Morgunblaðið - 28.09.1996, Side 1

72 SÍÐUR B/C
221. TBL. 84. ÁRG.
LAUGARDAGUR 28. SEPTEMBER 1996 PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS
Tíu láta lífið á þriðja degi átaka milli ísraela og Palestínumanna
Perry um Eystra-
saltsríki og NATO
Israelar bornir þungum
sökum í öryggisráði SÞ
Jerúsalem. Reuter.
SJÖ Palestínumenn, tveir ísraelskir
lögregluþjónar og einn ísraelskur
hermaður létu lífíð í gær, á þriðja
degi blóðsúthellinga á Vesturbakk-
anum, Gaza-svæðinu og í Jerúsalem.
Hart var deilt á ísraela í öryggisráði
Sameinuðu þjóðanna og talaði hver
fulltrúinn á fætur öðrum gegn þeim,
en Bandaríkjamenn mæltust til þess
að ísraelar yrðu ekki fordæmdir þar
sem það mundi ekki bæta ástandið.
Palestínumenn hafa farið fram á
að öryggisráð SÞ krefjist þess að
hinum umdeildu göngum á Musteris-
hæð í Jerúsalem verði lokað í eitt
skipti fyrir öll og rannsóknarnefnd
verði send á vettvang.
ísraelar sögðu öryggisráðinu að
þeir yrðu ekki dregnir fyrir rétt.
ísraelskar öryggissveitir skutu
þijá Palestínumenn, sem tóku þátt í
mótmælum og gijótkasti, til bana
við al-Aqsa-hofið á Musterishæð í
Jerúsalem, að því er arabískir sjúkra-
hússtarfsmenn sögðu.
Á Vesturbakkanum voru fjórir
Palestínumenn og tveir ísraelskir lög-
regluþjónar skotnir til bana í átökum.
Yfirmaður í ísraelsher var drepinn á
Gaza-svæðinu.
Áskorun Bandaríkjamanna
„Ofbeldinu verður a_ð linna,“ sögðu
Bandaríkjamenn við ísraela og Pa-
lestínumenn og Warren Christopher,
utanríkisráðherra Bandaríkjanna,
ræddi ástandið í Mið-Austurlöndum
við utanríkisráðherra arabaríkja í
Sameinuðu þjóðunum í New York.
Bandaríkjastjórn var í stöðugu sam-
bandi við ráðamenn í Mið-Aust-
urlöndum til að reyna að binda enda
á blóðsúthellingarnar. 54 Palestínu-
menn og 14 ísraelar hafa látið lífið
frá því á miðvikudag þegar óeirðir
blossuðu upp eftir að Israelar opnuðu
göngin, sem liggja fram hjá helgum
reit múslima á Musterishæð.
Ásakanir ganga á víxl
Benjamin Netanyahu, forsætis-
ráðherra ísraels, kom fram á blaða-
mannafundi og sagði að Yasser Araf-
at, leiðtogi Palestínumanna, bæri
ábyrgð á ástandinu.
Palestínumenn segja að Netan-
yahu hafi átt upptökin með því að
leyfa að göngin yrðu opnuð og hafa
þar arabaríki og almenningsálit víða
um heim á sínu bandi.
Leiðtogar Bretlands, Frakklands
og Þýskalands gáfu út sameiginlega
áskorun til Netanyahus og Arafats
um að þeir hittust tafarlaust. Net-
anyahu kvaðst mundu íhuga boð frá
Hosni Mubarak, forseta Egypta-
lands, um að hitta Arafat í Kaíró.
Arafat hefur hafnað boði Netan-
yahus um að þeir hittist tveir.
Netanyahu iðraðist ekki þeirrar
ákvörðunar sinnar að láta opna
göngin, sem liggja meðfram Grát-
múrnum. Gagnrýnendur í ísrael og
erlendis sögðu að forsætisráðherrann
hefði misreiknað sig og ekki gert sér
grein fyrir hinni uppsöfnuðu reiði
meðal Palestínumanna vegna seina-
gangs í friðarferlinu.
■ Getur hundsað Arafat/21
Reuter
PALESTÍNUMAÐUR með klút fyrir andliti hefur palestínska
fánann og byssu á loft eftir bænahald á Gaza-svæðinu í gær.
Uppfylla
ekki aðild-
arskilyrði
Björgyin. Reuter.
WILLIAM Perry, varnarmálaráð-
herra Bandaríkjanna, sagði í gær að
Eystrasaltsríkin Eistland, Lettland
og Litháen uppfylltu ekki enn skil-
yrði fyrir aðild að Atlantshafsbanda-
laginu (NATO) þótt þau gætu hugs-
anlega fengið inngöngu síðar. Þetta
er í fyrsta sinn sem Perry lýsir slíku
yfir opinberlega.
„Eg hygg að þau séu ekki enn
tilbúin, en áherslan er á „ekki enn“,“
sagði Perry. Ráðgert er að efna til
sérstaks fundar á næsta ári til að
ákveða hvaða ríki verði fyrst til að
fá aðild að bandalaginu eftir lok
kalda stríðsins. Ráðamenn í Eystra-
saltsríkjunum virtust taka yfirlýsing-
unni með ró og sögðust ekki ætla
að gefast upp í baráttunni fyrir því
að verða á meðal fyrstu ríkjanna sem
bætast við.
Aðstoð við Noreg hætt
„Mikilvægur þáttur í hernaðar-
bandalaginu er getan til að veija öll
aðildarríkin ef á þau er ráðist," sagði
Perry. „Þess vegna verður sérhvert
aðildarríki að hafa herafla sem hefur
ákveðna lágmarksgetu ... Að mínu
mati hafa Eystrasaltsríkin ekki enn
þessa getu, en þau leggja mjög hart
að sér til að ná henni."
Perry sagði þetta eftir fund varn-
armálaráðherra NATO-ríkjanna sem
lauk í Björgvin á fimmtudag. Hann
notaði ferðina til að undirrita samn-
ing sem bindur formlega enda á
hernaðaraðstoð Bandaríkjanna við
Noreg. Samkvæmt honum greiða
Norðmenn jafnvirði 120 milljóna
króna fyrir vopn sem þeir fengu og
eru metin á tæpa 800 milljarða.
Kartöflutínsla
í Vilnius
KARTÖFLUUPPSKERAN er
hafin í Litháen og hér sjást lít-
il börn tína kartöflur skammt
frá höfuðborginni, Vilnius. Yf-
irvöld í Litháen láta borgarbúa
hafa litla skika til umráða til
að rækta grænmeti til vetrar-
ins.
----» ♦ ----
Dregur sam-
an með Clint-
on og Dole
Washington. Reuter.
TEKIÐ er að draga saman milli
Bobs Doles, forsetaframbjóðanda
repúblikana, og Bills Clintons, for-
seta og frambjóðanda demókrata,
ef marka má daglega skoðana-
könnun Gallups. Samkvæmt henni
hefur Clinton nú 49% fylgi, Dole
39% og Ross Perot 6%.
Dole hefur ekki staðið þetta vel
að vígi frá því gerð þessarar könn-
unar hófst 4. september og hefur
Clinton ekki áður farið niður fyrir
50% fylgi.
Reuter
Taleban-hreyfingin tekur Kabúl
Afganistan lýst
„íslamskt ríki<(
Najibullah myrt-
ur og líkið til sýnis
Kabúl. Reuter.
LEIÐTOGAR Taleban-hreyfingar
heittrúarmanna í Afganistan hvöttu
þjóðir heims í gær til þess að viður-
kenna stjórn sína eftir að þeir náðu
Kabúl, höfuðborg landsins, á sitt
vald í fyrrinótt. I gær höfðu þó að-
eins Pakistanar gefið til kynna að
þeir mundu viðurkenna stjórnina en
nokkrir, þ. á m. fulltrúi Sameinuðu
þjóðanna í landinu og Míkhaíl Gorb-
atsjov, fyrrverandi Sovétleiðtogi,
fordæmt morðið á Najibullah, fyrr-
verandi forseta, og bróður hans.
Þeir voru hengdir í gærmorgun og
lík þeirra höfð til sýnis í miðborginni.
Leiðtogi Taleban, Mullah Mu-
hammad Omar, lýsti landið þegar
„algerlega íslamskt ríki“. Var kon-
um bannað að vinna skrifstofuvinnu
og gert að hylja andlit sitt blæju.
Einnig var sagt að grýta ætti menn
til bana fyrir hórdóm og drepa menn
fyrir drykkjuskap og hengja upp í
þijá daga.
Muhammad Omar lýsti yfir skipun
sex manna ríkisráðs til að stjórna
landinu og að næstráðandi hans inn-
an hreyfingarinnar, Mullah Mo-
hammad Rabbani, yrði forseti ráðs-
ins. Hins vegar var haft eftir sendi-
herra Afganistans á Indlandi, að
stjórnarherinn réði enn 13 héruðum
af 31 og að forsetinn, Burhanuddin
Rabbani, væri ásamt mönnum sínum
um 25 km norður af höfuðborginni.
Norbert Holl, sendifulltrúi SÞ,
lýsti í gær yfir „þungum áhyggjum"
vegna aftökunnar á Najibullah.
Sagði Holl að skæruliðarnir hefðu
numið mennina á brott úr höfuð-
stöðvum sendinefndar SÞ í Kabúl
og morðin væru gróft brot á þeirri
friðhelgi sem menn nytu í húsum
SÞ, auk þess sem friðarumleitunum
í Afganistan væri stefnt í voða.
■ Lög íslams/20