Morgunblaðið - 21.11.1996, Síða 10

10 FIMMTUDAGUR 21. NÓVEMBER 1996
MORGUNBLAÐIÐ
FRETTIR
Réttað í þriðja
sinn vegna brots
Halims A1
Urskurði
frestað
fram
undirjól
SAKADÓMARI í Istanbúl ákvað
í gærmorgun að fresta til 23. des-
ember ákvörðun refsingar yfir
Halim A1 vegna brota hans á
umgengnisrétti Sophiu Hansen við
dætur sínar. Vill dómarinn bíða
úrskurðar áfrýjunarréttar í Ank-
ara í forræðismáli Sophiu og Ha-
lims Al.
í kvöldfréttum RÚV í gær kom
fram að lögmanni Sophiu hefði
borizt óformlega vitneskja um að
meirihluti áfrýjunarréttarins vildi
dæma Halim A1 forræðið. Úr-
skurðurinn yrði hins vegar ekki
birtur fyrr en í vikulokin.
„Dómarinn tók sér frest fram
að Þorláksmessu því hann vildi fá
niðurstöðu áfrýjunarréttar í hend-
ur áður en hann kvæði upp úr-
skurð. Mér fínnst afar sérkenni-
legt að hann skyldi ekki hafa þetta
í huga fyrir mánuði og láta mig
bíða í ofvæni þennan tíma,“ segir
Sophia.
„Þó að niðurstaða hafi ekki
fengist ætla ég samt sem áður að
halda ótrauð áfram j)ar til yfir
lýkur og vil þakka Islendingum
fyrir þann stuðning sem þeir hafa
veitt mér til þessa,“ segir hún.
Tilraun gerð til
lausnar utan réttar
Samkvæmt upplýsingum Morg-
unblaðsins munu hafa verið gerðar
tilraunir, af hálfu Halims Al, utan
réttar til þess að komast undan
saksókninni. En fyrirheit sem
hann hefur áður gefið um að virða
umgengnisrétt Sophiu hafa reynst
svo ótrúverðug að ekki hefur þótt
vera grundvöllur fyrir slíkri lausn
málsins.
Þetta er í annað sinn sem brot
Halims A1 á umgengnisrétti Sop-
hiu við dætur sínar kemur fyrir
sakadóm og er verið að rétta í
síðara málinu í þriðja sinn þar sem
Halim hefur ekki mætt í réttarsal-
inn.
Halim A1 var viðstaddur í gær-
morgun en mætti ekki þegar fyrr
var réttað þar sem honum hafði
ekki verið birt stefna. Segir Sop-
hia að dómarinn hafi úrskurðað í
síðara réttarhaldinu að láta færa
hann í réttarsalinn ef með þyrfti.
Halim A1 var dæmdur í fangelsi
í ársbyijun 1994 fyrir brot á um-
gengnisrétti en refsingunni breytt
í fjársekt. Síðan hefur ekkert ver-
ið aðhafst þar til saksóknari gaf
út ákæru á hendur honum í sum-
ar, eftir að hafa móttekið kæru
lögmanns Sophiu vegna ítrekaðra
brota á umgegnisrétti við dætur
þeirra.
Skæruverkföll í kjölfar
vinnustaðasamninga?
ÞÓRARINN V. Þórarinsson, framkvæmdastjóri
Vinnuveitendasambandsins, segir að vinnu-
staðasamningar muni sennilega leiða til aukinna
skæruverkfalla innan einstakra fyrirtækja.
Hann segir Vinnuveitendasambandið viðbúið
slíkum átökum, meðal annars hafi á síðustu
árum verið safnað í vinnudeilusjóð. Með honum
verði hægt að kaupa upp skaðabótakröfur vinnu-
veitenda gegn starfsmönnum. Þetta kom fram
í ávarpi sem Þórarinn flutti á félagsfundi Sam-
taka iðnaðarins í gær.
„Það þarf að búa til lagalegan ramma utan
um þessa samninga," segir Þórarinn enn frem-
ur. „Hjá Dönum eru reglurnar þannig að ef
árangur næst ekki innan fyrirtækisins má kalla
til ráðgjafa frá verkalýðshreyfingunni og sam-
tökum vinnuveitenda. Ef það gengur ekki held-
ur má skjóta málinu beint til hefbundinna samn-
ingsaðila."
Þórarinn segir að trúnaðarmenn í fyrirtækjum
geti verið fulltrúar starfsmanna í samningum.
Mikilvægt sé þó að þeir séu skilgreindir sem
trúnaðarmenn starfsmannanna en ekki verka-
lýðsfélaganna.
Hann telur að kauphækkanir í heildarsamn-
ingum nú eigi ekki að verða meiri en 2,5 pró-
sent því ofan á þær hækkanir bætist alltaf launa-
þróun í fyrirtækjum, til dæmis vegna starfsald-
urshækkana. Samtals telur hann að þessar
hækkanir megi ekki fara yfir 3,5 prósent. í
fyrirtækjunum megi semja um meira ef sam-
komulag næst milli stjórnenda og starfsmanna
um aðgerðir til að auka hagræðingu.
Fyrirtækin hafa fært fórnir
Gunnar Svavarsson, forstjóri Hampiðjunnar
og varaformaður Samtaka iðnaðarins, sagði
mikilvægt að minnast þess að ekki aðeins laun-
þegar heldur einnig fyrirtækin hafi fært miklar
fómir á síðustu árum. „Launþegar vilja sækja
sinn hlut í uppganginum og telja sig eiga mikið
inni. Staðreyndin er sú að á síðustu tveimur
árum hefur hagnaður af atvinnurekstri hér á
landi verið að komast upp í meðaltal OECD-ríkj-
anna, það sem þar víðast hvar hefur verið ríkj-
andi í langan tíma. íslensk fyrirtæki þurfa nú
að vinna upp slæma árferðið."
Gunnar benti á að samanburður sem gerður
hefur verið á launakjörum hér á landi og í
Danmörku væri flókinn. í fyrsta lagi væru laun
í Danmörku með þeim hæstu í Evrópu, og mun
hærri en í löndunum í kring. í öðru lagi væru
skattar og önnur gjöld mun hærri en hér. Því
væri launamunurinn í raun mun minni en virt-
ist við fyrstu sýn.
Mikil yfirvinna dregur úr framleiðni
Geir A. Gunnlaugsson, framkvæmdastjóri Mar-
el, leggur áherslu á að vinnutími verði styttur í
samningum, enda þurfi það ekki að verða til
þess að draga úr afköstum. „íslendingar hafa
hingað til metið frítímann einskis og alltaf verið
tilbúnir til að vinna yfirvinnu. Staðreyndin er sú
að þó að viðvera lengist þarf það ekki að þýða
að afköstin verði meiri. Hér á landi hafa menn
notað yfirvinnuna til að stilla lífskjörin af. Það
leiðir til dæmis til þess að menn flýta sér ekki á
morgnana, ef þeir vjlja ná í yfirvinnutíma um
kvöldið. Ég held að samhengi sé milli lítillar fram-
leiðni í íslensku atvinnulífi og mikillar yfirvinnu."
Geir benti einnig á að grunnlaun mætti
hækka með því að draga úr orlofi. „Orlofið er
komið út fyrir skynsamleg mörk. Það hefur lam-
andi áhrif á fyrirtæki þegar menn eru í burtu
allt að sex vikur. Þá þarf að ráða sumarafleys-
ingamenn sem eðlilega afkasta mun minna. Það
er spurning hvort betra væri að hafa um þriggja
vikna sumarfrí og eins og eina viku sem taka
má út um vetur. Almennir frídagar geta einnig
verið mjög truflandi, sérstaklega þegar þeir koma
upp á fímmtudegi eins og algengt er. Draga
mætti úr frídögum, til dæmis í apríl, og hækka
grunnkaup á móti.“
íslenskir hjúkmnarfræðing-
ar til Z aire og Rúanda
TVEIR íslenskir hjúkrunarfræð-
ingar af veraldarvakt Rauða kross-
ins eru um þessar mundir að hefja
störf í Zaire og Rúanda. Ólafur
Guðbrandsson hélt utan í gær og
Hólmfriður Traustadóttir fer á
sunnudag. „Ég á að fara til Rúanda
og vinna á sjúkrahúsi en meira
veit ég ekki,“ sagði Hólmfríður í
samtali við Morgunblaðið í gær.
„Hvar sjúkrahúsið er, hvort það
er búið að byggja það og hvort það
er hús eða tjald fæ ég sennilega
að vita í Genf á sunnudag." Hún
sagði að verkefnið hefði haft innan
við viku aðdraganda en talað er
um að hún verði við störf ytra í
a.m.k. þijá mánuði.
Bæði eru þau Hólmfriður og
Ólafur Guðbrandsson þrautreynd-
ir starfsmenn á veraldarvakt
Rauða krossins. Ólafur hóf störf
fyrir Rauða krossinn í Tælandi
árið 1984 og hefur síðan verið
sendifulltrúi i Afganistan, Pakistan
og Kenýa. Hann er 39 ára aðstoðar-
deildarstjóri á gjörgæsludeiid
Landspítalans og mun annast
skipulagningu hjúkrunarstarfs á
sjúkrahúsi í Goma og starfa þar
með norskum hjúkrunarfræðing-
um og lækni.
Hólmfríður segist eiga von á að
hitta Ólaf úti en býst ekki við að
þau muni starfa saman. Hún er 37
ára og hefur undanfarið ár starfað
á slysadeild Borgarspítalans og þar
áður á gjörgæsludeild Landspitala.
Hún hóf störf fyrir Rauða krossinn
í Kenýa árið 1990 og starfaði einn-
ig meðal stríðshijáðra í Sómalíu
árið 1992 og 1993 og var m.a. þar
í iandi þegar hersveitir Banda-
ÓLAFUR Guðbrandsson og Hólmfríður Traustadóttir verða
bæði komin til starfa í Zaire og Rúanda í byijun næstu viku.
ríkjamanna hófu afskipti af borga-
rastyijöldinni þar.
I samtali við Morgunblaðið sagð-
ist Hólmfríður ekki gera sér grein
fyrir því hvað biði hennar í Rúanda
en eftir sólarhringsdvöl í Genf er
ráðgert að hún komi til Afríku á
mánudag. „Ég á von á að þarna
sé fullt af fólki sem er í lélegu lík-
amlegu ástandi og þarfnast aðstoð-
ar. Þarna er áreiðanlega bæði
hungur og farsóttir og eflaust líka
stríðshrjáð fólk.“
Hólmfríður sagðist ekki geta
svarað því hvað það væri sem gerði
að verkum að hún sæktist eftir
starfi við hjálparstörf en sagði að
henni fyndist Afríka heillandi álfa
og þar hefði hún kynnst frábæru
fólki sem hún hefði haft ánægju
af að vinna með.
Hún sagði að þar sem hún hefði
starfað til þessa á vegum Rauða
krossins hefði aðbúnaður verið
ágætur og öryggi starfsfólks
trygfft. „Rauði krossinn fer ekki
inn á svona svæði nema að það sé
gefið grænt ljós á það frá öllum
aðilum. Fólk þarna ber virðingu
fyrir Rauða krossinum og Rauða
hálfmánanum og veit að þar fær
það þjálp,“ sagði Hólmfríður Trau-
stadóttir.
Auk hennar og Ólafs Guð-
brandssonar starfa nú 13 sendifull-
trúar RKÍ víðs vegar um heiminn,
m.a. í Téténíu,, Bosníu og Aserba-
idsjan.
Ásgarður - 2ja herbergja
- sérinngangur - hagstæð lán
Vorum að fá til sölu 2ja herbergja tæplega Ó0 fm vanda&a, ný-
lega íbúð. Parket á gólfum. Suðursvalir. Gott útsýni. Sérinn-
gangur. Áhvílandi eru langtimalán frá veSdeild (4,9% vextir)
kr. 3,6 millj. (greiðslubyrði rúmlega 18 þús. á mán.).
Til afh. strax. ViS sýnum.
EIGNASALAN, Ingólfsstræti 12,
símar551 9540 og 551 9191.
Gripnir með
tól og tæki
LÖGREGLAN stöðvaði förtveggja
grunsamlegra manna á Klappar-
stíg snemma í gærmorgun en þeir
voru grunaðir um innbrot í nokkr-
ar bifreiðar.
Mennirnir tveir hafa oft komið
við sögu lögreglunnar. í fórum
þeirra fundust ýmis tæki og tól
sem gjarnan eru notuð af þeim
sem fara inn í hús eða farartæki
í leyfisleysi.
Stolin taska
við göngubrú
VEGFARANDI fann skjalatösku
við göngubrúna yfír Kringlumýrar-
braut skömmu eftir miðnætti í fyrri-
nótt.
Lögreglan tók töskuna í sína
vörslu. I henni fundust ýmis skjöl
með nafni og heimilisfangi manns
en sá hafði tilkynnt innbrot á heim-
ili sitt að morgni þriðjudags. Inn-
brotsþjófurinn virðist því hafa losað
sig við hluta þýfísins við göngu-
brúna.
Hússtjórn-
arskóli
sjálfseign-
arstofnun?
BJÖRN Bjarnason mennta-
málaráðherra reifaði á Al-
þingi í gær þá hugmynd, að
í stað þess að halda fast við
þá áætlun að sameina Hús-
stjórnarskólann á Hallorms-
stað Menntaskólanum á Eg-
ilsstöðum verði skólanum gert
kleift að halda áfram óbreyttri
starfsemi með því að hann
verði gerður að sjálfseignar-
stofnun með sérstökum
rekstrarsamningi við ríkið.
Þetta kom fram í svari ráð-
herrans við fyrirspurn Hjör-
leifs Guttormssonar um mál-
efni hússtjórnarskólans.
Skólinn var rekinn sem
sjálfseignarstofnun á fyrstu
árunum eftir stofnun hans
árið 1930. Menntamálaráð-
herra sagði þetta geta verið
góða lausn, þannig að skólinn
„geti þróazt á eigin forsend-
um og notið betur þess mikla
stuðnings sem hann nýtur,
miðað við þær undirtektir,
sem hugmyndir um sjálfstæði
hans hafa fengið að undan-
förnu,“ og ráðherrann fékk
að kynnast af eigin raun er
hann heimsótti skólann á
fyrradag.
Samstarf til bóta
Ráðherra ítrekaði hins veg-
ar þá skoðun sína, að hann
teldi nánara samstarf við ná-
lægar menntastofnanir á
framhaldsskólastigi munu
styrkja skólann, sem hefur
aðeins milli 21 og 25 nemend-
ur. Hann sagði einnig sjálf-
sagt, að sameinuð skólastofn-
un Hússtjórnarskólans og
Menntaskólans á Egilsstöðum
— ef af henni yrði — myndi
geta boðið upp á sama nám
og veitt er í hússtjórnarskó-
lanum núna og bætti við í því
sambandi, að undir skipulags-
legri yfirsjón ME væri athug-
andi að nýta laust húsnæði
við Héraðsskólann á Eiðum
fyrir hluta af þeirri kennslu.