Morgunblaðið - 25.04.1996, Qupperneq 14

14 E FIMMTUDAGUR 25. APRÍL 1996
MORGUNBLAÐIÐ
Áhrif vaxtabóta á
greiðslubyrði hús-
bréfa til 40 ára
Lengíng lánstíma í 40 ár í húsbréfakerfínu
léttir greiðslubyrði lántakenda, segir Jón
Rúnar Sveinsson, félagsfræðingur hjá Hús-
næðisstofnun ríkisins. Auknar vaxtagreiðsl-
ur skila sér að verulegu leyti til baka sem
vaxtabætur.
MEÐAL fyrstu verka núverandi
félagsmálaráðherra var að koma á
mismunandi lánstíma í húsbréfa-
kerfínu, þannig að nú er boðið upp
á lán til 15 ára, 25 ára og 40 ára.
í tengslum við þessar breytingar
hafa orðið talsverðar umræður um
áhrif þeirra á greiðslubyrði lántak-
enda, einkum þó áhrif lengingar
lánstíma úr 25 árum í 40.
Því hefur yfirleitt verið haldið
fram að við þetta léttist greiðslu-
byrðin um u.þ.b. 20%, en jafnframt
hafa menn haft uppi ýmsa fyrirvara
um meiri afföll samfara lengri láns-
tíma. Síðar hefur komið í ljós að
engan veginn er gefið að afföllin
aukist þótt lánin séu lengd. Það
virðist eigi að síður hafa verið sú
forsenda sem menn hafa almennt
gefíð sér á hérlendum íjármagns-
markaði.
Minni hluti fagmanna hefur þó
haldið því gagnstæða fram; að af-
föll á lengri bréfum muni verða
minni. Þennan flokk fyllir t.d. Pétur
H. Blöndal alþingismaður, sem var
mjög á öndverðum meiði við ýmsa
aðra þingmenn, þegar frumvarp
félagsmálaráðherra um breytilegan
lánstíma var til umræðu á Alþingi
í lok síðasta árs. Sjálfur var ég
nýlega að kynna mér ýmis gögn
um norska húsnæðislánakerfið og
þar virðast menn ganga út frá því
sem gefnu að lán til lengri tíma feli
í sér minni afföll.
Þá er þess að geta, að þegar um
er að ræða lán til ný-
bygginga er heimilt að
telja kostnað vegna
affalla með þeim
vaxtakostnaði sem
myndar grunn vaxta-
bóta. Þetta þýðir ein-
faldlega það, að ef um
er að ræða lán til ný-
bygginga einstaklinga,
sem á undanförnum
árum hafa numið um
fjórðungi allra lánveit-
inga húsbréfakerfísins,
þá skiptir litlu máli
hvort afföll breytast
eða ekki við lengingu
lánstímans. Ég minnist
þess ekki að þetta atr-
iði hafi komið fram í umræðu
manna um lánalenginguna að und-
anfömu.
Allt að 40% minni
greiðslubyrði
Annað atriði - og að mínu mati
enn mikilvægara - hefur aðeins
komið ógreinilega fram í húsnæðis-
umræðunni á undanfömum mánuð-
um. Þetta atriði er hið víðtæka sam-
spil sem á sér stað á milli vaxtabóta-
kerfisins annars vegar og lengingar
lánstíma húsbréfakerfisins hins
vegar.
Það kemur nefnilega í ljós, að
þegar reiknað er með áhrifum
vaxtabótakerfisins, þá getur verið
um að ræða helmingi meiri lækkun
á greiðslubyrðinni, eða
um 40% eða meira fyr-
ir þá íbúðarkaupendur
eða húsbyggjendur
sem hafa lágar tekjur.
Þetta hlýtur að að
koma mönnum nokkuð
á óvart, eftir að hafa
heyrt ýmsar skegg-
ræður um það að lána-
lengingin leiði aðeins
til um 20% minni
greiðslubyrði en áður.
í meðfylgjandi töflu
má sjá hvemig samspil
vaxtabótakerfisins og
húsbréfakerfisins þró-
ast við lengingu láns-
tímans. Gert er ráð
fyrir íbúð sem kostar 8 milljónir í
nýbyggingu og lánsfjárhæðin er 5,6
milljónir króna. Fyrri hluti töflunn-
ar sýnir breytingar árlegra
greiðslna án tillits til vaxtabóta,
síðari hlutinn sýnir hins vegar
hvemig endanleg greiðslubyrði mis-
munandi tekjuhópa breytist eftir
að áhrif vaxtabótakerfisins em
komin fram.
Taflan sýnir skýrt og greinilega,
að jafnvel hjá hátekjufólki, sem er
með tekjur upp á 300 þús. kr. á
mánuði, léttist greiðslubyrði samt
sem áður um u.þ.b. '/< við lánaleng-
inguna. Lækkunar greiðslubyrðar-
innar gætir síðan meir og meir eft-
ir því sem tekjur fólks lækka. Hjá
Fjölskyldu sem er með aðeins um
100 þús. kr. á mánuði, léttist
greiðslubyrðin verulega mikið, eða
um samtals 41,0%.
SJÁ TÖFLUR
Skýringin á þessu er eftirfarandi:
Lenging lánstímans veldur veru-
legri minnkun árlegrar afborgunar
lánsins. í því dæmi, sem hér er tek-
ið, minnkar afborgunin úr 146 þús.
kr. á ári niður í aðeins 57 þús. á
ári. Vextir verða jafnframt mun
stærri hluti af heildargreiðslunni,
þ.e. af samanlagðri greiðslu vaxta
og afborgana.
Samtímis þessu gerist einnig
það, að lánið greiðist hægar niður
vegna lengingar lánstímans. Á
hveiju einstöku ári lánstímans er
því verið að greiða vexti af hærri
eftirstöðvum Iánsins. Þetta veldur
hækkun heildargreiðslna vaxta;
sérstaklega í byijun lánstímans. I
dæminu hér tii hliðar er miðað við
vaxtagreiðslur fyrstu 10 ár láns-
tímans. Eins og sjá má, aukast
vaxtagreiðslumar um að meðaltali
18.600 kr. á ári.
Það sem mönnum hefur hins veg-
ar hingað til láðst að reikna með í
mati á breytingu greiðslubyrðarinn-
ar vegna lánalengingarinnar, er sú
staðreynd að þessi hækkun vaxt-
anna skilar sér að mjög verulegu
leyti til baka sem vaxtabætur. í því
dæmi sem hér er tekið koma þann-
ig 13.400 kr. af þessum 18.500 kr.
sem vaxtagreiðslurnar aukast, til
baka sem vaxtabætur. Þetta hefur
í för með sér, að meðallækkun
greiðslubyrðarinnar er ekki 19%,
eins og margir hafa látið í veðri
vaka, heldur um 30%.
Þessi lækkun greiðslubyrðarinn-
ar er síðan hlutfallslega meiri hjá
þeim sem hafa lágar tekjur, einfald-
lega vegna þess, að.áður en til lána-
lengingarinnar kom, nutu þeir meiri
vaxtabóta og höfðu þar með lægri
heildarkostnað. Frekari lækkun
heildarkostnaðarins vegur því hlut-
fallslega mun meira hjá lágtekju-
hópunum.
(Greiðslubyrði lækkar jafn mikið
af sjálfu láninu í þeim tilvikum þeg-
ar afföll mynda ekki rétt til vaxta-
bóta. í slíkum tilvikum kunna hins
vegar ívið hærri afföll að valda
nokkurra prósenta minni breytingu
á greiðslubyrðinni við lánalenging-
una. Meginniðurstaða mín um veru-
lega meiri lækkun greiðslubyrði við
lengingu lánstíma í 40 ár, en um
hefur verið rætt hingað til, haggast
hins vegar ekki.)
Lánalengingin nýtist
lágtekjuhópum best
Þetta þýðir í raunninni, að fyrir
fjölskyldu með fremur lágar tekjur,
er húsnæðiskostnaður orðinn mjög
skaplegur þegar tillit er tekið til
áhrifa vaxtabótanna. Þetta sést af
Opið virka daga
kl. 9.00-18.00
íf
Félag Fasteignasala
FRAMlTIÐIN
FASTEIGNASALA • AUSTURSTRÆTI • EYMUNDSSON HUSINU
S. 511 3030
Haukur Geir Garðarsson, viðskiptafraeðingur
Guðmundur Valdimarsson, sölumaður
Óli Antonsson, sölumaður
Gunnar Jóhann Birgisson, hrl.
Sigurbjörn Magnússon, hrl/lögg. fasteignasali
FAX 511 3535
VANTAR - VANTAR - VANTAR. Okkur vantar allar tegundir fasteigna á skrá. Hringdu strax!
Opið laugard. kl. 11-14
sunnudaga kl. 12 - 14
Þjónustuíbúðir
KÓPAVOGUR - LAUS
Tvær fullbúnar 2ja herb. íb. ofarlega í nýju
lyftuhúsi. Útsýni. Lausar strax.
Einb., raðh, parh.
SJAVARGATA - ALFTANES
í þessari útivistarparacfís er nýkomið í sölu
125 fm einbýli á einni hæð auk 38 fm bíl-
skúrs. Parket, fllsar. Bein sala eða skipti á
minni eign í HF. GB. KÓP. Áhv. bygg-
sj./husbr. 6,3 m. Verð 12,3 millj.
MOSFELLSBÆR - LAUST
Fallegt og vel viðhaldið 262 fm endarað-
hús sem er kj. og tvær hæðir. Möguleiki á
sériúð i kj. Sauna, nuddpottur. Bein sala
eða skipti á ódýrari eign. Verð 12,9 millj.
FANNAFOLD - TVÆR ÍB.
Á þessum vínsæla stað fallegt 259 ferm.
parhús á 2 hæðum ásamt bílskúr. Mögul.
á sér fbúð á neðri hæöinni. Bein sala eða
skipti á ódýrari eign. Verð 12,9 millj.
HAFNARFJÖRÐUR - SKIPTI
Sérstaklega fallegt og vandað raðhús á
tveimur hæðum með möguleika á séríbúð
á jarðhæð, við Hjallabraut. Vönduð sér-
smíðuð eidhúsinnrétting. Nýleg gólfefni.
Góð staðsetning. BEIN SALA EÐA SKIP-
Tl Á ÓD. Verð 14,4 millj.
Hæðir
LANGABREKKA - BILSKUR
Vorum að fá í sölu glæsilega 120 fm neðri
sérhæð i tvibýli. Sérinng. 4 sv.herb. Park-
et, flísar. Endurnýjað eldhús, baðh. o.fl.
Hiti í plani. Fallegt útsýni. Verð 10,7 millj.
ÞINGHOLTIN
Hæð og ris sem i dag eru 2 íb. samtals
um 150 fm. Sérinng. Æskileg skipti á
3ja herb. i hverfinu. Verð 10,5 millj.
SJAVARGRUND - GBÆ
Ný og glæsileg 6 herb. ib. á tveimur hæð-
um. Parket. Bílskýli. Bein sala eða skipti á
ód. Laus strax. Verð 12,9 millj.
DVERGHOLT -MOS
Falleg 150 fm efri sérhæð i tvib. 2 stofur
m. arni, 4-5 svh. stórt eldh., stórar svalir,
sauna og nuddpottur. Bilskúr 35 ferm.
með kj. undir. Hús og bílsk. nýl. mún/ið-
gert og nýtt þak á bílsk. Nýsteypt að-
keyrsla. Verð aðeins 10,.9 m.
4-6 herb. íbúðir
EFSTIHJALLI - AUKAHER-
BERGI
Snyrtileg 4-5 herb. íbúð á 2. hæð i nýlega
viðg. húsi. 3 svh. í íb. og aukaherb. í
kj.meó eldhkrók og sturtu. Rólegur stað-
ur, stutt i þjónustu, skóla og leikskóla.
Áhvílandi húsbréf 7 m. LÍTIL ÚTBORGUN.
BAKKAR - BYGGSJ. 3,5 M.
Góð 4ra herb. á 2.hæð. Parket. Suðursv.
Þvottah. á hæð. Áhv. 4,2 millj. byggsj/isj.
Verð 6,7 millj
GRÆNAMÝRI -NÝ ÍBÚÐ
Fallega innréttuð 4ra herb. ibúð á 2. hæð,
með sérinng. á þessum eftirsótta stað.
fbúðln afh. fullbúin (án gólfefna), lóð frá-
gengin. Mögul. á bílskúr. Verð 10,4 millj..
ENGJASEL 4-5 HERB.
FRÁB. ÚTSÝNI
Gullfalleg og vel um gengin ibúð á eftir-
sóttum stað í Seljahverfinu. Vandaöar sér-
hannaðar innréttingar, rúmgott eldhús
með borðkrók, fallegt flisal. baðherbergi
með t. fyrir þv vél. Rúmgóðar stofur og
frábært útsýni. Stæði í bílskýli fylgir. Verð
7.950.
DALBRAUT - BILSKUR
Mjög góð 4ra herb. 115 ferm. ib. á 2.
hæð í litlu fjölb. ásamt bílskúr. Útborg-
un lánuð vaxtalaust á 2 árum. Verð 8,9
millj.
SELJABRAUT - BÍLSKÝLI
Góð 100 fm 4ra herb. íb. á 2. hæð í
fjölb. ásamt stæði í bílskýli. Endurn.
baðh. Mjög fallegt útsýni. Akv. sala.
LUNDARBREKKA- KÓP
Falleg 3ja herb. íb. á 2. hæð. Suðursvalir.
Þvottah. á hæðinni. Verð 6,5 millj.
BRÆÐRABORGARSTÍGUR
- GÓÐ LÁN
Falleg 3-4ra herb. nýlega standsett
kjíbúð. Endurnýjað gler, gólfefni, eld-
húsinnr. Áhv. 3,1 byggsj. Verð 6,6 m.
HAFNARFJORÐUR - LAUS
Falleg og rúmgóð 3ja herb. íb., 94
ferm., á 2. hæð í góðu fjölbýli. Þvottah.
f íb. Suðursvalir. Laus strax. Verð
6,7millj
HJÁLMHOLT - SÉRINNG.
Gþö 3ja herb. Ib. á jarðhæð með sér-
inng. á þessum vinsæla stað. Áhv. 3,8
millj. góð lán. Verð 6,1 millj.
LINDASMARI - SERINN-
GANGUR
Ný 5-6 herb. íb. í litlu fjölbýli til afhending-
ar strax tilb. undir tréverk innan, fullb.
utan. Verð 8,5 millj.
HAFNARFJÖRÐUR - BÍL-
SKÚR
Stór, 126 ferm. 6 herb. íbúð á 1. hæð I
fjölbýli ásamt bilskúr. Góð suður verönd.
Hér færðu mikið fyrir lítið. Góð greiðslu-
kjör. Verð 8,2 millj.
ENGIHJALLI - LAUS
Laus. Falleg 4ra herb. ibúð ofarlega í
lyftuhúsi. Stórar suður svalir. Útsýni. Hús
nýlega málað. Verð 6,9 millj.
SAFAMÝRI - ÁHV. 4,3 M
Góð og björt 100 fm endaib. á 3.hæð.
Vestursv. Mikið útsýni. Áhv. Byggsj./hús-
br. 4,3 millj.
3ja herb. íbúðir
DRAPUHLIÐ
Vorum að fá I sölu góða 3ja herb. ib. i kj.
Möguleiki að taka bíl upp i. Áhv. 3,3 millj.
Verð 5,3 millj.
MEÐ BÍLSKÚR
Góð 3ja herb. íb. á 1. hæð í 6 íb. húsi
ásamt 28 fm bílskúr. Þvottah. í íb. Bein
sala eða skipti á 2ja herb.
JÖRFABAKKI
Vorum að fá í sölu fallega 3ja herb. ib. á 1.
hasð í fjölb. Áhv. 3,5 millj. byggsj. rik. Verð
6,4 millj.
NESHAGI - SERINNGANGUR
Góð 3ja herb. íb. I kj. I fjórbýli með sér inn-
gangi. Nýl. gler. Áhv. 3,2 millj. bygg-
sj./húsbr. Verð 5,8 millj.
KÓPAVOGUR - BÍLSKÚR
Góð 3ja herb. ib. á 1. hæð I 5 íbúða húsi.
Þvottah. I íb. Mjög fallegt útsýni. Bílskúr
með gryfju. Verð 6,9 millj.
FREYJUGATA - SÉRINN-
GANGUR
Á þessum góða stað falleg 3ja herb. íb. á
jarðhæð með sérinngangi í góðu fjórbýli.
Nýlegt eldhús og gler. Verð 5,5 millj.
VIÐ HÓLAVALLAGÖTU
Á þessum vinsæla stað, tæpl. 90 ferm. 3ja
herb. íb. I kj. í góðu fjórbýli. Endurn. rafm.
Góð greiðslukjör. Verð 7,4 miilj.
KRINGLAN - SÓLSTOFA -
LAUS
Falleg, nýleg 3ja herb. ib. á sléttr jarðhæð
m. sérinngangi á þessum vinsæla stað.
Suðurstofa m. um 20 fm sólstofu. Áhv.
um 3,1 millj. góð langt.lán. Laus strax.
Lyklar hjá Framtíðinni.Verð 8,6 millj.
HÖRGSHLÍÐ - NÝTT
Stórgl. 3ja herb. íb. á sléttri jarðh. m.
sérinngangi I nýl. húsi. Vandaöar innr.
Bílskýli. Áhv. 3,7 m. byggsj. rík.
VESTURBERG - ÚTSÝNI
Mjög góð 92 fm íbúð á 4.haeð I góðu
húsi, mikið endurn. nýl. eldhús. gegnh.
parket, þvhús í íb. Glæsil. úts. Ahv.
byggsj. rik um 2,9 m.
HAFNARFJORÐUR - SER
INNG.
Falleg 3ja herb. á jarðh. með sér inng. í
góðu steinh. við Suöurgötu. Endurnýjað
baðherb. Parket. Góður garður. Verð 5,3
millj.
LYNGMÓAR - BÍLSKÚR
Mjög falleg 3ja herb. íb. á 3. hasö (efstu) í
litlu fjölb. m. innb. bílskúr. Verö 8,4 millj.
2ja herb. íbúðir
VEGHUS - 5,2 M. BYGGSJ.
RÍK.
Falleg og rúmgóð 2ja herb. íbúð á 1. hæð.
Flísar og parket á gólfum, þvh. I íb. Áhv.
5,2 m. byggsj.lán til 40 ára.
BERGÞÓRUGATA -NÝ-
LEG GLÆSILEG
Glæsileg rúmgóð 2ja herb. íbúð á 2.
hæð með vönduðum eikarinnrétting-
um, flísalögðu baðh. m. baðkari og
sturtuklefa. Fallegar flísar á gólfi. Suð-
ursvalir. Fallegt útsýni. Sérbílastæði.
Verð 6,.950 m. Áhv. 3,5 m. byggsj.rík.
40 ára.
BAKKASEL - SERINN-
GANGUR
Vorum að fá í einkas. mjög góða 64 fm 2ja
herb. íb. á jarðh. I raðhúsi með sérinng.
Allt nýtt á baði. Útsýni, Suðv-lóð. Verð
5,2millj.
GRANDAVEGUR - LAUS
Lítil 2ja herb. íb. á 1. hæð í þribýlish. Nýtt
gler. Endurn. rafmagn. Laus strax, lyklar
hjá Framtiðinni. Verð 3,7 millj.
HRAFNHÓLAR - GÓÐ KJÖR
Góð 2ja herb. íb. á efstu hæð í lyftuh.
Fráb. útsýni. Suðaustursv. Ibúðin er
nýlstandsett. Góð greiðslukjör. Verð 4,2
millj.
í smíðum
VÍKURSTRÖND - SEL-
TJARNARNES
Á þessum vinsæla stað parhús á 2 hæð-
um um 275 ferm. ásamt bílskúr og sól-
stofu. Afhendist strax fokhelt að innan og
tilb. undir málningu að utan. Skipti ath. á
ódýrari eign. Verð 12,5 millj.
HRÍSRIMI - PARHÚS
Vel byggt 180 ferm. parhús á 2 hæðum m.
innb. bílskúr. Afhendist strax fokhelt að
innan eða tilb. til innréttinga. Skipti ath. á
ódýrari. Verð frá 8,4 millj.
DOFRABORGIR - ÚTSÝNI
Á glæsilegum útsýnisstað í Grafarvogi,
raðhús á 2 hæðum m. innb. bilskúr. Afh.
strax fokh. eða tilb. til innréttinga að inn-
an og frág. að utan. Skipti ath. Verð frá
8,1 millj.
SUÐURÁS - LÆKKAÐ
VERÐ
Til afh. strax fokh. raðhús á 2 hæðum m.
innb. bllskúr. Áhv. 5,5 millj. húsbr. Gott
verð 8,5 millj.
Atvinnuhúsnæði
KÓPAVOGUR
Til sölu mjög gott 840 fm atvinnuhúsnæði
á jaröh. sem hentar t.d. vel fyrir heildsölu.
Góð greiðslukjör. Laust strax.
Jón Rúnar
Sveinsson