Morgunblaðið - 14.06.1998, Page 10

10 SUNNUDAGUR 14. JÚNÍ 1998
MORGUNBLAÐIÐ
Morgunblaðið/Þorkell
KENNETH Peterson, eigandi álversins á Grundartanga. Þar hófst álbræðsla í tveimur kerum í liðinni viku.
ALVER Norðuráls á
Grundartanga er risið af
kgrunni og í vikunni var
hafin þar bræðsla. Smám saman
eykst framleiðslugetan og strax á
næsta ári verður enn bætt við.
*
Endanlegt markmið er að álverið
framleiði 180 þúsund tonn á ári.
Ragnhildur Sverrisdóttir hitti
eiganda Norðuráls, Kenneth Peter-
son, rúmlega fertugan lögfræðing
sem fékk þá hugdettu fyrir 12 ár-
um að kaupa sér álver. Nú rekur
fyrirtæki hans, Columbia Ventures,
fjögur álvinnslufyrirtæki í Kaliforníu
og eitt íTexas, endurvinnslufyrir-
tæki í Oregon og söfnunarstöðvar í
Kentucky. Höfuðstöðvarnar eru í
Washington-ríki. Starfsmenn í
r
Bandaríkjunum eru 850, en á Is-
landi 125. Peterson segir að nýjasta
fyrirtækið, álverið á Grundartanga,
standi hjarta hans næst þessa
stundina og hann fylgist stoltur
með uppbyggingu þess. Hún hefur
gengið hratt, raunar telja menn sig
hafa sett heimsmet í byggingar-
hraða álvers. Ekki eru nema 32
mánuðir frá því að fyrst var tæpt á
áhuga Columbia á byggingu álvers
hér á landi.
Október 1995
I Fyrsta fréttin um áhuga Columbia Aluminium
Corporation birtist í Morgunblaðinu 5. október 1995. „Við vor-
um að velta fyrir okkur hvar við ættum að byggja álver og auk
Islands kom Venesúela helst til greina," segir Kenneth Peter-
son. „Hér hafði verið sú stefna í áraraðir að nýta orkuframleiðsl-
una að hluta til orkufreks iðnaðar og við fréttum af íslandi
vegna markaðsstarfs yfirvalda á þessu sviði. Hér gátum við
fengið orku á samkeppnishæfu verði, skattlagning fyrirtækja er
sanngjöm, þjóðskipulagið er í föstum skorðum, Islendingar búa
yfir þekkingu á stórframkvæmdum sem þessum og álver hér
tryggir aðild að sameiginlegum Evrópumarkaði. Þetta réð
mestu, en ekki síst sú staðreynd að íslendingar bregðast fljótt
við, ákveða hlutina og drífa sig til verka. I Venesúela velta menn
vöngum og taka ekki af skarið fyrr en seint og um síðir. Eftir að
við höfðum kynnt okkur ýmsa stáði, þá töldum við best að
byggja í Hvalfirði."
Október 1996
Ari eftir að fyrsta fréttin birtist voru málin
komin á góðan rekspöl. Aætlað var að nýtt álver myndi í fyrstu
framleiða 60 þúsund tonn á ári. í viðtali við Morgunblaðið lýsti
Wolfensberger, framkvæmdastjóri hjá Aiusuisse-Lonza í Sviss,
því yfir að hann yrði ekki sannfærður um að álverið yrði reist
fyrr en fyrsta skóflustungan hefði verið tekin og framkvæmdir
hafnar. Það borgaði sig ekki að reisa álver sem framleiddi
minna en 160 til 200 þúsund tonn. „En Peterson er klókur fjár-
málamaður, ef einhver er fær um að reka slíkt álver með gróða
þá er það líklega hann,“ sagði Wolfensberger.
Kenneth Peterson segir að starfsleyfi álversins kveði á um
180 þúsund tonna framleiðslu á ári. „Við höfum frá upphafi mið-
að við að ná þeirri framleiðslugetu og það er óbreytt. Við höld-
um okkur við 60 þúsund tonn til að byrja með, af þeirri einföldu
ástæðu að Landsvirkjun getur ekki afhent orku til stæira álvers
strax. Við getum alveg lagað okkur að 60 þúsundunum, það er
líka arðvænn rekstur. Að baki þessu álveri er ekkert risavaxið,
alþjóðlegt milljarðafélag og við sníðum okkur stakk eftir vexti.“
November 1996
I viðtali við Morgunblaðið var Peterson
bjartsýnn á að álverið risi. Þá hafði Columbia Aluminium verið
endurskipulagt og fyrirtækinu skipt í tvennt. Columbia Alu-
minium hélt áfram rekstri álvers í Maryland, fyi-stu eignar Pet-
ersons í álheiminum, og sjálfur eignaðist hann dótturfyrirtækið
Columbia Ventures, sem fjárfesti í öðrum fyrirtækjum í ál-
vinnslu. Um stöðuna vegna væntanlegra framkvæmda á íslandi
sagði Peterson: „Ég held að frágangur skjala og vinna við laga-
lega hlið málsins sé á lokastigi."
Hann leiðrétti líka þann misskilning, að Columbia Ventures
ætlaði að flytja hingað gamalt álver frá Þýskalandi. Álverið
þýska væri e.t.v. gamalt, en þó nýrra en nokkurt álver í Banda-
ríkjunum. „Við keyptum ákveðna hluta af búnaði verksmiðjunn-
ar,“ sagði hann, en lagði áherslu á að sá hluti versins þar sem ál-
ið yrði framleitt yrði allur nýr.
Janúar1997
I Aðstoðarforstjóri Columbia Ventures, James F.
Hensel, ritaði grein í Morgunblaðið þai- sem hann sagði fyrir-
tækið taka ábyrga afstöðu í umhverfismálum og ekki þurfi að
óttast mengun af völdum þess. Þá höfðu slíkar raddir verið uppi
og menn bundist samtökum til að vinna gegn veitingu starfs-
leyfis til álversins. „Ef hægt er að tala um einhverja hindrun í
framkvæmdunum hér á landi, þá var það líklega þessi mengun-
arumræða, þar sem menn höfðu ekkert til síns máls,“ segir Pet-
erson. „Við þurftum alls ekki að breyta áætlunum okkar um
mengunarvarnir vegna þessa, því þær áttu alltaf að vera þær
fullkomnustu sem völ væri á, en þessar upphrópanir töfðu fram-