Morgunblaðið - 18.07.1996, Blaðsíða 56

OPIN KERFI HF.
Sími: 567 1000
Ijp Vectra

K
<o>
03>
,45/400 er...
...mest selda
fjölnotenda
viðskiptatölvan í dag
MORGUNBLAÐIÐ, KRINGLAN I, 103 REYKJAVÍK, SÍMI S69 1100, SÍMBRÉF 569 1181,
PÓSTHÓLF 3040, NETFANG MBL@CENTRUM.IS / AKUREYRI: HAFNARSTRÆTI 85
FIMMTUDAGUR 18. JÚLÍ 1996
VERÐ í LAUSASÖLU 125 KR. MEÐ VSK
Veiðar í Smugunni
Rússar vildu að
skipin færu ekki
Miklar augnrann-
sóknir að hefjast
Hyggjast rannsaka 1500 manns
EMBÆTTISMENN rússneska sjáv-
arútvegsráðsins í Moskvu fóru í síð-
asta mánuði óformlega fram á það
við íslenzka embættismenn að því
yrði komið til leiðar að íslenzkir tog-
arar færu ekki í Smuguna í Barents-
hafí í sumar nema samkomulag
næðist áður i deilunni um veiðar
Islendinga þar. Gefíð var í skyn að
veiðar Islendinga í Smugunni án
samkomulags gætu haft slæm áhrif
á samskipti rílqanna.
Tilmæli til útgerða um að selja
íslendingum ekki fisk
Samkvæmt heimildum Morgun-
blaðsins ítrekuðu starfsmenn rúss-
neska sendiráðsins í Reykjavík til-
mæli í þessa átt og gengu eftir
svari, en fengu þau svör hjá ís-
lenzkum stjórnvöldum að hvorki
væri samkomulag í sjónmáli né
lagagrundvöllur til að stöðva fiski-
skip.
Sjávarútvegsráðið í Moskvu hef-
ur, samkvæmt upplýsingum blaðs-
ins, sent útgerðum í Múrmansk
tilmæli um að fari veiðar íslenzku
skipanna í Smugunni að bera
árangur verði tekið fyrir fisksölu
til Islands. Fordæmi eru fyrir
skeytasendingum af þessu tagi og
hafa útgerðirnar ekki alltaf farið
að tilmælum sjávarútvegsráðsins.
Enn hefur ekki borið á því að
framboð á fiski frá Rússlandi fari
minnkandi. Fiskkaupendur og ís-
lenzk stjórnvöld hafa hins vegar
áhyggjur af viðbrögðum Rússa,
fari veiðin að glæðast í Smugunni.
■ Áhyggjur af viðbrögðum/6
Nýjar kartöfl-
urá99
krónur kílóið
VERÐIÐ á nýjum íslenskum
kartöflum fer lækkandi. Neyt-
endur geta keypt kílóið af þeim
á 99 krónur í dag, en undanfarið
hefur kílóið verið selt á hátt á
þriðja hundrað króna.
Islenskir framleiðendur anna
hinsvegar ekki eftirspurn þessa
dagana og eru erlendar kartöfl-
ur hátt tollaðar.
■ Háir tollar á/bls 16
UMFANGSMIKLAR augnrann-
sóknir hefjast hér á landi í næstu
viku þegar sendir verða út spurn-
ingalistar til ijölda fólks, en stefnt
er að því að rannsaka 1500 manns
fyrri hluta september. Ætlunin er
að kanna skýmyndun á augasteini
og verða notuð til þess háþróuð
tæki frá Japan.
Friðbert Jónasson, yfirlæknir á
augndeild Sjúkrahúss Reykjavíkur,
stjórnar rannsókninni og sagði hann
að rannsóknin hér á landi væri þátt-
ur í verkefni, sem verið væri að
vinna um allan heim. „Við erum
stærsti aðilinn í Evrópu í þeirri
rannsókn, sem gerð er með há-
tæknibúnaði," sagði Friðbert.
Umræddur búnaður er mjög
verðmætur. Þtjú eintök af mikil-
vægasta tækinu, sem notað er til
að taka eins konar sneiðmyndir af
auganu, verða flutt hingað til lands
í tilefni af rannsókninni, en að sögn
Friðberts er aðeins eitt slíkt tæki á
öllum Norðurlöndum.
Rannsóknin er gerð að frumkvæði
Alþjóðaheilbrigðisstofnunarinnar, en
fjármagn til hennar kemur frá ýms-
um aðiljum, bæði hérlendis og er-
lendis. Að sögn Friðberts er ský-
myndun á augasteini helsta ástæða
skurðaðgerða á öldruðum um þessar
mundir. Ætlunin er að nota tækifær-
ið og kanna einnig gláku og elli-
hrömun i augnbotnum.
„Við munum því skoða alla þá
þijá sjúkdóma, sem oftast valda
sjónsdepru og blindu hjá íslending-
um 50 ára og eldri,“ sagði Friðbert.
■ Kanna skýmyndun/8
Morgunblaðið/RAX
*
Islenskir
kálfar á
sýningu í
Danmörku
TÓLF kálfar fara í dag um borð
í skip og er ferðinni heitið til
Danmerkur. Þar verða þeir hafðir
til sýnis í jámaldargarði sem brátt
verður opnaður við Ribe á Jót-
landi.
Að sögn Kristjáns Finnssonar,
bónda á Gijóteyri í Kjós, var hann
með skömmum fyrirvara beðinn
að útvega skepnurnar fyrir milli-
göngu Gunnars Þorkelssonar,
dýralæknis á Klaustri.
Ástæða þess að gripir em
fengnir héðan í stað þess að nota
dönsk dýr er sú að íslenski kúa-
stofninn er uppranalegri og líkari
því sem dýrin voru á járnöld en
gripir sem nú lifa í Danmörku.
Þroskahjálp mótmælir niðurskurði á þjónustu við fatlaða á Vesturlandi
Skammtímavistun verður
lögð niður til næstu áramóta
Fjármagn til skammtímavistunar
nýtt til að rétta af hallarekstur
Hlutafélög á
V erðbréfaþingi
Markaðs-
virði
hækkar
MARKAÐSVIRÐI 31 hluta-
félags sem skráð er á Verð-
bréfaþingi íslands nemur nú
um 75 milljörðum króna og
hefur það hækkað um 25
milljarða frá síðustu áramót-
um vegna mikilla hækkana
á verði hlutabréfa. Þegar lit-
ið er aftur til ársbyrjunar
1995 nemur hækkunin á
markaðsvirði þeirra 29 fé-
laga sem þá voru á markaði,
tæpum 39 milljörðum.
Við samanburð á þessum
tölum þarf að hafa í huga
að allmörg hlutafélög hafa
boðið út nýtt hlutafé á þessu
ári og í fyrra.
■ Markaðsvirði/lb
SKAMMTÍMAVISTUN fyrir fatl-
aða á Vesturlandi verður lögð nið-
ur frá 1. september til áramóta,
segir Þorvarður Magnússon gjald-
keri Þroskahjálpar á Vesturlandi.
Þroskahjálp barst bréf fyrir
skömmu þar sem framkvæmda-
stjóri Svæðisskrifstofu um mál-
efni fatlaðra tilkynnti að skamm-
tímavistun í Holti, á Akranesi og
Gufuskálum yrði lokað um sinn.
Munu þær lokanir spara 3,5 millj-
ónir, samkvæmt bréfinu, en í því
segir jafnframt að draga verði úr
kostnaði við starfsemi fatlaðra á
Vesturlandi um sex milljónir.
Þroskahjálp fékk hluta hús-
næðis á Gufuskálum lánaðan í
vetur en með skammtímavistun
er átt við þá þjónustu að sækja
fatlaða eftir skólatíma og vista til
níu á kvöldin virka daga. Einnig
eru þeir vistaðir frá fimm á föstu-
dögum til sex á sunnudögum til
að létta álag á aðstandendum að
Þorvarðar sögn. Hann segir einnig
að lokunin muni koma harðast
niður á 10-12 fötluðum einstakl-
ingum og þar af séu 4-5 sem þurfi
nauðsynlega að komast á vist-
heimili.
Skammtímavistunin hafi getað
frestað stofnun nýs vistheimilis,
sem brýn þörf sé á, því hinir fötl-
uðu séu bara heima hjá aðstand-
endum yfir blánóttina.
Þorvarður segir ennfremur
hart, að viðbótarfjármagn, sem
fékkst til að kosta skammtíma-
vistun, sé nýtt til að rétta halla á
rekstri málefnisins í heild.
„Við getum ekki annað en mót-
mælt því, að skammtímavistun og
sumardvöl, sem sjáanlega verður
innan ramma þeirra fjárlaga sem
ætlað var, sé notuð til að greiða
niður umframkostnað annars
staðar vegna þessa málefnis."
Þorvarður segir að málefni fatl-
aðra á Vesturlandi hafi fengið 65
milljónir á síðustu fjárlögum til
þess að standa undir rekstri. Þar
af eru 12 milljónir ætlaðar til þess
að reka skammtímavistun og sum-
ardvöl fyrir fatlaða og var kostn-
aður vegna þess 24. júní orðinn
rúmar fimm milljónir.
„Það er fullur vilji fyrir því hjá
framkvæmdastjóranum að þrýsta
á til að fá meira fjármagn til að
sinna þjónustu við fatlaða. Okkur
foreldrum finnst hins vegar að
skilningur embættismanna á
vanda fatlaðra á Vesturlandi, og
fleiri stöðum á landsbyggðinni,
mætti vera meiri,“ segir Þorvarður.
Stjórn Þroskahjálpar á Vestur-
landi hefur sent svæðisskrifstof-
unni bréf þar sem mótmælt er
„harðlega því ábyrgðarleysi sem
kemur fram 5 ákvörðun þessari,"
eins og segir í bréfinu.