Morgunblaðið - 27.03.1996, Blaðsíða 1

72 SIÐUR B/C/D
73. TBL. 84. ÁRG.
MIÐVIKUDAGUR 27. MARZ 1996
PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS
Óttinn við kúariðuna á Bretlandseyjum hefur afleiðingar í Noregi
NATO
Ihuga stórfelld-
an niðurskurð
á fé vegna riðu
Ósló. Mor^uilblaðið.
YFIRVOLD dýralækninga í Noregi hafa til athugunar að slátra öllu
sauðfé af Rygjakyni á Hörðalandi og Rogalandi vegna riðuveiki eða
um 100.000 fjár. Ef af verður yrði um að ræða mesta niðurskurð á
sauðfé í norskri sögu en ástæðan er sá ótti, sem gripið hefur um sig
vegna kúariðunnar í Bretlandi. Kemur þetta fram í norska dagblaðinu
Aftenposten í dag.
Riðan kom upp í sauðfé í fyrr-
nefndum héruðum á síðasta áratug
og samkvæmt lista, sem ekki hefur
áður verið birtur, er talið nauðsyn-
legt að skera niður á 400 jörðum.
í umræðunni um kúariðuna hefur
komið fram, að hugsanlega hafi
hún borist úr sauðfé í nautgripi
og hugsanlega þaðan í fólk sem
Creutzfeldt-Jakob-sýki. Norskir
sérfræðingar segjast ekki geta úti-
lokað, að smitefnið, sem veldur
kúariðu, geti smitað fólk, hugsan-
lega í stökkbreyttu formi.
Engin tengsl þekkt
„Ég vil taka það skýrt fram, að
það hefur aldrei verið sýnt fram á
nein tengsl milli riðu í sauðfé og
Creutzfeldt-Jakob-sjúkdómsins en
við erum áhyggjufull og viljum
ekki eiga neitt á hættu,“ sagði
Martha 'J. Ulvund, prófessor við
norska dýralæknaháskólann. Hún
vinnur nú að rannsóknum á því
hvernig erfðir hafa áhrif á það
hvaða dýr sýkjast.
Bjorn Thorson, héraðsdýralækn-
ir á Hörðalandi, í Sogni og Fjörðun-
um, segir að allt að 90% fjárins,
sem hefur sýkst af riðu í Noregi,
séu af Rygjastofni og vill hann
huga að allsheijarniðurskurði á
þessum svæðum. Undir það tekur
starfsbróðir hans, Einar Ikdahl, á
Rogalandi en engin ákvörðun hefur
þó verið tekin enn.
15 millj. kr. á hvern bæ
Riðutilfellum fjölgaði mikið í
Noregi á síðasta ári og þá var grip-
ið til ýmissa ráðstafana til að hindra
samgang sauðfjár á sýktum og
ósýktum svæðum. Samt hefur riðan
haldið áfram að breiðast út og ein-
mitt þess vegna er nú farið að tala
um stórfelldan niðurskurð.
Nú á föstudaginn á að meta
riðufé á bæjum á Hörðalandi og
síðan verður því slátrað og brennt.
Gömul timburhús verða rifin, borið
á ný í malarvegi og malbikað verð-
ur yfir næsta umhverfi Ijárhúsanna.
Að síðustu verður reynt að sótt-
hreinsa afgirta bithaga með eld-
vörpum. Kostnaður við þessar að-
gerðir er rúmlega 15 millj. ísl. kr.
á hvern bæ.
■ Óljóst hvort bann/16
Reuter
KJÖTKAUPMAÐUR í borginni Rennes í Frakklandi tekur skil-
merkilega fram við búðarborðið að hann selji franskt kjöt. Bresk-
um sérfræðingum í dýralækningum mistókst í gær að fá starfs-
bræður sína í fastanefnd ESB um dýralæknisfræði ofan af banni
við útflutningi á bresku nautakjöti.
gagnrýnir
Bosníu-
sljóm
Sarajevo. Reuter.
BOSNÍUSTJÓRN var harðlega
gagnrýnd af Atlantshafsbandalag-
inu (NATO) í gær fyrir að íslamsk-
ir leiguliðar væru enn á hennar
vegum í Bosníu, og væri það ský-
laust brot á ákvæðum Dayton-frið-
arsamkomulagsins.
„Þrátt fyrir yfirlýsingar um hið
gagnstæða er það niðurstaða okk-
ar að erlendar sveitir séu enn í
landinu í trássi við friðarsam-
komulagið. Tímafrestur er löngu
útrunninn og við viljum að þær
séu sendar tafarlaust burt,“ sagði
Mark Van Dyke ofursti í friðar-
gæslusveitum NATO og helsti
talsmaður þeirra í Bosníu.
Alija Izetbegovic forseti Bosníu
gekkst við því á mánudag, að enn
væru í landinu milli 50 og 60 að-
komnir múslimar sem gengið
hefðu til liðs við hersveitir stjórn-
arinnar og tekið þátt í bardögum
í Bosníustríðinu. Fullyrti hann að
herdeildin sem þeir þjónuðu í hefði
verið leyst upp og væru þeir þvi
sem óbreyttir borgarar.
Enn við þjálfun
Van Dyke sagði hins vegar, að
„litlir hópar“ útlendinga væru enn
í Bosníu og talið væri að sumir
þeirra tækju þátt í þjálfun her-
sveita.
Önnur mál sem ekki hafa geng-
ið eftir samkvæmt ákvæðum Day-
ton-samkomulagsins-eru að ólög-
legir vegtálmar lögreglu skjóta
stöðugt upp kolli í landinu og
fangaskipti eru langt á eftir áætl-
un.
Mótmæli
íÓsló
NORÐMENN og Rússar ætla að
stórauka samvinnu í mengunar-
málum og sérstaklega með tilliti
til Petsjenga-nikkelversins og
kjarnorkuúrgangs á Kolaskaga,
skammt frá norsku landa-
mærunum. Samdist um þetta í
heimsókn Borís Jeltsíns, forseta
Rússlands, til Noregs í gær. Um
NATO og áhyggjur Rússa af
stækkun þess í austur sagði
Jeltsín aðeins, að þau mál yrðu
rædd við ráðamenn í bandalag-
inu og Bandaríkjastjórn. Nokk-
ur hópur manna kom saman í
Ósló í gær til að mótmæla komu
Jeltsíns og stríðinu í Tsjetsjníju
o g beitti lögreglan kylfum til
að dreifa mannsöfnuðinum. í
fyrradag var einnig efnt til
mótmæla og þess krafist, að
Alexander Níkítín, fyrrv. for-
ingi í rússneska sjóhernum, yrði
látinn laus. Hann aðstoðaði
norsk umhverfisverndarsamtök
við að afla upplýsinga um kjarn-
orkuúrgang á Kolaskaga en var
handtekinn og sakaður um
njósnir.
Rcuter
Líf færist í kosningabaráttuna í Rússlandi
Jeltsín og Zjúga-
nov sigurvissir
Moskvu. Reuter.
LÍF ER að færast í kosningabarátt-
una í Rússlandi og úr herbúðum
Borís Jeltsíns forseta og Gennadís
Zjúganovs, frambjóðanda komm-
únista, bárust yfirlýsingar um að
sigur myndi nást í fyrstu umferð
kosninganna, sem verða haldnar
16. júní.
Zjúganov sagði við upphaf fyrstu
alvöru kosningaferðar sinnar um
Rússland að hann myndi geta haft
Jeltsín undir í fyrstu umferð kosn-
inganna ef allir vinstri menn sneru
bökum saman.
Sergei Fílatov, einn af stjórnend-
um kosningabaráttu Jeltsíns, sagði
að ljóst væri að vinsældir forsetans
færu vaxandi og hann væri farinn
að draga á Zjúganov, sem til þessa
hefur haft afgerandi forystu sam-
munu ekki ná völdum." í Rússlandi
gilda þær reglur að fái enginn
frambjóðenda meirihluta atkvæða
skuli fara fram önnur umferð milli
þeirra tveggja, sem mest fylgi
fengu í þeirri fyrri. Stjórnmálaskýr-
endur búast flestir við að úrslit
ráðist ekki í fyrstu umferðinni og
að Jeltsín og Zjúganov eigist við í
þeirri síðari.
Samkvæmt skoðanakönnun,
sem stofnunin VTSIOM birti á
sunnudag, hefur Jeltsín sótt örlítið
á. 29% aðspurðra kváðust mundu
kjósa Jeltsín í annarri umferð, en
hann naut 27% stuðnings í febrúar
og 21% í janúar. 37% sögðu að
þeir hygðust styðja Zjúganov, en
hann hafði 39% fylgi í febrúar og
41% í janúar.
Jeltsín
kvæmt skoðanakönnunum.
Fílatov sagði í samtali við frétta-
stofuna Interfax að ekki væri loku
fyrir það skotið að Jeltsín tryggði
sér meira en helming atkvæða 16.
júní.
Jeltsín, sem staddur er í Osló,
var einnig kokhraustur á mánudag
þegar hann sagði: „Kommúnistar