Morgunblaðið - 31.10.1996, Síða 6

MORGUNBLAÐIÐ
6 FIMMTUDAGUR 31. OKTÓBER 1996
FRÉTTIR
Fjármálaráðherra leggur fram frumvarp um fjárreiður ríkisins
Fj árlög- á rekstrargiTinni
FRIÐRIK Sophusson fjármálaráðherra hefur
lagt fram að nýju á Alþingi frumvarp til laga
um Qárreiður ríkisins. Frumvarp um sama efni
var lagt fram á þingi í fyrra en var ekki útrætt
þá. Nokkrar breytingar hafa verið gerðar á frum-
varpinu frá fyrri gerð þess.
í frumvarpinu er Iagt til að verulegar breyting-
ar verði gerðar á framsetningu fjárlagafrum-
varps, sem verði framvegis sett fram á rekstrar-
grunni í stað greiðslugrunns eins og verið hefur
en fjárlög sýni þó jafnframt greiðsluhreyfíngar.
Við þessar breytingar verða áætlanir fjárlaga
og niðurstöður ríkisreiknings samanburðarhæf-
ar. Með lögfestingu frumvarpsins, sem á að
öðlast gildi 1. janúar næstkomandi, verða reikn-
ingsskil ríkisins að verulegu leyti færð til sama
horfs og í fyrirtækjum sem starfa á almennum
markaði. Hefur það í för með sér að ráðast verð-
ur í miklar endurbætur á gerð íjárlaga og ríkis-
reiknings.
Meðal breytinga sem frumvarpið felur í sér
er að frumvarp tii lánsfjárlaga verður fellt inn
í ljárlagafrumvarpið og flokkun ríkisaðila verður
endurskoðuð með hliðsjón af alþjóðlegum stöðl-
um. Verða fjölmargar stofnanir fluttar úr B-
hluta fjárlaga og yfir í A-hluta eða C-hluta, sem
tekur til lánastofnana ríkisins.
Skýrari reglur og virkara aðhald
I greinargerð frumvarpsins segir að kostirnir
við framsetningu fjárlaga á rekstrargrunni séu
einkum þeir, að heildarumsvif ríkissjóðs komi
skýrt fram og mat á langtímaáhrifum ríkisfjár-
málanna verður auðveldara.
í kafla frumvarpins um framkvæmd íjárlaga
er lagt til að settar verði mun skýrari reglur
um frávik frá veittum fjárheimildum sem eiga
að tryggja virkt aðhald með framkvæmdavald-
inu. Settar verði skýrar reglur um heimildir fram-
kvæmdavaldsins til ljárráðstöfunar, s.s. greiðslna
úr ríkissjóði, heimildir til að takast á hendur skuld-
bindingar um ráðstöfun eigna o.s.frv. Þá eru sett-
ar nýjar reglur um aukafjárveitingar sem miða
m.a. að því að einungis þær fjárráðstafanir sem
ekki var hægt að sjá fyrir við afgreiðslu íjárlaga
komi fram í ijáraukalögum.
Umtalsverðar breytingar eru gerðar í frum-
varpinu á skilgreiningu og framsetningu ríkis-
tekna. Þannig verða skattafslættir, sem ekki eru
útborganlegir, dregnir frá tekjum eins og verið
hefur en útborganlega skattaflsætti og bætur,
s.s. barnabætur og vaxtabætur, skal framvegis
færa til gjalda.
Meðal breytinga sem gerðar hafa verið á frum-
varpinu frá síðasta þingi er tillaga um að fella
niður skyldu ríkisfyrirtækja í B-hluta og lána-
stofnana í C-hluta til að afla fyrirfram heimilda
til kaupa og sölu ýmissa eigna vegna athuga-
semda sem borist höfðu um að fyrri ákvæði
gætu skapað óvissu um mikilvæga þætti í starf-
semi lánastofnana.
Einnig er nú gert ráð fyrir að eðlilegum hluta
hagnaðar skuli skila sem arði í ríkissjóð í stað
þess að miða við að allur hagnaður verði greidd-
ur, þar sem eldra ákvæði þótti of fortakslaust.
Þá er lögð enn ríkari áhersla á upplýsingaskyidu
íjármálaráðherra um framvindu og uppgjör ríkis-
fjármála en var í eldra frumvarpi. Loks hefur
efni frumvarps um þjónustusamninga og hag-
ræðingu í rikisrekstri, sem íjármálaráðherra
lagði fram á síðasta þingi, verið fellt inn í frum-
varpið um fjárreiður ríkisins.
Afnám línutvöföldunar
Ráðherra
segir mark-
miðum náð
ÞORSTEINN Pálsson, sjávarút-
vegsráðherra, segir þá reynslu sem
fram að þessu hafí fengizt af af-
námi línutvöföldunar benda til að
markmiðin með reglubreytingunni
hafí náðst. Þetta kom fram á Al-
þingi í gær, er ráðherrann svaraði
fyrirspurn Kristjáns Pálssonar um
afleiðingar línutvöföldunarinnar.
Þorsteinn vísaði til hagkvæmni-
sjónarmiða; þau sýndu, að á þessu
fískveiðiári, frá 1. september sl. til
20. október, hefðu 92 bátar veitt
2.200 lestir af þorski á línu, á með-
an á sama tíma í fyrra hefðu 172
bátar komið með 1.350 lestir að
landi. Þetta sýni glögglega, að auk-
in hagkvæmni sé að nást í veiðinni.
Morgunblaðið/Kristinn
Rjúpna-
skytta fyrir
slysaskoti
Sauðárkróki. Morgunblaðið.
ÞAÐ óhapp varð sl. þriðjudag, er
þrír ijúpnaveiðimenn frá Sauðár-
króki voru við veiðar í Kiðaskarði í
Svartárdal, að skot hljóp úr byssu
eins þeirra og lenti í fæti hans og
varð af verulegt sár.
Að sögn eins þeirra félaga lyfti
maðurinn byssunni til að skjóta, virt-
ist stíga á ísaðan stein og féll við,
missti byssuna og hljóp skotið úr
henni. Lenti skotið í ofanverðum
lærvöðva og tætti hann illa.
Þeir félagar gerðu að sárinu, en
síðan tóku tveir hinn særða á milli
sín og báru að bíl þeirra félaga í
u.þ.b. tveggja kílómetra fjarlægð.
Tók ferðalagið röskar 40 mínútur.
Var farið með hinn slasaða til
Sauðárkróks, en síðan til Reykjavík-
ur tii frekari aðgerðar.
----» ♦ ♦---
Heimsókn
forsetans
frestast
HEIMSÓKN forseta íslands, herra
Ólafs Ragnars Grímssonar, til S-
Þingeyjarsýslu, sem átti að standa
dagana 1.-3. nóvember nk., hefur
verið frestað til vors 1997 vegna
veðurútlits.
Loksins kom
snjórinn
Krakkarnir í ísaksskóla kættust
nijög þegar snjórinn lét Ioksins
sjá sig, þótt foreldrar þeirra og
aðrir fullorðnir hafi ef til vill
ekki glaðst jafn mikið. í frímínút-
um var glatt á hjalla og krakk-
arnir fóru strax að hnoða snjó-
bolta. Þau Dagbjört Helga Daní-
elsdóttir, Alexandra Steinunn
Kristjánsdóttir og Haukur Gunn-
arsson létu ekki sitt eftir Iiggja.
Framkvæmdastj órn ESB telur ríkisstyrki til skipasmíðastöðva vegna smíði fiskiskipa óheimila
Gæti bætt stöðu ís-
lenzkra skipasmíða
Framkvæmdastjóm ESB telur að ríkisstyrk-
ur til spænskrar skipasmíðastöðvar vegna
endurbóta á togaranum Snorra Sturlusyni
RE-219 hafí verið óheimill. Ólafur Þ. Steph-
ensen segir þessa niðurstöðu geta bætt sam-
keppnisstöðu íslenzkra skipasmíðastöðva.
FRAMKVÆMDASTJÓRN Evrópu-
sambandsins telur að ríkisstyrkur,
sem spænsk stjórnvöld veittu skipa-
smíðastöðinni P. Freire SA í Vigo
vegna breytinga á togara Granda
hf., Snorra Sturlusyni RE-219, sé
ekki í samræmi við reglur Evrópu-
sambandsins. Spænskum stjórn-
völdum hefur verið gefínn frestur
til að koma athugasemdum á fram-
færi. Verði niðurstaða fram-
kvæmdastjórnarinnar að þeim
fengnum óbreytt, má gera ráð fyrir
að hún hafí fordæmisgildi og bæti
þannig samkeppnisstöðu íslenzkra
skipasmíðastöðva gagnvart keppi-
nautum í ríkjum Evrópusambands-
ins.
Samkeppnisstaðan könnuð að
kröfu Stálsmiðjunnar
Breytingar á Snorra Sturlusyni,
sem kostuðu um 340 milljónir
króna, voru boðnar út í fyrra og
hreppti skipasmíðastöðin í Vigo
samninginn. Islenzkar og norskar
skipasmíðastöðvar buðu einnig í
verkið og kærðu Samtök iðnaðar-
ins, fyrir hönd Stálsmiðjunnar,
málið til fjármálaráðuneytisins síð-
astliðið haust. Ráðuneytið vísaði því
áfram til Eftirlitsstofnunar EFTA
(ESA), sem vísaði því til fram-
kvæmdastjórnar ESB. ESA og ís-
lenzk stjómvöld fóru fram á að
málið yrði skoðað með tilliti til þess
hvaða áhrif ríkisstyrkurinn hefði á
innbyrðis samkeppnisstöðu skipa-
smíðastöðva í aðildarríkjum Evr-
ópska efnahagssvæðisins.
Framkvæmdastjórnin óskaði
upplýsinga frá spænskum stjórn-
völdum og kom meðal annars fram
af þeirra hálfu að styrkurinn, sem
nam 4,5% af andvirði samnings
skipasmíðastöðvarinnar við
Granda, hefði verið veittur sam-
kvæmt reglum ESB og spænskum
reglum, sem frarnkvæmdastjórnin
hefði samþykkt. Að mati spænskra
stjórnvalda rúmast styrkurinn inn-
an þess ramma, sem settur er í
svokallaðri sjöundu tilskipun ESB
um skipasmíðar, en í henni er leyft
að veita styrki til skipasmíðastöðv-
ar, sem nemur allt að 4,5% af and-
virði samninga um einstök verk-
efni. Tilskipunin var tekin upp í
EES-samninginn á síðasta ári og
gildir því einnig á íslandi og í Nor-
egi.
Styrkurinn fari til útgerðar,
ekki skipasmíðastöðvar
Framkvæmdastjórnin er hins
vegar þeirrar skoðunar að hvort
sem um skip úr fiota ESB-ríkis eða
annars EES-ríkis sé að ræða, sé
ekki heimilt að veita ríkisstyrk til
skipasmíðastöðvar vegna smíði
fískiskips. Þvert á móti eigi ríkis-
styrkurinn að ganga til eiganda
skipsins, þó að því tilskildu að starf-
semi útgerðarinnar falli undir hina
sameiginlegu sjávarútvegsstefnu
sambandsins. Það sé síðan útgerð-
arinnar að velja skipasmíðastöð.
„Að þessu gefnu, getur fram-
kvæmdastjórnin ekki fallizt á að
skipasmíðastöðinni, sem um ræðir
í þessu máli, sé veittur ríkisstyrkur,
vegna þess að fijálst val um skipa-
smíðastöð er ekki tryggt,“ segir í
tilkynningu framkvæmdastjórnar-
innar, sem birt er í Stjórnartíðindum
ESB fyrr í þessum mánuði.
Framkvæmdastjórnin hefur, í
samræmi við grein 93(2) í Rómar-
sáttmálanum, ákveðið að gefa
spænskum stjórnvöldum mánaðar-
frest til að koma skýringum á fram-
færi. Komist hún að því loknu að
þeirri niðurstöðu, að ríkisstyrkurinn
samrýmist ekki reglum um innri
markaðinn, getur hún ákveðið að
Spánn hætti stuðningnum eða
breyti honum.
Málarekstur fyrir
Evrópudómstóli hafði áhrif
Samkvæmt upplýsingum Morg-
unblaðsins hafði málarekstur fyrir
Evrópudómstólnum í máli hol-
lenzkrar útgerðar áhrif á afstöðu
framkvæmdastjórnarinnar. Útgerð-
in, Ijssel-Vliet Combinatie, sótti um
ríkisstyrk til að smíða úthafsveiði-
togara til hollenzka efnahagsmála-
ráðuneytisins, en fékk synjun. Evr-
ópudómstóllinn staðfesti ákvörðun
hollenzkra stjórnvalda hinn 15.
þessa mánaðar.
Að sögn Guðlaugs Stefánssonar,
hagfræðings hjá ríkisstyrkjadeild
ESA, mun það hafa jákvæð áhrif á
samkeppnisstöðu íslenzkra skipa-
smíðastöðva gagnvart skipasmíða-
iðnaðinum í ESB ef ekkert kemur
fram í málinu af hálfu spænskra
stjórnvalda, sem breytir afstöðu
framkvæmdastjórnarinnar. „Ef ég
þekki sjónarmið skipasmíðaiðnaðar-
ins rétt, munu menn verða ánægðir
með þessa niðurstöðu þar,“ segir
hann.
Að sögn Guðlaugs á Grandi hf.
engan rétt á ríkisstyrk, þótt fram-
kvæmdastjórnin segi að útgerðinni
beri styrkurinn, en ekki skipasmíða-
stöðinni. Grandi fellur að sjálfsögðu
ekki undir fískveiðistefnu ESB.
Guðlaugur segir að EFTA-ríkjun-
um hafi hingað til fundizt reglur
ESB um ríkisstyrki til skipasmíða
óskýrar. „Vonandi verður þetta til
að skýra málið,“ segir hann.