Morgunblaðið - 19.02.1997, Síða 27

Morgunblaðið - 19.02.1997, Síða 27
MORGUNBLAÐIÐ AÐSEIMDAR GREINAR MIÐVIKUDAGUR 19. FEBRÚAR 1997 27 TIL AÐ leiða hags- munabaráttu stúdenta farsællega þarf kjark, áræði og metnaðarfulla framtíðarsýn ásamt hnefafylli af ferskum hugmyndum. Forysta stúdenta verður að hafa skýra stefnu og vera heil í baráttu sinni fyrir hagsmunum stúdenta. Einkunnarorð Röskvu í gegnum tíðina hafa ver- ið kraftur, frumkvæði og áreiðanleiki. Röskva berst fyrir hagsmunum stúdenta á öllum víg- stöðvum og stendur vörð um jafnrétti til náms í víðasta skilningi. Opið bókhald, engin risna Undanfarin ár hefur Röskva haft meirihluta í Stúdentaráði. Þar hefur hún lagt sig fram við að vinna að málefnum stúdenta af heiðarleika Einkunnarorð Röskvu í gegnum tíðina, segir Hjalti Már Þórisson, hafa verið kraftur, frumkvæði og áreiðanleiki. og heilindum. Fyrsta verk Röskvu var að opna bókhald Stúdentaráðs, laun starfsmanna voru lækkuð og bundin töxtum, allur óþarfa kostn- aður var skorinn niður og risnu var úthýst með öllu. Nær undantekn- ingarlaust eru hin ýmsu störf og stöður í tengsl- um við ráðið auglýstar og verkefni eru boðin út. Ráðumst á garðinn Annað einkunnarorð Röskvufólks er frum- kvæði. Þannig var stofnað til Nýsköpunar- sjóðs námsmanna, sem hefur aflað hundruðum stúdenta vinnu á sumr- in við spennandi rann- sóknarverkefni. Röskva stofnaði Hástoð, fyrir- tæki nemenda sem eflir tengsl stúdenta við atvinnulífið, og kom nemendaráðgjöf á í öllum deild- um. Röskva efndi til þjóðarátaks fyrir bættum bókakosti í Þjóðarbók- hlöðu undir kjörorðinu Þjóðin þarf bækur og stofnun Hollvinasamtaka Háskólans er enn eitt dæmið. En Röskva er hvergi nærri hætt, ef hún fær þar einhvetju að ráða. í stefnu- skránni nú má meðal annars lesa stofnun Atvinnumiðstöðvar stúd- enta, framkvæmdaáætlun í kennslu- málum, réttindaskrá stúdenta, lækk- að bókaverð og fjölmörg fleiri fram- kvæmdamál. Þannig vill Röskva að stúdentar taki af skarið í stað þess að bíða þess að hlutirnir gerist af sjálfum sér. Stúdentar hafa áhrif Háskólinn stendur hjarta Röskvu næst og eru umbætur innan skólans því stór hluti af stefnu hennar og starfi. Nærtækt dæmi er kennslu- málaráðstefna fyrir allan Háskólann sem Röskva lofaði í síðustu stúd- entakosningum. Hún er tæki til að bæta úr mörgu því sem miður fer og fyrir henni liggja ótal tillögur sem snerta kennslu, réttindi, próf og ein- kunnir ásamt öðru því sem máli skiptir í háskólanámi. Niðurstöður ráðstefnunnar vill Röskva að verði framkvæmdaáætlun fyrir Háskól- ann, menntastefna stúdenta og rétt- indaskrá. I þessum kosningum hefur Röskva því lagt fram ítarlega stefnu um málefni Háskólans, kennslu, próf og réttindamál, fjölgun tölva, upp- byggingu rannsóknarsjóða og íjöl- margt fleira. Þannig telur Röskva vera grundvallaratriði að stúdentar hafi áhrif og að rödd þeirra heyrist. Við viljum vinna Við sem bjóðum fram krafta okk- ar í nafni Röskvu stöndum fyrir ákveðin málefni. Við viljum að allir menn hafi jöfn tækifæri tii mennt- unar og erum tilbúin að leggja okk- ar af mörkum til að svo megi verða. Við viljum að Háskóli íslands sé leið- andi afl, taki frumkvæðið og vísi veginn í þróunarstarfi þjóðarinnar. Við viljum að ungt fólk geti tekið þátt í rannsóknar- og þróunarstarfi og unnið við hlið færustu vísinda- manna þjóðarinnar. Við viljum geta tekið hluta af námi okkar erlendis og við viljum eiga möguleika á að stunda nám við fremstu skóla heims á hveiju fræðasviði. Við sem bjóðum fram í nafni Röskvu viljum vinna. Við viljum vinna að bættum hag stúdenta, betri Háskóla, og breyttu viðhorfi til menntamála. Til þess þurfum við umboð stúdenta í kosningunum. Röskva hvetur alla stúdenta til að kynna sér málefni allra fylkinganna og taka afstöðu. Það skiptir máli. Höfuadur erlæknanemi ogleiðir framboðslista Röskvu í stúdentakosningum. Máli skiptir hvern þú kýst Hjalti Már Þórisson Framfarir eða stöðnun? Heiðrún Kristín Hauksdóttir Pétursdóttir í DAG fara fram árlegar kosning- ar í Háskóla íslands. Undanfamar vikur hafa frambjóðendur frá fylk- ingum skólans kynnt sig og stefnu- mál sín sem öll miða með einum eða öðmm hætti að því að bæta hag okkar stúdenta. Vaka, félag lýðræð- issinnaðra stúdenta, gengur óhrædd til þessara kosninga. Við höfum unnið vel í vetur ýmis málefni sem þegar em farin að skila árangri og aðrar hugmyndir höfum við verið að kynna síðustu daga sem ættu að verða að veruleika á næstu miss- erum. Allt veltur þetta þó á einu litlu smáatriði, að kjósendur veiti Vöku umboð sitt til að fara með meirihluta í Stúdentaráði Háskóla íslands næsta ár. Áfram Vaka! í vetur hefur Vaka unnið ötudega að ýmsum framfaramálum í þágu stúdenta. Að öðrum málum ólöstuð- um ber þar hæst hugmyndir okkar um námsnetið svonefnda sem flestir stúdentar ættu nú að vera farnir að kannast við. Vom þessar hug- myndir unnar í vetur í starfshópi SHÍ þar sem Vaka hafði forystu og í febrúarbyijun voru endanlegar til- lögur hópsins samþykktar í Há- skólaráði. Þessar tillögur eru tví- þættar. í fyrra lagi fela þær í sér að komið verði á fót stoðkerfí fyrir kennara þannig að tryggt sé að all- ir kennarar hafí jafna aðstöðu til að koma frá sér efni á vefinn. I síð- ara lagi, að settur verði á laggirnar starfshópur sem hafi það hlutverk að framkvæma hugmyndina um námsvef, starfrækja stoðkerfið, kynna möguleika námsvefsins, inn- an skólans sem utan, og fá aðila til samstarfs. Ef allt gengur að óskum má gera ráð fyrir því að eftir eitt ár verði eitt liundrað síður komnar upp á netinu, nemendum og kennur- um til hagsbóta. Hugmyndin um námsnetið er í raun afskaplega einföld. Það er gagnabanki námskeiða og hefur hvert námskeið sína síðu sem hægt Allt veltur þetta þó á því, segja þær Heiðrún Hauksdóttir og~ Krist- ín Pétursdóttir, að Vöku verði veitt umboð til að fara með meiri- hluta í SHÍ næsta ár. er að nálgast frá heimasíðu Háskól- ans. Á síðunni má finna ýmsar upp- lýsingar um námskeiðið og efni því tengdu, s.s námsáætlun, fyrirlestra, lesefni, hliðsjónarefni, gömul próf og fleira í þeim dúr. Með tilkomu námsnetsins kemur aðstaða há- skólanema til með að gerbreytast. Öll upplýsingaöflun auðveldast til muna og má búast við því að með netinu hefjist þróun í þá átt að þeirri einhliða mötun sem tíðkast í kennslu við skólann verði hætt. Örlítils mis- skilnings hefur þó gætt meðal stúd- enta í garð námsnetsins í þá átt að með því vilji Vaka afnema alla kennslu eins og við þekkjum hana í dag og námið muni hér eftir fara fram við tölvuskjáinn. Sá ótti er með öllu ástæðulaus. Með netinu er verið að innleiða nýjan flöt í kennslu sem er ekki á kostnað annarra. Námsnetið er því nýr kostur sem allir ættu að geta fellt sig við. Sjö kraftmiklar kristalskúlur Viðamikil kynning hefur farið fram á hugmyndum Vöku síðustu vikur, hér á síðum Morgunblaðs- ins, í Vökublaðinu og víðar. Allt of langt mál er að fara ofan í saumana á þeim hér og nú og verð- ur látið nægja að minna á málefnin sem sett hafa verið fram undir heit- inu Sjö kraftmiklar kristalskúlur. Eru þetta eins og heitið gefur glögg- lega til kynna sjö málefnapakkar sem hver fjallar um afmarkað efni á ákveðnu sviði. Má þar einkum nefna námsnetið eins og áður hefur komið fram, umbætur í réttinda- málum og átak í atvinnumálum. Hafi kjósendur ekki kynnt sér kúl- urnar eru þeir hvattir til að gera það hið snarasta enda ekki seinna vænna. Taktu afstöðu! Þú sem þetta lest ert eflaust bú- inn að gera upp hug þinn um hvað þú ætlar að kjósa í kosningunum í dag. Við vonum að afstaða þín ráð- ist af málefnalegum sjónarmiðum. Að þú kjósir nýjar hugmyndir, að þú kjósir ferskt fólk. Að þú kjósir framfarir fremur en stöðnun. Sértu þessarar skoðunar erum við ekki í nokkrum vafa hvað þú hyggst kjósa. Því atkvæði verður vel varið! Kristín erlaganemi ogskipar I. sæti á lista Vöku til Stúdentaráðs. Heiðrún er viðskiptafræðinemi og skipar 1. sæti á lista Vöku til Háskólaráðs. Samtök iðnaðarins og barátta þeirra fyrir veiðigjaldi UNDANFARNAR vikur hefur hagfræð- ingur Samtaka iðnað- arins, Ingólfur Bender, birt greinar hér í blað- inu þar sem hann reyn- ir að rökstyðja hvers vegna leggja ætti sér- stakan skatt, sem hann kallar veiðigjald, á sjávarútveg. Því miður er þessi málflutningur að mestu reistur á sandi, eins og ég hyggst útskýra í þess- ari og síðari grein. Veiðigjald fjölgar ekki störfum í grein í Morgunblaðinu 8. febr- úar sl. heldur hagfræðingur samtak- anna því fram, að álagning veiði- gjalds á sjávarútveg myndi fjöiga störfum í fiskvinnslu. Þessi fullyrð- ing er fjarstæðukennd. Veiðigjald myndi ekki fjölga störfum í físk- vinnslu. Hefði veiðigjald yfírhöfuð einhver áhrif á störf í fískvinnslu er líklegast að þau áhrif séu nei- Sérstakur skattur á sjávarútveg felur í sér opinbera mismunun milli atvinnuvega. Birg- ir Þór Runólfsson telur það geta verið skaðlegt efnahagnum. kvæð. Skatturinn gæti nefnilega leitt til þess að þau útgerðarfyrir- tæki, sem nú beijast í bökkum, seldu frá sér kvótann. Þessi áhrif yrðu sennilega mest hjá smærri útgerð- um, þeim sem landa afla sínum til vinnslu hér á landi. Þessi kvóti myndi væntanlega að einhveiju, jafnvel verulegu leyti lenda hjá frystitogaraútgerðum. Þar með myndi störfum fækka í landvinnslu. Auknar aflatekjur eru ekki undirrótin að vanda iðnaðar í sömu grein er fullyrt að auknar aflatekjur útgerðar valdi flótta starfsmanna og fjármagns úr iðn- aði. Ástæðan er sögð felast í því, að auknar aflatelq'ur valdi launa- hækkunum hjá starfmönnum sjáv- arútvegs og þar með nýti einhver þjónustugeiri tækifærið og hækki verð sinnar vöru og þjónustu og laun sinna starfsmanna. Iðnaðurinn, sem starfsmaðurinn kýs að kalla sam- keppnisgeirann (rétt eins og aðrar atvinnugreinar þ.m.t. ofangreindur þjónustugeiri eigi ekki í samkeppni), geti hins vegar ekki hækkað verð sinna afurða og hefur því ekki held- ur efni á launahækkun. Þar með missi iðnaðurinn starfsfólk eða lendi í taprekstri og dregst saman. Þessi málflutningur stendur einn- ig á brauðfótum. Það er í fyrsta lagi síður en svo sjálfgefið að aukn- ar tekjur í fiskveiðum valdi almenn- um launahækkunum. Laun í landinu ráðast fyrst og fremst af framboði og eftirspurn eftir vinnuafli. Umsvif í útvegi eru bundin af leyfilegum heildarafla. Því er það, að þótt tekj- ur vaxi í útgerð vegna, t.a.m. hækk- unar fiskverðs, mun afli og þar með eftirspurn útvegsins eftir vinnuafli ekki aukast. Því er engin ástæða til almennrar launahækkunar. Þá er það auðvitað fjarstæða, sem hagfræðingur samtaka iðnaðarins virðist gefa sér, að laun í hinum ýmsu atvinnugreinum hér á iandi ráðist af launum sjómanna. Þetta kom t.a.m. skýrt fram á árunum upp úr 1990. Þá lækkuðu raunlaun flestra stétta hér á landi en raun- tekjur sjómanna hækkuðu hins veg- ar vegna mjog vegna hækkaðs fiskverðs. Ennfremur er það í meira lagi hæpið, að gefa sér, að til sé ein- hver þjónustugeiri, sem geti að vild hækkað verð á á afurðum sín- um, ef tekjur vaxa í sjávarútvegi. Sam- keppni í viðskiptum hefur vaxið hér á landi. Nær öll fyrirtæki hér- lendis eiga í harðri samkeppni, sum vissu- lega við erlend fyrir- tæki og nánast öll við innlend. Það eru því fá fyrirtæki, ef nokkur, sem eru í aðstöðu til að hækka verð afurða sinna að eigin geðþótta, a.m.k. þegar til lengri tíma er litið. Hagur sjávarútvegs og iðnaðar fer saman Sannleikurinn er auðvitað sá, að tekjur í sjávarútvegi og hagur iðn- aðar fer saman. I fyrsta lagi er augljóst að bætt afkoma í útgerð leiðir að öðru óbreyttu til aukinnar eftirspumar útvegsins eftir afurðum sjávarútvegsiðnaðar, s.s. veiðarfær- um, tækjabúnaði, viðhaldi, nýsmíði o.s.frv. Þessi veigamikli hluti iðnað- arins í landinu á m.ö.o. mikið undir velgengni sjávarútvegs komið. I öðru lagi hafa hærri tekjur í sjávarútvegi væntanlega í för með sér aukna eftirspum eftir afurðum almenns iðnaðar og hins svokallaða samkeppnisiðnaðar. Þar með vænk- ast jafnframt hagur þessara greina, en versnar ekki. Þetta er raunar staðfest í hagtölum, þar sem sveifl- ur í sjávarútvegi og iðnaði fylgjast í megindráttum að. í grein sinn í Morunblaðinu velur hagfræðingur Samtaka iðnaðarins tímabilið 1983-1993 til að rökstyðja kenningu sína um að velgengni í sjávarútvegi valdi samdrætti í iðn- aði. Þessi talnameðferð hans er því miður villandi. Vegna gangs hag- sveiflunnar er eðlilegra að skipta tímabilinu í tvö skeið. Skv. tölum frá Þjóhagsstofnun jókst heildar- aflaverðmæti um 33% á árunum 1983-1987. Á þessu sama tímabili fjölgar ársverkum í iðnaði (bygging- arstarfsemi undanskilin) um 2.000. Á síðara skeiðinu, ámnum 1987- 1992, lækkuðu aflatekjur um 14%. Á sama tímabili fækkaði ársverkum í iðnaði um 3.700 ársverk. Þessi reynsla styður ekki kenningu hag- fræðings Samtaka iðnaðarins, að hagur iðnaðar versni með bættum hag sjávarútvegs. Þvert á móti benda þær til þess að hagur þessara tveggja atvinnugreina fari saman. Jöfn starfsskilyrði atvinnuvega Talsmenn iðnaðar hafa á undan- förnum árum kvartað undan að- stöðumun atvinnuvega, að mörgu leyti réttilega. Krafa þeirra hefur verið sú, að atvinnuvegum sé ekki mismunað með opinberum aðgerð- um. í því felst að öll fyrirtæki séu háð sömu leikreglum, s.s. skatta- reglum og tollalögum. Hagfræðileg greining bendir eindregið til þess, að slíkt fyrirkomulag auki hag- kvæmni í þjóðarbúskapnum og sé því í samræmi við almannahag. Krafa um sérstakan skatt á sjávar- útveg gengur hins vegar í þveröfuga átt. Hún felur í sér opinbera mis- munun milli atvinnuvega, sem getur hægiega verið efnahagslega skað- vænleg, ekki síst ef nota á tekjurn- ar af skattinum til frekari „leiðrétt- ingar“ á efnahagslífinu, eins og hagfræðingur Samtaka iðnaðarins gerir tillögu um. Höfundur er dósent í bagfræði við Háskóla Islands. Birgir Þór Runólfsson

x

Morgunblaðið

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.