Morgunblaðið - 19.11.1997, Blaðsíða 43

MORGUNBLAÐIÐ
MIÐVIKUDAGUR 19. NÓVEMBER 1997 43
Tommi og Jenni
Smáfólk
© 1997 United Feature Synd*cale. inc. /O- K
I THINK IT'5 60IN6 TO >
RAIN..I HATE WALKIN6
UP ALL TH05E HILL5..THE
0A6 15 100 HEAV'Ó. MY
FEET HURT..ANP l'M
AFRAIP OF 5NAKE5
INTHE R0U6H..S0 I
OON'T LUANT TO /
k CADDIE ANVMORE.. Á
REALLV ?
LUHY?
Ég held að það sé að koma rigning ... mér er illa við að ganga upp allar þess- Jæja? Af hverju?
ar hæðir ... pokinn er of þungur ... mér er illt í fótunum ... og ég er hrædd
við snáka á óslegna svæðinu ... svo að ég vil ekki lengur vera golfsveinn ...
BREF
TIL BLAÐSINS
Kringlan 1 103 Reykjavík • Sími 5691100 • Símbréf 569 1329
Mataræði á villigötum _
Frá Páli Stefánssyni:
Á FERÐUM mínum um heiminn
hef ég keypt og lesið fjöldann af
bókum um helstu áhugamál mín,
þar á meðal um næringarefnafræði
og líffræði, sem vekja fleiri spurn-
ingar en svör. Það er svo margt sem
við ekki vitum enn þá. En heilsu-
leysið og biðraðirnar eftir að kom-
ast að eru staðreynd á Vesturlönd-
um. Enda lítið um fyrirbyggjandi
aðgerðir. Athyglin beinist nú eink-
um að frumefnunum og þætti
þeirra.
Eftri margra ára dvöl í Noregi,
þar sem meðallífslíkur karla hafa
minnkað um 4 ár, þrátt fyrir að
Norðmenn séu nú ekki þekktir fyrir
að hreyfa sig lítið, þá kynni ef til
vill skýringarnar á síversnandi
heilsufari þerira og um allan hin
vestræna heim vera að finna í mat-
aræðinu að mínu mati. Nútímafólk
hreinlega étur í sig hörgulsjúk-
dóma, sjúkdóma sem voru fátíðir í
byrjun aldarinnar. Allt þrátt fyrir
heilsubúðir sem aldrei fyrr, fullar
af vítamínum og öðrum heilsuvör-
um. Meira og meira af grænmeti,
alls slags korni og ávöxtum í mat-
vörubúðunum.
Líf og heilsa er það dýrmætasta,
sem við eigum, en vandasamt reyn-
ist mörgum með að fara eins og
dæmin sanna.
Það er nefnilega mjög vanda-
samt að viðhalda hollu mataræði,
auk þess sem múgsefjun hefur
haft sín áhrif, svo sem kólesteról-
hræðsla og áróður fyrir aknu
grænmetisáti til að sjá við offitu.
Það er orðið nokkuð augljóst, að
auk vítamínanna, þurfa frumur lík-
amans, fjöldann allan af frumefn-
um og er þegar staðfest þörf á
yfir 30 þeirra. Þessi frumefni virka
m.a. sem hvatar á lífræn ferli í lík-
amanum, t.d. eitt þeirra, sink, tek-
ur þátt í yfir 300 efnahvörfum.
Ef við skoðum lífkeðjuna í sjó
og á landi, en frumefnin koma úr
sjónum með 65 þeirra uppleyst og
úr jarðveginum, þá eykst magn
frumefnanna upp á við í lífkeðjunni
í sjó, öfugt við á landi. Og það sem
verra er, er að með tilbúnum áburði,
þar sem fáum frumefnum er skilað
til jarvegsins aftur, hefur samsetn-
ing hans breyst.
Þess vegna er slíkt ræktað græn-
meti með bæði langtum minna og
aðrar samsetningar frumefna, en
áður en jarðvegurinn var nýttur til
ræktunar.
Grænmetisætur, sem oft halda ,
að þeirra mataræði sé hið eina rétta,
eiga á hættu að fá ýmis hörgulein-
kenni, sem rekja má til vannæring-
ar á frumefnum eins og t.d. járni.
Þá hefur nútíma verksmiðjuvinnsla
matvæla einnig í för með sér minnk-
un á magni frumefna. Matur án
allra milliliða er því hollastur eins
og fyrrum. Hin mikla sykurneysla
í dag er þess valdandi, að við fáum
færri og færri hitaeiningar úr holl-
um mat sem um leið innihéldi lífs-
nauðsynleg frumefni. En það er
ekki sama með frumenfin og vítam-
ínin, sem oft er óhætt að taka í
stærra mæli en þörf er á. Frumefn-
in flest þarf í mjög litlu magni og
innbyrðis magn þeirra er líka afger-
andi fyrir heilsuna. Aukning á
magni frumefnanna veldur fljótt
eituverkunum. Þess vegna virðist
vænlegast að fá þau úr fæðunni,
þar sem þau eru í réttu innbyrðis
magni og líkaminn á auðveldlega
með að taka þau til sín. Það virðist
því fátt slá út fiskmeti, lambakjöt
og slátur, auk lýsis eða bara smjör
og egg.
PÁLL STEFÁNSSON
efnaverkfræðingur,
Osló.
Allt efni sem birtist í Morgunblaðinu og Lesbók er varðveitt i upplýsinga-
safni þess. Morgunblaðið áskilur sér rétt til að ráðstafa efninu þaðan, hvort
sem er með endurbirtingu eða á annan hátt. Þeir sem afhenda blaðinu efni
til birtingar teljast samþykkja þetta, ef ekki fylgir fyrirvari hér að lútandi.
KYNNING I NES-
APÓTEKI EIÐISTORGI
Á MORGUN, FIMMTUDAG 20/11 KL. 14-18
Þrjár góðar lúxusprufur fylgja kaupum á Lift Activ;
áhrifaríka kreminu gegn hrukkum*
VICHYI
heilsuunð Húo/mmmm
Fíf-'it. f:\n%rjnyu í anót^kurn