Morgunblaðið - 19.02.1997, Page 56

•43YUNDJII
HÁTÆKNI TIL FRAMFARA
É Tækni val
SKEIFUNNI 17
SlMI 550-4000 • FAX 550-4001
MORGUNBLADW, KRINGLAN 1, 103 REYKJAVÍK, SÍMI 569 1100, SÍMBRÉF 569 1181,
PÓSTHÓLF 3040, NETFANG MBUSCENTRUM.IS / AKUREYRl: KA UPVANGSSTRÆTI 1
MIÐVIKUDAGUR 19. FEBRÚAR 1997
VERÐ í LAUSASÖLU 125 KR. MEÐ VSK
5,7 millj-
arðar í
happ-
drætti
ÍSLENDINGAR eyddu um
5,7 milljörðum króna í happ-
drætti sem störfuðu á árun-
um 1995-96, og greiddu
happdrættin á sama tíma
rúmlega 2,7 milljarða í vinn-
inga. Þetta kom fram á Al-
þingi í gær í svari dómsmála-
ráðherra við fyrirspum Guð-
jóns Guðmundssonar alþing-
ismanns um tekjur af happ-
drættum.
Mesta veltan þjá
Happdrætti Háskólans
Árið 1995 nam heildarsala
Happdrættis Háskóla íslands
liðlega 1.810 milljónum króna
og í vinninga voru greiddar
943,3 milljónir. Heildarsala
Vöruhappdrættis SÍBS nam
sama ár 224,5 milljónum
króna og í vinninga vom
greiddar 137,2 milljónir. Hjá
riappdrætti DAS nam heild-
arsalan frá maí 1995 til apríl
1996 210,2 milljónum króna
og í vinninga voru greiddar
94,1 milljón. íslenskar get-
raunir seldu á tímabilinu júlí
1995 til júní 1996 samtals
fyrir 417 milljónir króna og
í vinninga vom greiddar 230
milljónir. íslensk getspá seldi
á sama tímabili fyrir samtals
tæplega 1.162 milljónir króna
og þar voru 435,6 milljónir
greiddar í vinninga. Á sama
tímabili komu samtals 992,8
milljónir úr kössum íslenskra
söfnunarkassa, en þar em
vinningar um 90% af veltu
og hafa því verið um 893,5
milljónir króna.
Morgunblaðið/Sigurgeir Jónasson
VETRARMORGUNN í EYJUM
Væntingar um míklar tekjur af loðnufrystingu að engii orðnar
Tekjuskerðing gæti
- orðið 2-3 milljarðar
AÐEINS hefur tekist að frysta fimm
þúsund tonn af loðnu fyrir Japans-
markað samanborið við 20 þúsund
tonn á sama tíma í fyrra. Sam-
kvæmt heimildum Morgunblaðsins
þykir nærri fullljóst að ekki takist
að frysta meira en 10 þúsund tonn
en vonir stóðu til að hægt yrði að
frysta og selja allt að 40 þúsund
tonn á þennan markað.
Ástæðu lélegs gengis má m.a.
jgrekja til smárrar hrygnu, en af þeim
sökum hefur flokkun loðnu gengið
illa, hás hlutfalls af hæng í heildar-
aflanum og loks til þess að loðnan
hefur gengið á methraða vestur með
suðurströndinni.
Metloðnuvertíð var í fyrra en þá
voru framleidd um 37 þúsund tonn
á Japansmarkað, að verðmæti um
3,5 milljarðar króna.
Þórður Friðjónsson, forstjóri Þjóð-
hagsstofnunar, segir að gangi spár
eftir um að ekki takist að frysta
nema 10-20% af því magni sem
náðist að frysta á Japansmarkað í
fyrra geti tekjur orðið um 2-3 millj-
örðum króna minni en í fyrra.
Hann bendir á að verðmæti úr
loðnuafurðum þurfi engu að síður
ekki að minnka um sem nemur þess-
ari upphæð þar sem verið er að
frysta fyrir aðra markaði sem ekki
var gert í sama mæli í fyrra.
Sjávarkuldi og fæðusamkeppni
Sveinn Sveinbjömsson, fískifræð-
ingur á Hafrannsóknarstofnun, seg-
ir að stærð loðnu í sýnum sem tekin
hafí verið í vetur hafi reynst nokkuð
undir meðallagi. Loðnan væri þó
ekki óeðlilega smá. Hann segir enga
einhlíta skýringu vera til á smæð
loðnunnar en tvennt mætti nefna til
skýringar. „í fyrsta lagi var mjög
kalt á hafsvæðinu fyrir norðan í
hittifyrra og vitað er að þær aðstæð-
ur draga úr vexti. I annan stað er
ljóst að í hafínu eru mjög stórir ár-
gangar og fæðusamkeppni gæti þess
vegna einnig haft nokkur áhrif.
Fiskifræðingurinn telur á hinn
bóginn engar vísbendingar um að
loðnustofninn sé í hættu. „Það em
ekki sjáanleg hættumerki. Loðnu-
stofninn hefur staðið sig vel og tek-
ist hefur að tryggja góða hrygn-
ingu. Við eigum mikið af 2 ára loðnu
í hafinu samkvæmt mælingum í
haust og það var feiknamikið af
loðnuseiðum eftir klakið sl. vor,“
sagði hann.
Sveinn kveðst ekki geta spáð um
loðnugöngur á næstunni en starfs-
menn Hafrannsóknarstofnunar fara
af stað í leiðangur 24. febrúar nk.
á loðnuslóð til að rannsaka ókyn-
þroska loðnu og gera athugun á
hrygningu.
Sighvatur Bjamason, fram-
kvæmdastjóri Vinnslustöðvarinnar
hf. í Vestmannaeyjum, segir að ís-
lendingar hafí farið offari í fíárfest-
ingum vegna loðnuvinnslu og stór
hluti þess vandamáls sem nú blasi
við stafi af offjárfestingu.
Hann segir að kröfur Japana um
loðnufrystingu hafí aukist í sam-
ræmi við gríðarlega fjárfestingu sem
íslendingar hafí lagt í til að auka
afkastagetu í loðnufrystingu. „í eðli-
legu árferði tæki það okkur sex
daga að frysta fyrir Japansmarkað.
Það hlýtur sérhver maður að sjá að
þetta er tóm endaleysa," sagði Sig-
hvatur.
■ Væntingar/28
Kona sem slasaðist í
leikfimitíma 1986
Dæmdar
bætur með
vöxtum frá
slysadegi
HÉRAÐSDÓMUR Reykjavíkur hef-
ur dæmt menntamálaráðherra fyrir
hönd Iðnskólans í Reykjavík, fjár-
málaráðherra og mann sem var leik-
fimikennari við Iðnskólann árið 1986
til að greiða konu 1.350.000 krónur,
með vöxtum frá slysadegi haustið
1986, í bætur vegna meiðsla sem
konan varð fyrir í leikfimitíma.
I dómi héraðsdóms kemur fram
að konan hafí slasast í leikfímitíma
í október 1986 þegar hún samkvæmt
fyrirmælum leikfimikennarans stökk
af fjaðradýnu yfír á mjúka dýnu.
Konunni, sem þá var 31 árs gömul,
fípaðist í stökkinu og lenti hún á
hvirflinum aftanverðum. Á slysadeild
Borgarspítalans fékk konan kraga
um hálsinn, vöðvaslakandi lyf og
verkjalyf og notaði hún stuðnings-
kragann mest allan veturinn.
Arið 1989 leitaði konan til lækna
vegna höfuðverkja og aftur 1991
vegna svima sem hún taldi að rekja
mætti til slyssins. Árið 1995 var
konan metin með 10% varanlega
örorku vegna slyssins og í fyrravor
höfðaði hún mál á hendur ofan-
greindum aðilum til innheimtu bóta
fyrir tjónið sem hún telur sig hafa
orðið fyrir vegna slyssins. Gerði kon-
an kröfu um að stefndu yrðu dæmd-
ir til að greiða henni rúmar 2,9 millj-
ónir króna með vöxtum frá 1986.
Vanræksla meginorsökin
í dómi héraðsdóms kemur fram
að telja verði vanrækslu leikfimi-
kennarans meginorsökina fyrir slys-
inu, en konan hafí hvorki fengið við-
eigandi leiðbeiningar og þjálfun né
haft þá leikni sem þurfti til þess að
geta framkvæmt stökkið eins og til
var ætlast. Þrátt fyrir það verði þó
að telja að slysið verði að hluta til
einnig rakið til eigin aðgæsluleysis
konunnar, og því þyki rétt að hún
beri tjón sitt sjálf að 1/4 hluta.
Dóminn kvað upp Sigríður Ing-
varsdóttir héraðsdómari ásamt með-
dómsmönnunum Antoni Bjarnasyni
leikfímikennara og Þóri Kjartanssyni
fimleikakennara.
-----» ♦ ♦------
Iðnlánasjóður
Hagnaður-
inn um 427
milljónir
IÐNLÁNASJÓÐUR skilaði alls um
427 milljóna króna hagnaði á síð-
asta ári en hafði skilað 159 milljóna
hagnaði árið 1995. Þessi bætta af-
koma skýrist einkum af mikilli aukn-
ingu á allri starfsemi án þess að
aukning hafí orðið á rekstrarkostn-
aði, auk þess sem dregið hefur úr
þörf framlags í afskriftareikning
útlána.
Bragi Hannesson, forstjóri Iðn-
lánasjóðs, segir að árið 1996 hafí
verið hið besta í sögu sjóðsins, hvern-
ig sem á það sé litið.
Vaxtamunur sjóðsins minnkaði
verulega á síðasta ári og er nú
1,88%, en var 2,37% árið 1995. Er
útlit fyrir að vaxtamunurinn muni
enn lækka á þessu ári.
■ Hagnaðurinn/14