Morgunblaðið - 16.04.1996, Blaðsíða 18

18 ÞRIÐJUDAGUR 16. APRÍL 1996
MORGUNBLAÐIÐ
ERLENT
Loftárásum Israela á Líbanon linnir ekki
Peres styrkist í Israel
og Hizbollah í Líbanon
Beirút. Jerúsalem.
ísraelar réðust í þyrlum og þotum á vígi Hizboilah-hreyfingarinnar
Beirút og víðar í Líbanon í gær og skæruliðar Hizbþllah skutu
eldflaugum á norðurhluta ísraels j ‘
Sprengjum skotið úr israelskum-------------Beirút sijjM Bsaleem
þyrlum á Haret Hreik svæðið i Beii
pyiium d ndiei niein svccui
Sprengju skotið á rafveitu i Bsaleem--------------
............ Miöjaröarhaf
Sprengjur Israela fellu a sjukrahus,-
sem Hizbollah rekur i Nabatiyeh
Orrustuþotur israela skjóta flaugum
á þorpin Mansouri, Bazouriyyeg,
Zibgeen, Hinniiyeh og Yater
skammt frá Týrus
|
r~—J
'g) Damour
LÍBANON
/
Hizbollah-samtökin halda ál
að skjóta flaugum á norður-
hluta Israels
_____áfram
norður-
Hernáms-
ELDAR loguðu í Beirút í gær eft-
ir árásir ísraela á Líbanon fímmta
daginn í röð. Mörg hundruð þús-
und manns hafa yfirgefíð heimili
sín vegna árásanna.
Shimon Peres, forsætisráð-
herra ísraels, nýtur fulls stuðn-
ings heima fyrir til að grípa til
vopna til að svara sprengjuárás-
um Hizbollah-skæruliða á norður-
hluta ísraels. í Líbanon eru ísrael-
ar hins vegar fordæmdir og Hiz-
bollah-hreyfingin, sem áður fyrr
var sökuð um að egna ísraela
með árásum sínum, nýtur nú auk-
ins stuðnings.
Líbanskir embættismenn, sem
opinberlega gagnrýna stefnuskrá
hreyfingarinnar og samskipti
hennar við stjórnvöld í Iran, láta
hafa nafnlaust eftir sér að þeir
styðji tilraunir Hizbollah til að
hrekja ísraela brott frá 15 km
breiðu hernámssvæði í Líbanon,
sem liggur meðfram norðurlanda-
mærum ísraels.
„Völd Hizbollah aukast með
hverri árás [ísraela],“ sagði Rafik
al-Hariri, forsætisráðherra Líban-
o_ns, í París í gær. „Ef hernám
[ísraela] væri ekki til staðar hefði
Hizbollah ekki tilverugrundvöll."
Getur ekki snúist gegn
Hizbollah
Hariri sagði að sá sem snerist
gegn Hizbollah í Líbanon yrði álit-
inn föðurlandssvikari og ætti á
hættu að borgarastyijöld biytist
út á ný í landinu. Nokkrum millj-
örðum dollara hefur verið varið til
uppbyggingar Líbanon eftir
borgarastríðið 1975 til 1990, en
Hariri virðist ætla að kappkosta
að halda þjóðareiningu, þótt upp-
bygging tefjist.
Israelar hafa gert árásir á Líb-
anon í 25 ár, fyrst á Palestínu-
menn og síðar á skæruliða Hiz-
bollah, og valdið miklu tjóni. Þeir
segja að tilgangur árásarinnar nú
sé að þvinga stjórnvöld í Líbanon
til að grípa til aðgerða gegn Hiz-
bollah vegna árása á ísrael.
í Líbanon segja menn hins veg-
ar að árásirnar bitni á óbreyttum
borgurum, en Hizbollah-hreyfing-
in sé í felum og sleppi ósködduð.
Myndir af árás ísraela á merktan
sjúkrabíl á laugardag, sem leiddi
til þess að tvær konur og fjórar
stúlkur létu lífið, hafa verið sem
olía á eld. Myndirnar hafa verið
sýndar um allan heim.
Vestrænn _ stjórnarerindreki
kvaðst telja að ísraelar hefðu að-
eins hitt eitt vígi Hizbollah í árás-
unum.
Þaggað niður í pólitískum
andstæðingum
Shimon Peres hefur hins vegar
ekki áhyggjur af því um sinn
hvaða árángur árásirnar bera.
Peres hefur löngum verið mjög í
mun að sýna ísraelum að hann sé
harður í horn að taka, maður frið-
ar erlendis, en öryggis heima fyrir.
ísraelar ganga til kosninga 29.
maí og með árásunum hefur Peres
þaggað niður í Benjamin Netanya-
hu og andstæðingum sínum í
Likud-bandalaginu. Á meðan sést
Peres í skotheldu vesti ráðfæra sig
við herforingja.
Hann vísar því á bug að hann
fórni mannslífum í pólitískum til-
gangi, en ísraelskir stjórnmála-
skýrendur benda á að ávinningur
hans sé ekki síst pólitískur.
Slysið í Dusseldorf
Starfs-
menn
ákærðir?
Diisseldorf. Reuter.
YFIRMENN flugvallarins í Diissel-
dorf sögðu í gær að alls óvíst væri
hvenær hægt yrði að opna farþega-
sali flugstöðvai’innar en þar fórust
16 manns í eldsvoða í liðinni viku.
Rannsóknarmenn kanna nú hvort
rétt sé að ákæra starfsmenn fyrir
glæpsamlega vanrækslu ei- valdið
hafi slysinu.
Talið er að logsuðumenn hafi farið
óvarlega og neisti úr tækjum þeirra
valdið eldsvoðanum. Mikil skelfing
og ringuireið einkenndi viðbrögð
starfsmanna, að sögn sjónaivotta.
Einnig virðist sem segulbandsupp-
töku með leiðbeiningum til fólks um
að fara niður á næstu hæð fyrir neð-
an hafi óvart verið varpað um hátal-
arakerfið, ef til vill vegna þess að
eldurinn h.afi valdið bilunum í raf-
kerfinu. Afleiðingin varð sú að marg-
ir farþegar fóru niður og lentu þar
í eldinum. Upptökuna á að nota þeg-
ar yfirgefa þarf alla stöðina í snatri.
Fimm fundust að sögn tímaritsins
Dev Spiegel látnir t lyftu á leið niður
en flest fórnarlömbin létust af völd-
um eitraðra gastegunda sem eldurinn
leysir úr læðingi.
Talsmaður alþjóðasambands flug-
stöðva í Genf sagði í viðtali við Inter-
national Herald Tribune að skipulag
og öryggi stöðvanna væri ekki á
höndum sambandsins. Það annaðist
eingöngu ráðgjöf en löggjöf hvers
ríkis réði öryggisstöðlum. Breskur
prófessor, Ed Galea, segir að örfá
verktakafyrirtæki reisi flestar flug-
stöðvar í heiminum og beitt séu sömu
viðmiðunum og vinnureglum. Sé því
ástæða til að óttast að slys á borð
við atburðinn í Dússeldorf geti orðið
víðar.
Veronafundur ESB-fjármálaraðherra
Þrýst á um aðild Breta
að gengissamstarfinu
Vcrona. The Daily Telcgraph.
BRETUM voru settir úrslitakostir
á fundi fjármálaráðherra Evrópu-
sambandsins í Verona á Ítalíu um
helgina. Var þess krafíst að þeir
tækju að nýju þátt í Gengissam-
starfí Evrópu (ERM) í breyttri
mynd fyrir áramót, ella ættu þeir
enga möguleika á aðild að Efna-
hags- og myntbandalagi Evrópu
(EMU) árið 1999.
Fjármálaráðherrarnir ræddu á
fundinum skilyrði Maastricht-sátt-
málans fyrir þátttöku í EMU og
lögðu Þjóðveijar og Frakkar til að
öll ESB-ríki tækju þátt í ERM að
nýju þegar í stað. Bretar hættu
þátttöku í ERM árið 1992.
John Major, forsætisráðherra
Bretlands, hefur haldið þeim mögu-
leika opnum að Bretar gerist aðilar
að EMU þegar að því kemur. Hann
hefur hins vegar í þinginu útilokað
þátttöku í ERM á ný.
Lokafrestur 2002?
Jacques Santer, forseti fram-
kvæmdastjórnar Evrópusambands-
ins, lagði á Veronafundinum einnig
til að lokafresturinn fyrir þátttöku
í EMU myndi renna út árið 2002.
Fyrir fundinn óttuðust Bretar að
reynt yrði að þröngva aðildarríkjum
til þátttöku í ERM á ný til að koma
í veg fyrir að ríki utan EMU beittu
gengisfellingum til að tryggja sam-
keppnisstöðu sína gagnvart ríkjum
innan EMU.
Eftir fundinn tók Kenneth
Clarke, fjármálaráðherra Bret-
lands, það fram að ekki væri laga-
Reuter
JACQUES Santer, forseti
framkvæmdastjórnar ESB, og
Theo Waigel, fjármálaráð-
herra Þýzkalands, á fundin-
um í Verona.
lega hægt að þvinga aðildarríki til
ERM-aðildar. „Ég skýrði það út að
ekki væru neinar líkur á því að
[Bretar] tækju þátt í ERM-sam-
starfinu á ný í fyrirsjáanlegri fram-
tíð,“ sagði Clarke.
Fulltrúar Frakklands og Þýska-
lands, með stuðningi Benelux-ríkj-
anna, Austurríkis og framkvæmda-
stjórnarinnar bentu hins vegar á
það skilyrði Maastricht að tveggja
ára aðild að ERM væri forsenda
aðildar að EMU. Var Bretlandi og
öðrum ríkjum hótað fjárhagslegum
refsingum ef gjaldmiðlar þeirra
væru látnir síga gagnvart evróinu,
hinni sameiginlegu mynt ESB, eftir
að hún hefur verið tekin upp. Var
slík tillaga borin upp af Frökkum
og hlaut hún stuðning Theo Waig-
els, fjármálaráðherra Þýskalands.
Óljóst orðalag
Bretar færa hins vegar rök fyrir
því að orðalag þessarar greinar
Maastricht-sáttmálans sé óljóst og
að munur sé á enskri, franskri og
þýskri útgáfu sáttmálans.
Eddie George, seðlabankastjóri
Bretlands, tók undir rök Clarkes,
og sagði það fáránlegt að útiloka
ríki, sem uppfyllti allar kröfur varð-
andi stöðugleika, einungis vegna
þess að það hefði ekki átt formlega
aðild að ERM í tvö ár.
í Verona voru einnig ræddar til-
lögur um að auka völd fram-
kvæmdastjórnarinnar varðandi rík-
isfjármál aðildarríkja. Vill fram-
kvæmdastjórnin fá völd til að yfir-
fara fjárlög einstakra ríkja og hafa
eftirlit með opinberum skuldum.
Hún hefur hug á að það verði lög-
fest að ef fjárlagahalli fari yfir 3%
verði sjálfkrafa að hækka skatta
eða skera niður útgjöld.
Tákn ríkja sett á
evró-myntina
Verona, Flayosc, London. Reuter.
FJARMALARAÐHERRAR aðild-
arríkja Evrópusambandsins sam-
þykktu á fundi sínum í Verona
um helgina að heimila ríkjum,
sem taka upp hina sameiginlegu
Evrópumynt, evró, að setja eigin
tákn á bakhlið myntarinnar.
Þetta þýðir til dæmis að konung-
dæmin sjö, sem eiga aðild að
ESB, geta haldið áfram að slá
andlitsmyndir konunga og
drottninga á mynt sína
Kenneth Clarke, fjármálaráð-
herra Bretlands, skýrði frétta-
mönnum frá því að „ef Bretar
taka upp sameiginlegu myntina,
mun höfuð drottningarinnar
verða öðrum megin á evró-mynt-
inni.“
Yves-Thibault de Silguy sagði
jafnframt frá því að evró-eining-
unni yrði skipt niður í hundraðs-
hluta, sem yrðu kallaðir sent.
Jafnframt hefur verið ákveðið
að haldin verði alþjóðleg sam-
keppni um útlit evró-myntar og
-seðla. Víða í Evrópusambandinu
hafa menn hins vegar þjófstartað
og eru farnir að nota evróið,
þótt það hafi enn ekki tekið gildi.
Myndin er tekin á markaðnum í
þorpinu Flayosc í Suður-Frakk-
landi, en þar eru óopinberir evró-
seðlar nú í gildi í eina viku. Eitt
evró jafngildir sjö frönkum og
er verðið tilgreint í báðum
gjaldmiðlum hjá þessum osta-
bónda. Þá hafa héraðsstjórnvöld
á Wight-eyju undan suðurströnd
Bretlands látið slá evró-mynt,
sem gildir á upplýsingastöðvum
fyrir ferðamenn og í ýmsum
verzlunum á eynni. Hvert evró
er tveggja punda virði. Fjórar
mismunandi útgáfur hafa verið
slegnar, væntanlega til að þókn-
ast myntsöfnurum. Á framhlið-
inni er skjaldarmerki eyjarinnar,
en á bakhliðinni myndir af lands-
lagi og bæjum á Wight.