Morgunblaðið - 15.08.1998, Síða 14

14 LAUGARDAGUR 15. ÁGÚST 1998
MORGUNBLAÐIÐ
LANDIÐ
Blómstr-
andi dagar
í Hvera-
gerði
Hveragerði - Blómstrandi
dagar verða haldnir í
Hveragerði nú um helgina.
Margt verður til skemmtun-
ar í bænum þessa daga og
allir ættu að geta fundið
eitthvað við sitt hæfí. Meðal
þess sem boðið verður upp
á á laugardag er fjölskyklu-
ganga með leiðsögn og
púttmót á nýjum 9 holna
golfvelli Golfklúbbsins.
Tískusýning í Listaskálan-
um og tveir af fegurstu
görðum bæjarins verða
opnir almenningi svo fátt
eitt sé talið.
Varðeldur, brekkusöngur
og flugeldasýning
Hápunktur Blómstrandi
daga er síðan á laugardags-
kvöldið en þá verður varð-
eldur, brekkusöngur og
glæsileg flugeldasýning í
lystigarði bæjarbúa á Foss-
flötinni. Þetta kvöld er orðið
fastur liður hjá mörgum
Hvergerðingum.
Á sunnudeginum verður
boðið upp á leiktæki fyrir
börn úti um allan bæ auk
hjólabrettasýningar og
b'nuskautahátiðar. Útiblak
verður haldið og 3 á 3
körfuboltamót ásamt fjöl-
mörgum öðrum uppákom-
um í bænum. Fram-
kvæmdanefnd um Blóm-
strandi daga hvetur alla til
þess að koma og taka virk-
an þátt í hátíðinni.
Skemmtiferðaskip í
Grundarfirði
Grundarfirði - Skemmtiferðaskipið
Bremen lagðist að bryggju miðviku-
dagsmorguninn 12. ágúst í Grund-
arfirði. Tvær stórar rútur komu að
skipshlið og fóru með flesta farþeg-
ana hringferð um Snæfellsnes.
Þeir farþegar sem eftir voru um
borð skoðuðu bæinn og komu í
Grundarfjarðarkirkju, þar sem
tekið var á móti þeim með tónleik-
um Friðriks V. Stefánssonar org-
anista við kirkjuna.
Að kvöldinu gerði sunnanátt
með rigningu og frestaðist brott-
för skipsins af þeim sökum um
fjóra tíma.
Morgunblaðið/KVM
Báturinn
ryksugaður
Vaðbrekku. Morgunblaðið
BÍLARYKSUGUR eru til margra
hluta nytsamlegar, ekkert mál er
að nota þær til að ryksuga bátinn
bara ef hann kemst á staðinn.
Feðgamir Jón Atli Gunnlaugsson
og Krislján Jónsson vom hvort
sem er með sinn bát á kerm svo til-
valið var að bregða sér með hann
að Fellanesti og ryksuga hann áð-
ur en hann verður settur fram.
Morgunblaðið/Sigurður Aðalsteinsson
Fornleifarannsóknum í Reykholti að ljúka í sumar
Grafið ofan af göng-
unum frá Snorralaug
Morgunblaðið/Bernhard Jóhannesson
GÖNGIN frá Snorralaug komu berlega í ljós þegar móaskan
hafði verið flarlægð úr þeim.
Kleppjárnsreykjum - Nú er að
ljúka fornleifarannsókn sem staðið
hefur yfir í Reykholti í Borgarfírði
síðan í júlíbyrjun. Rannsóknin var
gerð á vegum Þjóðminjasafns ís-
lands en fjárveiting til hennar kom
úr ríkissjóði.
Samkvæmt upplýsingum Guðrún-
ar Sveinbjömsdóttur, sem stjómar
hefur uppgrefrtinum, hafa fornleif-
ar verið að fínnast í Reykholti við
ýmiss konar byggingarframkvæmd-
ir síðan upp úr 1930 þegar skóla-
húsið var byggt, en skipulegar
rannsóknir hófust fyrst á staðnum
þegar hluti gamla bæjarstæðisins
var rannsakaður fyrir u.þ.b. 10 ár-
um. Þeirri rannsókn var þó ekki
lokið þar sem fjárveitingu þraut eft-
ir tvö sumur. Á þessum tveimur
sumrum var grafínn upp hluti
gangabæjar en búseta í honum var
tímasett til 17. og 18. aldar, aðallega
með leirkerabrotum sem unnt var
að greina og tímasetja. Einnig var
rannsakaður hluti ganganna sem
liggja frá Snorralaug, en þau komu
upp norðan við Iþróttahús sem stóð
norðan við gamla skólahúsið. Liggja
þau undir gangabænum inn á gamla
bæjarstæðið. Þá voru að koma í ljós
eldri byggðaleifar undir gangabæn-
um, m.a. toríveggir með land-
námslaginu í og eldstæði. Sam-
kvæmt tímasetningum á viðarkolum
og koluðu byggi úr eldstæðinu gæti
það verið frá 9. eða 10. öld.
Göngin frá Snorralaug voru
undir gamla iþróttahúsinu
Rannsóknin í sumar beindist í
upphafí aðallega að svæðinu undir
íþróttahúsinu sem var rifið fyrr í
sumar en þar undir var vitað að
göngin frá Snorralaug liggja. Kom í
ljós að þau og veggjabrot sem lágu
ofan á þeim voru einu byggðaleif-
arnar á svæðinu. Göngin voru full af
móösku en lagskipting hennar sýndi
að hún hefur lent ofan í þeim á mis-
munandi tímum. Veggir ganganna
eru grjóthlaðnir og eru á kafla varð-
veittir upp í 1,8 metra hæð. Breidd
þeirra er tæplega einn metri. Ofan á
þeim og aðeins austar voru tvö sam-
síða hleðslubrot sem lágu eins og
göngin en tengjast þeim líklega
ekki á neinn hátt. Ætlunin er að
fylgja göngunum inn á bæjarstæðið
og kanna hvemig þau tengjast bæj-
arhúsunum. Þau liggja í norðvestur
frá Snorralaug, en þar sem þau
hverfa inn í bakkann virðast þau
beygja aðeins meira til norðurs.
Norðan við íþróttahúsið og með-
fram því hefur lengi legið vegur
sem þar til fyrir nokkrum árum var
aðalakbrautin um hlaðið í Reyk-
holti. Ljóst var að göngin lægju
undir þessum vegi og að það yrði að
fjarlægja hann til þess að komast
niður á þau. Á sama stað voru
einnig ýmsar leiðslur frá þessari
öld, bæði rafmagn og sími. Annars
konar leiðslur er reyndar að fínna
víðar á uppgraftarsvæðinu, en lagn-
ing þeirra hefur að sjálfsögðu
skemmt fomleifarnar. Til þess að
fjarlægja veginn og bflastæði sem
gert hafði verið ofan á byggðaleif-
arnar þurfti að leigja stórar vinnu-
vélar í marga daga. Það verk tók
meira en viku í upphafí rannsóknar-
innar.
Bærinn í Reykholti hefur staðið
á sama stað frá upphafi
Talið er að bærinn í Reykholti
hafí staðið svo til á sama stað frá
upphafi. Á bæjarstæðinu er því að
fínna mörg byggingarskeið, hvert
ofan á öðra, endurbyggingar og við-
gerðir. Það getur verið flókið að
túlka slíkar leifar. Besta leiðin er að
opna stórt svæði og grafa það allt á
sama plani, lag fyrir lag, en það er
einmitt það sem við fomleifafræð-
ingamir hafa gert. Þetta þýðir líka
að mest hafa verið grafin upp seinni
tíma lög í sumar. Eldri byggðaleifar
vora að koma í Ijós í lok sumarsins
og næsta sumar er vonast til þess að
sæmilega heilleg mynd fáist af þeim.
Rannsóknaráætlun í Reykholti er
til nokkurra ára og vonast er til
þess að fjárveiting fáist til þess að
ljúka þeim rannsóknum, sem nú
hefur verið byrjað á. Auk styrks frá
íslenska ríkinu er áformað að sækja
um styrki í ýmsa sjóði. Þá hafa ver-
ið lögð drög að norrænni samvinnu
um þetta verkefni.
Sá flokkur manna sem unnið hef-
ur að uppgreftrinum í sumar hefur
verið nokkuð alþjóðlegur. Mest all-
an tímann unnu fjórir íslenskir
fornleifafræðingar og nemar við
rannsóknina, tveir Bretar og tveir
Danir. Dönsku nemarnir vora liður
í norrænni samvinnu um verkefnið.
Auk þess tók þýskur fornleifafræði-
nemi þátt í uppgreftinum um tíma
og kanadískur fornvistfræðingur
sem mun rannsaka frjókorn í sýn-
um sem tekin hafa verið. Úr sömu
sýnum verða einnig rannsökuð fræ
og plöntuleifar, en það mun sér-
fræðingur við Þjóðminjasafn ís-
lands gera, og svo skordýraleifar
sem nefnd við háskólana í Sheffíeld
í Englandi og Umeá í Svíþjóð munu
annast. Slíkar rannsóknir geta
varpað ljósi á notkun húsa, matar-
æði og það hvernig umhverfið var á
árum áður. Víðtækari rannsóknir á
sögu og menningarlandslagi Reyk-
holtsdals eru fyrirhugaðar í tengsl-
um við uppgröftinn.
Uppgreftinum miðaði vel í sumar
og tapaðist t.d. aðeins einn vinnu-
dagur vegna rigninga. Þegar upp-
grefti lýkur tekur við úrvinnsla
þeirra gagna sem safnað hefur verið
en þess er vænst að niðurstöður
sumarins muni liggja fyrir í septem-
ber.