Morgunblaðið - 15.12.1996, Side 28

28 SUNNUDAGUR 15. DESEMBER 1996
MORGUNBLAÐIÐ
MORGUNBLAÐIÐ
SUNNUDAGUR 15. DESEMBER 1996 29
Jlfetiguflftlafrti
STOFNAÐ 1913
ÚTGEFANDI
FRAMKVÆMDASTJÓRI
RITSTJÓRAR
ISLENZKIR náms- og fræði-
menn, sem stundað hafa
nám og rannsóknir við erlenda
háskóla hafa mjög á orði, hvað
Háskóli íslands sé vanbúinn
bókum og öðrum heimildum og
telja, að ein helzta forsenda
þess, að hann geti staðið undir
nafni sé sú, að vel sé að honum
búið að þessu leyti.
Nú hafa Landsbókasafn ís-
lands og Háskólabókasafn verið
sameinuð í hinni miklu Þjóðar-
bókhlöðu, þar sem aðstaða öll
og tæknibúnaður fyrir náms-
menn og fræðimenn er til fyrir-
myndar. Vonandi verður það
fjárveitingavaldinu hvatning til
þess að búa svo að Þjóðarbók-
hlöðu, að bókakostur og heim-
ildasöfn verði í samræmi við
það.
Eitt af því, sem ætti að ýta
á fjárveitingavaldið til þess að
auka veg Þjóðarbókhlöðu að
þessu leyti er sú staðreynd, að
ný tækni gerir öllum almenn-
Árvakur hf., Reykjavík.
Hallgrímur B. Geirsson.
Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
ingi kleift að hafa beinan að-
gang að safninu með tölvuteng-
ingu. Á þessu er vakin athygli
í grein hér í blaðinu í gær eftir
Halldóru Þorsteinsdóttur, sem
er forstöðumaður upplýsinga-
deildar Landsbókasafns ís-
lands-Háskólabókasafns. í
grein þessari segir höfundur
m.a.:
„Eitt aðalhjálpartækið við
heimildaleit er tölvukerfið
Gegnir. Þar er að finna upplýs-
ingar um bækur, tímarit, mynd-
bönd, hljóðrit og annað efni,
sem til er í safninu og ýmsum
öðrum söfnum hér á landi. í
Gegni er skráður almennur
safnkostur um 20 bókasafna,
þar er samskrá um erlenda
tímaritaeign 60 bókasafna og
þjóðbókaskrá íslendinga. Ann-
að gagnasafn, Greinir, vísar
aftur á móti í efni, sem birzt
hefur í rúmlega 120 íslenzkum
tímaritum. Aðgangur að Gegni
og Greini er um fjölmarga skjái
í safninu og einnig um alnet-
ið. . . í safninu er ennfremur
hægt að fletta upp í Feng,
tölvuskrá Borgarbókasafns,
Bókasafns Landspítalans og
fleiri safna.“
Síðan segir Halldóra Þor-
steinsdóttir: „Með tiltölulega
ódýrum tölvubúnaði getur þjóðin
öll haft aðgang að Þjóðarbók-
hlöðu. Slíkur búnaður er undir-
staða nútíma upplýsingaöflunar
og veigamikill hlekkur í að jafna
aðgang almennings að upplýs-
ingum án tillits til búsetu."
Þetta er auðvitað bylting. Sú
tíð er liðin að söfn á borð við
Landsbókasafn og Háskóla-
bókasafn séu einungis fyrir til-
tölulega fámennan hóp fólks,
námsmenn og fræðimenn. Eins
og forstöðumaður upplýsinga-
deildar safnanna bendir á, get-
ur fólk hvar sem það býr á land-
inu nú haft beinan aðgang að
Þjóðarbókhlöðu með einfaldri
tölvutengingu. Þessi nýja að-
staða á að auðvelda námsmönn-
um í dreifbýli að stunda nám
sitt með jafn góðum árangri og
námsmenn í þéttbýli. Hún auð-
veldar fræðimönnum, sem bú-
settir eru utan höfuðborgar-
svæðisins vinnu sína. Hún auð-
veldar alþýðufræðimönnum,
sem enn eru margir á íslandi,
þeirra störf og hún opnar hinum
almenna borgara aðgang að
gífurlegu magni upplýsinga.
Þegar svo er komið eru enn
sterkari rök en áður fyrir því,
að svo vel sé búið að Þjóðarbók-
hlöðunni að fjárveitingum til
þess að festa kaup á margvís-
legum heimildum, að við náum
því á nokkru árabili að byggja
upp safn, sem stendur jafnfætis
því bezta, sem þekkist í nálæg-
um löndum. Til þess á metnaður
okkar að standa.
AÐGANGUR
ALMENNINGS AÐ
UPPLÝSINGUM
Dauðinn er
afþreying
FYRIR EKKI ALL-
löngu drap ég á sjónvarp-
ið í þessum þáttum og
minnti á hvernig það er
notað sem afþreying, eða einskonar
dægrastytting og er þá einskis svifizt
í þeim efnum.
Nýlega las ég frásögn af því hvern-
ig einn mesti harmleikur þessarar
aldar er notaður í skemmtiiðnaðinum
og verður æ vinsælli afþreying og
raunar skemmtiatriði sem áheyrend-
ur eru svo sólgnir í að þetta er að
verða milljónaiðnaður og sér ekki
fyrir endann á þessari uppákomu.
Eg á hér við hið hörmulega slys þeg-
ar Titanic fórst á Atlantshafinu aust-
ur af Nýfundnalandi. Time segir frá
þessu skemmtanahungri ekki alls
fyrir löngu og minnir á að nokkrar
tylftir frásagna og söngva, fjórar
kvikmyndir og ein framhaldsmynd,
auk mikillar uppákomu í Las Vegas,
hafi ekki satt það hungur sem æsi-
spennandi harmleikir æra upp f tryllt-
um lýðnum, en allt byggir þetta á
harmleiknum mikla um Titanic. Time
kallar þetta Titanic-æði og telur að
lýðurinn verði sönglandi Hærra minn
guð til þín um það leyti sem ný kvik-
mynd James Camerons um þetta efni
kemur á markað á næsta ári. Einn
aðstandenda sjónvarpsuppákomunn-
ar talar um þessa endalausu heillandi
og tímalausu sögu, eins og hann mun
hafa komizt að orði um þennan sorg-
lega atburð.
Time bendir á uppbyggilegra efni
um þennan atburð í heimildarmynd
á Discovery og fjórum nýjum bókum
um efnið, en af þeim eru þtjár skáld-
sögur.
En kannski er hnýsiiegasta atriði
þessarar uppákomu nýr söngleikur á
Broadway sem verður færður upp
næsta ár og að sjálfsögðu undir nafn-
inu Titanic — án upphrópunarmerkis,
segir Time. Og höfundurinn er harla
ánægður með efnið, segir að það
muni falla vel í kramið á Broadway.
..fólk er svo snortið að það missir
málið, það verður að syngja.“ „Eða
sökkva," bætir Time við.
Allt er þetta með end-
emum og skipið sem gat
ekki sokkið er að verða
einskonar tákn þeirrar
kynslóðar sem gengur
fyrir hávaða, plasti og
peningum; tryllt og hugsjónalítil
siglir hún inní sýndarveröld sam-
tímans, ófullnægð og án þeirra and-
legu verðmæta sem kannski gætu
fyllt tómið og skemmtir sér við það
sem hendir aðra en er jafnlangt frá
því að geta hent þá sjálfa einsog það
var óhugsandi að Titanic gæti sokk-
ið. Og á þessari siglingu glymur
Hærra minn guð til þín, ekki einsog
kveðjusálmur og útrás fyrir sorg og
söknuð, heldur einsog hver annar
slagari sem á að fullnægja þeirri
kröfu umhverfisins um decibel-háv-
aða sem kerfíð og markaðurinn
krefjast.
Mundi þetta ekki segja ýmislegt
um samtíð okkar? Um það æði sem
hefur gripið mannskapinn? Um vönt-
unina og þá staðreynd að tízkan er
einsog önnur fíkniefni, fullnægir ein-
ungis meðan æðið stendur yfír, krefst
meira æðis; sífellt stærri skammta
af títanískri fullnægingu.
Reynt er að græða á öllu, slysum,
hryðjuverkum, morðum, fíkniefnum
sem tortíma lífí ungmenna, mansali
og klámi.
Jafnvel jólunum; ekkisízt þeim.
Sjónvarpið, sagði ég í fyrrnefndu
helgispjalli, endurspeglar vissa þætti
raunveruleikans, aðra ekki. Það er
jafnvel hægt að heyja styrjaldir í sjón-
varpi. Og það er hægt að fylgjast
með þeim úr þessari órafjarlægu ná-
lægð sem sjónvarp býður uppá.
Áhorfendur geta upplifað stríð sem
nýja tegund af hasar. Tekið þátt í
honum úr öruggri fjarlægð. Tilfínn-
ingasljóir fyrir síendurteknum harm-
leik sem snertir okkur einungis einsog
hver önnur afþreying.
í Bandaríkjunum er sagt að sjón-
varpsæskan sé að verða tilfinninga-
laus. Hún endurtekur ofbeldi kvik-
myndanna í raunveruleikanum. Og
þegar raunverulegt fórnardýr er
sært, tilaðmynda af skotsárum, þá
rekur þetta unga fólk upp stór augu
og segir undrandi, Er þetta sárt?
Því það er ekkert sárt í sjónvarpi.
Og nýlega misþyrmdu þrír sex ára
drengir fímm ára telpu í Þrándheimi,
skildu hana eftir liggjandi í snjónum
þarsem hún varð úti. í sjónvarpshas-
arnum deyja þeir ekki sem eru barð-
ir heldur standa þeir upp einsog ekk-
ert sé. Það var, að mér skilst, afsök-
un drengjanna sem þekkja ekki mun
á sjónvarpslífi og veruleikanum.
I sjónvarpinu er dauðinn bara
skemmtilegur hasar, jafnvel hann.
Einn helzti tölvusérfræðingur
heims, Joseph Weizenbaum, kemst
m.a. svo að orði í bók sinni Comput-
er Power and Human Reason:
„Samt getur engin rökræða, sama
hve mælsk og sannfærandi hún er,
breytt þeirri staðreynd, að vísindin
eru almennt talin eina leiðin til auk-
ins skilnings. Þegar ég held því fram,
að vísindahyggjan hafí smám saman
breytzt í hægvirkt eitur, þá á ég við,
að með því að telja vísindalega þekk-
ingu ávísun á hinn eina sannleika,
þá sé verið að ómerkja allar aðrar
skilningsleiðir. Áður fyrr var listin,
einkum bókmenntimar, talin upp-
spretta andlegrar næringar og skiln-
ings en nú er litið á hana sem hveija
aðra dægrastyttingu. Leikhúsin í
Grikklandi og Austurlöndum til
forna, sviðið hans Shakespeares, Ib-
sens og Tsjekovs, svo nær sé farið í
tíma, allt voru þetta skólar. Námsefn-
ið, sem þar var kennt, jók mönnum
skilning á samfélagi sínu. Þótt enn
komi fyrir, að einhver Arthur Miller
eða Edward Albee fái að kveðja sér
hljóðs í New York eða London, þá
hungrar fólk og þyrstir aðeins í það,
sem á að heita vísindalega sannað.
Soðningin er svo tímarit á borð við
Psychology Today, einhver uppsuða
úr verkum Masters og Johnsons eða
vísindaguðfræði eins og hún birtist
hjá L. Ron Hubbard. Trúin á skyn-
semina hefur dregið úr spádóms-
krafti tungumálsins sjálfs. Við kunn-
um að telja en erum að gleyma hvað
er þess vert að vera talið og hvers
vegna.
M.
HELGI
spjall
_L
+
REYKJAVÍKURBRÉF
Laugardagur 14. desember
UUM ÞESSAR MUNDIR
stendur yfir mesti
bóksölutími ársins.
Langflestar íslenzkar
bækur, sem út koma
ár hvert eru gefnar
út á tímabilinu frá
október og fram í des-
ember. Mesti sölutími bóka er í desember
og raunar síðustu vikur og daga fyrir jól.
Tilraunir til þess að dreifa útgáfu bóka á
fleiri mánuði ársins virðast ekki gefa góða
raun. Hvað er nú orðið um bókaþjóðina
miklu?
Morgunblaðið hefur birt lista yfir sölu
bóka allt þetta ár en ekki einungis í nóvem-
ber og desember. Bóksölulistar þessir eru
unnir af Félagsvísindastofnun Háskóla ís-
lands en aðilar að þessu samstarfi eru auk
Morgunblaðsins, Félag íslenzkra bókaút-
gefenda og Félag bóka- og ritfangaverzl-
ana. Bóksölulistarnir hafa vakið athygli
þeirra, sem á annað borð hafa áhuga á
útgáfu bóka og sölu bóka, fyrst og fremst
vegna þess, að þeir leiða í ljós takmarkað-
an áhuga á bókakaupum meirihluta ársins.
Á bóksöluiista, sem birtist hér í blaðinu
sl. þriðjudag var kökubók Hagkaups í efsta
sæti á hinum sameiginlega lista. Þar voru
fjórar barnabækur og skal ekki gert lítið
úr því. Það skiptir auðvitað miklu máli að
börn hafi aðgang að bókum við sitt hæfi.
Þar voru tvær nýjar skáldsögur.
Þegar litið er yfir þessa lista yfir allt
þetta ár kemur í Ijós, að það er hending
ef skáldverk er að finna á listunum fram-
an af árinu. Vikurnar fyrir páska er aug-
ljóst að bókakaup vegna fermingargjafa
setja mark sitt á bóksölulistann. Á vorin
og sumrin einkennist hann af sölu bóka,
sem varða ýmist garðyrkju og blómarækt
eða ferðalög. Það skal heldur ekki gert
lítið úr því. Bækur um það efni skipta líka
máli. En það breytir ekki hinu, að bókalist-
arnir eru vísbending um, að svonefndar
góðbókmenntir eigi ekki greiðan aðgang
að almenningi mestan hluta ársins.
Nú má vel vera, að ein skýringin sé sú,
að góðbókmenntimar séu alls ekki „góð-
bókmenntir". Það sé einfaldlega ekki nógu
mikið af nýjum og góðum bókum á mark-
aðnum. Það er líka hugsanlegt, að bóka-
smekkur þjóðarinnar hafi versnað svo mjög
og áhugaleysi aukizt um bókmenntir eftir
að sjónvarp og aðrir afþreyingamiðlar
komu til sögunnar.
Það getur á hinn bóginn verið okkur
nokkur huggun, að bóksölulistar í öðrum
löndum segja sennilega svipaða sögu.
Skáldverkin, sem seljast í milljónaupplög-
um eru yfirleitt heldur ómerkilegir reyfar-
ar, sem eru skrifaðir skv. viðurkenndum
formúlum og markaðssettir í samræmi við
það. Engu að síður er þetta umhugsunar-
efni fyrir þjóðina, sem vill líta á sig sem
bókaþjóð en er sennilega skv. upplýsing-
um, sem birtar hafa verið erlendis mun
minni bókaþjóð, en ýmsir nágrannar okkar.
Hvar eru
bækur til
sölu?
FÓLK FER NÚ
orðið svo mikið til
útlanda, að það
veitir því eftirtekt,
að bókaverzlanir í
öðrum löndum eru
oft mun girnilegri, ef svo má að orði kom-
ast, en bókaverzlanir hér hafa verið til
skamms tíma. Bókaverzlanir í London og
New York hafa lengi verið einn helzti
áfangastaður þeirra íslendinga, sem þang-
að koma og áhuga hafa á að fylgjast með
því, sem er að gerast í bókaheiminum.
Bókaverzlanir hér á íslandi hafa varla
staðið undir nafni í samanburði við bóka-
búðir í ýmsum öðrum löndum. Á seinni
árum hefur þó orðið nokkur breyting á.
Sérstaklega á það við um bókaverzlun
Máls og menningar við Laugaveg, sem
fram á síðustu vikur hefur skarað fram
úr og notið algerrar sérstöðu. Raunar er
það merkilegt hvað þessu gamla útgáfu-
fyrirtæki sósíalista, sem í eina tíð var eitt
helzta pólitíska vopnið í stjórnmálabaráttu
þeirra innanlands, hefur tekizt að breyta
algerlega um svip og taka afgerandi for-

|Ég§§
'á' r' f?
-

Morgunblaðið/Ámi Sæberg
SKOGAFOSS
ystu í alhliða bókaútgáfu og bókasölu hér
á íslandi.
Hin nýja bókaverzlun Eymundssonar í
Borgarkringlunni, sem nú er í eigu hins
gamalgróna fyrirtækis, Pennans, verður
hins vegar augljóslega verðugur keppi-
nautur Máls og menningar en sameigin-
lega munu þessar tvær vel reknu og vel
búnu verzlanir stuðla að aukinni bókasölu
allt árið um kring.
Traustar og vel reknar bókaverzlanir,
þar sem er að finna mikið úrval bóka,
ekki bara þeirra, sem út eru að koma fyr-
ir þessi jól heldur helztu útgáfubækur síð-
ustu ára eru auðvitað forsendan fyrir því,
að almenningur hafi greiðan aðgang að
bókum til þess að kaupa.
En jafnframt hafa bókaútgefendur ára-
tugum saman staðið fyrir bókamörkuðum
snemma á nýju ári, þar sem kostur hefur
verið á að kaupa eldri bækur á lágu verði.
Ekki skal gert lítið úr því framtaki. Hins
vegar er spuming, hvort bókaútgefendur
og bóksalar geti stigið nýtt skref til þess
að gera bækur bæði nýjar og gamlar að-
gengilegar fyrir allan almenning til kaupa
með því að koma upp bókamarkaði á alnet-
inu, þar sem á boðstólum væru bókstaf-
lega allar bækur, sem til eru í vörugeymsl-
um bókaútgefenda og bóksala, nýjar og
gamlar og sumar eldgamlar.
Slíkir bókamarkaðir eru nú reknir á al-
netinu í öðmm löndum, sem íslenzkir not-
endur þess eiga greiðan aðgang að. Hag-
kaup hefur verið að prófa sig áfram með
matvöruverzlun á alnetinu og skv. frétt,
sem birtist hér í blaðinu fyrir skömmu em
viðskipti í þeirri verzlun vaxandi. Með
sama hætti er hægt að setja inn á alnetið
upplýsingar um allar bækur, sem komið
hafa út á íslandi og til eru í geymslum
ásamt upplýsingum um verð þeirra og
gefa fólki kost á að panta þær í gegnum
eigin tölvur eða með aðstoð bókaverzlana.
Ekki er ólíklegt að sala bóka mundi
taka töluverðan kipp á þeim tíma ársins,
sem bækur eru að jafnaði lítið keyptar,
m.a. vegna þess að á bókamarkaðnum á
alnetinu væri kostur á að hafa á boðstólum
eldri bækur, sem bókaverzlanir telja sig
I
ekki hafa efni á að hafa uppi við og em
þar af leiðandi öllum gleymdar.
íslenzkir bókaútgefendur og bóksalar
gætu einnig auðveldað íslendingum kaup
á erlendum bókum með því að tryggja
notendum hins íslenzka bókamarkaðar á
alnetinu greiðan aðgang að erlendum
bókamörkuðum undir sínum hatti.
Eins og nú standa sakir hefur fólk ekki
þægilegan aðgang að eldri bókum, sem
út hafa komið, nema á útsölumörkuðunum,
sem efnt er til yfirleitt einu sinni á ári,
þótt þeim hafí eitthvað fjölgað í seinni tíð.
Þær aðferðir bókaútgefenda að selja
bækur í gegnum síma eða með því að
senda sölumenn í hús eru heldur hvimleið-
ar, þótt þær hafí vafalaust borið einhvern
árangur.
MÖRGUM OF-
bjóða söluaðferð-
irnar, sem notaðar
irnar eru, til þess að selja
bækur og í mörgum
tilvikum hlýtur það að vera höfundum
mjög á móti skapi, sem ætlast er til af
þeim sjálfum, þegar kemur að sölu bóka
þeirra.
í fyrsta lagi eru lýsingarorðin, sem
stundum eru notuð í auglýsingum svo
kröftug, að höfundamir hljóta að fara hjá
sér, þegar þeir horfa á sjálfa sig í tengsl-
um við þau stóryrði.
í öðru lagi eru tilraunir þeirra sjálfra
og útgefenda þeirra til þess að koma þeim
á framfæri við fjölmiðla mörgum þeirra á
móti skapi, þótt þeir láti sig hafa það.
Auglýsingamennskan í sambandi við bæk-
ur tröllríður fjölmiðlum í desember. Morg-
unblaðið hefur síðustu árin reynt að stilla
þessu í hóf enda var blaðið farið að birta
opnuviðtöl við sömu höfundana ár eftir
ár án þess, að þeir segðu nokkuð nýtt,
enda höfðu þeir ekkert nýtt að segja.
í þriðja lagi er alls konar fíflaháttur að
ryðja sér til rúms við kynningu bóka, sér-
staklega hjá yngstu kynslóð höfunda, sem
varla stuðlar að sérstakri virðingu almenn-
ings fyrir þeim bókum, sem þar er verið
að bjóða.
Söluaðferð-
Sú var tíðin, að áritanir höfunda á bæk-
ur þóttu verðmætar en þær eru það varla
lengur eftir að tekinn hefur verið upp sá
háttur, að höfundar sitji í bókaverzlunum
og áriti bækur sínar í einhvers konar
fjöldaáritun.
Spurning er, hvort hægt er að koma
kynningu á nýjum bókum í menningarlegri
farveg en tíðkazt hefur um skeið. I Gerðu-
bergi hefur við og við farið fram merkileg
kynning á listmálurum, þar sem þeir koma
fram og kynna verk sín yfír langt tímabil
og efnt er til skipulagðra umræðna um
verkin meðal kunnáttumanna, sem áheyr-
endur aðrir geta svo blandað sér í.
Skipulegri, markvissari og menningar-
legri kynning á bókum og höfundum þeirra
þyrfti að finna sér farveg á næstu árum
og sjálfsagt yrðu engir því fegnari en höf-
undarnir sjálfir. Hér þyrfti að fínna form
fyrir efnismeiri og vandaðri kynningu á
bókum, þar sem áhugamenn gætu komið
saman og hlustað á og tekið þátt í vand-
lega undirbúnum umræðum um nýútkomn-
ar bækur, sem taldar væru þess virði að
hljóta slíka kynningu.
Bókaverðlaun eru veitt víða um lönd og
m.a. hér á landi, þar sem hin íslenzku
bókmenntaverðlaun hafa verið og eru
umdeild. Það sem jákvætt má segja um
slík verðlaun er, að sennilega stuðla um-
ræður um þau að aukinni sölu bóka. Að
öðru leyti er allur framgangsmáti í tengsl-
um við verðlaunin hæpin svo að ekki sé
meira sagt enda hafa þau ekki náð að
festa sig í sessi eða náð almennri viður-
kenningu og virðingu.
Bókaskrifin
ÞAÐ SEM AÐ
öðru leyti má segja,
að standi íslenzkri
bókaútgáfu fyrir
þrifum er einfaldlega það, að ekki er á
allra færi að helga sig bókaskrifum. Það
útheimtir tíma og vinnu og höfundar þurfa
að lifa eins og annað fólk. Það er ákaflega
lítið um það um þessar mundir að rithöf-
undar geti lifað á ritmennsku sinni.
í öðrum löndum hafa bókaútgáfufyrir-
tæki burði til þess að gera samninga við
höfunda og borga þeim ákveðna fyrirfram-
greiðslu, sem auðveldar þeim að vinna
verk sitt. Hér er áreiðanlega lítið um það,
þótt einhver dæmi séu um, að höfundar
séu á launum hjá útgáfufyrirtækjum við
bókaskrif.
Það er t.d. ekki auðvelt fyrir sagnfræð-
inga að vinna árum saman að rannsóknum
heima og erlendis að ákveðnum málefnum
og skrifa svo bækur um þær rannsóknir,
sem eru mikilsvert framlag til sögu þjóðar-
innar. Hver á að fjármagna slíka vinnu?
Þótt einstaka styrkir séu veittir í tengsl-
um við slík verkefni eru þær upphæðir
yfirleitt svo lágar, að þær duga skammt.
Það vekur athygli hvað mikið er skrifað
af bókum um þjóðfélagsmál og sagnfræði
t.d. í Bandaríkjunum og Bretlandi. Þar
koma út miklar bækur um einstök málefni
eða einstaklinga, sem við sögu hafa kom-
ið. Þessar bækur eru áreiðanlega skrifaðar
vegna þess, að höfundar eiga greiðan að-
gang að margvíslegum rannsóknarstyrkj-
um, bæði í háskólum og hjá einstaka öflug-
um sjóðum. Og það er líka skýringin á
því, að margar þessara bóka eru mjög
góðar og einstaklega vel til þeirra vandað
á allan hátt.
íslenzkir höfundar hafa ekki aðgang að
slíku fjármagni. Þess vegna er minna skrif-
að af bókum um sagnfræði og ýmis þjóðfé-
lagsmál, sem á döfínni eru í samtímanum
en æskilegt væri.
Ef við viljum stuðla að aukinni bók-
mennt í landinu er forsenda fyrir því auð-
vitað sú, að hér séu skrifaðar bækur, sem
eru þess virði að þær séu gefnar út. Það
stuðlar ekki endilega að merkilegri bókaút-
gáfu, að útgefendur geri samning í ársbyij-
un við höfund um að hann skili handriti
á næsta sumri.
Hér þarf að koma til samráð bókaútgef-
enda, bóksala, höfunda og stjómvalda til
þess að stuðla að veigameiri bókaútgáfu
en hér hefur verið stunduð. Það er ekki
hægt að búast við því að fólk kaupi bækur
umfram annað nema á boðstólum séu vand-
aðar bækur. Hitt er svo annað mál, að
markaðurinn er ekki endilega menning-
arvænn.
„Hins vegar er
spurning, hvort
bókaútgefendur
og bóksalar geti
stigið nýtt skref
til þess að gera
bækur, bæði nýj-
ar og gamlar, að-
gengilegar fyrir
allan almenning
til kaupa með þvi
að koma upp
bókamarkaði á al-
netinu, þar sem á
boðstólum væru
bókstaflega allar
bækur, sem til eru
í vörugeymslum
bókaútgefenda og
bóksala, nýjar og
gamlar og sumar
eldgamlar.“