Morgunblaðið - 19.11.1997, Blaðsíða 23

MORGUNBLAÐIÐ
MIÐVIKUDAGUR 19. NÓVEMBER 1997 23
LISTIR
Ævisaga Einars Benediktssonar eftir Guðjón Friðriksson
Heimildir sem ekki
hafa komið fram áður
GUÐJÓN Friðriksson sagnfræðing-
ur hefur undanfarin ár fengist við
að skrifa ævisögu Einars Benedikts-
sonar skálds og er fyrsta bindi henn-
ar nú að koma út. í bókinni styðst
Guðjón við mikið af nýjum heimild-
um um Einar, bréfasöfn, dagbækur,
veðmála- og afsalsbækur og annað
sem ekki hefur verið dregið fram í
dagsljósið áður. Guðjón segir í sam-
tali við Morgunblaðið að mikið sé
af bréfasöfnum og öðrum heimildum
í Handritadeild Landsbókasafnsins,
Þjóðskjalasafni og ýmsum söfnum
úti um land sem menn hafi ekki
verið nægilega duglegir við að nýta
sér við ritun ævisagna.
Guðjón segir að bókin geri
myndina af Einari nokkuð skýrari
en hún hefur verið hingað til og
að margt nýtt komi fram.
„Einar átti til dæmis mun stærri
þátt í stofnun íslandsbanka árið 1904
heldur en hingað til hefur verið álit-
ið. Bankinn var stórtíðindi í íslensku
þjóðlífi á sínum tíma og þurfti mikið
erlent fjármagn til að koma honum
á stofn. Einar á mikinn þátt í upp-
hafí hans. Faðir hans flutti frum-
varpið um stofnun bankans á Al-
þingi að tilmæl-
um Einars en það
var hann sem
hafði sett sig í
samband við hina
erlendu ijármála-
menn í byrjun.
Það gekk síðan
hálfbrösulega
að koma þessu í
kring og við-
ræðurnar virt-
ust ætla að sigla í strand en þá
hafði Einar samband við íjármála-
menn í Noregi og víðar til að koma
samningum í höfn.“
í bókinni er einnig mikið sagt
frá veru Einars í Lærða skólanum
en þar var hann eins konar for-
ingi uppreisnarafla sem ekki hefur
verið sagt frá áður. „Síðasta vetur
hans í skólanum, 1882-1883,“ segir
Guðjón, „er allt vitlaust þar, liggur
við að það sé
hálfgert pereats-
ástand. Einar er
forsprakki skóla-
sveina og er full-
kominn óeirða-
seggur, er ósvífn-
astur allra gagn-
vart kennurum
skólans. Þessi
andúð Einars á
skólayfirvöld-
um er angi af stjórnmálabaráttu
föður hans og föðursystur, Þor-
bjargar Sveinsdóttur."
Guðjón segir ítarlega frá foreldr-
um Einars sem lifðu í átakamiklu
hjónabandi þar til þau skildu er Ein-
ar var sjö ára. Segir Guðjón að þess-
ir atburðir í æsku Einars hafi haft
mikil áhrif á hann og skýri kannski
ýmislegt í fari hans.
Guðjón notar einnig kveðskap
Einars sem lykil að persónu hans
og lífi. „Ég reyni líka að rekja áhrifa-
valda á skáldskap hans. Á Kaup-
mannahafnarárum hans koma til
dæmis við sögu menn eins og Ni-
etzsche og Jens Peter Jakobsen sem
báðir hafa mikil áhrif á hann í upp-
hafi skáldferils hans. Ég vitna mikið
til kvæða hans og segi frá tilurð
þeirra. Sum kvæða hans eru til
dæmis ort mjög snemma á hans ferli
en eru ekki birt fyrr en löngu seinna.
Þar er ýmislegt nýtt leitt í ljós.“
Ekki er ljóst hvort framhald bók-
arinnar verður í einu eða tveimur
bindum. En Guðjón segist hafa fund-
ið gríðarlega miklar heimildir um Ein-
ar í Englandi sem hann muni vinna
úr fyrir næsta bindi. „Sá tími sem
Einar dvaldist erlendis hefur hingað
til verið hulinn mestri þoku og því er
full ástæða til þess að reyna að grafa
eins mikið upp um það og hægt er.
Ég hef þegar fundið allt um fyrir-
tæki hans á Englandi og sambönd
hans þar. Að mínu mati er gríðarlegt
söguefni í þeim heimildum sem er
alveg nýtt og mjög spennandi."
Það er Iðunn sem gefur ævisögu
Einars Benediktssonar út.
Sekkja-
trillur
Góð vara, -ótrúlegt verð
Aðeins kr. 7.617.- með vsk.
SUNDABORQ l.fíVK' SlMI 568 3300 • FAX 568 3305
Einar
Benediktsson
Guðjón
Friðriksson
Alvöru ieppi á verði iepplings
ÍVITARA 1998
Suzuki Vitara er ekta jeppi.
Hann er með háu og lágu
drifi, sterkbyggður á grind,
upphækkanlegur, með feiki-
lega
og
VERÐ: JLX 3-D. 1.675.000 KR., JLX 5-D. 1.940.000 KR.,
DIESEL 5-D 2.180.000 KR.,V6 2.390.000 KR.
• Snar í viðbragði, hljóðlátur, lipur í akstri
- og ekki bensínhákur.
• Gott pláss - mikill staðalbúnaður.
Komdu og sestu inn!
Sjáðu plássið og alúðina við smáatriði.
Vitara er vinsælasti jeppinn á Islandi.
Og skyldi engan undra.
SlJZUKl 1
APLOG
SUZUKI BILAR HF
SUZUKI SÖLUUMBOÐ: Akranes: Ólafur G. Ólafsson, Garðabraut 2, sími 431 28 00. Akureyri: BSAhf., Laufásgötu 9, simi 462 63 00. Egilsstaðir: Bila- og búvélasalan hf., Miðási 19, simi 471 20 11. Skeifunni 17, 108 Reykjavík.
Hafnarfjörður: Guðvarður Elíasson, Grænukinn 20, sími 555 15 50. Keflavík: BG bílakringlan, Gröfinni 8, simi 421 12 00. Selfoss: Bílasala Suðurlands, Hrísmýri 5, sími 482 37 00. Sími 568 51 00.