýðir að
um 1.700 tonn af þorski
hafi mælst að meðaltali á
hverri fersjómílu á þessum
litla bletti. Utan þess svæðis sem af-
markað er af ferhyrningnum á út-
breiðslumyndinni var meðalþéttleiki
um 35 tonn á fersjómílu, meira eða
minna eftir atvikum, en hvergi í nám-
unda við það sem sást á aðalsvæðinu.
Aldursgreining þorsks úr SV-Hal-
lanum þar sem lóðningarnar voru
einna mestar (3. mynd), sýndu að
hlutdeild 4 ára þorsks var mest (46%)
og 36% aflans var vænn þorskur 6
ára og eldri. Hlutfall kynþroska
þorsks var 34%. Sá þorskur mun senn
þokast suður á bóginn á hefðbundnar
hrygningarslóðir á SV-miðum. Merkt-
ir voru 500 þorskar á þessu svæði
og það verður fróðlegt að fylgjast
með, hvar sá fiskur veiðist næstu
mánuðina. Þá voru merktir rösklega
250 þorskar norðar, þ.e. á Barðinu
og við Djúpkrókinn. I Þverál var tek-
ið eitt tog norðan við reglugerðarhólf-
ið. Þar fékkst eingöngu smáþorskur
3 og 4 ára gamall, og voru 82% afl-
ans af árgangi 1993, sem talinn er
skásti árgangurinn, sem fram hefur
komið í þorskstofninum um árabil og
þess vegna nokkrar vonir bundnar
við hann í framtíðinni.
Línubátar á svæðinu fiskuðu ágæt-
lega, en aðeins einn togari, Páll Páls-
son, átti leið um. Hann tók nokkur
tog í lok veiðiferðar og aflaði mjög
vel. Útibústjóri Hafrannsóknastofn-
unarinnar á Isafirði tók sýni úr afla
Páls við löndun og var aldursdreifing
aflans í samræmi við okkar mælingar
liarðcigrt nn

mm
Leiðarlínur rannsóknaskipsins Bjarna
Sæmundssonar á Vestfjarðamiðum 6.-14. jan.
3IUIVIin Aldursdreifing þorsks
. IVIinU. við Halann í jan. 1996
2MY|k|n Utbreiðsla þorsks á
. IVIinU. rannsóknarsvæðinu
Sterkari lilur gelur til kynna meiri þéttleika.
Innlellda myndin sýnir nánar útbreiðslu og þétt-
leika á því svæöi þar sem mest lóöaði á þorski.
67°00'
66‘30‘
2600' 25°30' 2500'
3ára
Hali
4 ára 5 ára 6 ára 7 ára 8 ára 9 ára
nema hvað við fengum hlutfallslega
meira af smáþorski 3 og 4 ára göml-
um þar sem við vorum með klæddan
poka. Bæði í afla Páls Pálssonar og
okkar reyndust árgangar frá 1989,
1990 og 1992 algengastir en árgang-
ur 1991 var talsvert lakari. Sýni sem
tekin voru úr afla togara á þessu
svæði í október, nóvember og desem-
ber gefa öll svipaða niðurstöðu,
þ.e.a.s. að eldri fiskurinn, sem hrygn-
ir í vor, hefur vart eða ekki verið
farinn að ganga af svæðinu er mæl-
ingin var gerð, eins og þó hefur verið
haldið fram.
Að lokum
Nokkurs misskilnings virðist hafa
gætt meðal manna að ætlun okkar
á Hafrannsóknastofnun hafi verið
að meta hversu mikið af þorski væri
á öllum Vestfjarðamiðum og jafnvel
yfirfæra niðurstöður af því svæði
yfir á önnur. Það er fjarri lagi.
Meginmarkmið leiðangursins var að
gera tilraun til þess að mæla hina
margumtöluðu þorsktorfu sem fréttir
höfðu borist af um nokkurt skeið.
Við teljum að því markmiði hafi ver-
ið náð. Það sýndi sig að fiskurinn
var vel mælanlegur á dýptarmæla
yfir birtutímann á því svæði sem
kannað var. Sýnataka með botn-
vörpu að næturlagi gaf einnig til
kynna að umtalsvert magn af þorski
var á tiltölulega afmörkuðu svæði.
Þegar þorskur stendur svo þétt, sem
raun ber vitni, þarf engan að undra
að afli á togtíma verði hár og geti
haldist svo um nokkurt skeið. Hinu
má heldur ekki gleyma að dregið
hefur verið talsvert úr sókninni í
þorsk og sú aðgerð leiðir einnig til
vaxandi afla á sóknareiningu.
Um það er vart ágreiningsmál að
seint verður hægt að beita bergmáls-
aðferðinni til þess að meta þorsk-
gengd á öllum íslandsmiðum, m.a.
vegna þess hve fiskurinn er að öllu
jöfnu botnlægur og dreifður. Væntan-
lega mun stofnmæling með botnvörpu
og greining á lönduðum afla úr mis-
munandi veiðarfærum gegna áfram
lykilhlutverki í þorskrannsóknum
okkar um ókomin ár. Hins vegar er
bergmálsmæling kjörin til þess að
afla viðbótarupplýsinga, við aðstæður
eins og voru á Halamiðum í þessum
leiðangri.
Vissulega er meiri þorskur á Vest-
fjarðamiðum en þessi 15 þúsund tonn.
Síðasta stofnúttekt Hafrannsókna-
stofnunarinnar frá því í maí 1995
gerir ráð fyrir að stærð veiðistofns
þorsks (4 ára og eldri) sé um 600
þúsund tonn í ársbyijun 1996. Það
er því ljóst að magnið í torfunni á
Vestfjarðamiðum hefði þurft að vera
margfalt meira til þess að hafa áhrif
á núverandi ráðgjöf.
Á Hafrannsóknastofnun er nú unn-
ið að því að fara yfir aflagögn síð-
asta árs, t.d. afla á togtíma og aldurs-
dreifingu í afla og verða þær niður-
stöður bornar saman við síðustu út-
tekt. Þá er og framundan hið árlega
togararall. Allar þessar upplýsingar
verða notaðar við endurmat á stærð
stofnsins og þar með nýrri ráðgjöf.
Páll cr eðlisverkfræðingur og sér-
fróður urn bergmálstækni. Sigfús
A. Sehopka er fiskifræðingur og
vinnur við þorskrannsóknir.
Reynir á úthafs-
veiðireglur
SÞ í NEAFC
Munu nýjar úthafsveiðireglur hleypa lífí í gamla
og líflausa fískveiðistofnun? Ólafur Þ. Stephensen
fjallar um fundahöld á vettvangi NEAFC í London.
NORÐAUSTUR-Atlants-
hafsfiskveiðinefndin, NE-
AFC, hefur um árabil ver-
ið líflaus stofnun. Takist
hins vegar að ná samkomulagi á vett-
vangi nefndarinnar um veiðistjórnun
á úthafskarfa á Reykjaneshrygg gæti
NEAFC gengið í endurnýjun lífdaga.
Árangur í karfaviðræðunum í NEAFC
er jafnframt prófsteinn á það hvort
hinn nýi úthafsveiðisáttmáli Samein-
uðu þjóðanna auðveldi mönnum að
ná samkomulagi um stjórn og verndun
fiskistofna, sem ganga út úr lögsögu
strandríkja.
Aðildarríki NEAFC eru nú ísland,
Noregur, Evrópusambandið, Rúss-
land, Pólland og Danmörk fyrir hönd
Færeyja og Grænlands, sem standa
utan ESB. NEAFC, sem sett var á
stofn árið 1959, var virk stofnun á
meðan fiskveiðilögsaga strandríkja við
Norður-Atlantshaf var ekki nema 12
mílur. Hún virkaði reyndar aldrei mjög
vel vegna þess að reglur um úthafs-
veiðar skorti. Strandríkjum gekk illa
að ná samkomulagi um veiðar á úthaf-
inu og það var ein orsökin fyrir því
að fiskveiðilögsaga ríkja var almennt
færð út í 200 mílur. Eftir útfærsluna
hefur nánast engin starfsemi verið í
NEAFC og stofnunin hefur verið köll-
uð „skrifborðshorn í London", en
brezka landbúnaðar- og sjávarútvegs-
ráðuneytið, MAFF, sér um rekstur
hennar.
Skýrari reglur en áður
Með samþykkt úthafsveiðisáttmála
Sameinuðu þjóðanna eru hins vegar
komnar reglur um úthafsveiðar, sem
eiga að auðvelda ríkjum að ná sam-
komulagi um veiðar á úthafinu. Út-
hafsveiðisáttmálinn gerir ráð fyrir að
svæðisstofnanir gegni mikilvægu
hlutverki við veiðistjórnun og margir
hafa haft áhuga á að endurnýja NE-
AFC sem slíka, nú þegar nefndin hef-
ur skýrari reglur en áður til að styðj-
ast við.
NEAFC hefur á pappírnum lögsögu
yfir öllum úthafsveiðum á Norðaustur-
Atlantshafi nema laxveiðum, sem
fjallað er um í sérstakri stofnun.
Nokkur ár eru frá því að farið var
að horfa á stjórnun á veiðum úr út-
hafskarfastofninum á Reykjanes-
hrygg sem verðugt viðfangsefni fyrir
NEAFC, enda hefur sókn í stofninn
aukizt mjög á undanförnum árum.
Á síðasta ári byijaði svo að komast
skriður á viðræður um skiptingu
karfastofnsins. Ársfundur NEAFC var
haldinn í London í nóvember síðast-
liðnum. Samkomulag varð þar um að
halda aukaársfund í marz á þessu ári
til þess að taka formlega ákvörðun
um kvótaskiptingu i tæka tíð fyrir
vertíðina, væri samkomulag á annað
borð í augsýn. Jafnframt var ákveðið
að halda tvo undirbúningsfundi, annan
í janúar og hinn í febrúar, ef nauðsyn
krefði.
Mismunandi tillögur
ísland, Grænland og Færeyjar
lögðu fram sameiginlega tillögu um
150.000 tonna heildark-
vóta, en af honum fengju
Grænland og Færeyjar í
sameiningu 57.000 tonn,
ísland 59.000 tonn, ESB
6.000 tonn, Rússland
17.000 tonn, Noregur 4.000
tonn og aðrir um 7.000
tonn.
Tillaga þessi byggist meðal annars
á dreifingu karfastofnsins á milli lög-
sagna íslands og Grænlands og út-
hafsins, veiði úr stofninum á liðnum
árum, því hve einstök lönd eru háð
veiðunum, vísindaframlagi einstakra
ríkja og fleiri atriðum, sem sum hver
virðast ekki sízt eiga sér stoð í 11.
grein úthafsveiðisáttmálans. Þær
reglur eiga, samkvæmt orðanna hljóð-
an, aðeins við þegar veiðiréttindi nýs
aðildarríkis að svæðisstofnun eru
ákvörðuð, en samkvæmt túlkun ís-
lenzkra stjórnvalda er rétt að hafa
þær til hliðsjónar við kvótaákvörðun
í öðrum tilvikum. Að öðru leyti eru í
úthafsveiðisáttmálanum engar reglur
um það hvernig skipta beri kvóta
milli einstakra ríkja og er svæðisstofn-
unum látið eftir að finna út reikniregl-
urnar.
Rússland lagði fram tillögu um að
eingöngu yrði byggt á veiðireynslu,
sem kæmi Rússum mjög til góða,
enda hófu þeir veiðarnar og hafa ver-
ið einna stórtækastir. Miðað við þeirra
tillögu fengi ísland aðeins um 27.000
tonna kvóta, en Rússland 65.000.
Nú hefur Evrópusambandið lagt
fram tillögu á undirbúningsfundi NE-
AFC, sem haldinn er í London þessa
dagana. Þessi tillaga gerir ráð fyrir
að 30% heildarkvótans skiptist á milli
strandríkjanna, íslands, Grænlands
og Færeyja, en 70% verði skipt miðað
við veiðireynslu frá í fyrra. Þetta er
augsjáanlega óaðgengileg tillaga fyrir
Island, þar sem sjómannaverkfallið á
síðasta ári hafði þau áhrif að íslenzk
skip veiddu aðeins um 30.000 tonn
af úthafskarfa, en veiddu 53.000 tonn
árið 1994.
Fundahöldum um karfaveiðamar
lauk í gær án samkomulags. Sú stað-
reynd, að áþreifanlegar tillögur liggja
fyrir, gerir þó að verkum að aðildarrík-
in vita betur en áður hvar þau standa
og geta byijað að leita að málamiðlun-
um.
Deilt um hlutverk NEAFC
í síldinni
I dag verður farið að ræða um
norsk-íslenzka síldarstofninn, en þar
er staðan með allt öðrum hætti. Aðild-
arríki NEAFC eru sammála um að
nefndin eigi að fjalla um stjórnun á
karfastofninum, en hins vegar er ekk-
ert samkomulag um hlutverk NEAFC
varðandi síldarstofninn. Eftir að síldin
fór að ganga út úr norsku lögsögunni
hefur Evrópusambandið krafizt þess
að NEAFC stjórnaði veiðum á öllum
stofninum. Norðmenn segjast tilbúnir
að samþykkja að veiðum á þeim 2-3%
stofnsins, sem þeir telja að tilheyri
alþjóðlega hafsvæðinu í Síldarsmug-
unni, verði stjórnað í NEAFC. Evrópu-
sambandið bendir hins vegar á að slíkt
gangi ekki, þar sem Noregur ákveði
heildarkvótann og skammti þannig í
raun úthafsveiðikvótann um leið. Is-
lendingar telja að strandríkin fjögur,
sem mestra hagsmuna eiga að gæta,
Island, Noregur, Færeyjar og Rúss-
land, eigi að gera að mestu leyti útt
um skiptingu á síldarstofninum sín á
milli. Þá sé til í dæminu að stofna
sérstaka stofnun um síldina, þar sem
ESB og önnur ríki, sem eigi raunveru-
legra hagsmuna að gæta samkvæmt
úthafsveiðisáttmálanum, eigi einnig
aðild. Ekkert þokaðist í samkomulags-
átt í þessu efni á síðasta fundi NEAFC
í nóvember.
Staða strandríkjanna
fjögurra gagnvart kröfum
Evrópusambandsins, sem
vill hlutdeild í síldveiðunum
á grundvelli veiðireynslu
_____ sumra aðildarríkjanna á
árum áður, væri mun
sterkari ef þau hefðu getað komið sér
saman um skiptingu síldarstofnsins
sín á milli. Fyrst ekkert samkomulag
náðist á samningafundi þeirra í
Moskvu fyrr í mánuðinum, er ósenni-
legt að nokkur samstaða náist á fund-
inum í London nú.
Minni veiði-
reynsla vegna
sjómanna-
verkfalls