Morgunblaðið - 21.09.1996, Blaðsíða 16

I
Tí m: sí?;fiV:'T?3g .is auoAafiAOUAJ
16 LAUGARDAGUR 21. SEPTEMBER 1996
Bókaútgáfan Skerpla
gefur út tvær
bækur um útvegimi
SKERPLA hefur gefið út bækurn-
ar Róið á ný mið eftir Steingrím
J. Sigfússon, alþingismann og
Kvótabókina eftir Ara Arason,
stýrimann og hagfræðing. I bók
sinni fjallar Steingrímur um sjáv-
arútveginn á íslandi, umræðuna
um stjórn auðlindarinnar og hvað
framundan er í veiðum vinnslu og
alþjóðamálum. Kvótabókin kemur
nú út í fjórða sinn, en í henni er
birtur kvóti allra skipa með veiði-
leyfi innan landhelginnar, reglu-
gerðir um stjón fiskveiða og fjöl-
margir aðrir þættir en tengjast
veiðunum.
„Steingrímur J. Sigfússon al-
þingismaður hefur í störfum sínum
fjallað mikið um efnahags- og at-
vinnumál, og þá ekki síst sjávarút-
veginn, segir í frétt um útkomu
bókar hans frá Skerplu. „Hann
kynntist ungur fiskvinnslu og sjó-
sókn í heimabyggð sinni, en síðan
hefur hann látið málin til sín taka
á vettvangi stjórnmálanna. Hann
er nú formaður sjávarútvegs-
nefndar A.lþingis. Umræða um
sjávarútveg á Islandi hefur verið
því marki brennd að snúast jafnan
að verulegu leyti upp í deilur um
stjórnkerfi fiskveiða, menn hafa
fyrst og fremst verið með eða á
móti kvóta.
Minna hefur verið fjallað um
aðra þætti, svo sem þróun fisk-
vinnslunnar, markaðsaðstæður og
neytendamál, sjálfsforræði íslend-
inga og erlend bandalög, áhrif
breytinga í sjávarútvegi á byggða-
þróun og mannlíf, úthafsveiðar og
umsvif íslenskra fyrirtækja erlend-
is - sem og framtíðarhorfur í
greininni almennt. Þetta rit er til-
raun til að setja fram hugmyndir
um sjávarútvegsmál sem byggjast
á heildstæðri umfjöllun. Hér er
fjallað um stöðu og framtíðarhorf-
ur í mikilvægustu atvinnugrein
okkar íslendinga í ljósu og leik-
andi máli. Allir sem láta sig mál-
efni sjávarútvegsins einhveiju
skipta sækja hingað fróðleik, hug-
myndir - og jafnvel deiluefni -
enda einn megintilgangur ritsins,
af hálfu höfundar, að vekja um-
ræður um málefni greinarinnar."
Kvótabókin 96/97
Kvótabókin kemur nú út í fjórða
sinn i ritstjórn Ara Arasonar hag-
fræðings og stýrimanns. „Hún hef-
ur skipað sér fastan sess sem ein
gagnlegasta bók um íslenskan sjáv-
arútveg sem völ er á. Meginvið-
fangsefni hennar er stjóm fiskveiða
við Island. Getið er úthlutaðs kvóta
allra skipa með veiðileyfi í ís-
lenskri landhelgi, sem og krókabáta
og þorskaflahámarks þeirra. Birtar
era reglugerðir um veiðar í at-
vinnuskyni og veiðar krókabáta.
Auk þess er ítarleg umfjöllun um
sögu veiðistjómunar á Islandi og
samanburður gerður við undanfar-
in ár. Kvótinn er skoðaður frá
ýmsum hliðum, eftir verstöðvum
og fyrirtækjum, og fjallað um áhrif
hans á fiskafla og fiskiskipafiota.
Auk þess er í bókinni orðasafn,
eins konar alfræði íslensks sjávar-
útvegs," segir í frétt frá Skerplu.
Kvóti aifra skipa á Íslandi, stórra 09 smárra
Krókabótar og þarskafiahámark þeirra
Regfugerðir um fiskveiöar f atvinnuskyni
Samanburdur á kváta nokkurra sfðustu ára
Ordasafn - alfrædi fslensks sjávarótvegs
Fiskaflinn, fiskiskipafloti, umreiknistuöfar
Kvóti verstððva og fyrírtækja í nokkur ár
Fiskveiðistjórn og annad sem skiphr mAu
KVftsTABANKINN
STEINCRÍMUR |. SIGFÚSSON
Verðfall á skelinni
og sala gengur illa
Stykkishólmi - í byrjun september
hófst skelvertíð í Stykkishólmi.
Leyfilegur skelkvóti þessa vertíð er
sá sami og í fyrra og má veiða átta
þúsund tonn í Breiðafirði. Frá
Stykkishólmi stunda fímm stórir
bátar og þrír minni veiðarnar. Afli
á dag em tíu tonn hjá stóra bátun-
um og um fimm tonn hjá þeim
minni. Aflinn er unninn hjá þremur
vinnslum, Sigurði Agústssyni ehf.,
Rækjunesi hf. og Þórsnesi ehf.
Veiðisvæðinu er skipt í tvö svæði,
annars vegar norðursvæði sem er
norður af Elliðaey og hinsvegar
suðursvæði. Bátarnir mega veiða
65% aflans á suðursvæðinu og 35%
á norðursvæðinu. Veiðarnar byrja
vel og líta skelveiðisvæðin vel út.
Sömuleiðis er góð og mikil end-
urnýjun í stofninum.
Því miður er ekki hægt að segja
það sama um verðið. Sala afurða
erlendis hefur gengið erfiðlega og
hefur afurðaverð lækkað mikið síð-
ustu mánuðina. Ástæðan er m.a.
sú að mikið magn af eldisskelfiski
kemur frá Kína inn á þá mark-
aði, sem íslendingar hafa selt sín-
ar afurðir á og valdið lægra af-
urðaverði. Hráefnisverð hefur
lækkað um 16% á rúmu ári sem
kemur sér illa fyrir alla, sem
stunda' veiðarnar og vinnslu. Það
hefur sýnt sig að afurðaverð á
skelfiski hefur verið sveiflukennt
í gegnum árin og er það nú í
öldudal.
MORGUNBLAÐIÐ
ÚRVERINU
Morgunblaðið/Kristinn
KRSISTJÁN Gíslason leiðbeinir sýningargesti um nýja fiskispákerfið
Radíómiðun með fiski-
spákerfi fyrir skipstjóra
Vinnur úr gögnum sem safnað hefur verið á 19 árum
NÝJUNGAR SEM Radíómiðun
ehf. kynnir á íslensku sjávarút-
vegssýningunni eru flestar tengd-
ar fjarskipta- og tölvutækni fyrir
fiskiskip. Þar ber hæst fiskispá-
kerfi fyrir skipstjóra en Radíómið-
un ehf. hefur í samvinnu við Há-
skóla Island náð verulegum ár-
angri á þessu sviði.
Radíómiðun ehf. kynnir á
sjávarútvegssýningunni nýtt.
tölvukerfi sem er hluti af fiskispá-
kerfi fyrir skipstjóra. Radíómiðun
hefur í samvinnu við Háskóla ís-
lands unnið að verkefninu og hef-
ur verið útbúinn sérstakur hug-
búnaður sem auðveldar mönnum
að sjá mynstur í veiðum og draga
ályktanir út frá því. Spálíkanið
sýnir þannig vænleg fiskimið, þar
sem tillit er tekið til hinna ýmsu
umhverfisþátta, s.s. dýpis,
strauma og hitastigs, auk þess
sem kerfið sýnir þróun fiskveiða
fyrir mismunandi fiskitegundir,
fiskimið og tímabil.
Gögn frá síðustu 19 árum
Að sögn Kristjáns Gíslasonar,
framkvæmdastjóra Radíómiðunar,
er hér um að ræða öflugt greining-
arkerfí sem vinni úr öllum gögnum
Hafrannsóknastofnunar, sem
stofnunin hefur safnað á undan-
förnum 19 ámm. „Forvinna verk-
efnisins fólst einnig í að eiga við-
töl við skipstjóra og spyija þá
spjörunum úr varðandi hvað réði
ákvörðunum um val á hinum og
þessum fiskimiðum. Það var ljóst
í byijun að hér væri á ferðinni
mjög krefjandi verkefni enda er
ekki auðvelt að sjá fylgni í ákvörð-
unum aflaskipstjóra um val á
fiskimiðum. Þótt okkur virtist að
um óvinnandi verk væri að ræða
í upphafi jók það bjartsýni okkar
að í Japan hefur í rúm 40 ár ver-
ið rekin sérstök fiskispárstofnun
sem hefur eingöngu það hlutverk
að útbúa fiskveiðispár fyrir jap-
anska sjómenn á hveijum degi,
rétt eins og Veðurstofa íslands
sinnir sínum skyldum fyrir ís-
lenska sjómenn," segir Kristján.
Háhraða reikniaðferðir
Fiskispákerfið er einstakt að því
leyti að skipstjórar geta sjálfir
notað það um borð í skipum sín-
um, því aðilar hafa unnið að þróun
á háhraða reikniaðferðum sem sjá
til þess að upplýsingar birtast á
svipstundu. „Það er þessi háhraða-
tækni sem gerir það kleift að
hægt er að vinna úr gríðarlegu
magni upplýsinga á mjög skömm-
um tíma. Þess vegna má segja að
þetta kerfi sé tilkomið vegna þess
að nú er hægt að geyma allar
upplýsingarnar á einum geisla-
diski,“ segir Kristján
Öflugt kennslutæki
Tölvukerfið er nú til skoðunar
hjá hagsmunaaðilum, en að sögn
Kristjáns er formlegt samþykki
þeirra forsenda þess að kerfið
fari í almenna dreifingu. Hann
segir ekki vitað nákvæmlega hve-
nær kerfið verði komið á markað-
inn en vonast til að það verði um
eða eftir áramót. „Það má segja
að tölvukerfið sé óþijótandi upp-
lýsingabrunnur um fiskveiðar Is-
lendinga og öflugt hjálpartæki
fyrir skipstjórnarmenn. Þess
vegna er óhætt að fullyrða að
aldrei hefur komið fram jafn
öflugt kennslutæki fyrir fiskveið-
ar. Það sem tekið hefur reynda
aflaskipstjóra tugi ára að læra
eða „fá á tilfinninguna“ tekur nú
nokkrar sekúndur að kalla upp á
tölvuskjá fyrir framtíðarafia-
klær,“ segir Kristján.
@< 100
■t 100-200
■ 200-300
■ 300-400
■ 400-500
■ 500-600
■ > 600
011 miö
Botnuoroo
Þorskur
FISKISPÁKERFIÐ gefur hér upplýsingar um þorskveiðar í botnvörpu á Vestfjarðamiðum.
Ff-
I
i
)
I
>
)
>
>
i
i
i
i
i
I
i
i
;
i
i
i
i