Morgunblaðið - 18.04.1996, Blaðsíða 45

MORGUNBLAÐIÐ
MINIUINGAR
FIMMTUDAGUR 18. APRÍL 1996 45
ÓLÖF
INDRIÐADÓTTIR
+ Ólöf Indriða-
dóttir fæddist
á Ytra-Fjalli í Að-
aldal 6. maí 1900.
Hún andaðist á
Fjórðungssjúkra-
húsinu á Akureyri
14. mars sl. For-
eldrar hennar
voru: Indriði Þor-
kelsson, f. 20. okt.
1869, d. 7. jan.
1943, og Kristín
Sigurlaug Frið-
laugsdóttir, f. 16.
júlí 1875, d. 28.
mars 1955, er
bjuggu á Fjaíli í Aðaldal. Ólöf
átti 10 systkini, þau voru Ket-
ill á Fjalli, f. 1896, d. 1971,
Þrándur á Aðalbóli, f. 1897,
d. 1978, Högni á Syðra-Fjalli,
f. 1903, d. 1989, Úlfur á Héð-
inshöfða, f. 1904, d. 1996 og
Óttar, f. 1920, d. 1994, bjó
yfir 30 ár í Bandaríkjunum.
Tvö systkini dóu ung. Á lífi
eru nú Hólmfríður, f. 1906,
áður búsett á Skjaldfönn en
nú á ísafirði, Indriði, f. 1908,
áður búsettur í Reykjavík, en
nú á Húsavík, og Sólveig áður
búsett á Syðri-Brekkum en
nú á Húsavík. Ólöf giftist 16.
maí 1935 Þorgeir
Jakobssyni frá
Haga í Aðaldal, f.
6. apríl 1902, d. 19.
mars 1983. Þor-
geir og Ólöf
byggðu nýbýlið
Brúar við Laxá
1931 og bjuggu
þar til 1965 að þau
fluttu til Akur-
eyrar. Einkadóttir
þeirra er Kristín,
f. 1939, búsett á
Akureyri. Maður
hennar er Páll
Rist. Sonur Krist-
ínar f. hjónaband er Þorgeir
Jóhannesson, f. 1961, kona
hans er Ragnheiður Sigfús-
dóttir og eiga þau þrjár dæt-
ur. Börn Kristínar og Páls eru
Margrét, f. 1966, maður henn-
ar er Friðrik Stefánsson og
eiga þau eina dóttur, Vil-
hjálmur, f. 1968, og Ólöf, f.
1972. Fóstursonur Ölafar og
Þorgeirs var Björn Karlsson,
f. 1943, kona hans er Birna
Björnsdóttir og eiga þau 4
börn.
Útför Ólafar fór fram í kyrr-
þey frá Akureyrarkirkju hinn
21. mars sl.
Þar sem fyrst ég aldur 61,
átti- glaðar stundir.
í lágum bæ á háum hól
hnjúknum bratta undir.
(K.I.)
Um miðjan mars rís sólin rétt
sunnan við Lambafjöll, kastar
geislum sínum yfir Aðaldal og roð-
ar hvítbrydduð Kinnarfjöll og
Fjallshnjúk. Hvammsheiðin og
Reykjafjall hvíla í dimmbláum
skugga. Frá Ytra-Fjalli að sjá fær
Geitafellshnjúkur ásamt nágrönn-
um sínum Þorgerðarfjalli og Múla-
heiði einnig sína geislaskör og
fyrr en varir er allt baðað í björtu
skini sólar. Einstök veðurblíða
hefur einkennt þann marsmánuð
sem nú er að telja af sér. í Aðald-
al líkt og annarsstaðar á landinu
er snjór aðeins í hæstu fjöllum og
á láglendi leika framanvötnin
kringum tún og á Fjallsengjum í
tærum lækjum og spegilskyggðum
vatnsflötum.
Oft hafði þessa fegurð og aðra
fjölbreytni náttúrunnar borið fyrir
augu Ólafar föðursystur minnar
sem var borin og bamfædd á Fjalli
og átti þar ætíð sterkar rætur og
bar hlýjan hug til síns gamla
bemskuheimilis sem einnig var
mitt, þó áratugir skildu okkur að.
Hún bjó á Brúum er standa norðan
í Þorgerðarfjalli, neðst á vestur-
barmi Laxárgljúfurs, og þaðan er
hið fegursta útsýni yfir Aðaldal og
til Kinnarfjalla. Sem bam horfði
ég með hrifningu á bæ frænku
minnar baðaðan í kvöldsólarskini
löngu eftir að Ytra-Fjall var horfið
í náttskuggann af Fjallshnjúk og
mér voru sem ævintýri fyrstu kom-
ur í Brúar og allar heimsóknir og
dvalir góðar og Ijúfar.
Formáli
minningar-
greina
ÆSKILEGT er að minningar-
greinum fylgi á sérblaði upplýs-
ingar um hvar og hvenær sá,
sem fjallað er um, er fæddur,
hvar og hvenær dáinn, um for-
eldra hans, systkini, maka, og
böm, skólagöngu og störf og
loks hvaðan útför hans fer fram.
Ætlast er til að þessar upplýs-
ingar komi aðeins fram í formál-
anum, sem er feitletraður, en
ekki í greinunum sjálfum.
Ólöf var mikil myndar- og dugn-
aðarkona. Kappsöm og velvirk í
hveiju því er hún tók sér fyrir
hendur. Hún hafði gaman af að
reyna eitthvað nýtt í matreiðslu
og bakstri og gerði það óhikað, las
sér til í dönskum blöðum og bókum
en hún var ágætlega fær í dönsku.
Námskeið er hún hafði sótt í vefn-
aði, garðyrkju og saumum nýttust
henni vel og handavinna hennar
var bæði mikil og vönduð enda
sást hún aldrei sitja auðum hönd-
um. Hún óf, saumaði út, heklaði
og pijónaði, enda sýndi heimilið
þess glögg merki hve húsmóðirin
lét sér annt um að_ prýða það og
fegra. Skólaganga Ólafar var samt
ekki önnur en barnaskólafræðsla
og svo námskeiðin sem ég minnist
á en móðir hennar Kristín Frið-
laugsdóttir hafði dvalið á kvenna-
skólanum á Ytri-Ey og átti því
létt með að miðla til elstu dóttur-
innar af þekkingu sinni. Svo var
Ólöf á Kristnesi sem aðstoð-
arstúlka hjá Ásu Jóhannesdóttur
frænku sinni frá Syðra-Fjalli sem
var ráðskona þar og í vist á Bessa-
stöðum hjá Elínu Vigfúsdóttur og
Jóni Þorbergssyni árið 1926. Ólöf
var ekki heilsusterk í æsku. Kíg-
hósti er kom á heimilið á Ytra-
Fjalli gekk mjög nærri henni, þá
smábarni. Þá voru erfiðir dagar á
Ytra-Fjalli því afi minn og amma
misstu þá lítinn dreng, Högna, en
dóttirin lifði þó tvísýnt væri og
átti 95 ár fyrir höndum.
Ólöf frænka var mikil rækt-
unarkona og unni öllum gróðri af
heilum hug. Riddarastjörnur for-
kunnarfagrar og ilmandi rósir
skörtuðu þar í gluggum og þar sá
ég fyrst begóníur og gloxeníur.
Skrúðgarðurinn á Brúum var sá
stærsti og fjölbreyttasti í allri
sveitinni og þó víðar væri leitað.
Hún 61 sjálf upp sumarblóm sín
og matjurtir og var ósínk á plönt-
ur og afleggjara til þeirra sem hún
fann áhuga hjá. Bæði höfðu hjón-
in mikinn áhuga á skógrækt og
settu upp girðingu á Brúum. Það
voru mörg handtökin sem fjöl-
skyldan átti í þessum unaðsreitum
og nú gnæfa þarna margra metra
há og glæsileg tré. Verðugur og
fagur minnisvarði.
Að heyskap^ gekk Ólöf af mikl-
um dugnaði. Ég á mynd af henni
með hrífu í hendi, þá kominni yfir
nírætt. Þar er hún að kenna Reg-
ínu langömmubarni sínu rétt
handtök við rakstur og úr svip
beggja skín vinnugleðin.
Þorgeir og Ólöf höfðu ekki stórt
bú en snoturt og gagnsamt. Þor-
geiri lék allt í höndum, góður smið-
ur og rafvirki. Ákaflega hjálpsamur
og vildi hvers manns vanda leysa.
Því áttu vel við erindi föður míns
við brottför þeirra frá Brúum 1965:
Þorgeir bjó sig frá Brúum,
brúnirnar úði fal.
Þoka í Þorgerðarfjalli,
þungt yfír Aðaldal.
Leitar nú enginn lengur
liðsinnis á þeim stað.
Horfínn er dáðadrengur,
dimmir og syrtir að.
Þess er vert að minnast og
geyma að á tímum kreppu og
ýmiskonar þrenginga stofnuðu
bændur í Aðaldal ijómabú. Því var
fenginn staður á Brúum, á neðri
hæð íbúðarhússins. Þorgeir virkj-
aði smákvísl í Laxárgljúfrum og
þannig fékkst rafmagn til að knýja
vinnsluvélarnar. - Rjómabúið var
starfrækt í 13 ár og að sjálfsögðu
var ijómabússtýran inni á heimil-
inu og efalaust gestanauð því
ijóminn var fluttur á hestakerrum
og sleðum áður en bíll var fenginn
til flutninga.
Ólöf frænka var mjög trygglynd
og umhyggjusöm sínum vinum og
frændum, greiðug og stórtæk þeg-
ar henni bauð svo við að horfa.
Jólaboðin á Brúum þar sem frænd-
fólkið á Fjöllunum ytra og syðra
og Aðalbóli kom saman voru ein-
stök að öllu leyti. Þar eru fyrstu
minningar mínar um Brúaheimilið.
Rafmagnsljósin sem lýstu þar upp
hýbýli voru svo merkileg í mínum
augum enda eini bærinn í sveitinni
er var rafvæddur. __ Bíll kom
snemma í Brúar og Ólöf og Þor-
geir voru óspör að bjóða frænd-
fólki í ferðalög, jafnt því eldra sem
yngra. Þau ferðuðust talsvert um
landið og fóru einnig í bændaferð
til Norðurlanda og til Amen'ku í
heimsókn til Óttars bróður Ólafar
og Louise konu hans. Ólöf var fjöl-
skyldunni á Ytra-Fjalli góð og
elskuleg frænka sem vildi allt fyr-
ir okkur gera og veg okkar sem
mestan. Vinátta hennar og móður
minnar Jóhönnu Björnsdóttur stóð
föstum fótum í rúm 60 ár og ég
flyt þakklæti hennar nú að leiðar-
lokum. Ég sá Ólöfu síðast í enduð-
um nóvember síðastliðnum. Enn
var hún með bók í hönd en nál
og garn sagðist hún vera búin að
leggja á hilluna. Hún spurði mig
eftir nýrri bók, hvort ég hefði les-
ið hana en hún las mjög mikið
alla ævi og fylgdist vel með hveiju
því sem efst var á baugi. Myndaði
sér eigin skoðanir sem hún stóð
fast á, hvarflaði hvergi frá og lét
óhikað í ljós. Að gröf hennar í
Akureyrarkirkjugarði sendum við
systkinin frá Fjalli hlýjar kveðjur
og þakkir. Einnig innilegar kveðj-
ur til Kristínar dóttur hennar sem
annaðist móður sína af einstakri
alúð og nákvæmni á heimili sínu
en þar dvaldi Ólöf uns hún fór á
sjúkrahús þremur vikum fyrir
andlát sitt.
Sumardvalarbörn voru oft á
Brúum. Þar á meðal kom 7 ára
drengur, Björn Karlsson, til Þor-
geirs og Ólafar. Atvikin höguðu
því svo að hann var á Brúum til
17 ára aldurs að hann hóf nám
og er óhætt að segja að þau hjón-
in voru honum sem eigin syni.
Indriði Þorkelsson faðir Ólafar
orti og flutti kvæði við skírn henn-
ar fyrir 95 árum. Kvæðið heitir
„Móðurnafnið“ en Ólöf bar heiti
ömmu sinnar. Þar í er þetta erindi:
Og dóttir mín, bamið sem bera skal nú
þitt blessaða, ættgenga heiti.
Að geti hún það afhent svo elskað sem þú,
það óska ég hamingjan veiti.
Ólöf frá Brúum afhenti nafn
sitt með sóma og von mín og vissa
er sú að afkomendur hennar geti
það einnig þegar þar að kemur.
Einskis myndi hún óska frekar.
Far nú vel, frænka mín góð,
„meira að starfa guðs um geim“.
Ása Ketilsdóttir frá Fjalli.
MARGRET
SIGRÍÐUR
EYJÓLFSDÓTTIR
+ Margrét Sigríð-
ur Eyjólfsdótt-
ir, Skólavöllum 14,
Selfossi, áður hús-
freyja að Læk í
Holtum, fæddist 3.
október 1903 að
Ölvaldsstöðum í
Borgarlireppi. Hún
lést 31. mars síðast-
liðinn. Sigríður
giftist 12.12. 1929
Sigfúsi Davíðssyni,
f. 13.2. 1903 að
Kalmanstungu í
Hvítársíðu, d. 8.3.
1985. Þau hófu bú-
skap að Læk í Holtum, Rang-
árvallasýslu árið 1932.
Börn þeirra eru: Sigurður,
f. 17.4. 1924, kvæntur Vigdísi
Magnúsdóttur, þau eiga 6 börn.
Eygló, f. 28.7. 1930, gift Hall-
dóri Þorkelssyni, þau eiga 2
dætur. Davíð, f. 11.11. 1936,
kvæntur Hlín
Magnúsdóttur, þau
eiga 4 börn. Dóra,
f. 20.5. 1938, gift
Karli Steinbergs-
syni, þau eiga 3
börn. Ólafur, f.
20.5. 1938, kvænt-
ur Hólmfríði Hjart-
ardóttur, þau eiga
4 börn. Pálmi, f.
1.12. 1945, kvænt-
ur Vigdísi Guð-
mundsdóttur, þau
eiga 4 börn. Auk
barna sinna ólu
Sigfús og Margrét
upp 2 börn. Erlu Björgvinsdótt-
ur, f. 19.8. 1946. Hún á eina
dóttur og Sigmund Eggerts-
son, f. 1.4. 1951, d. í janúar
1993.
Útför Margrétar Sigríðar
fór fram frá Hagakirkju í Holt-
um 6. apríl síðastliðinn.
Þá ert þú farin í ferðina löngu,
elsku amma mín, og mikið er erf-
itt að kveðja. Þú varst orðin svq
veik undir það síðasta og þó við
vissum að hveiju stefndi er alltaf
erfitt að sætta sig við ástvina-
missi. Þú vildir öllum svo vel og
varst ein af þeim sem alltaf voru
að gefa. Þér þótti ekkert gleði-
legra en að fá fréttir af fólkinu
þínu og vita að allt gengi vel. Þú
fylgdist vel með eins lengi og þú
gast, spurðir sífellt frétta og þegar
yngstu börnin í fjölskyldunni komu
í heimsókn var brosið þitt blíða
alltfif á sínum stað.
Hugur okkar sem skrifum þess-
ar línur leitar aftur til áranna í
sveitinni hjá þér og afa. Þar dvöld-
um við mörg sumur og yfir marg-
ar stórhátíðir langt fram á ungl-
ingsár. Við lærðum margt af þér
og oft fengum við að hlusta á þig
segja frá bernsku þinni sem ekki
alltaf var blíð. Þú varst farin ung
frá foreldrum þínum eins og al-
gengt var á þeim tíma. Þú taldir
þig samt lánsama og hafa dvalið
hjá góðu fólki. Þar fékkst þú
kennslu með heimasætunni á bæn-
um og lærðir m.a. að sauma sem
kom sér vel þegar lífsbaráttan
hófst fyrir alvöru. Þú talaðir líka
alltáf um Borgarfjörðinn og Mýr-
arnar sem yndislega staði.
Þú varst mikil hannyrðakona.
Alveg frábær við saumavélina,
þaðan runnu stykkin stór og smá.
Þú hefur eflaust saumað á okkur
barnabörnin flestöll og svo síðar á
barnabarna- og barnabarnabarna-
börn. Ekki má svo gleyma hekluðu
lopateppunum sem mörg okkar
eiga og hafa hlýjað okkur. Nú eru
þetta gersemar sem við pössum
vel.
Elsku amma mín, það er svo
margt sem kemur upp í hugann
og af mörgu að taka. Okkur detta
t.d. í hug kvenfélagstúrarnir sem
við fórum með þér í á sumrin
ásamt fleiri konum og börnum og
svo útreiðartúrarnir sem við þijár
fórum í á hveiju sumri. Þeir tóku
heilan dag og alltaf var ferðinni
heitið að ákveðnum bæ, þar var
svo stoppað lengi og þegar degi
tók að halla fórum við að tygja
okkur heim.
Þú varst aldamótabarn og barst
þess merki. Engu mátti henda,
allt varð að nota enda var ýmis-
legt til á heimilinu. Þú varst líka
nýjungagjörn og mikið fyrir heim-
ilistæki. Ekki varst þú í vandræð-
um með að nota örbylgjuofninn
og þegar þú varst komin langt á
níræðisaldurinn og þið Gudda bara
orðnar tvær á Selfossi dreifst þú
í því að fá þér uppþvottavél.
Ástæðan var sú að þér fannst þið
ekki sjá nógu vel til að vaska al-
mennilega upp.
Þið hélduð heimili systurnar
með lítilli hjálp til ársins 1994.
Árið áður varðst þú 90 ára og það
var haldin afmælisveisla þér til
heiðurs á Laugalandi. Þú varst svo
fíri í íslenska búningnum þínum.
Við komum saman fjölskyldan og
vinir til að gleðjast með þér og
haldnar voru ræður. Mér eru minn-
isstæð orðin hans Hjalta í Raft-
holti til þín, þau báru því vitni hve
hlýtt var á milli heimilanna.
Síðustu árin varstu svo á Sól-
vangi í Hafnarfirði. Þangað lá leið-
in okkar oft til þín.
Elsku amma, okkur finnst fara
vel á því að Ömmuljóð Jóhannesar •
úr Kötlum verði síðustu orðin okk-
ar til þín um leið og við þökkum
þér fyrir allt og erum svo glaðar
með að hafa fengið að hafa þig
svona lengi hjá okkur.
Lítill drengur lófa strýkur
létt um vota móðurkinn,
- augun spyrja eins og myrkvuð
ótta og grun í fyrsta sinn:
Hvar er amma, hvar er amma,
hún sem gaf mér brosið sitt
yndislega og alltaf skildi
ófullkomna hjalið mitt?
Lítill sveinn á leyndardómum
lífs og dauða kann ei skil:
hann vill bara eins og áður
ömmu sinnar komast til,
hann vill fá að hjúfra sig að ■
hennar bijósti sætt og rótt.
Amma er dáin - amma finnur
augasteininn sinn í nótt.
Lítill drenpr leggst á koddann
- lokar sinni þreyttu brá
uns í draumi er hann staddur
ömmu sinni góðu hjá.
Amma brosir - amma kyssir
undurblítt á kollinn hans.
Breiðist ást af öðrum heimi
yfir beð hins litla manns.
(Jóhannes úr Kötlum)
Ragnheiður og Margrét.
ERFIDRYKKJUR
Næg bílastæði

P E R L A N sími 562 0200
-kjarnimálsins!