Morgunblaðið - 30.05.1997, Blaðsíða 28

28 FÖSTUDAGUR 30. MAÍ 1997
MORGUNBLAÐIÐ
LISTIR
ELSIE-Ann Hochlin: Hálsskraut.
Skartgrípir
MYNPLIST
Norræna húsió
SAMSÝNING
SKARTGRIPIR
Opið kl. 14-19alladagatil8.júni.
Aðgangur kr. 200; sýningarskrá kr.
3.500.
ÞEGAR menn velta fyrir sér
ættartré listrænna umsvifa manns-
ins er eðlilegt að álykta að áður en
hann tók við að skreyta umhverfi
sitt og hýbýli hafi hann byrjað á
sjálfum sér eða sínum nánustu.
Þannig hefur maðurinn væntanlega
skreytt sig með einhveijum hætti
frá fyrstu tíð og skartgripagerð
verið með persónulegustu listgrein-
um hvers tíma, þar sem efni og
aðstæður ekki síður en stílar og list-
ræn snilli handverksmanna hafa
markað listasöguna með marktæk-
um hætti.
Oft er vitnað til skartgripa sem
vísbendingar um menningarstig og
ríkidæmi þjóða og á listasöfnum
víða um heim má fínna ótal dæmi
þess að slík verk endurspegli það
besta sem listasagan hefur upp á
að bjóða. Ber þar oft hæst gripi
úr eðalmálmum og dýrum steinum,
sem hafa þá gjama orðið veldistákn
fremur en listaverk í augum þeirra
sem sáu þau.
Þessi viðhorf hafa breyst með
róttækum hætti á þessari öld og
skartgripurinn sem ímynd veldis
eða ríkidæmis hefur í huga hönnuða
að mestu leyti vikið fyrir þeirri ein-
földu staðreynd að vel gerður grip-
ur af þessu tagi er fullgilt lista-
verk, einungis hannað fyrir mann-
lega umgjörð fremur en uppheng-
ingu á vegg eða uppstillingu á stöp-
ul. Um leið hafa hönnuðir slíkra
gripa fegins hendi nýtt sér aukið
frelsi í vali á hráefnum og afrakst-
urinn hefur verið lifandi skartgripa-
gerð, þar sem hefðir og hugmynda-
auðgi hafa oft tengst með skemmti-
legum hætti.
Þetta hefur mátt sjá á ýmsum
innlendum sýningum á skartgripum
undanfarin ár og kemur sterkt fram
í sýningunni sem nú stendur yfir í
Norræna húsinu. Hér er á ferðinni
fyrsti norræni skartgripaþríæring-
urinn, samsýning sem þegar hefur
farið víða frá því hún var fyrst
opnuð í Kaupmannahöfn í upphafi
síðasta árs. Sýnendur koma frá
öllum Norðurlöndunum, valdir af
sérstakri dómnefnd, en fulltrúar
íslands í þessum hóp eru þau Kat-
rín Didriksen og Ofeigur Björns-
son. Samhliða sýningunni hefur
verið gefin út vegleg bók um nor-
ræna skartgripagerð og þar má
m.a. finna ágætan kafla eftir Ing-
ólf Aðalsteinsson listfræðing um
stöðuna á þessu sviði hér á landi.
Þegar gengið er um sýninguna
verður fljótt áberandi að því virð-
ast lítil takmörk sett hvaða efni
menn kjósa að vinna með og að
það er mikil gróska og hugmynda-
auðgi fólgin í þeim útfærslum sem
hér ber fyrir augu. í mörgum tilvik-
um er réttast að tala um að menn
séu að skapa höggmyndir, að vísu
í litlu formi, fremur en skrautmuni
samkvæmt hefðbundnum skil-
greiningum. Frá hverri þjóð má
finna athyglisverða hluti og fulltrú-
ar okkar eru vel að heiðrinum
komnir. Katrín sýnir hér armbönd
af því tagi sem hún hefur unnið
um nokkurt skeið, þau eru ofin
með vissum hætti og vísa þannig
til hins forna víravirkis íslenskra
silfursmiða; Ófeigur á hér bijóst-
nælur, hálsmen og armband sem í
einfaldleik sínum sýna vel hversu
óhefðbundin nálgun við efniviðinn
getur skilað sterkum gripum.
Norðmenn eiga flesta fulltrúana
á sýningunni og verk þeirra mynda
afar sterka heild. Meðal norsku
listamannanna má benda sérstak-
lega á verk þeirra Inger Marie
Berg, Elsie-Ann Hochlin og Alida
Rudford Roiseland sem nota
óvenjuleg efni til að skapa ríkuleg
skrautverk sem þær síðarnefndu
byggja á blómum og fiðrildum.
Danirnir Torben Hardenburg og
Torkild Thogersen eiga hér einnig
góða gripi, þar sem sá síðarnefndi
vísar með einföldum hætti til líf-
skeðjunnar (DNA); verk Svíanna
Peter de Wit, Christer G. Jonsson
og Michael Hamma skapa
skemmtilegar andstæður vegna
efnis og forma. Loks má nefna að
finnska listakonan Kaarin Bonde
Jensen vísar sterkt til veiðimanna-
samfélagsins, á meðan Janna
Syvánoja nýtir sér afar óvenjulegt
efni (blaðsíður úr bókum) til að
skapa sín verk.
Þessir skemmtilegu gripir líða
því miður fyrir uppsetninguna sem
er dimm, köld og yfirþyrmandi í
glerturnum sýningarinnar. Upplýs-
ingaspjöld er að finna á nokkrum
stöðum í sölunum, öll á dönsku,
og er iilskiljanlegt hvers vegna
þeim hefur ekki verið snúið á ís-
lensku fyrir íslenska sýningar-
gesti. Slíkt hefur að vísu oft komið
fyrir áður á þessum stað, en er
jafn hvimleitt fyrir það.
Hins vegar er vert að menn
sætti sig við þessa vankanta til að
njóta gripanna sjálfra, því framlag
listafólksins er vissulega heim-
sóknarinnar virði.
ES.: Með því að sá sem hér skrif-
ar er að hverfa að nýju starfi verð-
ur þetta síðasta greinin sem ég
skrifa á þessum vettvangi. Ég vil
þakka lesendum blaðsins sam-
fylgdina, með von um að myndlist-
in eigi eftir að njóta þeirra áfram,
og að sköpunargleði listamanna eigi
eftir að eflast og dafna í framtíð-
inni sem hingað til.
Eiríkur Þorláksson
Styrktartón-
leikar Islensku
operunnar
KÓR íslensku óperunnar heldur
tvenna tónleika í Islensku óperunni
í dag kl. 16 og kl. 20.
Tónleikarnir eru haldnir í tilefni
af söngferð sem kórinn leggur upp
í 9. júní til Norður-Ítalíu. Þar mun
hann syngja á fernum tónleikum
í Riva del garda, Bassano del
Grappa, Bologna og Flórens.
Stjórnandi kórsins er Garðar Cort-
es, John Beswick leikur á píanó
og einsöngvari með kórnum er
Ólöf Kolbrún Harðardóttir.
Á efnisskrá tónleikanna er m.a.
að finna íslensk lög eftir Jón Ás-
geirsson, Jón Leifs, Jón Nordal,
Kaldalóns, Árna Thorsteinsson og
Sigfús Einarsson. Einnig óperu-
kóra eftir Carl Orff, Mascagni,
yerdi, Wagner, Gershwin og Jón
Ásgeirsson.
Allir sem að tónleikunum standa
gefa vinnu sína og mun aðgangs-
eyrir renna óskiptur til ferðarinn-
ar. Miðasala er í höndum kórfélaga
og einnig í Islensku óperunni.
Miðaverð er 1.500 krónur.
Sem hluti af fjáröflun býðst
kórinn einnig til að koma fram á
skemmtunum hjá einstaklingum
og fyrirtækjum gegn vægu gjaldi,
jafnt fyrir Italíuferðina sem eftir.
Kirkjulistahátíð í Hallgrímskirkju í kvöld
VOCES Spontane og Manuela Wiesler koma fram
á Kirkjulistahátíð í kvöld.
Voces Spontane og
ManuelaWiesler
SÖNGTRÍÓIÐ Voces Spontane
og Manuela Wiesler flautuleikari
koma fram á tónleikum Kirkju-
listahátíðar í Hallgrímskirkju í
kvöld kl. 20.00. Eins og heiti
hópsins ber með sér ákveða þau
efnisskrána ekki fyrr en á staðn-
um en í kynningu Kirkjulistahá-
tíðar segir að gera megi ráð fyr-
ir að val þeirra endurspegli rými
kirkjunnar, andrúmsloftið og
áhrif tónleikagesta.
Voces Spontane skipa Cornel-
ia Giese, Karin Schneider-
Riessner og Gottfried Zawic-
howski en þau eru hluti af hópi
tónlistarmanna, Voces Wien,
sem starfað hefur undir stjórn
Sibyl Urbancic í Vínarborg.
Ilafa þau einkum lagt stund á
spuna í túlkun sinni og haldið
fjölda tónleika, auk þess að taka
þátt í margskonar listviðburðum,
svo sem opnun málverkasýninga
og á listahátíðum, koma fram i
skólum og víðar. Kemur
söngtríóið ýmist fram eitt eða
með öðrum tónlistarmönnum,
dönsurum eða leikurum. Að
þessu sinni leggur þeim lið Manu-
ela Wiesler flautuleikari sem er
Islendingum að góðu kunn, bjó
meðal annars hér á landi um
tíma. Þetta mun vera í fyrsta
sinn sem hún kemur fram hér-
lendis í hlutverki tónspunakonu.
PiDNeeR*
The Art of Entertainment
DEH 435/útvarp og gelslaspilarl
• 4x35w magnari • RDS • Stafrænt útvarp «18 stöðva minni
• BSM • Loudness • Framhllð er hægt að taka úr tækinu
• Aðskllln bassi/diskant • RCA útgangur • Klukka
IOI
The Art of Entertainment
KEH 1500/útvarp og segulbandstæki
• 4x22w magnari • Stafrænt útvarp • 24 stöðva mlnnl
• BSM • Loudness • Framhlið er hægt að taka úr tækinu
> Aðskilin bassi/diskant
KBI 2500/útvarp og segulbandstækl
• 4x35w magnari • Stafrænt útvarp • 18 stöðva minni • RDS
• BSM • Loudness • Framhllð er hægt að taka úr tækinu
• Aðskilin bassi/diskant • RCA útgangur • Klukka
Umboismenn um land allt
Reykjavík: Byggt og Búiö Vesturland: Málningarþjónustan, Akranesi. Kf. Borgfiröinga, Borgarnesi.Blómsturvellir, Hellissandi. Guöni Hallgrímsson, Grundarfiröi. Asubúö.Búöardal Vestflrölr: Geirseyrarbúöin, Patreksfirði. Rafverk, Bolungarvík. Straumur, Isafiröi.
Norðurland: Kf. V-Hún., Hvammstanga. Kf. Húnvetninga, Blönduósi. Verslunin Hegri, Sauöárkróki. Hljómver, Akureyri. Kf. Þingeyinga, Húsavík. Austurland: Kf. Hóraösbúa, Egilsstööum. Verslunin Vík, Neskaupstaö. Suöurland: Árvirkinn, Selfossi.
Rás, Þorlákshöfn. Brimnes.Vestmannaeyjum. Reykjanes: Ljósboginn.Keflavík. Rafborg, Grindavík.