Morgunblaðið - 20.04.1996, Blaðsíða 40

40 LAUGARDAGUR 20. APRlL 1996
MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ
SALÓME
GÍSLADÓTTIR
+ Salóme Gísla-
dóttir fæddist í
Vestmannaeyjum
13. apríl 1913. Hún
lést á Sjúkrahúsi
Reykjavíkur 12.
apríl síðastliðinn.
Foreldrar hennar
voru Gísli Jónsson,
útvegsbóndi í Vest-
mannaeyjum, og
Guðný Einarsdótt-
ir, ættuð frá Arnar-
hóli i Landeyjum.
Systkini Salóme
sem upp komust
voru fjögur: Svava,
f. 11.1. 1911, Óskar Magnús, f.
25.6.1915, d. 28.2.1991, Kristín
Þyrí, f. 10.11.1925, d. 1.5.1992,
og Einar Jóhannes, f. 31.1.
1923.
Hinn 30. desember giftist
Salóme Vigfúsi Jónssyni vél-
smiðameistara, f. 11.4. 1913,
d. 22. des. 1970.
Foreldrar hans
voru Jón Jónsson
bóndi á Seljavöllum
Austur-Eyjafjöllum
og kona hans Sig-
ríður Magnúsdótt-
ir. Salóme og Vig-
fús eignuðust einn
son, Gísla, f. 16.5.
1951, maki Sigríð-
ur Níelsdóttir og
eiga þau þrjú börn.
Auk þess ólu þau
upp systurdóttur
Vigfúsar, Huldu, f.
30.11. 1937, gift
Agústi Hreggviðssyni og eiga
þau sex börn.
Salóme bjó i Vestmannaeyj-
um fram að gosi 1973 en eftir
það í Reykjavík. Útför hennar
fer fram frá Landakirkju í dag
og hefst athöfnin klukkan 14.
Það mun hafa verið haustið 1954
sem faðir minn bað mig að drepa á
dyr á Heiðarvegi 41 í Vestmannaeyj-
um. Kona opnaði dyrnar og sagði
“ með glettnisfullri rödd: „Ertu kom-
inn, Mangi minn, með drenginn
þinn?“ Þarna kynntist ég fyrst
Salóme föðursystur minni eða Saió
eins og hún var alltaf kölluð.
Frá þessari stund urðum við vinir.
Afrakstur sannrar vináttu svipar
til uppskeru og sáningar. Fyrst er
hinu ósýnilega fræi vináttunnar sáð.
í fyllingu tímans birtist sprotinn sem
síðan verður að tré með gildum
stofni og greinum sem kvíslast til
allra átta.
-*►, Þannig þroskaðist vinátta okkar
Saló. Vináttan leiddi af sé vináttu
við eiginmann hennar heitinn, Vig-
fús Jónsson og son þeirra Gísla og
í fyllingu tímans fjölskyldu Gísla og
minnar fjölskyldu.
Ég man aldrei til þess að skuggi
hafi nokkru sinni fallið á vináttu
okkar.
Saló var ákaflega lífsglöð mann-
eskja. Hún var búin þeim einstæðu
hæfileikum að geta sett sig í spor
fólks á sekúndubroti og skipti ald-
ursmunur engu máli. Hún var félagi
okkar strákanna í þess orðs fyllstu
merkingu.
Það var alveg sama hvað við
strákarnir brölluðum, hvort sem það
_jú voru kofabyggingar æskuáranna,
bakpokaflakk um náttúru íslands á
unglingsárunum eða heitar umræður
manndómsáranna um pólitík - alltaf
skildi Saló væntingar okkar og
þankagang.
Þessir mannkostir gerðu það að
verkum að hún átti auðvelt með að
tala við okkur á því máli sem við
skildum og beina atorku okkar inn
Erfidrykkjur
Kiwanishúsið,
Engjateigi 11 (
s. 5884460
!
Erfidrykkjur
Glæsilegt kaffihlaðborð
og hlýleg salarkynni.
Góð þjónusta.
HOTEL
REYKJAVÍK
Sigtúni 38.
Upplýsingar í símum 568 9000 og 588 3550
á skynsamlegar brautir - okkur til
góðs.
Saló sagði oft við mig að lífið
hefði farið vel með hana og það er
satt. Hún eignaðist mikinn ágætis-
mann, Vigfús Jónsson frá Seljavöll-
um undir Eyjafjöllum. Saman mynd-
uðu þau Saló og Vigfús hlýlegt og
fagurt heimili sem ég minnist ávallt
með gleði, þangað var ég alltaf vel-
kominn.
Ævidagar Saló frænku minnar
voru ekki allir dans á rósum. Hún
fékk sinn skammt af sorg og mæðu
eins og hver annar. í desember 1970
missti hún eiginmann sinn, Vigfús
Jónsson. Þegar eldgosið braust út í
Heimaey í janúar 1973, flutti Saló
búferlum til Reykjavíkur ásamt öldr-
uðum föður sínum, Gísla Jónssyni
frá Arnarhóli, sem var í umsjón
hennar.
Síðustu æviárin bjó Saló í Skip-
holti 50 og þangað lá leið mín þegar
ég átti erindi til Reykjavíkur. Heim-
ili hennar í Reykjavík einkenndu
sama hlýjan og myndarskapurinn
og voru til staðar í Vestmannaeyjum
forðum.
Ófáar átti ég þar gistinæturnar
og samræðustundirnar voru margar
- þá voru atburðir liðins tíma rifjað-
ir upp.
Þegar við snæddum saman inni í
eldhúsinu hjá henni var alltaf farið
með borðbæn og við þau tækifæri
sagði hún oft: „Já, Skaparinn hefur
gefið mér góða daga.“
Síðustu tvö ár ævi sinnar varð
Saló því sem næst blind. Þrátt fyrir
þetta var sálarstyrkur hennar óbug-
aður. Eitt sinn þegar við ræddum
um þennan sjúkleika hennar sagði
hún við mig: „Ég skal segja þér
það, Gísli minn, að þetta skal aldrei
buga mig!“
Þannig stendur Saló frænka mín
mér fyrir hugskotssjónum, óbuguð
og sterk á hvetju sem gekk.
í Biblíunni standa þessi orð:
„Minning hins réttláta verður
blessðu". (Orðsk. 10:7)
Þessi orð gaf faðir minn Saló syst-
ur sinni á hennar mestu sorgar-
stund, við missi eiginmannsins Vig-
mmmmmpm
*
s
I
o
I
S
i
i
1
i
I
i
Fersk blóm og
skreytingar
við öll tœkifœri
Opið til kl.10 öll kvöld
Persónuleg þjónusta
Fáftajeni 11, sími 568 9120

fúsar Jónssonar. Þá greyptust þessi
orð af þvílíkum krafti inn í huga
minn að þau hafa aldrei vikið þaðan
síðan. í dag standa þessi orð enn
óhögguð, nú sem yfirskrift yfir
Salóme Gísladóttur, föðursystur
mína og vinkonu, - við leiðarlok.
Gísli Jóhannes Óskarsson.
Salóme Gísladóttir frá Arnarhóli
í Vestmannaeyjum átti afar bjartar
og fagrar æskuminningar. Hún
deildi þeim oft með okkur hinum
yngri og við frásagnir hennar var
ekki erfitt að sjá hana fyrir sér, fjör-
lega stelpuhnátu með hnausþykkar
síðar fléttur, ólgandi af kappi og
dugnaði. Við fengum að kynnast
heimilinu á Arnarhóli, þar sem for-
eldrarnir Gísli Jónsson og Guðný
Einarsdóttir unnu samhent að bú-
skap sínum þar sem saman fór nýtni
og góð umhirða á öllum hlutum. Á
Arnarhóli var afar líflegt, oft fjöl-
menni mikið, kostgangarar og ver-
menn. Systkinin á heimilinu, Svava,
Salóme, Óskar, Einar Jóhannes og
Kristín Þyrí, voru þó allra líflegust.
Umræður á heimilinu voru oft heitar
og alltaf talað tæpitungulaust, hver
sem í hlut átti.
Eins og alsiða var í þá tíð fór
Saló að vinna öll þau störf sem voru
heimilinu til framdráttar strax og
aldur leyfði. Þrátt fyrir mikið
brauðstrit var unga fólkið samt við
sig og gerði sér margt til skemmt-
unar í Eyjum á þessum árum. Sund
var þá stundað undir Löngulág og
íþróttafélög voru stofnuð. Saló gekk
til liðs við Tý og keppti í handbolta.
Árið 1931 fluttist til Eyja ungur
maður frá Seljavöllum undir Eyja-
fjöllum. Hann var kominn til að
vinna hjá vélsmíðafyrirtækinu
Magna. Var þar á ferð Vigfús Jóns-
son, hinn mætasti maður. Þau
Salóme og Vigfús felldu hugi saman
og gengu í hjónaband 30. des. 1939.
Með harðfyigni og dugnaði bygg-
uð þau sér myndarlegt heimili á
Heiðarvegi 41 og með tímanum varð
til fallegur blómagarður sem Saló
var afar stolt af. Á þessum árum
tóku þau hjónin í fóstur systurdóttur
Vigfúsar, Huldu Samúelsdóttur, og
var hún í þeirra skjóli þar til hún
stofnaði sjálf heimi|i með eiginmanni
sínum Ágústi Hreggviðssyni.
Árið 1951 kom í heiminn einka-
sonur Salóme og Vigfúsar, Gísli.
Nú fóru í hönd hamingjuríkustu ár
tengdamóður minnar, allt þar til 22.
des. 1970 að sorgin kvaddi dyra
þegar Vigfús lést langt um aldur
fram. Glíman við sorgina var ströng
og stóð eflaust enn yfir 23. janúar
1973 þegar Saló er í óða önn að búa
sig undir að halda upp á 90 ára
afmæli föður síns sem þá bjó hjá
henni. Afmælisgjöfin var nöturleg
og þau hrekjast bæði upp á fasta-
landið þá örlagaríku gosnótt.
Hefst þá nýr kafli í lífi Salóme
sem hún lifði að mestu leyti í félagi
við okkur Gísla og barnabörnin.
Fyrir okkur var það hið mesta happ
að fá að vera samvistum við hana.
Hún var alla tíð óþvinguð í fram-
komu og kom eins fram við alla, háa
sem lága og allir fóru heldur hress-
ari af hennar fundi. Mér fannst hún
líka alltaf vera svo góður uppalandi,
hún dró aldrei kjark úr fólki og var
alltaf hvetjandi og uppbyggjandi.
Ég verð henni tengdamóður minni
alltaf þakklát fyrir hjálpina við upp-
eldið á börnunum mínum og ég ætla
rétt að vona að henni hafí tekist að
ala mig svolítið upp líka.
Sigríður Níelsdóttir.
Minningin um Saló frænku er
góð. Hún var vönduð bæði til orðs
og æðis. Mér finnst eitt atvik lýsa
henni vel. Salóme giftist Vigfúsi og
eignuðust þau einkason. Meðgangan
var erfíð og óttaðist læknirinn um
líf hennar. Læknirinn sagði henni
frá áhyggjum sínum og taldi ráðlegt
að eyða fóstrinu. Þá sagði Salóme:
„Eitt skal yfir okkur bæði ganga"
og átti við sjálfa sig og ófædda barn-
ið.
Hún lagði allt í sölurnar og eftir
erfiða meðgöngu fæddist þeim hjón-
um yndislegur sonur, sem heitir
Gísli.
Blessuð sé minning hennar.
Þorsteinn K. Oskarsson.
KRISTJÁN ÞÓRÐAR
KRISTJÁNSSON
+ Kristján Þórð-
ar Kristjánsson
var fæddur í Bol-
ungarvík 4. nóv-
ember 1908. Hann
lést á sjúkrahúsinu
í Bolungarvík 11.
apríl síðastliðinn.
Foreldrar Krislj-
áns voru Guðrún
Ingibjörg Ólafs-
dóttir, fædd í
Fremri-Arnardal
10. júlí 1875, dáin
4. október 1963, og
Kristján Erlends-
son, fæddur í Vigur 9. febrúar
1884, dáinn 27. júní 1937. Krist-
ján Erlendsson var lengi for-
maður i Bolungarvík. Foreldr-
ar. hans voru Erlendur Þórar-
inn Sumarliðason og Valgerð-
ur Friðriksdóttir. Erlendur var
sonur Sumarliða Sumarliða-
sonar, gullsmiðs í Æðey og
Mörtu Ragnheiðar Kristjáns-
dóttur úr Vigur. Foreldrar
Guðrúnar Ingi-
bjargar voru Guðný
Pálsdóttir og Ólaf-
ur Ólafsson í Arn-
ardal. Hálfbróðir
Kristjáns er Stefán
Ágúst Kristjánsson,
fæddur 6. mars
1921. Hann er bú-
settur í Ameríku,
kvæntur banda-
rískri konu, af ít-
ölskum ættum og
eiga þau þijú upp-
komin börn. Fóstur-
systir Krisljáns og
Stefáns var Sumarlína Laufey
Elíasdóttir, látin fyrir nokkr-
um árum. Kristján var heit-
bundinn Sigríði Kristínu Páls-
dóttur frá Skálavík í nokkur
ár og átti með henni dreng,
Sumarliða Þráin. Hann var
fæddur 1936 og lést 1966. Út-
för Kristjáns verður gerð frá
Hólskirkju í Bolungarvík í dag
og hefst athöfnin klukkan 11.
Vinur minn Kristján Þ., eins og
hann var gjarnan kallaður, er lát-
inn. Kristján ólst upp í Bolungar-
vík og Skálavík ytri. Meðan hann
var í Skálavík var hann smali hjá
foreldrum sínum auk þess sem
hann var látinn hjálpa til við önn-
ur sveitastörf eins og börn og
unglingar þess tíma gerðu. Krist-
ján gekk í barnaskóla Bolungar-
víkur veturinn fyrir fermingu.
Einnig var hann í unglingaskólan-
um þar einn vetur og fékk hann
þar bókaverðlaun fyrir best gerða
stílinn um íslenskar bókmenntir.
Kristján fluttist ásamt foreldrum
sínum frá Skálavík til Bolungar-
víkur árið 1925. Eftir að faðir
hans lést árið 1937 hélt Kristján
heimili í Bolungarvík með móður
sinni meðan henni entist heilsa til
þess. Kristján hafði nokkra leigj-
endur, sem önnuðust fyrir hann
húshald. Má þar nefna Jóhönnu
Pétursdóttur, Gunnar Halldórsson
og Hjálmfríði Bergsveinsdóttur og
fjölskyldur þeirra. Allt þetta fólk
reyndist Kristjáni og móður hans
ákaflega vel.
Stefán hálfbróðir Kristjáns ólst
upp hjá Guðrúnu stjúpu sinni og
föður. Stefán fór til Ameríku í
byijun síðari heimsstyijaldarinnar.
Hann hefur nokkrum sinnum kom-
ið í heimsókn til Bolungarvíkur
ásamt konu sinni og í eitt skiptið
voru böm þeirra með í för. Stefán
og kona hans komu síðast fyrir
tveim árum. Stefán á ekki heiman-
gengt nú þar sem kona hans er
veik.
Kristján byijaði til sjós árið
1926 og var þá á bátum frá Bol-
ungarvík og Isafirði þar til hann
fór í Sjómannaskólann á Isafirði
1943-44 og lauk þaðan skip-
stjórnarprófi. Er Kristján hafði
aflað sér skipstjórnarréttinda
1944 fór hann suður á land og
var þar á ýmsum bátum sem stýri-
maður því hann vildi afla sér þekk-
ingar og reynslu í meðferð á
fiski
ar af stærðinni 50-100 tonn sem
veiddu með þessu veiðarfæri part
úr árinu. Eftir nokkura ára burt-
veru frá Bolungarvík kom Kristján
aftur til starfa á báta héðan og
var hann á þeim fram til ársins
1952. Eftir heimkomuna starfaði
Kristján ýmist sem skipstjóri eða
stýrimaður.
Kristján fylgdist vel með öllu
sjávarlífi og má nefna að Bjarni
Sæmundsson fískifræðingúr sendi
honum þakkarbréf fyrir ýmislegt
sem Kristján sendi honum. Eftir
að Kristján hætti á sjónum starf-
aði hann sem fiskmatsmaður við
skreið og saltfisk. Hann gat ekki
alveg sagt skilið við sjóinn en fékk
sér trillu og gat því skroppið á
handfæri er tími og aðstæður
leyfðu.
Það mun hafa verið fyrir u.þ.b.
tuttugu árum að Kristján fluttist
til Álftafjarðar og nam land á
Langeyri, þar sem hann byggði
sér hús. Fólkið í Súðavík tók
Kristjáni sérlega vel og eignaðist
hann þar marga vini. Frændfólk
Kristjáns, sem þá bjó í Álftafirði,
Rósa Friðriksdóttir og hennar fjöl-
skylda, lét sér mjög annt um hann.
Einnig má nefna Guðmund Matt-
híasson og konu hans Fríðu Ólafs-
dóttur og dætur þeirra. Meðan
Kristján átti heima á Langeyri
starfaði hann í Frosta hf. og kunni
hann ávallt vel við sig þar. Um
tíma var nokkuð um erlent vinnu-
afl í Frosta og bjó það fólk í bragga
inni á Langeyri. Góð vinátta tókst
ávallt með Kristjáni og þessu fólki.
Kristjáni leið mjög vel í húsinu
sínu á Langeyri. Þar var hann
útaf fyrir sig og gat fylgst með
fuglalífinu auk þess sem hann gat
gróðursett tré og blóm.
Kristján tók ekki mikinn þátt í
félagslífi en fylgdist þó með ýms-
um félagssamtökum og studdi þau
eftir bestu getu. Kristján var einn
af þremur mönnum sem stofnuðu
Sjómannadag í Bolungarvík árið
1939. Kristján fékk heiðursmerki
Sjómannadagsins 1989. Fyrir
nokkrum árum gaf Kristján Ung-
mennafélagi Bolungarvíkur pen-
inga sem runnu til gróðursetning-
ar tijáa. Það var um 1950 sem
Kristján stóð fyrir sjóvinnunám-
skeiðum hér í þorpinu. Þessi nám-
skeið voru mjög vel sótt, bæði af
eldri og yngri sjómönnum.
Ég hef þekkt Kristján allt frá
þvi ég var drengur og um tíma
áttum við samleið í vinnu. Það var
ávallt gott að leita til Kristjáns
með ýmsar spurningar. Kristján
var vel lesinn og stálminnugur og
hélt hann því til hinstu stundar.
Blessuð sé minning hans.
Geir Guðmundsson.
Handrit afmælis- og minningargreina skulu vera vel frá gengin, vélrituð eða
tölvusett. Sé handrit tölvusett er æskilegt, að disklingur fylgi útprentuninni.
Auðveldust er móttaka svokallaðra ASCII-skráa, öðru nafni DOS-textaskrár.
Ritvinnslukerfin Word og Wordperfect eru einnig auðveld í úrvinnslu. Senda má
greinar til blaðsins á netfang þess Mbl@ce'ntrum.is en nánari upplýsingar þar
um má lesa á heimasíðum. Það eru vinsamleg tilmæli að lengd greina fari ekki
yfir eina örk A-4 miðað við meðallínubil og hæfilega línulengd — eða 2.200 slög.
Höfundar eru beðnir að hafa skírnarnöfn sín en ekki stuttnefni undir greinunum.