Morgunblaðið - 24.05.1996, Qupperneq 18

18 FÖSTUDAGUR 24. MAÍ 1996
ERLENT
MORGUNBLAÐIÐ
ÚR VERIIMU
Morgunblaðið/Sigurgeir Jónasson
Búinn með síldarkvótann
HUGINN VE kom með síld til
Eyja á þriðjudag og landaði í
bræðslu hjá Vinnslustöðinni. Hug-
inn á eftir um 200 tonn af kvóta
sínum og fer því ekki aftur til síld-
veiða nema að viðbótarkvóta verði
úthlutað. Hann er fyrsti Eyjabátur-
inn til að ljúka veiðum á þeim
kvóta, sem úthlutað var í upphafi
síldarvertíðarinnar.
Nótaveiðiskip höfðu á hádegi í
gær landað um 84 þúsund tonnum
af síld það sem af er vertíðinni og
þar með eiga nótaveiðiskipin eftir
að veiða um 98 þúsund tonn af
þeim 182 þús. tonnum, sem var
úthlutað á þau. Komi eitthvert
þeirra ekki til með að nýta kvótann
þegar á líður vertíðina, verður end-
urúthlutað á þau skip, sem nýtt
hafa sínar aflaheimildir.
Bræðslu lokið á
94 þúsund tonnum
Það, sem af er vertíðinni, hefur
verið tekið á móti um 94 þús. tonn-
um af síld til bræðslu hér á landi,
en alls eru móttökustöðvar fímmtán
talsins. Þar af nemur sá síldarafli,
sem færeysk skip hafa komið með
að landi, um 10.600 tonnum. Mest
magn hefur verið brætt hjá Hrað-
frystistöð Eskifjarðar, alls 14.630
tonnum. Næst kemur SR-mjöl á
Seyðisfirði með 10.250 tonn og í
þriðja sæti er Síldarvinnslan hf. á
Neskaupstað með um 8.600 tonn.
Til SR-mjöls á Raufarhöfn og Hrað-
frystistöðvar Þórshafnar hafa borist
tæplega átta þús. tonn og hjá SR-
mjöli á Siglufirði og hjá Loðnu-
vinnslunni á Fáskrúðsfirði hafa ver-
ið brædd tæplega sjö þúsund tonn.
Aðrar móttökustöðvar eru með
minna.
Markaðshorfur
góðar fyrir rækju
MINNSTA rækjan hefur lækkað um allt að 27% frá því í septem-
ber sl. og sú stærri um allt að 12%. Horfur eru á að verðið fari
upp á við á ný úr þessu.
Botninum náð
í rækjuverði
„RÆKJUVERÐ er ekki að hækka
einhver reiðinnar býsn, heldur ger-
um við okkur vonir um að botninum
sé nú náð, í það minnsta í stærri
stærðunum, sem hefur vantað. Við
erum óöruggari með minni rækj-
una. Verð á henni á ef til vill eftir
að lækka eitthvað meira,“ segir
Pétur Bjarnason, formaður Félags
rækju- og hörpudisksframleiðenda,
aðspurður um markaðshorfur á
rækju.
Pétur segir að sé litið til undan-
genginna ára, hafi þróunin verið sú
að verð á milli stærðarflokka hafí
verið að þjappast mjög verulega
saman, en núna sé farið að teygj-
ast úr því á ný þannig að verðbilið
sé nánast orðið eins og áður. „Þró-
unin hefur verið þannig að verð á
rækju hefur verið að lækka allar
götur frá árinu 1987, náði lágmarki
i apríl 1994, en hækkaði síðan fram
til september 1995. Þá fór það að
dala aftur, en það hefur dalað mjög
mismunandi eftir stærðarflokkum.
Minnsta rækjan hefur lækkað um
allt að 27% og sú stærri um 12%
frá septembermánuði í fyrra. Sam-
kvæmt því sem ég heyri frá mark-
aðsmönnum, vænti ég þess að botn-
inum sé náð.“
Tvöföldun framleiðslu
á fimm árum
Pétur telur markaðshorfur fyrir
rækju góðar. Hún sé nú byijuð að
seljast aftur og eitthvað sé farið
að ganga á birgðir þó ómögulegt
sé að segja til um hversu miklar
birgðir séu til í landinu. „Þær eru
kannski meiri nú en þær hafa oft-
ast verið. Hins vegar eru þær hlut-
fallslega ekkert meiri því fram-
leiðslan er mun meiri en áður fyrr.
Við erum að framleiða núna 22
þúsund tonn á ári sem þýðir tvöföld-
un í framleiðslu á undanförnum
fjórum til fimm árum þegar hún
var aðeins um 12 þúsund tonn.“
Þrátt fyrir þessa miklu fram-
leiðsluaukningu telur Pétur ekkert
offramboð vera á markaðnum. „Ég
held reyndar að útlitið sé ekkert
slæmt. Það er ekkert sem bendir
til annars en að það sé sæmiiegt
jafnvægi á milli framboðs og eftir-
spurnar.“
Langstærsti rækjumarkaður ís-
lendinga er í Bretlandi, en þangað
fer um helmingurinn af pillaðri
rækju frá Islandi. Þegar allt er tal-
ið, eru það um 140 skip sem stunda
rækjuveiði einhvem hluta ársins.
Rækja veiðist nú árið um kring og
að sögn Péturs er engin sérstakur
toppur í veiðunum. Góðar gæftir
hafí verið í vetur og á hann ekki
von á neitt betri rækjuveiði í sumar
en þá. Aftur á móti hafi nú gengið
mjög á kvótann þannig að menn
hafa ekki úr að spila nema fjögur
til fimm þúsund tonnum á mánuði
í það heila.
Tillögur
Hafró kynntar
í dag
HAFRANNSÓKNASTOFNUN
mun í dag kynna tillögur sinar fyr-
ir næsta fiskveiðiár. Fyrri hluta
dags munu forsvarsmenn stofnun-
arinnar og fiskifræðingar kynna
sjávarútvegsráðherra tillögurnar
svo og hagsmunaaðilum og samtök-
um. Klukkan 15.00 í dag verður
síðan haldinn blaðamannafundur
hjá stofnuninni þar sem að tillögur
fiskifræðinga fyrir komandi kvóta-
ár verða kynntar fyrir fjölmiðla-
fólki.
Peres heldur
forskoti sínu
Jerúsalem. Reuter.
SHIMON Peres, forsætisráðherra
ísraels og leiðtogi Verkamanna-
flokksins, hefur áfram forskot á
andstæðing sinn Benjamin Netanya-
hu, leiðtoga Likud-bandalagsins, í
nýjum skoðanakönnunum. Kosið
verður í ísrael á miðvikudag í næstu
viku.
Netanyahu hafði lýst því yfir i
blaðaviðtali fyrr í vikunni að hann
hefði náð forskoti á Peres, sam-
kvæmt könnun er flokkur hans hefði
látið gera. Nýjustu kannanir benda
hins vegar til að Peres hafi fjögurra
til sjö prósenta forskot.
Samkvæmt könnun er birt var í
blaðinu Yedioth Ahronot hefur Peres
50,3% fylgi en Netanyahu 45,8%. í
Gallup-könnum, sem gerð var fyrir
blaðið Maarív er fylgi Peresar 47%
en fylgi Netanyahus 40%.
Báðir hafa flokksleiðtogarnir lagt
mesta áherslu á öryggismál í kosn-
ingabaráttunni og er sautján daga
herferð Israela í Suður-Líbanon í
síðasta mánuði talin hafa verið til-
raun af hálfu Peresar til að sýna
óöruggum kjósendum fram á að
hann hikaði ekki við að sýna hörku.
Á sunnudag hittast þeir Peres og
Netanyahu í sjónvarpskappræðum,
sem taldar eru eiga eftir að hafa
mikil áhrif á úrslit kosninganna.
í viðtali við Yedioth Ahronot seg-
ist Netanyahu ætla að beita ser fyr-
ir því að efla friðartilraunir ísraela
og araba, nái hann kjöri sem forsæt-
isráðherra og vilji hann endurvekja
Madrid-ráðstefnuna.
Á Madrid-ráðstefnunni árið 1991,
sem Bandaríkjamenn og Rússar áttu
aðild að, hófust friðarviðræður ísra-
ela við Sýrlendinga. Þær hafa til
þessa strandað á þeirri kröfu Sýr-
lendinga að ísraelar skili Gólan-hæð-
um, sem þeir hernumu í sexdaga-
stríðinu árið 1967. Þeirri kröfu hafn-
ar Netanyahu.
Peres sagðist í viðtali við sama
dagblað vera reiðubúinn að taka upp
beinar samningaviðræður við Sýr-
lendinga á þeim hraða sem Sýrlend-
ingar kjósa. „Ef þeir eru reiðubúnir
að flýta viðræðum munum við gera
slíkt hið sama. Vilji þeir draga lapp-
irnar, gerum við það sömuleiðis."
LEIÐTOGI stjórnarandstöðunnar í Burma, Aung San Suu Kyi,
umkringd stuðningsmönnum sínum á blaðamannafundi í Rango-
on í gær.
Tæplega 200 hand-
teknir í Burma
Rangoon. Reuter.
AUNG San Suu Kyi, friðarverðlauna-
hafi Nóbels, sagði í gær að flokkur
sinn, Þjóðarhreyfing lýðræðisins
(NLD) myndi halda landsfund sinn
um helgina, þrátt fyrir að stjórnvöld
hefðu látið handtaka tæplega 200
flokksmenn. Stjórnin segir að nauð-
synlegt hafi verið að kalla fólkið til
yfirheyrslu til að koma í veg fyrir
blóðug átök, svipuð þeim sem urðu
árið 1988 og kostuðu hundruð manna
lífið auk þess sem þúsundir voru
handteknar...
Suu Kyi sagði í gær að alls væru
191 meðlimir og stuðningsmenn NLD
í haldi. „Við teljum að fólkið hafi
fyrst og fremst verið handtekið vegna
þess að stjórnvöld vilja ekki að lands-
fundur flokksins 26. maí takist vel.“
Bandarísk, áströlsk, japönsk, bresk
og tælensk yfirvöld hafa lýst yfir
áhyggjum sínum vegna aðgerðanna
gegn flokksmönnum NLD en tals-
maður stjórnarinnar svaraði því til í
gær að fólkið væri í haldi vegna yfír-
heyrslna en að það hefði ekki verið
handtekið.
Suu Kyi kvaðst ekki vita hvar fólk-
ið væri í haldi _og hvort að það hefði
verið ákært. Útilokaði hún ekki að
hún yrði handtekin en hún var látin
laus úr stofufangelsi í fyrra sem hún
hafði setið í í sex ár. Þá ítrekaði hún
þá áskorun sína til Vesturlanda að
fjárfesta ekki í Burma, fyrr en umbæt-
ur hefðu orðið í mannréttindamálum.
Minnkandi áhugi
Finna á NATO
Ilclsinki. Morguublaðið.
ÁHUGI Finna á aðild að Atlants-
hafsbandalaginu (NATO) virðist
fara minnkandi þrátt fyrir vaxandi
umræðu i þá veru.
í könnun sem tímaritið Suomen
Kuvalehti birti í gær kemur í ljós
að aðeins rúmur fimmtungur, 22%,
Finna eru hlynntir því að landið
gerist aðili að NATÓ. Hins vegar
kváðust 59% þeirra sem þátt tóku
vera andvígir aðild.
í næstu viku hefjast viðræður
finnskra ráðamanna og fulltrúa Atl-
antshafsbandalagsins í Brussel. Þar
eru ekki á ferðinni aðildarviðræður
heldur hafa Finnar óskað eftir því
að fá að hefja formleg samskipti við
NATO vegna áforma um stækkun
þess til austurs.
Fyrr í vikunni birtist í Bandaríkj-
unum greinargerð um öryggismál
Finnlands. í henni kemur fram það
mat að eðlilegt væri af Finnum að
ganga til liðs við NATO þar eð þar
væri um að ræða rökrétt framhald
þeirrar stefnu sem mörkuð var með
inngöngu í Evrópusambandið og
endalokum hins sérstaka vináttu-
bandalags Finna og Sovétríkjanna.