Morgunblaðið - 14.08.1997, Blaðsíða 1

181. TBL. 85. ÁRG.
80 SIÐUR B/C
STOFNAÐ 1913
FIMMTUDAGUR 14. AGUST 1997
PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS
Friðarsamkomulag í Tadjíkistan
Khudoyberdyev
játar ósigur
Dushanbe. Reuter.
STJÓRN Tadjíkistan sagði í gær
að stríðsherrann Makhmud
Khudoyberdyev hefði fallist á að
draga sig í hlé sem yfirmaður her-
sveita sinna og kalla þær aftur tO
herskála sinna. Þetta varð niður-
staða fjögurra klukkutíma við-
ræðna hans við Imomali Rak-
hmonov.
Hersveitir Khudoyberdyevs hafa
barist á mörgum vígstöðvum. Und-
anfarna daga hafa þær barist við
hermenn hliðholla forsetanum í
Fakhrobad-dal. Um síðustu helgi
komu menn Khudoyberdyevs öðr-
um stríðsherra til aðstoðar í átök-
um sem brutust út í Dushanbe og á
mánudag tapaði Khudoyberdyev
iðnaðarsvæði í Gissardal í hendur
herliðs forsetans en stríðsherrann
hafði haldið því svæði frá því í jan-
úar sl.
Talsmenn tadjísku stjómarinnar
sögðu Khudoyberdyev hafa gefist
upp án skilyrða og að herlið hans
hefði þegar hætt átökum og haldið
MAKHMUD
Khudoyberdyev.
til höfuðstöðva
sinna suður af
Dushanbe.
Khudoyberdyev
og Rakhmonov
ræddust við í
síma en opinberir
heimildarmenn
segja þá einnig
hafa hist í höfuð-
stöðvum rúss-
neska friðar-
gæsluliðsins í Tadjíkistan. Sjálfur
hefur Khudoyberdyev ekki tjáð sig
um málið.
Khudoyberdyev var yfirmaður í
tadjíska hemum en hefur verið
vikið frá störfum. Er framtíð hans
með öllu óljós en hann hefur í
tvígang á jafnmörgum árum staðið
fyrir uppreisn innan hersins. Þá
hefur hann gagnrýnt harðlega frið-
arsamning sem forsetinn undirrit-
aði í júní við heittrúarmenn til að
binda enda á fjögurra ára borgara-
styrjöld.
Við leiði Elvis Presleys
AÐDÁENDUR Elvis Presleys
flykkjast um þessar mundir til
Memphis í Tennessee til að votta
honum virðingu sína. Tilefnið er
að 16. ágúst eru 20 ár liðin frá
andláti konungs rokksins. Á mynd-
inni sést Jenny Goddard frá
Englandi standa við leiði Presleys
í Memphis eftir að hafa skoðað
Graeeiand, óðal goðsins.
Forsætisráðherra Israels ræðir við Hussein Jórdamukonung
Israelar ekki reiðubúnir til
tilslakana í öryggisaðgerðum
Aqaba, Jerúsalcm. Reuter.
BENJAMIN Netanyahu, forsætis-
ráðherra Israels, sagði eftir að hann
hitti Hussein Jórdaníukonung í
borginni Aqaba í Jórdaníu í gær að
ekki yrði um neinar tilslakanir í ör-
yggisaðgerðum gagnvart Palestínu-
mönnum að ræða. Fundurinn var
fyrsti fundur Netanyahus með leið-
toga arabaríkis frá því sprengjutil-
ræði varð 14 manns að bana á úti-
markaði í Jerúsalem í lok júlí.
Fyrir fundinn sögðu jórdanskir
embættismenn að konungurinn
myndi freista þess að fá Israela til
að aflétta ströngum öryggisaðgerð-
um sem verið hafa í gildi í Israel frá
því að tilræðið var framið og felast
meðal annars í lokun herteknu
svæðanna. Netanyahu ræddi hins
vegar við fréttamenn eftir fundinn
og endurtók þá að ekki yrði um
neina stefnubreytingu að ræða fyrr
en Yasser Arafat, leiðtogi sjálf-
stjórnarsvæða Palestínumanna,
herti aðgerðir gegn hryðjuverka-
starfsemi.
Netanyahu sagðist hins vegar til-
búinn að ræða örlög landnema-
byggða gyðinga á herteknu svæðun-
um þegar friðarviðræður hæfust að
nýju og_ tók fram að hann vonaðist
til að Israelar og Palestínumenn
gætu þá endanlega leitt deilur sínar
til lykta. Friðarviðræður ísraela og
Palestínumanna hafa legið niðri frá
því Israelar heimiluðu byggingu nýs
gyðingahverfis á palestínsku landi í
Austur-Jerúsalem í mars.
Skrifstofu PLO lokað
A miðvikudag var skrifstofu
Frelsissamtaka Palestínu (PLO) í
Washington lokað í kjölfar þess að
Bandaríkjaþing frestaði afgreiðslu
frumvarps um fjárhagsaðstoð til er-
lendra ríkja.
Frestunin þýðir að fjárframlög
Bandaríkjastjórnar til sjálfstjómar-
svæða Palestínumanna liggja niðri
fram í september og starfsleyfi
skrifstofu PLO, sem opnuð var eftir
undirritun Oslóar-samkomulagsins
1993, rennur út. Forsvarsmenn Pal-
estínumanna segja þessar aðgerðir
þingsins draga mjög úr trúverðug-
leika Bandaríkjanna sem hlutlauss
sáttasemjara fyrir botni Miðjarðar-
hafs.
Dennis Ross, sáttasemjari Banda-
ríkjastjórnar í Mið-Austurlöndum,
hélt í gær heim eftir nokkurra daga
ferð til Israels. Hann var bjartsýnn
að loknum fundum með forsvars-
mönnum Israela og Palestínumanna
og sagði að nú væri bara eftir að sjá
árangur umræðnanna. Madeleine
Albright, utanríkisráðherra Bajida-
ríkjanna, sem er væntanleg til Isra-
els síðar í mánuðinum, er sögð
ánægð með árangur Ross.
ísraelar rifu í gær fimm hús Pal-
estínumanna í Austur-Jerúsalem og
önnur fjögur í nágrenni Betlehem.
Húsin voru reist án tilskilinna leyfa
en Palestínumenn segjast ekki eiga
annarra kosta völ en að byggja ólög-
lega þar sem ísraelar neiti þeim um
byggingarleyfi. Ehud Olmert, borg-
arstjóri Jerúsalem, hefur líkt ólög-
legum byggingum Palestínumanna
við krabbamein sem ógni yfirráðum
Israela í borginni en framtíðarstaða
borgarinnar er eitt af helstu þrætu-
eplum ísraela og Palestínumanna.
Reuter
PALESTINSK börn veifa til palestínsku lögreglunnar úr báti, sem not-
aður var í mómælum í gær gegn því að ísraelar hafa lokað landamæra-
stöðinni í Erez á Gaza-svæðinu. ísraelar lokuðu Vesturbakkanum og
Gaza eftir að 15 manns létust í sjálfsmorðsárás á markaði í Jerúsalem.
Mannaskipti í
stjórn Jeltsíns
Moskvu. Reuter.
ALFRED Kokh, sem hefur stjóm-
að einkavæðingu í Rússlandi, hefur
sagt af sér og mun annar skjól-
stæðingur Anatólís Tsjúbajs, yfir-
aðstoðarforsætisráðherra og helsta
skipuleggjanda umbóta í stjórn
Borís Jeltsíns Rússlandsforseta,
taka sæti hans.
Kokh var aðstoðarforsætisráð-
herra og formaður nefndar ríkis-
eigna og tekur Maxím Boíko við af
honum. Sagt var að Boíko hefði
lengi dreymt um að starfa við hlið
lærifóður síns, en báðir em nánir
vinir Tsjúbajs.
Kokh hefur sætt mikilli gagnrýni
vegna umdeildrar einkavæðingar
nokkurra einkafyrirtækja undan-
farið og hefur Víktor Tsjemomýrd-
ín, forsætisráðherra Rússlands,
meðal annai’s beint spjótum sínum
að honum.
Reuter
Sameinuðu þjóðirnar
Tíðni
matar-
eitrunar
vanmetin
Genf. Reuter.
MÖRG hundruð milljónir
manna verða árlega fyrir mat-
areitrun og fá meðal annars
kóleru og salmonellusýkingu
að því er Alþjóða heilbrigðis-
stofnun Sameinuðu þjóðanna
(WHO) greindi frá í gær.
I ársfjórðungsskýrslu stofn-
unarinnar um heilbrigðismál
sagði hins vegar að rammt
kvæði að því að ekki væri
greint frá matareitrunartilfell-
um vegna ótta yfirvalda um að
dregið gæti úr straumi ferða-
manna eða viðskiptum.
„Talið er að aðeins sé greint
frá minna en 10% tilfella af
sjúkdómum, sem berast með
fæðu, og jafnvel minna en 1%
af raunverulegum sýkingum,"
sagði í skýrslunni. „Kannanir í
nokkrum löndum benda til að
tilfelli sjúkdóma, sem berast
með fæðu, séu 300 til 350 sinn-
um fleiri en skráð tilfelli bera
vitni.“ Ekki sagði við hvaða
lönd væri átt.
Börn í hættu
I skýrslu WHO segir að til
marks um vandamálið vegna
matareitrunar megi nefna að
sennilega fái 1,5 milljarðar
barna um heim allan niður-
gang árlega og hann dragi
þrjár milljónir bama til dauða.
Stór hluti af þessum sýkingum
sé af völdum matareitrunar.
„Áhyggjur vegna þess
möguleika að útfluttum mat-
vælum verði hafnað og/eða
ferðamönnum fækki hafa latt
fjölda ríkisstjórna til að láta af
hendi upplýsingar um matar-
eitrunarfaraldra," sagði Fritz
Kaeferstein, yfirmaður áætl-
unar WHO um öryggi í mat og
matvælaaðstoð.