Morgunblaðið - 31.01.1996, Blaðsíða 28

28 MIÐVIKUDAGUR 31. JANÚAR 1996
AÐSENDAR GREINAR
MORGUNBLAÐIÐ
Niðurskurður heil-
brigðisþj ónustu -
árvisst fyrirbrigði!
NIÐURSKURÐAR-
HRINURNAR í heil-
brigðiskerfinu eru
orðnar árvissar í byijun
hvers árs, en í þetta
sinn er sjúkrahúsunum
í Reykjavík ætlað að
skera þjónustu sína
niður sem svarar u.þ.b.
700 milljónum króna.
Ljóst er að slíkur niður-
skurður hlýtur að valda
stórfelldri skerðingu á
þjónustu.
Á undanförnum
árum hefur starfsfólk
sjúkrahúsanna komið
til móts við tilskipanir
stjórnvalda um sparnað
og hagræðingu og töluverður
árangur hefur náðst við að draga
úr kostnaði. Ytrasta aðhalds hefur
verið gætt og er mönnun á sumum
sviðum komin undir öryggismörk.
Reynt hefur verið að hagræða eftir
bestu getu. Við hagræðingu þarf
þó stundum að kosta einhveiju til
í upphafí en lítill skilningur hefur
verið á slíkum fórnarkostnaði og
þess í stað hefur verið reynt að
hagræða án nokkurs tilkostnaðar.
Þar með er ljóst að einungis getur
verið um takmarkaðar hagræðinga-
raðgerðir að ræða. Niðurskurðinum
hefur að mestu verið mætt með því
að loka deildum að hluta til eða að
öllu leyti. Slíkur niðurskurður bitnar
einna mest á endurhæfingu, öldrun-
arþjónustu og þjónustu við geðsjúka
en svo til ógerlegt er
að draga úr bráðaþjón-
ustunni. Enginn sparn-
aður felst þó í slíkum
lokunum, hér er ein-
ungis um niðurskurð á
þjónustu að ræða eða
tilfærslu á kostnaði.
Ef lokað er á einum
stað/einni deild hlýtur
einhver annar að þurfa
að veita sjúklingunum
þjónustu.
1 fyrirtækjum er það
að jafnaði talið merki
um góðan rekstur ef
framleiðni og afköst
aukast og viðskipta-
vinum Ijölgar. Sam-
hliða slíkum rekstri fylgir oftast
bætt ijárhagsstaða. Þessu er öfugt
farið innan sjúkrahúsanna. Eftir því
sem framleiðni og afköst aukast
og viðskiptavinunum ijölgar verður
fjárhagsstaðan verri. Kostnaður á
hvern viðskiptavin lækkar reyndar
en heildarkostnaðurinn eykst. Við
búum við afkastaletjandi kerfi þar
sem best er að gera sem minnst
og hafa sem fæsta viðskiptavini,
þá gengur allt vel og bókhaldið
gengur upp! Flest starfsfólk í heil-
brigðisþjónustu hefur þó haft þann
metnað að þannig vill það ekki
vinna, þjónusta við sjúklingana
hlýtur að ganga fyrir. Það er degin-
um ljósara að við verðum að snúa
þessari þróun við, breyta kerfinu
og hugarfarinu.
Er sameining sjúkrahúsanna í
Reykjavík lausnin? Mikið hefur verið
rætt um kosti og galla við samein-
ingu sjúkrahúsa og margir vilja stíga
skrefið til fulls og sameina bráða-
sjúkrahúsin í Reykjavík.
Um síðustu áramót tók Sjúkrahús
Reykjavíkur til starfa eftir samein-
ingu Borgarspítalans og Landakots-
spítala. Ljóst er að einhver hagræð-
ing mun verða af slíkri sameiningu,
sérstaklega þegar til lengri tíma er
litið en í upphafi má gera ráð fyrir
auknum kostnaði a.m.k. á sumum
sviðum vegna samrunans. Vegna
skammtímasjónarmiða stjórnvalda
virðist allur sparnaðurinn og ha-
græðingin þurfa að skila sér að fullu
strax á fyrsta ári án þess að nokkru
sé kostað til og það er einfaldlega
ekki hægt. Með sameiningunni hefur
yfirbyggingin og stjórnunarbáknið
þó stækkað þannig að heildaryfirsýn
verður erfíðari viðfangs.
Ég tel að lausn á ijárhagsvanda
sjúkrahúsanna í Reykjavík felist
ekki í sameiningu þeirra. Hins vegar
tel ég mikilvægt að auka samvinn-
una og samnýta þær auðlindir sem
sjúkrahúsin hafa yfír að ráða og á
ég þar bæði við tækjabúnað en ekki
síst þekkingu starfsfólks og sérhæf-
ingu deilda sjúkrahúsanna. Skýr
verkaskipting sjúkrahúsanna er
nauðsynleg.
Forvarnarstarf
Engir yrðu sælli en starfsfólk
heilbrigðisþjónustunnar ef hægt
Sigrún Knútsdóttir
Nýtt útbob
ríkisvíxla
mi&vikudaginn 31. janúar
Ríkisvíxlar til
3, 6 og 12 mánaba,
3. fl. 1996
Útgáfudagur: 2. febrúar 1996
Lánstími: 3, 6 og 12 mánuðir
Gjalddagar: 3. maí 1996, 2. ágúst 1996, 7. febrúar 1997
Einingar bréfa: 500.000, 1.000.000, 10.000.000,
50.000.000, 100.000.000 kr.
Skráning: Veröa skráðir á Verðbréfaþingi íslands
Viðskiptavaki: Seðlabanki íslands
Sölufyrirkomulag:
Ríkisvíxlarnir verða seldir með tilboðsfyrirkomulagi. Öllum er heimilt
að bjóða í ríkisvíxla að því tilskyldu að lágmarksfjárhæð tilboðsins sé ekki lægri
en 20 milljónir.
Öðrum aðilum eabönkum, sparisjóðum, fjárfestingalánasjóðum,
verðbréfafyrirtækjum, verðbréfasjóðum, lífeyrissjóðum og tryggingafélögum
er heimilt í eigin nafni, að gera tilboð í meðalverö samþykktra tilboða,
að lágmarki 1 milljón króna.
Öll tilboð í ríkisvíxla þurfa að hafa borist Lánasýslu ríkisins fyrir
kl. 14:00 í dag, miðvikudaginn 31. janúar. Útboðsskilmálar, önnur tilboðsgögn
og allar nánari upplýsingar eru veittar hjá Lánasýslú ríkisins, Hverfisgötu 6,
í síma 562 4070.
LANASYSLA RIKISINS
Hverfisgötu 6, 2. hæð, 150 Reykjavík, sími 562 4070.
væri að skera niður kostnað í heil-
brigðisþjónustunni - að hægt væri
að skera niður sjúkdóma og slys.
Ef mögulegt væri að ákveða fyrir-
fram ijölda þeirra sem þurfa á heil-
brigðisþjónustu að halda á hveijum
tíma væri gulltryggt að sjúkrahúsin
í Reykjavík næðu að halda kostnaði
innan fyrirfram ákveðins fjárlaga-
ramma. Heilbrigðisþjónustan er
bara ekki svo einföld og sjúkdómar
og slys gera sjaldnast boð á undan
sér.
Nokkuð hefur þó þokast í rétta
átt við að draga úr afleiðingum
ýmissa sjúkdóma og fækka slysum.
Öflugt forvarnarstarf og heilsuefl-
ing er mjög mikilvæg til að ná ár-
angri í þessum efnum en þó verður
aldrei hægt að koma alveg í veg
fyrir sjúkdóma og slys hvað sem
öliu forvarnarstarfi líður. Fjár-
magni sem veitt er til forvarnar-
starfa er vel varið. Vissulega er það
svo að. ijárfesting í forvörnum skil-
ar sér oftast ekki fyrr en eftir nokk-
uð langan tíma en flestar Ijárveit-
ingar til heilbrigðismála virðast því
miður taka mið af skammtímasjón-
armiðum.
Raunhæfur sparnaður í
heilbrigðiskerfinu næst,
að mati Sigrúnar
Knútsdóttur, með
öflugri endurhæfingu.
Grensásdeild undir
niðurskurðarhnífinn?
Endurhæfingardeild hefur verið
starfrækt við Borgarspítalann und-
anfarin 23 ár og er deildin væntan-
lega betur þekkt sem Grensásdeild
en þá nafngift hefur hún fengið
vegna staðset:ningar sinnar á Grens-
áshæðinni. Á deildinni er góð að-
staða til endurhæfíngar og þar er
fullkomnasta meðferðarlaug á land-
inu. Mikil áhersla hefur verið lögð
á nauðsyn þess að andrúmsloft á
endurhæfingardeild sé hvetjandi og
hafa rannsóknir sýnt gildi þess fýrir
árangur endurhæfíngarinnar. Það
eru ófáir einstaklingar sem hafa
hlotið endurhæfíngu á deildinni í
þessi 23 ár, einstaklingar sem lent
Yönduð vinnu-
brög'ð á líftrygg-
ingamarkaði
SÉRSTÖK ástæða
er til að þakka Bjarna
Þórðarsyni trygg-
ingastærðfræðingi
fyrir gagnlegar
ábendingar til er-
lendra líftryggingafé-
laga á íslandi, sem
birtust hér í blaðinu
á fímmtudaginn. Þar
með er hafin fagleg
umræða um söfnun-
artryggingar, sem nú
fást aftur hérlendis
eftir alllangt hlé. Þær
eru hins.vegar dijúg-
ur þáttur í trygginga-
vernd einstaklinga og
heimila meðal grann-
þjóða. í breskum blöðum er um þær
fjallað daglega með faglegum at-
hugunum, hagtölum, gagnrýni og
almennum umræðum.
Greinin er öðru fremur áminning
um að gætilega skuli fara með töl-
ur í öllum samanburði og lýsingum
á ávöxtunargetu tryggingasjóða.
Eru það orð í tíma töluð og mættu
fleiri, sem bjóða skylda þjónustu,
taka þau til sín. Það er góð regla
að sýna jafnan allar hliðar vöru eða
þjónustu í senn, þannig að neytahd-
inn hafi ávallt heillega mynd fyrir
augum.
Tvennt er það, sem rekur mig
fram á ritvöllinn í tilefni af þessum
skrifum. Höfundur nefnir aðeins
þau tvö félög, sem gagnrýnd eru.
Þá eru nefnd nokkur atriði, sem
talið er sjálfsagt að neytendur séu
upplýstir um, og lesandinn skilinn
eftir með þá hugmynd að alvarleg
brotalöm sé almennt í kynningu
þeirra, sem bjóða slíkar trygging-
ar. Ég sætti mig við hvorugt og
bendi á eftirfarandi:
anfarin 10 ár. Er FP
þar í efsta sæti.
Friends eiga nú þeg-
ar alistóran hóp trygg-
ingartaka hér á landi
og fer hann ört vax-
andi. En áður en ís-
lenski. markaðurinn
opnaðist tók þetta félag
dijúgan þátt í baráttu
undirritaðs fyrir umbót-
um á frumvarpinu til
laga um vátryggingar-
starfsemi og upplýsti
meðal annars hveiju
þyrfti að breyta til þess
að erlend félög gætu
boðið hér starfsemi
sína. Hafi þeir heila
þökk fyrir.
Það er því rétt og tilhlýðilegt að
félagið njóti athygli til jafns við
önnur og gjaldi þess hvergi að aug-
lýsingar og fréttaflutningur af
starfseminni gefi virtum fagmanni
ekki tilefni til athugasemda.
Til að fyrirbyggja misskilning
skal tekið fram að miðlun mín er
óháð öllum félögum og hefur sam-
skipti við önnur en FP, bæði starf-
andi og enn óskráð á íslandi.
Hafin er fagleg umræða
um söfnunartryggingar,
------>---------------
segir Arni Reynisson,
sem hér fjallar um
tryggingavernd ein-
staklinga og heimila.
Árni Reynisson
„Friends provident“
Upplýsingar til neytenda
„Friends Provident“ er eitt af
elstu og helstu líftryggingarfélög-
um Bretlands, og þar með verald-
ar. Það nýtur virðingar á alþjóða-
vettvangi enda starfar það í 14
löndum.
Hinir þekktu skoðendur líftrygg-
ingarfélaga Woodlock og Knight
gefa því hæstu einkunn í saman-
burði sem tekur til eignastöðu,
ávöxtunar, hagnaðar og þjónustu
(policy administration).
Money Management, tímarit
Financial Times, mælir reglulega
hæstu greiðslur úr aðalsjóði (With
Profit Fund) til tryggingataka und-
Síðari hluti greinar Bjarna lýtur
að nokkrum atriðum, sem hann
telur brýnt að tekið sé á í kynningu
söfnunartrygginga. Við fljótan
lestur mætti ætla að neytendur fái
ekki slíkar upplýsingar hjá íslensk-
um miðlurum. Læt ég því fylgja
hér með stutta lýsingu á þeim
grundvallaratriðum sem lögð eru
fyrir væntanlega tryggingartaka.
Þegar neytendinn hefur kynnt
sér almenna þætti í bæklingi með
íslenskri þýðingu biður hann um
tilboð miðað við aldur, söfnunar-
tíma og fjárhæð. Þá fær hann í
hendur einkalýsingu (illustration)